MILIEU JOURNAAL
Coördinatie-team:
,ieve
Spuitbussen,
mensen
nee
:aak en werkwijze
cQ CÜ] Q 4
energiebesparing -
vervolg
met of zonder
Donderdag 30 oktober 1975
Uit hel elders in dit ..Milieu Journaal"
geplaatste schema van het „C.M.L." zal
i gebleken zijn, dat het
oördinatieteani daarbij een
lelangrijke rol speelt.
Het lijkt daarom gewenst een nadere
toelichting te geven over de taak en de
rerkwijze van dit team.
t Coördinatie-team heelt tot taak de
tHiiacteu tussen:
het ..C M L en het
emeentebestuiir:
je werkgroepen onderling:
het ..C.M.L.'' en de bevolking, te
(«ordineren en aan te sporen
Het Coördinatie-team heelt dus geen
beleidsfunctie, doch zuiver een
aansporende, aanzetgevende en
coördinerende functie.
De taakstelling kan worden omlijnd in
de volgende taken:
1 de controle op de voortgang \an de
door de werkgroepen geplande
acti\ iteiten:
2. het optreden als coördinator tussen
het college van burgemeester en
wethouders, de werkgroepen, de
commissies van advies uit de
gemeenteraad en de bevolking;
3. het scheppen van zo gunstig
mogelijke werkomstandigheden voor
de werkgroepen:
4. hel bewaken van het budget van het
„C.M.I en het toewijzen van gelden
aan de werkgroepen:
5. het aanwijzen van de voorzitters van
de werkgroepen en het behulpzaam zijn
bij het aanwijzen van de leden van die
groepen, een en ander voorzover
daarna bij die werkgroepen behoefte
bestaat en
6 het coördineren van de informatie in
overleg met de werkgroep voorlichting.
Het moment waarop het „C.M.L."
(lees de bevolking) moet worden
betrokken bij het openbaar bestuur.
SCHEMA VAN TOTSTANDKOMING BELEID BESLUITEN
VOORBEREIDING
UIT
VOERING
COMMISSIES
ADVIES
B EN W
-£> e E
I
I
I
I
I
I
I
COÖRDINATIE TEAM
C.M.L.
A A A
T T T
-0 8EW
BEVOLKING
moet vroegtijdig zijn, omdat anders
mogelijk reeds beslissingen zijn
genomen of alspraken gemaakt die.
indien de bevolking dit zou wensen, niet
meer zijn terug te draaien
Het Coördinatie-team heeft ook hier
een taak. In onderstaand schema is
aangegeven op welk moment en op
welke wij/ede bevolking haar stem kan
laten horen.
Al met al een systeem waarbij een
maximale INSPRAAK mogelijk zou
moeten zijn.
Helaas laat de bevolking het zelf maar al
te vaak afweten. Vreemd? Inderdaad,
want het zijn immers hun belangen die
worden gewogen. Desalniettemin
houdt de vaste kern van het
„C.M.L."„de moed erin" en blijft
doorgaan uw belangen te verdedigen.
Indien u zich gereopen voelt u aan te
melden als medewerker ten behoeve
van het „C.M.L kunt u dat (ook
telefonisch) ten gemeentehuize doen
Tot slot het volgende, de vergaderingen
van het „Comité Milieuzorg Leusdden"
zijn openbaar
Leusden poogt via een unieke
organisatie te komen tot een
daadwerkelijke INSPRAAK van de
bevolking in het beleid van de
plaatselijke overheid.
Zoals elders in dit „Milieu Journaal"
ook zal blijken, is dal met name op dit
moment erg belangrijk, want juist nu
zijn plannen in voorbereiding, die
voorzien in een belangrijke uitbreiding
van de Leusden-centrum.
De schakel met de bevolking vormt het
„Comité Milieuzorg Leusden". Wat is
het „Comité Milieuzoig Leusden"? Het
„Comité Milieuzorg Leusden" bestaat
uit een ÜPEN groep geïnteresseerden
burgers, die zich bezig houdt nmet
WERKWIJZE C.M.L.
allerlei zaken, die de bevolking kunnen
raken. Een open groep is gezegd,
waarmee wordt bedoeld, dat EEN
IEDER zich daarbij kan aansluiten. En
dat de vergaderingen in het
openbaar worden gehouden
Het „C.M.L." heeft zich weer verdeeld
in een aantal werkgroepen, die zich met
een speciale taak bezighouden.
Uit onderstaand schema blijkt hoe de
werkwijze van het „C.M.L is en welke
relatie deze groep onderhoudt met de
plaatselijke overheid en de bevolking.
Het „Comité Mdieuzorg Leusden" doet
een dringend beroep op een ieder om
zich tot die groep aan tesluiten; hetgaat
tenslotte om uw eigen woonmilieu. U
kunt zich daartoe (ook telefonisch)
wenden tot de gemeentesecretarie.
coordinatieteam van het „comité
milieuzorg leusden"
.gnilorrifisitj /nslioozluorl
,.r /|[3gnibl3ad)f,non3v.>tj|ld
ïze trouwe lezers (ja hallo, bent u
ar7) merken het natuurlijk
middellijk op: er is iets veranderd,
ie dingen om precies te zijn:
De verschijning van het
ilieu-Journaal zal in het vervolg 1
lal per maand plaatsvinden. Tot nu
gebeurde dat 1 maal in het kwartaal.
IWij hadden steeds de beschikking
Ier vier pagina's per kwartaal (16
jdzijden per jaar),
worden nu twee pagina's per maand
lurende 10 maanden per jaar (20
idzijden). In de vakantiemaanden
li/augustus staken we de uitgave.
In overleg met de voorzitter van het
|IL cn met de voorzitter van de
rkgroep Bestemmingsplannen
>ben wij besloten maandelijks 1
dzijde af te staan voor uitvoerige
atie over alles wat betrekking
:ft op de 2e fase
is de vurige wens van alle
[rokkenen binnen het CML dat de
rgers heel kritisch de gang van zaken
Igen en waar nqdig corrigeren/
fivullen.
fft de heer Wagenaar werd
Besproken, dat de gemeente zal
|gen voor de kopij met name wat
reft de zakelijke mededelingen,
te kopij zal ter goedkeuring ook naar
betreffende CML-werkgroep
5rden gezonden.
Ie noodzakelijke inlichtingen over de
comst van Leusden worden op deze
pier aan u gepresenteerd; opdat u
•r niet kunt zeggen. „We hebben het
B geweten, ze doen alles op eigen
W'
mensen, denk toch mee, bouw
ih mee aan ons eigen dorp.
[der de burgerij als pressiegroep kan
CML ook geen vuist maken. Dat
jft de laatste raadsvergadering wel
[rezen1
JlaaLste opmerking betreft de heer
[g£' Colpaert, die drie kranten (nrs. 4,5
van een smakelijke lay-out heeft
[rzien, maar nu, ons amateurs, aan
onzeker lot moet overlaten in
'and met drukke werkzaamheden-
het zij zo en bedankt, Adri.
W. E.
'irlDRbogbn-
fi30 gon jl'plnogb zi Jo- firt 1 1
HEETWATERVOORZIENING
1. Bij „normaal" gebruik van warm
water (tot zo'n 125 I per dag) is een
keukengeiser het best.
2. Bij gebruik van meer dan 1251 warm
water per dag lijkt momenteel een
gasboiler of eventueel een
elektrische boiler aan te bevelen.
3 Is de toevoerleiding van een boiler
tot de meest gebruikte tappunten
lang (boiler op zolder of boven tegen
het plafond van de badkamer) dan
kan het nuttig zijn in de keuken apart
een keukengeiser te plaatsen. Het
totaal aan energieverbruik in huis zal
daardoor dalen
4. Bij geisers ligt het grootste verlies
aan energie bij de waakvlam. Bij een
keukengeiser is dat 35%. Het
doven van de waakvlam gedurende
de nacht geeft een besparing van
10% op het gasverbruik voor de
warmwatervoorziening.
5 Bij boilers ligt het grootste verlies bij
het op temperatuur houden van het
water, zonder dat er gebruik van
wordt gemaakt. Over het algemeen
is dit zgn. stilstandsverlies groter
naarmate de
warmwatertemperatuur hoger ligt.
Het kiezen van een te grote boiler is
dus een aanzienlijke verspilling van
energie. Verder kan beperking van
de warmwatertemperatuur tot b v.
60 graden Celsius in plaats van 70
graden Celsius eveneens een
aanmerkelijke besparing geven.
HUISHOUDELIJKE APPARATUUR
Kooktoestellen
In Nederland wordt in ongeveer 90%
van de woningen gas gebruikt bij het
koken Het is gebleken, dat indien een
aansteekbrander continu op de hoogste
stand is gebruikt, deze alleen reeds
40% verbruikt van het totale
gasverbruik van het kooktoestel
Besparing is hier dus mogelijk door deze
aansteekbrander uit te doen, als er met
word gekookt! (dus altijd 's nachts in elk
geval)
Koelkasten en diepvriezers
Uit onderzoeken (zie
Consumentengids, b.v. nov. 1974) van
de laatste jaren is gebleken, dat 90%
van de gezinshuishoudingen een
koelkast heeft en in 15% een
diepvriezer aanwezig is, terwijl dit
laatste percentage nog duidelijk een
stijgende lijn vertoont
Omdat een diepvriezer een lagere
temperatuur moet handhaven, zal deze
ook meer energie gebruiken dan een
koelkast (ongeveer tweemaal zoveel).
Het is duidelijk, dat momentcel
diepvriezers aangeschaft worden,
zonder dat dit eigenlijk nodig is. Alleen
indien men zelf groente verhouwt of
grote hoeveelheden vlees wil invriezen,
kan het economisch voordeel
opleveren.
Voor diegenen, die in de gelegenheid
zijn geregeld boodschappen te doen,
kan eigenlijk alleen een koelkast met of
zonder vriesruimie worden aanbevolen
of eventueel een tweedeurskoelkast
met apart vriesvak.
Een koelkast geplaatst in een
omgevingstemparatuur van 10-16
graden Celsius kan de helft minder
stroom gebruiken, dan een geplaatst bij
25 graden Celsius Heeft men eenmaal
een diepvriezer in huis, dan is het aan te
bevelen daarnaast een eenvoudige
koelkast te nemen, die weinig energie
gebruikt.
Energieverbruik
ingezins-
huishouding
HEBT U CENTRALE
VERWARMING?
- Verwarm alleen waar nodig, wellicht
behoeven de slaapkamers en de gang
niet te worden verwarmd, aan iedere
radiator zit een knop
- Stel de thermostaat wat lager in,
stook bewust (18 a 20 graden
Celsnis)
- Stel de thermostaat een klem uur
voor het naar bed gaan zo'n 4 a 5
graden lager (14 a 16 graden Celsius),
de kamer blijft lang genoeg op
temperatuur (stel hem niet te laag, dat
is verkeeide zuinigheid; de volgende
morgen kost het extra energie om
alles weer op temperatuur te krijgen)
- Laat de installatie, vooral de ketel,
ieder jaar nazien en schoonmaken.
- Draai de thermostaat terug voordat u
de ramen openzet voor het luchten
(zet in de slaapkamer de radiator
dicht).
HEBT U PER VERTREK EEN GAS-,
OLIE-, KOLENHAARD OF
KACHEL?
- Lees de tips voor de centrale
verwarming.
- Stook alleen daar waar nodig is.
- Temper de kachel of haard voor het
luchten van de ruimte.
- Stook met verstand, gebruik gratis
zonnewarmte
- Beperk elektrische bijverwarming tot
het hoogst noodzakelijke.
- Trek een extra trui aan
WARMTE-ISOLATIE VAN DE
WONING
Behalve door open ramen en deuren
gaat warmte ook verloren door dichte
ramen en deuren, n.L via tochtkieren en
door die heel dunne (4 mm) ruiten. Het
weren van tocht kan op allerlei
manieren. De „rol" voor een tochtende
dorpel van raam of deur doet het nog
goed, evenals de (paarde)deken aan
twee ringen voor de openslaande
deuren.
Het beter sluitend maken van ramen en
deuren is wat meer timmermanswerk en
vraagt in het algemeen wat handigheid.
Precieze tips voor het sluitend maken
van allerlei soorten ramen en deuren
zijn te vinden in „Zuinig in Huis",
uitgave van het Bouwcentrum, Weena
700, Rotterdam, (te bestellen door
storting van 4,25 op postgiro 35.76.96
t.n.v. Bouwcentrum, Rotterdam, onder
vermelding van „Zuinig in Huis". Door
storting van 5,- ontvangt u het boekje
plus aanvullende informatie over
mogelijke subsidies, enz In deze
brochure vindt u ook informatie over
dubbele ramen, voorzetramen en over
isolatie van muren en daken. Alles met
praktische tekeningen en een
overzichtje waar de aanbevolen
isolatiematerialen te koop zijn.
U kunt in veel gevallen subsidie krijgen
van de overheid. Informeer hierover bij
uw gemeente of bij bovengenoemd
Bouwcentrum
KOOPGEWOONTEN
Tot dusver hebben wij eigenlijk alleen
gepraat over de energie die u direkt
gebruikt, dus in de vorm van licht,
warmte, warm water, autorijden, reizen
enz. Maar we gebruiken ook indirect
energie doordat we produkten kopen,
waarbij energie nodig was om ze te
maken of te groeien. Sommige daarvan
hebben een hoge „energie-inhoud",
zoals groenten die in een kas worden
verbouwd (wintersla b.v.) of produkten
die luxueus verpakt zijn in aluminium of
blik, zoals b.v. „TV-maaltijden". Het is
ook een vorm van energiebesparing als
u eens bij het kopen van dergelijke
produkten uzelf afvraagt wat het
wezenlijke nut is van zo'n
„gemaksprodukt", in die vorm of
verpakking.
TOT SLOT
Al met al kunnen we als burgers toch
ruim 20% van het energieverbruik in
Nederland met onze huis-, tuin- en
kcukengewoontes beïnvloeden zeker
als we daarbij nog optellen de bijna 7%
die de auto's verbruiken.
De allerbeste manieren om energie te
besparen zijn uw huis beter te isloleren,
minder in de auto te rijden en
zorgvuldig gebruik te maken van
verwarming en warm water
E. .1 T.
Tien jaar geleden, toen de markt
overspoeld werd met bestaande
middelen in spuitbusvorm, werd het
nieuwe artikel, dat allerlei gemak
beloofde, vlot verkocht. Alles kon. leek
het wel, in een spuitbus gepropt worden
en daarna lustig in het rond gespoten
werden Na enige tijd, toen de
konsuinent ontwaakte uit zijn
spuitbusdroom, begon men toch wel te
merken, dat dit gemak van de spuitbus
wel erg duur was (ongeveer 85% van de
ruimte wordt ingenomen door drijfgas
en 15% slechts door werkzame stof.
Bovendien betaalt men ook voor de
fabrikage van de dure bussen De
kosten van de lege bussen worden zoals
gewoonlijk op de schouders gelegd van
de belastingbetalers, dus de konsument.
De antipathie tegen de spuitbus werd
nog groter, toen men in Amerika door
onderzoekingen aantoonde dat het
drijfgas van de spuitbus hetz.g. „freon"
onze atmosfeer aan zou tasten. De
ozonlaag zou langzaam afgebroken
worden, waardoor er een te sterke
ultra-violette straling ontstaat met alle
ellende vandien, zoals huidkanker en
erfelijke veranderingen
Deze onderzoekingen zijn weliswaar
nog niet geheel afgerond, maar geven
toch genoeg stof tot nadenken
De Nederlandse regering wacht met het
nemen van beslissingen tot de
Amerikaanse onderzoekingen zijn
afgerond.
Bovendien schijnen niet alle drijfgassen
zo onschadelijk voor de gezondheid te
zijn, als men doet voorkomen. Met
name voor astmalijders en
hartpatiënten zouden gevaren kunnen
bestaan.
Door de vele akties en een zekere
„spuitbus-moeheid" van de konsument
is de produktie van spuitbussen al sterk
gedaald.
In Nederland werden in 1974 ongeveer
1,6 miljard spuitbussen vervaardigd,
waarvan ongeveer 60% uitgevoerd
werd.
Volgens ir. G. P. Wijker, bestuurslid van
de Nederlandse Aerosol Vereniging (de
klub van spuitbusfabrikanten) en
werkzaam bij een van de grootste
Nederlandse spuitbusikillers Intradal
(voorheen Erdal), zou de teruggang ca.
20% bedragen, terwijl de markt in 1974
nog groeiende was.
Misschien zijn we in dit geval met ons
„gezonde verstand" tijdig tot bezinning
gekomen, wat betreft een
milieu-bedervend en
gezondheid-bedreigende konsumptie.
En dat nog wel zonder dat er eerst jaren
overheen zijn gegaan met het zoeken
naar een waterdichte wet tegen deze en
andere schadelijke stoffen
Om u als konsument nog te steunen in
de strijd tegen de verleiding van de
spuitbus, brengen we hier enige
alternatieven voor het gebruik:
Kosmetische artikelen:
Mondverfrissers - mondwater,
tandenborstel en tandpasta.
Haarlak - haargelei. versteviging,
brillantine.
Droogshampoo - droogshampoo in
poedervorm.
Deodorants - sticks, crèmes, vloeistof.
Scheerzeep - potten, slicks en tubes.
Shampoo - shampoo in vloeibare vorm
of als crème.
Shuimmaskers - geleimaskers,
kant-en-klaar-maskers in zakjes en
tubes.
Parfums - eaux de toilettes en eaux de
colognes - parfumverspreider. die u vult
met uw favoriete geur uit een Hesje.
Huishoudelijke produkten
Insecticiden - poeder, boxen, electrische
insectenverdelgers. loeistof en
vliegenstrip. zelfs vloeistof in een oude
flesspuit
Luchtverfrissers - v erfrissingsblokjes.
die met een houder aan de muur worden
opgehangen; spoelblokjes voor het
toilet, ah wick.
Stofdoekspray - nicubeltonic uit een
fles
Ovenreinigers - zeepsop en een
schuursponsje
Ruitenreinigers - water met een een
scheutje ammoniak, spons en zeem.
Plantenbeschernungsmiddèlen -
kartonnen pijltjes die een giftige stof
bevatten die ongedierte doodt. Moeten
eens in de zeven weken ververst
worden en worden in de potaarde
gestoken.
