Langs de Utrechtse oude kerken
Fantasie en horror
in Bruna-reeks
I
miss peach
O. 'I
„ZWAARDEN"-REEKS
VAN FRITS LEIBER
DE KOMST VAN
DE ROBOTS
en het lisbergraadsel
O—
„Langs de oude Utrechtse ker
ken", door drs Meta A. Pins
Schimmel en George E. van Leer-
sum. Uitgave: Bosch en Keuning
n.v. te Baarn. Prijs f 12,50.
In de reeks „De oude Nederlandse
kerken", die onder redaktie staat van
dr Regn Steensma, verscheen kort
geleden bij de uitgeverij Bosch en
Keuning te Baarn het deeltje: „Langs
de oude Utrechtse kerken". Ook dit deel
werd uitgegeven onder auspiciën van de
Stichting ter Bevordering van de Kennis
van de Nederlandse Bouwkunst
In de centraal gelegen en kleine pro
vincie Utrecht is het uitermate geschikt
om op eigen gelegenheid tochten te
maken langs de talrijke monumenten,
die de provincie rijk is. In dit boek
worden enige suggesties gedaan voor
dagroutes langs de oude kerken. De
provincie Utrecht heeft veel te bieden
op het gebied van monumentale kerke-
bouw uit vroegere perioden, die ook nu
nog wordt beschouwd als zeer waardevol
en tal van die kerken behoren tot de
categorie „beschermd stadsgezicht".
In totaal zijn er zes routes in het
boek opgenomen, één en ander fraai
geïllustreerd, zowel met foto's uit het
heden als met tekeningen uit het ver
leden. Een voorbeeld is route 1, waarin
Leusden is opgenomen en route 5 met
Amersfoort.
Voor geïnteresseerden is „Langs de
oude Utrechtse kerken" een kostelijk,
waardevol boekwerkje met veel wetens
waardigheden over de kerken, waar de
tochten langs voeren. In deze tijd, dat
er steeds meer wordt gefietst, een han
dige leidraad voor een fijne dag-fiets
tocht door Utrecht's dreven.
Foto's:
De toren van Oud-Leusden uit het
einde van de twaalfde of begin van de
dertiende eeuw. De bijbehorende kerk
is verdwenen (zie tekening).
H,
Fantasy and horror (F H)-
serie van de uitgeversmij. Bruna
Zn te Utrecht. De nrs 19,20,21,
22, 24, 25 en 26.
De uitgeversmaatschappij Bruna
n te Utrecht heeft naast een eigen
•"-reeks een (grotere) Fantasy and
>rror-reeks. Bruna is wat dat betreft
?n voorloper met dit genre, wanimaar
einig andere uitgeversmaatschappijen
»ven zoveel op dit gebied uit als
runa Een lofwaardig streven, dat
>oral door de liefhebber van F H
•g op prijs zal worden gesteld. De keus
erg gevarieerd (ook al vind ik per-
>onli]k, dat de onderwerpen weinig
iriatie te bieden hebben).
Robert A. Heinlein (een gerenom-
eerd SF-schrijver) beweegt zich ook
fgelmatig op het zijterrein van de
de F&H. In de bekende Zwarte
sertjes-reeks werd reeds jarengele-
>n van hem uitgegeven „Het onaan-
;name beroep van Jonathan Hoag".
t - op de Cthulhu-mythologie van Ho-
ird Lovecraft - gebaseerde verhaal
nu als reprise in de F&H-serie
:rschenen in de vertaling van Frank
sser. (nr. 26).
Francis Marion Crwford(1854-1909)
?rd in Italië geboren uit Amerikaanse
ders Hij schreef meer dan veertig
mans en liet één bundel spookver-
len na. Deze verhalen behoren voor
t merendeel tot de zeldzame klasse
r authentieke spooverhalen. „Authen-
tk" wil in dit geval zeggen, dat men
en moment twijfelt aan de echtheid
n de obsessies, waardoor de ver-
len worden beheerst „Wandering
iosts" verscheen eerder in 1967
de Zwarte Beertjes-reeks van Bru-
en wordt nu als reprise gegeven
de F&H-reeks van deze uitgeverij
r. 25) Eveneens voor de liefhebbers
n aardige verzameling.
Howard Philips Lovecraft is één
n de beroemste F&H schrijvers die
skennen.
Naar aanleiding van Lovecraft's ver-
len werden tal van nieuwe verhalen
or andere schrijvers geschreven,
i gebaseerd zijn op de Cthulhu-
/thologie een fantastisch bedenksel
n Lovecraft Een alleen dat feit
lakt Lovecraft tot een bijzonder ïnte-
ssant fenomeen, want maar weinig
brijvers zijn er in geslaagd om de
sis voor z'n verhalen zo geloofwaar
dig op te dissen, dat ze dienden als
onderwerp voor collega's.
Lovecraft schreef overigens ook wel
andersoortige griezel- en fantasie
verhalen De bundel „Het gefluister
in de duisternis" (Bruna F&H nr. 24)
bewijst dat, ook al is in deze bundel
ook een Cthulhu-verhaal opgenomen
(De Lokgroep Van Cthulhu). Ook deze
bundel verscheen eerder als Zwarte
Beertje.
„Het monster van Frankenstein" is
één van de beroemste verhalen op het
gebied van horros. Het verhaal werd
geschreven door Mary Wollstonecraft
Shelly (1797-1851). Het monster van
Frankenstein is de allereerste mense
lijke robot die uit de hand liep. In feite
kan dit verhaal tevens als science fic
tion worden geklassificeerd. De mees
ten van ons zullen het monster van
Frankenstein alleen uit de bioscoop
kennen. Er zijn dan ook al heel wat
verhalen over Frankenstein verfilmd,
zelfs door Andy Warhol, die met regis
seur Paul Mornsey een Frankenstein
schiep (met veel bloed), maar voor de
rest onherkenbaar als men er het oor
spronkelijke verhaal naast legt
„Frankenstein - The Modern Pro
metheus" werd vertaald door Else
Hoog en verscheen reeds eerder in de
Zwarte Beertjes-serie nr 1192 Nu
opnieuw verkrijgbaar indeF&H-reeks.
Roland Topor is een wonderbaarlijk
schrijver. Het is een beetje moeilijk
om hem in z'n geheel te plaatsen in
het „vakje" Fantasy and Horror, maar
Bruna deed het. Zijn verhalenbundel
„Een fee, zoals je ze niet alle dagen
tegenkomt", is een bizarre mengeling
van fantasie, horror, science fiction
en doodgewone zwarte humor. Een
schitterend boek met maar liefst veer
tig korte verhalen. Zo'n groot aantal
is niet verwonderlijk als men bedenkt,
dat het soms erg korte verhalen zijn.
Een voorbeeld: „De raadselen der
geschiedenis" bestaat uit één korte
zin: „Een qwar Ier voor zijn dood was
de heer De la Palice reeds gestorven".
Topor is niet altijd even raak in zijn
korte verhalen, maar in de meeste
gevallen weet hij de lezer op een soms
amusante manier te boeien, ondanks
de soms wel erg zwarte humor, waar
mee hij het een en ander fantasievol
lardeert. Warm aanbebolen voor een
warme zomeravond.
Jack Williamson schreef in 1948
„Zwarter dan u denkt' („Darker than
you think"). Deze weerwolf-roman is
een classic van het zuiverste water.
Hoofdpersoon is de mooie roodharige
April Bell, één van de weinige over
levenden van het weervolk, ook wel ge
naamd Homo Iycanthropus, eei ras,
dat in staat was iedere dierengedaante
aan te nemen Aangezien mensenvlees
hun voornaamste voedsel uitmaakte,
werden zij door de overige mensen
rassen uitgeroeid. Heeft April Bell
in de journalist Will Barbee de man
gevonden in wie het vermogen sluimert
om, samen met haar, het eeuwenoude
ras weer tot nieuw leven te brengen?
Dat is het kernthema van het boek,
wat door Jack Williamson boeiend wordt
uitgewerkt tot een puur voorbeeld van
fantasie. Uitgebracht inde Bruna F H-
reeks nr 20.
De reeds eerder in dit artikel ge
noemde Cthulhu-mythologie van Howard
Phillips Lovecraft is voor tal van
schrijvers aanleiding geweest deze
mythologie in eigen verhalen te ver
werken „Al mijn verhalen", schreef
H. P. Lovecraft, „hoe verschillend
ook van opzet en uitwerking, zijn ge
baseerd op de leer of legende, dat deze
wereld heel vroeger bewoond werd door
wezens die zwarte magie beoefenden,
daardoor hun macht verspeelden en
werden verbannen. Maar ergens, levend
in de ruimte van het heelal, wachten
zij op een kans om de aarde weer in
bezit te nemen. „Lovecraft is sterk
geïnspireerd (en dat geeft hij zelf ook
toe), door het werk van Lord Dunsany,
hoewel Lovecraft vrijwel geen gebruik
heeft gemaakt van diens hoofdpersonen
In „Lovecraftiaanse verhalen" volgen
bekende schrijvers het voorbeeld van
hun grote meester en gebruiken diens
mythologische achtergronden voor
nieuwe verhalen Deze schrijvers zijn
Robert Bloch, John Ramsey Campbell,
Henry Kuttner, Frank Belknap Long,
Brian Lumley, Clark Ashton Smith en
Colin Wilson Het boek wordt ingeleid
door August W Derleth, die ingaat op
de Lovecraftiaanse achtergronden van
deze bundel.
Overigens - en dat is een kleine zij
sprong - Colin Wilson schreef onder
meer het bijzonder knappe boek „Para
sieten van de geest", waarin hij ook
verwijst naar sw Cthulhu-mythologie
van Lovecraft
„Lovecraftiaanse verhalen" kunnen
een inleiding vormen om fan van Love
craft te worden. Het oeuvre van deze
schrijver en zijn navolgelingen neemt
een aparte plaats in in de fantasy and
horror en behoren deels tot het even
eens rijke gebied van de science fiction.
Aanbevolen!
Bert Vos.
„Zwaarden en duivelskunst"/
„Zwaarden tegen de dood", door
Fritz Leiber, 1970. Uitgegeven
door Meulenhoff Nederland b.v.
in haar SF-reeks, nr 87/90 Ver
taling: Pon Ruiter (87) en Ivan
Rodriguez (90). Prijs f9,50 per
stuk.
De bekende Amerikaanse science
fictionschrijver Frits Leiber begon
omstreeks 1970 met het schrijven van
verhalen rond twee nieuwe helden:
Fafhrd en de Grijze Muizer. Deze
twee duivelskunstenaars op het zwaard,
de één 'n jonge barbaar vandeSneeuw-
clan uit het hoge noorden, de ander
een leerling-tovenaar zonder meester,
beleven in het fictieve land Remmin en
haar legendarische stad Lankhmar de
spannendste en meest bizarre avon
turen
Leiber creëerde hiermee niet
science fiction in haar meest gebruikte
vorm. Het is meer fantasie, zoals ook
Tolkien's „In de ban van de ring" en
Jack Vance in zijn mythische verha
len „fantasie" bedrijft De werkelijke
science fiction is niet zo duidelijk te
vinden in deze wonderlijke mengeling
van legende, horror, wonderen, zwarte
en witte magie. Maar desondanks zijn
het boeiende verhalen, die Fritz Leiber
ons via deze twee helden toespeelt
Bij Meulenhoff verschenen tot nu toe
twee (forse) delen: „Zwaarden en dui
velskunst" (eerste deel) en „Zwaarden
tegen de dood" (tweede deel). En er
komen er nog meer Leiber heeft nog
veel meer wonderlijke geschiedenissen
voor ons in petto Voor de liefhebbers
van pure fantasie de moeite waard!
V
„De komst van de robots" door
Isaac Asimov, 1964. Vertaling Jack
Kroner. Uitgegeven door Bruna
Si Zn te Utrecht in haar SF-reeks
nr 38.
„De komst van de robots" van de
bekende Amerikaanse schrijver-
geleerde Isaac Asimov verscheen reeds
eerder als Zwarte Beertje nr 1246. We
zullen niet weer opnieuw ingaan op de
„bloedarmoede" die momenteel de SF-
reeks van Bruna teistert en ons be
perken tot het boek zelf. Asimov staat
bekend als één der eersten, die ver
halen en romans schreef over robots
Zijn visie op het fenomeen „robot"
is wereldbekend geworden en zelfs
de drie robotwetten, door Asimov op
gesteld, zijn via andere robotverhalen
van collega-SF-schrijvers als defini
tieve robotwet aanvaard.
Isaac Asimov begon in 1940 met het
schrijven van robotverhalen volgens
een nieuw concept. Hij rekende daar
mee af met het zogenaamde Franken-
stein-complex, waaruit steeds naar
voren kwam, dat een robot niet inde
hand is te houden, een monster is.
Asimov maakte van „zijn" robots bijna
menselijke wezens, ten dienste van de
mensheid. Dat laatste is zelfs gepro
grammeerd bij iedere robot. Alles gaat
uitstekend, zolang er zich geen fa-
brieksfouten of andere omstandigheden
voordoen
Asimov - ook bekend door zijn be
roemde „Foundation-trilogie, is een
schrijver, die weet waar hij over praat.
Zijn kennis over de materie komt hem
bij het schrijven van zijn verhalen uit
stekend van pas en het komt de geloof
waardigheid ten goede Voor hen, die
„De komst van de robots" tot nu toe
nog niet hebben gelezen, de kans. Bruna,
SF nummer 38
MEDEWERKERS/ STERS
LEUSDER KRANT
Voor nieuws, uitnodigingen
e d kunt u bij onze
onderstaande medewerkers en
medewerksters terecht,
's maandags tot 18.00 uur
ACHTERVELD
Mevr A Bijl-Bockstael
Van Oldenbarneveldstraat 18
ACHTERVELD
tel 03425 - 1657
LEUSDEN/ CENTRUM
Mevr P A Rosenboom
Grifthorst 5
LEUSDEN/CENTRUM
tel. 03496-2101
Mevr v d Hoek
Boekweitland 24
LEUSDEN/CENTRUM
tel 03496 - 3335
LEUSDEN/Z
Mevr. A. de Knijff-Mali
Van H. van Lockhorstlaan 30
LEUSDEN/ZUID
tel 033 - 11415
FOTOGRAAF
De heer J. Visser
Hooiland 13
LEUSDEN/CENTRUM
tel 03496 - 3440
SPORT
De heer P J op den Camp
Finnmark 32
LEUSDEN/CENTRUM
tel. 03496 - 1380
VOETBAL (RODA):
De heer G van Zanten
Prunuslaan 34
LEUSDEN/CENTRUM
VERANTWOOR
DELIJKE REDAKTIE:
Bert Vos
Finnmark 3
LEUSDEN/CENTRUM
tel 03496 - 1495
KANTOOR
Het kantoor van de
Leusder Krant (Finnmark 3)
is op werkdagen geopend
van 10 00 - 12 00 uur en
van 14.00 - 16 00 uur
SLUITINGS- TERMIJN
De sluitingstermijn voor
nieuws is
dinsdagmiddag 12.00 uur.
„Rechtsomkeert maken naar Lutje-
wier?" riep Kappie uit. „Ik denk er
niet aan. De Kraak heeft voor zoveel
hete vuren gestaan, dat hij voor een
ijsberg niet opzij hoeft te gaan'
„Jij hebt niet meegemaakt, wat ons
allemaal is overkomen, Kappie!" ant
woordde de kapitein van de „Neeltje
Jacob" somber „Je had wel anders
gepiept! Het leek wel, of die ijsberg
vlak voor ons uit zee was opgedoken,
we hadden geen tijd meer om het
roer om te gooien
Wat een klap gaf dat! De Neeltje be
gon meteen te zinken. We pro
beerden nog met een sloep naar de
ijsberg te komen. Dat leek ons vei
liger dan de hele nacht rond te
dobberen
Een gekreun van de maat onderbrak
hem „H-hou t-toch op met dat a-akeli
ge verhaal'" riep hij. „En laten
we t-toch omdraaien, Kappie' W-we
zijn nu gewaarschuwd'"
Hou liever op met dat gemekker, je
maakt me zeeziek!" mopperde Kappie.
..Ik wil eens precies weten wat er met
die ijsberg aan de hand is. Ga verder,
kapitein Je wilde dus met die sloep
naar de ijsberg.
„Inderdaad", beaamde de ander.
„Maar. de berg wemelde van de ijs
beren'" „IJ-ijsberen gilde de
maat. „Ijsberen?" herhaalde Kappie
ongelovig. De ander knikte. „Zo waar
als ik hier zit." „Alle kniezebieters!
Het wordt hoe langer hoe raarder'"
zei Kappie. „Een ijsberg die plotse
ling maar verdwijnt en verschijnt en
vol ijsberen zit! En dat alles aan de
evenaar.'!"
En van de weeromstuit begon hij op
gewonden te ijsberen.
„Het is een sterk staaltje, dat moet ik
zeggen", zei kappieover het dek ij-
berend "Ik word eigenlijk deksels be
nieuwd om die ijsberg zelf eens te
zien
„Zeg dat niet, Kappie", waarschuwdede
messter „Stel je voor dat het sinis
tere ding nou eens echt opeens ver
schijnt'" Hij schudde zijn hoofd. „Hoe
wel ik niet begrijp, hoe dat technisch
mogelijk is", voegde hij er aan toe.
„Ik raad je dringend aan meteen om
te draaien, Anne Wobbe!" zei Kappie's
collega nog eens. „Als je leven ie lief
is blijf je hier geen minuut langer'"
Maar Kappie maakte een ongeduldig
gebaar.
„Ik ga wel voor een ijsberg opzij, maar
ik keer er ja niet voor om", was zijn
antwoord. Hij wilde nog iets zeggen,
doch toen klonk er een langgerekt ge
fluit over het water.
„D-de ij-ijsberg'" piepte de maat
„Een ijsberg fluit niet!" zei kappie
„Het is een schip. Die komer. natuur
lijk ook op het S.O.S. van de Neeltje
Jacoba af.
Zo was het. Zodra het schip binnen
gehoorafstand was gekomen, leunde er
iemand met een scheepsroeper over de
reling.
„Ahoy! Wij komen om de schipbreuke
lingen op te pikken'" klonk het
Hoeft niet meer'" brulde Kappie terug.
„Die lui zijn veilig en wel bij ons aan
boord en
Maar nu duwde de kapitein der schip
breukelingen hem opzij. „Jawel! Jullie
komen precies op tijd'schreeuwde hij
„Als Kappie van plan is door te varen,
bijven wij geen seconde langer op zijn j
schip'"
het rijk der duizend eilanden
HET RIJK DER DUIZEND EILAN
DEN
In de krater van ccn vulkaan in hel Andes-
gebergtc (Zuid-Amerika) hccfl de geheim
zinnige professor Lupardi, samen met zijn
Japanse assistent Yoto. ccn enorme fabriek
gebouwd, waar hij hel door hem gevonden
splijtbare element Lutonium produceert
Met behulp van radiografisch bestuurde
kleine vliegtuigjes, die er uit zien als con
dors, verzendt hij zijn voorraden Lutonium
naar verschillende afgelegen en onbereik
bare plaatsen Maar Rob en zijn vriend
Eddy komen achter hel gemeim en probe
ren nu zich meester te maken van deze stof.
Zij maken daarbij gebruik van de hulp van
enkele indianen, die in de buurt van de
vulkaan wonen. Wanneer Lupardi het vuur
nauw aan de schenen wordt gelegd, besluit
hij echter de vulkaan te ontruimen en zijn
fabriek te vernielen. Maar hij offert zijn
Luloniumvoorraden natuurlijk niet op Hij
stuurt zijn „condors" naar een eilandje
voor de Chileense kust. dat hij tevoren
reeds voor dit doel heeft ingericht. Eddy en
Rob beschikken echter over aanwijzingen
waar dit eiland zich bevindt een aan boord
van de „Ines", een kustvaarder, zetten zij
de achtervolging in Lupardi trekt tenslotte
aan hel kortste eind. Maar dit is toch slechts
schijn, want de Lutoniumvoorraad. die een
enorme energie vertegenwoordigt, zinkt
naar de diepte van de oceaan, voor nie
mand bereikbaar, behalve. voor Lu
pardi!
Op de hoogvlakten van Chili leiden af
stammelingen van de indianenstammen,
die vele eeuwen lang dit gebied hebben
bewoond, een rustig en vreedzaam leven.
Zij bewaken hun lamakudden, die weiden
temidden van de bouwvallen van steden,
die in de grijze oudheid werden bewoond
door volkeren met een hoogstaande cul
tuur. Maar de laatste lijd gist en broeit er
iets onder de herders. Er zijn kleine groe
pen primitieve indianen uit de wouden aan
gene zijde van de vulkaan Arano naar hier
gekomen. Zij aanbidden ccn godheid, van
wie zijn beweren, dat hij in het binnenste
van de vulkaan leeft en dat hij de schepper
is van de machtige condors. Zij proberen
de herders over te halen hetzelfde geloof
aan te hagen. En zij spreken met zoveel
overtuiging, dat zij veel aanhangers ma
ken. Soms worden er in de nachtelijke uren
erediensten gehouden op een open plek in
het woud, waarbij het wild en woest toe
gaat.
/öüüëüT
ZEI JE PAT
JE VAN ME
HIELD,
FRIEPA
PI B
IK WILPE X
ALLEEN N
VERP0?' MARKUKEN
fVIlOGSeéZND
EN,
WAT
JE WILT DUS WETEN OF JE FWF £ENT,
izaak.mag ik es vkagenbeschouw
jij jezelf als maf?.
eerlijk gezegd wel. 'c pib
alleen een maf gaat op een
'koowe plastic divan liggen in
een tochtig kantoor om stomme
vr46en te stellen aan iemand
die Antwoordt met nog stommere
wedervragen...
Ateu, c*M/*ur
