Van vlak plaatmateriaal
naar bolvormige voorwerpen
in de gemeente Leusden
O
Het bedrijf aan de Ambachtsweg 2, te Leusden.
LAAT-VORM WERD PLAVO
3cd
den dat aan de Ambachtsweg 2 ieder
plaatmateriaal verwerkt wordt, mits
het van grondvorm maar rond is. En
als dat niet het geval zou zijn, dan
maken ze het wel rond
ABRAHAM GEZIEN
SDEN/CENTRUM - Vooraan op
lustrieterrein aan de Ambachts
een bord met de naam
ivo'' aan de gevel van een der
evestigde bedrijven. Die naam
niet slecht, maar zegt verder
I of niets over wat er achter de
e| wordt gedaan of vervaardigd,
ft ook niet volgens de heerH. J.
r, die in het bedoelde bedrijf
[emoedelijke wijze de secpter
want er wordt in feite niets
Jkt voor de direkte verkoop. Het
toon een toeleveringsbedrijf voor
iwarenfabrieken. Dat zwaaien met
ipter moet u ook niet zo ernstig
Toevallig is de heer Schrijer
wel de eigenaar van het bedrijf, maar
H hem daar bezig ziet, zou je het
Keggen. Hij doet precies hetzelfde
■lis alle anderen, die daar wer
en heeft gewoonlijk net zulke vuile
rte handen. Misschien nog er-
BijPlavo wordt forceer-, dieptrek-,
amp- en perswerk verricht uitplaat-
ftteriaa 1 van blik. ijzer, aluminium,
lestvrij-staal. messing, roodkoperen
lom zo maar eens wat metalen te noe-
lie verwerkt worden. Wij kregen
•rondstoffenlijst in volgorde van
~»p naar duur, wat de kostprijs be-
">ewel het woord goedkoop eigen-
let meer van deze tijd is Metaal
de laatste jaren schreeuwend duur ge
en dat is dan ook de reden, dat
[uur gezorgd wordt voor zo wei
delijk afval en zelfs dat wordt
tggegooid. maar gesorteerd en
igen tot er zich een koper voor
lltf werkzaamheden in het bedrijf
de heer Schrijer worden uitge-
Hlvolgens opdrachten van der-
h. die de produktie van Plavo (af
leid van Plaat-vorm) verder el-
prwerken of monteren in hun
tikelen Het leek ons wat te
lend. als je je eigen eindpro-
pt aflevert, doch je went aan
in ook daaraan. Zeker als je
edfi redelijke boterham mee kunt
öien in feite kan gesteld wor-
Onlangs heeft de heer Schrijer
sr. Abraham gezien. Ruim 50 jaar ge
leden werd hij in Kampen geboren Hoe
mooi het overigens ook was in die oude
Hanzestad, als het om werkgelegen
heid ging was je vrijwel uitsluitend
aangewezen op de sigarenindustrie of
op het metaalbewerking- en emailleer-
bedrijf B K. In 1939 kwam de Schrijer
van school Hij was toen een jochievan
14 en had nog geen idee in sigaren,
zodat hij bij B.K terecht kwam. Zijn
allereerste loonzakje heeft hij nog al
tijd bewaard Alleen was het jammer,
dat er niet meer in zat dan een rijks
daalder en een kwartje, hoewel je des
tijds met enig overleg van die f2,75
toch nog wel het een en ander kondoen.
De tijden zijn in tussen wel wat ver
anderd.
Al vrij spoedig brak de laatste we
reldoorlog uit en vooral metaalbe
werkers maakten een beste kans om
door de bezetters te worden ingescha
keld bij de Arbeitseinsetz in Duits
land U kunt zich voorstellen, dat
Schrijer daar weinig behoefte aan had.
Kampen was in die tijd nog min of
meer een eiland en de bevolking hing
sterk aan elkaar Een uitstapje naar
Zwolle werd vaak nog gezien als een
buitenlandse reis en Duitsland lag nog
veel verder weg.
Schrijer trok zich terug inde Noord
oostpolder Daar werd hij achtereen
volgens houtdraaier, tuindersknecht en
onderduiker Na afloop van het krijgs
gewoel werkte hij nog een tijdje op een
houtzagerij, maar de metaalbewerking
trok hem toch het meeste aan, zodat
hij maar terugging naar B K Eigen
lijk stond toen al vast, dat de heer
Schrijer zijn pensioen niet als werk
nemer zou halen Hij speelde al met
de gedachte aan een eigen bedrijf
21 jaar lang is de heer Schrijer zelf
standig ondernemer In die tijd heeft hij
zich meermalen afgevraagd, hoe of dat
mogelijk was. vooral met alle bemoeie
nissen van buitenaf Dat het goed loopt
in de zaalc is wel aan te tonen Hoewel
het slechts gaat om niet al te grote
onderdelen en toeleveringsartikelen,
wordt er toch heel wat materiaal ver
werkt Aan aluminium bijvoorbeeld zo'n
30.000 kg per jaar en ook de ruim 5 ton
koper zet je niet zomaar eventjes opzij
In de beginjaren beperkte de produktie
van Plavo zich hoofdzakelijk tot het ver
vaardigen van souvenirs. Kant enklare
produkten in meer dan honder.d variaties
Toen daar langzamerhand de klad in be
gon te komen, o m door de concurrentie
uit het Verre Oosten, ging men zich
meer richten op verlichtingsartikelen,
in opdracht van de grote warenhuizen
Maar ook dat bleef geen vetpot en gelei
delijk schakelde Plavo over op de pro
duktie van toeleveringsartikelen voor
derden Er worden thans grote hoeveel
heden stormkragen en windranden ge
maakt voor de verwarmingsindustrie
Ook onderdelen voor spotlights en speci
ale reflectoren voor ziekenhuisverlich-
ting, kappen voor moderne en .antieke"
straat- en tuinlantaarns, allerlei di
rekte- en indirekte binnenhuis- en re-
clameverlichting (o m de kegellampen
van PPM-bowling), enz. Voorts sier-
pijpjes voor auto-uitlaten, dienbladen,
asbakken, vaasjes en pullen Op weer een
heel ander vlak liggen het uitgebreide
assortiment prachtige sportbekers en
de voer- endnnkbakken voor pluimvee,
al of niet voorzien van doseertoestanden
en voorts allerlei zaken in speciale op
dracht Wij schreven het reeds: je kunt
het zo gek niet bedenken, of Plavo maakt
het Als de grondvorm maar rond is
Plavo heeft natuurlijk ook een ge
reedschapsmakerij voor het in eigen
beheer vervaardigen van de mallen,
die voor de produktie nodig zijn. Dit
is ook de afdeling, waarin de Schnjers
graag experimenteren, op zoek naar
verbeteringen in de werkmethode. Vaa
lukt dat ook en zo hou je de verbete
ringen ook buiten het bereik van de
concurrentie. Voor het woord ..for
ceren" (de voornaamste bezigheid in
het bedrijf) bestaat eigenlijkgeen goede
Nederlandse vertaling De Duitsers
noemen het ..Metall-drucken" en dat
benadert de realiteit meer dan het
Nederlandse (af)dwingen Het is ei
genlijk niets meer dan het onder een
zekere druk vervormen van vlakke
plaat tot een meer of mindere bolle
vorm en als je de Plavo-mensen zo
bezig ziet met een lampevoet, een spie
gel reflector of waarmee dan ook, kun
je de groei naar de uiteindelijk vorm
heel goed volgen Het lijkt zo eenvou
dig en volgens de heren aan de Am
bachtsweg is het ook niet zo moeilijk,
als je het tenminste goed doet met ge
leidelijkheid, met zorg en met een wel
zeer vaste hand
Forceren is geen uitvinding van de
laatste tijd. Aan het begin van onze
jaartelling wisten de Grieken en de Ro
meinen er al raad mee, getuige de bij
opgravingen gevonden voorwerpen uit
die tijd. Het is geen bijzonder zwaar
werk in de werkelijke betekenis van
)ok deze prachtige sportbekers vonden hun oorsprong in het Leusdense bedrij.
neer h. j
Schrijer, het opperhoofd van Plavo
en in verband daarmee ging hij in
op een advertentie in de Zwolsche
Courant Een groot metaalwarenbe-
drijf in Tiel zocht een paar forceer-
ders Dat leek een mogelijkheid tot
verdere technische ontwikkeling en
Schrijer was blij, dat hij werd aan
genomen Een probleem was nog, dat
ze er thuis niets van wisten en hoe
vertel je dat aan je ouders? Zeker
in het Kampen van toen
Dat de Tielse fabriek in een Zwolse
krant adverteerde, lag wel voor de hand
In die jaren concentreerden zich de be
drij ven van die aard in bepaalde gebie
den van ons land. zoals bij voorbeeld
in Tiel, Zeist, Den Haag e o. (Voor
schoten), Hilversum, Amsterdam, Rot
terdam. Kampen en Almelo. Schrijer
ging dus naar Tiel Hij was amper 22
jaar en kreeg na veel gepraat ook de
medewerking van zijn ouders Het was
in die jaren ook een hele onderneming
om van Kampen naar Tiel te reizen
Met de trein, inclusief de overstapjes
en wachttijden, kostte dat toch altijd
nog een kleine vier uur en dan moest
je onderweg niet teveel pech hebben
Terwille van zijn ouders en van zijn in
IJsselmuiden wonende meisje kwam onze
gesprekspartner wel elk weekend naar
Kampen.
3 JUNI
Op 15 september 1947 was het avon
tuur in Tiel begonnen, maar van toen af
speelde een andere datum een zeer be
langrijke rol in het leven van de heer
Schrijer Zijn geluksdatum werd3juni.
Voor een officiële verloving ontbrak de
tijd, want het gedurig heen en weer rei
zen tussen de steden aan de IJssel en
de Waal begon knap vervelend te wor
den Schrijer trouwde op 3 juni 1948
met zijn IJsselmuidense bruid en de
jongelui gingen inwonen bij kennissen
in Tiel Dat duurde op de kop af precies
twee jaar. want op 3 juni 1950 kregen de
Schrijers daar een eigen dak boven
het hoofd Weer 4 jaar later, op 3 juni
1954, verhuisden zii naar Amers-
Schrijer junior bezig met het polijsten van tinnen maatbekers.
Partij Plavo-stormkragen en -windranden, gereed om ingepakt en verzonden
te worden
foort, waar het lang nagestreefde eigen
bedrij f ineen schuurtje achter de woning
gestalte kreeg Op 3 juni 1961
kocht Schrijer een eigen huis aan de Hei-
ligenbergerweg inde keistad, waar hij
tot 3 juni 1964 vooruit kon.
NAAR LEUSDEN
In zijn Tielse tijd knutselde de latere
eigenaar van Plavo in de avonduren en
tijdens de weekeinden zelf een forceer-
bank in elkaar. Op het oog misschien
niet zo mooi als een fabrieksbank,
maar in de praktijk wel veel en veel
bruikbaarder. Wat jedaar allemaal mee
kon doen, grensde aan het onwaar
schijnlijke en ditdoe-het-zelf werk was
eigenlijk ook het begin van de latere
gereedschapmakerij in Leusden.
Op 3 juni 1964 verhuisde het for-
ceerbedrijfje. dat al aardig in de klan
dizie was gekomen en daardoor te klein
werd naar de Hessenweg in Achterveld
in het pand waar nu ..Minipack" zit
Drie jaar duurde de Achterveldseperi
ode en toen in 1967 het huidige pand aan
de Leusdense Ambachtsweg te koop werd
aangeboden kocht Schrijer het. Hij
maakte het geschikt voor zijn bedrijf
en heeft daar met 300 m2 vloeropper
vlakte nog steeds voldoende ruimte.
Dat komt grotendeels voort uit het
standpunt van de heer Schrijer. die
vindt dat de zaken niet verder uitge
breid moeten worden Het is nu een
bedrijf, dat volledig is te overzien en
je werkt met een kleinere personeels
bezetting nu eenmaal prettiger dan in
een grote fabriek
Dat verklaart tevens het feit, dat het
personeel bij Plavo zeer hokvast is
Neem als voorbeeld de chef °f bedrijfs
leider (hoewel hij zich zo niet laat
noemen) S Petersen uit Leusden. In
1954 was Schrijer in Amersfoort voor
eigen rekening begonnen en reeds na
enkele maanden had hij hulp nodig. Die
kwam in februari 1955 in de persoon
van de heer Petersen, dietotopdit mo
ment nog altijd bij Plavo werkt en zoals
het er naar uitziet, zal in die toestand
Van dit, van dat, van alles wat er bij Fiavo gemaakt wordt.
weinig verandering komen. De 23-jarige
zoon G H Schrijer kwam drie jaar
geleden met zijn MTS-diploma in het
bedrijf van pa en voelt er zich, evenals
trouwens ook de overige vier (Neder
landse) werknemers heel goed thuis.
PRODUKTIE-PROGRAMMA
dat woord, maar het vraagt wel een
uiterste concentratie. Daaruit volgt ook
de grote liefhebberij van de heer Schrij
er sr die hij beoefent als een welkome
afwisseling op zijn beroepsmatige ar
beid. Hij kweekt kanaries Ook die be
zigheid vraagt het nodige geduld en een
grote zorgvuldigheid, maar daar doen
de vogels het eigenlijke werk. Schrijer
is ook al jaren voorzitter van een
grote vogelvriendenvereniging in
Amersfoort en beleeft veel plezier aan
zijn hobby.
P C.
