kB.B.0.onderwijs, dat een
ligen plaats zoekt
RDAG 10 JULI 1975
LEUSDER KRANT
fcRSfOORT - Sinds augustus 1973
iet vroegere gebouw van de lagere
kflsche School aan de Leusderweg de
Ifi-eeksehool voor beroepsbegeleidend
Cijs gevestigd Wat is een streek-
voor beroepsbegeleidend onder
eet is een speciaal schooltype, dat
i nadere toelichting vraagt
;jcH>r moeten wij terug naar de
e. die men de eerste industriële
JIJ he in ons land zou kunnen noemen,
periode dus omstreeks 1850-1870
opkomende industriële bedrijf had
(w aan technisch geschoolde ïndus-
•heiriers en - vooral in het westen
land - kwamen daarom ambachts-
x; n tot stand Voor de meeste gezinnen
™et veelal echter niet mogelijk om
nderen vakonderwijs op een dag-
htsschool te laten volgen Er moet
Uis ,;brood op de plank' zijn en ook
-iringe verdiensten van Jan, Piet
e,Wkonden bijdragen om het gezins-
?n op te vijzelen
is naar een eigen indentiteit en een eigen
plaats
Dat komt ook omdat door de invoering
van de partiele leerplicht de streekschool
niet alleen in het kader van het leerling
wezen funktioneert, maar ook omdat men
leerlingen krijgt die i v m. hun partiele
leerplicht de streekschool uitkiezen als
de school waar zij die verplichte school
dagen willen brengen
Daarnaast heeft men te maken met
voortgezette opleidingen voor oudere
werknemers Misschien geeft de term. die
de heer Van Veen gebruikte toen hij de
streekschool een verzamelschool noem
de. de lunktie van de streekschool
duidelijker weer In totaal bezoeken dit
schooljaar ongeveer 1500 leerlingen de
school Hiervan volgen er 1350 de dag-
cursussen dwz dat zij één dag per week
op school komen, en 150. merendeels
wal oudere werknemers, de avondcur
sussen twee maal per week. Zowel de
heer Van Veen als de heer Koelemn
omen
blijkt wel uit de^Cijfers
toch aan de vraag naar geschoold
neel' te kunnen voldoen werd rond
betracht, eigenlijk in navolging van
'ildewezen. zoals het in de iniddel-
n en later bestond, het leerlingen-
in te voeren Met de Nijverheids-
wijswet van 1919 kreeg hetleerling-
j 1 een wettelijke basis, maar toch
t eerst de snelle industrialisatie
ns land na 1950 geweest, die de
lijke stoot heeft gegeven tot het
grond komen van het leerling-
ltrrS39
leerlingen verdeeld over 16 00 werk-
s in 1974 80 000 leerlingen in dienst
1.000 bedrijven
LEERLINGWEZEN
leerlingwezen is een beroepsop-
g waarbij de leerling 3 of 4 dagen
e week opgeleid wordt in de praktijk
1-et beroep en gedurende 1 of 2 dagen
eek op school het daarbij behorende
wijs krijgt Een en ander is geregeld
uit 1968 daterende wet op het
ngwezen
basis voor een opleiding in het leer-
?zen is een overeenkomst tussen
bjders van de leerling en de werk-
.ten overstaan van een landelijk
n van het leerlingwezen De werk-
verbindt zich daarbij de leerling
praktijk van het beroep op te
Bi volgens een bepaald programma
noet de leerling bovendien in de
enheid stelFen tot het volgen van alge-
en op het beroep gericht onderwijs
)r de gang van zaken met de leer-
zowel in het bedrijf als op de school.
Ijjegnhoud van de opleidingen en het
ïnniveau zijn de zg landelijke or-
van het leerlingwezen verantwoor
dt.
.se landelijkeorganen zijn stichtingen,
(ter beroepsgroep werken, en waar-
landelijke vak- of bedrijfsgroepen,
Jteversverenigingen, vakbonden, het
.aniseerd schoolwezen en. zo moge-
■derouders vertegenwoordigd zijn
zijn op dit moment 34 landelijke
lien, die samen voor ongeveer 350
•pen in het leerlingwezen verant-
ielijk zijn Die beroepen gaan van
lonteur tot zuigerbaas, van brood-
ïnketbakker tot stucadoor- en ter-
Kerker
't de veelheid van beroepen is het na-
ijk geen eenvoudige zaak om het al
en en op het beroep gericht onder-
te realiseren Daarbij dient bedacht,
it niet moet zijn beroepsvoorDerei-
i maar beroepsspecialiserend onder-
Het gaat erom het vakmanschap te
oten
DE STREEKSCHOOL
nvankelijk waren het alleen de scho-
oor lager beroepsonderwijs (lagere
ische scholen, huishoudscholen,
en voor economisch en administra-
nderwijs). die in het kader van de wet
t leerlingwezen het ..schoolgedeelte"
e opleidingen verzorgden, maar sinds
e jaren is hiervoor een speciaal
iltype de streekschool voor beroeps-
eidend onderwijs, in opbouw Uit -
.punt daarbij is. dat de werkende
ren uit hun eigen ervaringswereld
en worden opgevangen in oplcidin-
die ook hun algemene vorming ten
liebben maar bovendien dat het leer-
ezen een eigen vorm van voortgezet
wijs is. waarbij het mogelijk inoet
tnerzijds een hoge raad van vakman-
te bereiken, anderzijds opgeleid
irden voor het middelbaar of hoger
ipsonderwijs
naam .streekschool" is misschien
net zo gelukkige, omdat hierdoor in
meer de verbinding met de streek,
fgio, is gelegd, dan met een bepaald
dtype Vandaar dat in Amersfoort
'k .in andere plaatsen aan de naam is
voegd voor beroepsbegeleidend on-
iis"
nneer wij in de streekschool praten
direkteur. de.heer C. J van Veen,
j direkteuren de heren A W Vroom
van Dijk. en de heer .1 G Koele-
vice-voorzitter van het bestuur, om
treekschool Ie kunnen beschrijven
r een idee van te geven, dan blijkt
lijjc dat het schooltvpe nog zoekende
een vakbondsman, ziet in dit raam dt
streekschool als een vorm van permanente
educatie dus als een instituut waar elke
man of vrouw die zich verder wil ont
wikkelen het onderwijs kan krijgen dat
hij of zij wenst
De 1500 leerlingen zijn in groepen ver
deeld waarvan er 120 zijn Het maximale
aantal leerlingen is 16 per groep Het on
derwijs is dus sterk individualiserend,
hetgeen mede komt door het moeten aan-
sluiten op de voorgaandeschoolopleiding
In bijgaand ovePzmi|( tjep|>|n wij al do
beroepsopleidingendie airi de Amers-
foortse streekschool gegeven worden, op
een ri| gezet Dat zijn er heel wat, maar
indien rnen bedenktdat het aantal beroepen
in het leerlingwezen 350 is, dan kan men
bij de streekschool lang niet voor alle
beroepen terecht.
Een vanzelfsprekende zaak, omdat er
zulke gespecialiseerde beroepen zijn of
dermate aan een bepaalde streek gebonden
bedrijven, b v de textiel- en de schoen
industrie dat het onmogelijk is om aan
elke streekschool daarvoor een opleiding
te volgen Indien er in de regio die de
streekschool Amersfoort bestrijkt een
leerling zou zijn die een (nogj niet aan
de school gegeven opleiding wil hebben,
dan zal deze naar een andere streekschool
verwezen worden
REGIONALE ORGANEN
Hier komen wij - tussendoor - op een
term, die tijdens het gesprek regelmatig
valt de regionale organen. Wat zijn dat nu
weer. zult u zich na het al moeilijke
organisatorische schema, dat u te ver
werken hebt gekregen, afvragen0
De regionale organen zijn de in de
streek de regio, werkzame stichtingen,
die de sociaal-pedagogische begeleiding
van de onder het leerlingwezen werkzame
jongeren verzorgen door middel van z.g
regionale consulenten Een van de taken
van de regionale organen, dus van de con
sulenten, is het geven van voorlichting
over alle opleidingen en het onderhouden
van kontakten met ouders, leerlingen,
scholen, instituten voor beroepskeuze,
de gewestelijke arbeidsbureaux, enz
Het regionaal orgaan voor het leerling
wezen Utrecht is gevestigd Wolter Heu-
kelslaan 42 te Utrecht (tel 030-514989)
het regionaal orgaan voor het leerling
wezen in Gelderland in Velp. Stations
straat 3 (tel 08302-5006/7033) Of als u
het dichter bij huis zoekt, de regionale
consulenten zijn Voor Amersfoort en om-
geving J J. M van der Venne. Patrijzen-
hof 53. Amersfoort, tel 033-27404 voor
de gemeente Ermelo H Bosch. Varen-
laan 147 Ermelo. tel 03417-3915, voor
het Gooi H Volder. Rijsbergerweg 6,
Huizen tel 02152-53041. voor de ge
meenten Hoevelaken. Putten. Nijkerk. Ede.
Barneveld H Brinkhuis. Koolhorst 75.
Ede. tel 08380-18241
De mogelijkheden om voorlichting te
krijgen zijn dus zeker aanwezig en uiter
aard wil ook de streekschool zeil graag
elke gewenste infoimatie geven
M.iar terug naar de school, in dubbel
opzicht De streekschool vei zorgt in
eerste instantie beroepsbegeleidend on
derwijs voor jongeren die werken, gedu
rende één dag per week vooi leei lingeii
van 17 jaai enouder. gedurende twee dagen
per week voor leerlingen van 16 jaar.
het laatste i v m de partiële leerplicht
Eén dag is dan gewijd aan theoretisch
onderwijs, gericht op het gekozen beroep
of de gekozen opleiding en algemeen vor
mend onderwijs, terwijl het programma
van de tweede dag bestaat uit 2 lessen
lichamelijke opvoeding. 2 lessen maat
schappelijke begeleiding en 1 lessen
keuze- of schakelprogramma s.
KEUZE- EN SCHAKELPROGRAM
MA'S
Die keuze- en schakelprogramma's, nog
uit te breiden met specifiek beroeps
oriënterende en studievaardiglieidspro-
gramma s. bieden de leoilingen een groot
scala van mogelijkheden. De heel Van Dijk
die voor een deel belast is met de voor
bereiding en organisatie van het tweede
dagprogramma, vertelde ons hiei het
volgende over.
De specifiek beroepsoriënterende pro
gramma s bieden de leerling demogelijk
heid de keuze van zijn beroep nader
te concretiseren en op zijn juistheid te
toetsen Immers als de motivering vooi
het beroep niet voldoende is - denk aan de
vroege keuze, die tegenwoordig gemaakt
moet worden v m de vakkenpakketten -
is het heter nog ten halve te keren dan ten
hele te dwalen
Het is een vanzelfsprekende zaak. dat
er bij de samenstelling van de beroeps
oriënterende programma's, nauw overleg
is geweest en zal zijn met de docenten
van de lessen maatschappelijke bege
leiding
Het studievaardigheidsprogramma is er
op gericht de leerlingen op systematische
wijze hulp te bieden bij het hei eiken
van een betere studiemethodiek.
De bedoeling van de schakelprogram
ma's is de leerling op een hoger niveau
te brengen, zodat hij via het door hem
gekozen programma in staat zou zijn naar
een hoger opleidingsniveau door te stro
men Er zijn schakelprogramma's Neder
lands natuurkunde/mechanica. Engels en
wiskunde. Als de leerling deze vier scha
kelprogramma's doet kan hij deelnemen
aan het t-stroom(C-)examen vandeL.T.S.
Op het p-mvau zijn er schakclprogram-
ma's voot de vakken natuurkunde, me
chanica en wiskunde Ook voor vakteke
nen/schetsen. is er een schakelprogram
ma
De keuzeprogramma s zijn er op gericht
die interesse-gebieden van de cursist
te verbreden en te verdiepen, kortom
zijn belangstelling uit te breiden Op een
enkele uitzondering na is voor het volgen
van de keuzeprogramma's geen speci
fieke voorkennis of verkregen vaardig
heid vereist Voor het cursusjaar 1975/
76 zijn 4 z g korte en 17 lange keuze
programma s gepland
Deze korte keuzeprogramma's zijn.
bankel.Ecabo (leerlingstelsel voor admi
nistratieve beroepen), motorvoertuigen/
bromfiets/ rijwieltechniek en bouw/hout
Van de 17 lange keuzeprogramma's noe
men we. naast de reeds onder de korte
programma's genoemde, schilderen, op
tiek, detail, elektro/elektronika, elektro
digitale techniek en metaal/ installatie
verbindingstechniek
Het lijkt wat moeilijk om af die ver
schillende programma s uit elkaar te hou
den Toch is dat niet het geval, als u let
ou de met het oroeramma beoogdedoelen
studievaardigheidsprogramma ae leer
ling leren de stol te verwerken om zo
tot betere studieresultaten te komen
beroepsoriënterend programma de leer
ling begeleiden bij zijn beroepskeuze
keuzeprogramma interesse verbreden en
verdiepen schakelprogramma bijspij
keren van de leerling en zo mogelijk
brengen tot naastliggend of naasthoger
opleidingsniveau
De direkteur van de Streekschool, de
heer Van Veen, noemt het interesse-: en
- verdiepingsprogramma's, dié-- de streek
school op de tweede dag biedt eri wijst
er op. dat over de tweede dag een door
lopend kontakt is met de vormingsinsti
tuten in de regio, die ook in het bestuur
van de school vei tegenwoordigd zijn Want
de tweede dag van de partiele leerplicht
is een heet hangijzer tussen de vormings
instituten en de streekscholen
Op zich zal het onderwijs aan de streek
school zich ook de tweede dag meer richten
op het beroep, wat veel ouders wel aan
spreekt Dat wordt bewezen door het aan
tal leerlingen, dat de tweede dag naar
de streekschool komt Volgens de ver
wachting zullen dat er in het komende
cursusjaar 300 zijn
Maar nogmaals terug naar de heer Van
Dijk en de cursusopbouw Aan het begin
van het nieuwe schooljaar zijn drie weken
bestemd voor een vertrouwd maken van de
leerling, dan volgt een introductieperiode
van acht weken waarbij wat de keuze
programma s betreft de leerlingen via een
circulatiesysteem, waarin ze met de di
verse keuzeprogramma's kennismaken,
zelf tot een bewust gekozen programma-
pakket voor de volgende periode komen
Voor die volgende periode - duur dertien
weken - kiest de leerling dus voor een
bepaald programma en dat houdt in, dat
hij wordt ingedeeld bij één van de twin
tig groepen, die steeds op een bepaalde
dag in de school zijn
Na de tweede periode is eenovergangs-
week ingelast, voordat de derde en laatste
periode - duur ook dertien weken
groep, dus voor een ander programma,
te kiezen
De Amersfoortse Streekschool voor be
roepsbegeleidend Onderwijs sluit bijzon
der sterk aan bij hetgeen minister dr
J A van Kemenade in zijn recent in
gediende beleidsnota ..Naar het partici-
putie-onderwijs zegt Hij stelt dat dit
onderwijs tenminste drie funkties moet
vervullen
le een schakeltunktie naar het overige
onderwijs ten behoeve van hen, die mei
het oog op het door hen gewenste (ver
volg-) onderwijs over een onvoldoende
vooropleiding beschikken,
2e een wat men zou kunnen noemen
..rangeerfunktie voor hen, die op jeug
dige leeftijd kiezen voor een vorm van
werken, omdat liet reguliere onderwijs
onvoldoende heeft beantwoord aan hun
mogelijkheden en behoeften Deze funktie
houdt in dat het participatie-onderwijs
de betrokken deelnemers op basis vaneen
zeer persoonlijk gerichte begeleiding
..hermotiveert (opnieuw) tot een ver
antwoorde keuze brengt, kortom hen op
nieuw op het juiste spoor tracht te zetten
Deze deelnemers zullen op deze wijze
in de gelegenheid worden gesteld een
eventueel reeds verkregen achterstand
weer in te lopen.
3e het verzorgen van geheel eigen
programma s. die zowel een algemeen
vor mend als een beroepsgericht karakter
taal Die voor het brood- en banketbakken
en de detailhandel zijn in voorbereiding.
In de begeleidingscommissies zijn zowel
het bedrijfsleven, de werknemers, leer
lingen, vak- en regionale consulenten, le
raren enz. vertegenwoordigd.
(Jok op andere wijze wordt gestreefd
naar een zo groot mogelijk kontakt met
de achterban De heer Van Veen wijst
er uitdrukkelijk op. dat de streekschool
een samenwerkingsschool is. waarin
de verschillende levensbeschouwelijke
groeperingen hun inbreng hebben Gelet
op de regio, waaruit de leerlingen komen,
officieel de gemeente Amersfoort. Leus
den. Woudenberg. Maarn, Leersum.Ame-
rongen, Renswoude. Scherpenzeel. Barne
veld. Nijkerk. Putten. Lrmeloiged Har
derwijk. Hoevelaken. Bunschoten, Eem-
nes. Laren. Hilversum. Baarn en Soest -
is dit een belangrijke zaak Anderzijds
kan rnen zich afvragen waarin deze samen
werking zich uit Indien het alleen maar
gaat om samenwerking tussede verschil
lende aan de school verbonden leraren,
leerlingen, bestuur enz dan ïsdit niet ge
dachte, die oorspronkelijk voor gezeten
heeft
Uiteindelijk zal iedere levensbeschouwing
iets van de eigen ideeen in de school
moeten terugvinden
Direktie en bestuur van de streekschool
die zoals reeds eerder gezegd, is geves
tigd ui het vroegere gebouw vande L T S
aan de Leusderweg hopen, dat de leerlin
gen uit de L T S -tijd van het gebouw,
binnen niet al te lange tijd ziet in het
gebouw, zeker wat het interieur betreft,
ruet meer zullen thuisvinden
üm de streekschool goed tedoen funktione-
ren is een ingrijpende verbouwing nodig
Men hoopt, dat de rijksinspekteur van het
leerlingwezen, de heer Ing. W Schlosser.
die in Amersfoort woont, en die regelmatig
belangrijke adviezen geelt, ook hier ge
daan zal krijgen wat wenseluk is
Overigens ondanks alle bestaande wen
sen. tijdens Onze bezoeken aan de streek
school hebben wij kunnen zien hoe ondanks
de beperkingen en leerlingen en leraren
vol enthousiasme aan het werk zijn. En
dat is voor ons het bewijs, dat deze vyrn.
- van partieel en. par 11cipa11o-onilerw11.s tu:
ïfi zal sjagen-evn A'ipMii pHtiVts te vindon'
begint De leerling heeft dan nogmaals
de mogelnkheid oin voor een andere
dienen te hebben Met nadruk moet m
het belang van de werkende jongeren
gewaarschuwd worden voor eenzijdigheid
in een van beide richtingen In hun maat
schappelijke positie zijn juist deze jonge
ren niet gebaat bij onderwijsprogramma s
waardoor zij ofwel alleen in zeer alge
mene zin gevormd worden ui wei alleen
op beroepsaktiviteiten worden voorbereid
In de beleidsnota pleit minister Van
Kemenade ook voor een vernieuwing van
het leerlingwezen en ziet hij de streek
school zich ontwikkelen tot een centraal
dienstencentrum, dat het beroepsbege
leidend onderwijs en de vormingsinsti
tuten gaat overkoepelen.
