I HET NEDERLANDS ASTMAFONDS REKENT OOK OP U V
Tl
Me
in de gemeente
Leusden
<su NOVEMBER 1975
LEUSDER KRANT
GD
Help bij ademnood met
een tientje per jaar v
rende factor is.
ORAGANISATIE
De organisatie van het Nederlands
Astma Fonds is een nogal wat omvat
tende aangelegenheid. Het hoofdbes
tuur wordt gevormd door 7 afgevaar
digden van de aangesloten organisaties
en evenveel vertegenwoordigers van de
plaatselijke afdelingen. Voorts gedele
geerden van de wetenschappelijke ad
viesraad en een lid van het personeel.
Het grootste gedeelte van de publiciteit
geschiedt landelijk vanuit Leusden en
verder begeleidt het N.A.F. de plaatse
lijke afdelingen op velerlei gebied. Het
N.A.F. overkoepelt de zes in ons land
gevestigde astmacentra Bcatrixoord te
Haren-Groningen (capaciteit 42 patiën
ten ouder dan 14 jaar), Berg en Bosch te
Bilthoven (72 kinderen van 5 tot 8 jaar),
Eykeloord te Groesbeek (82 kinderen
tot 16 jaar), Heideheuvel te Hilversum
TENSLOTTE....
Aan het einde van dit artikel willen wij
toch nog even terugkomen op CARA om
u opmerkzaam te maken op een aantal
ogenschijnlijk kleine zaken in ons dage
lijks leven, die echter wel een diepe ach
tergrond kunnen hebben. Eerst en voor
al: CARA is absoluut niet besmettelijk.
Verder een uittreksel uit een der folders
van het N A F „Zo... maar weer eens
een dagje ziek geweest? Met deze woor
den begroet de chef één van zijn mede
werkers, die inderdaad een dag „wegens
ziekte verzuimd heeft". De aangespro
kene vóelt de wrevelige ondertoon in de
stem van zijn chef, ook al gedraagt deze
zich zo minzaam mogelijk Hij mompelt
iets van „ja, ik kon echt niet komen" en
weeteigenlijk met zijn houding nietgoed
raad. Onder de collega's valt een korte
stilte. Sommigen wisselen een snelle
knipoog
tiviteit behoort tot de lichamelijke con
stitutie van de CARA-patiènt en blijft
zijn hele leven lang bestaan, maar er is
tegenwoordig veel mogelijk om zijn va
liditeit te verbeteren
In veel gevallen, waar hartziekten of
longkanker de formele doodsoorzaak is,
is CARA mede een belangrijke factor in
het ziekteproces geweest. CARA is de
derde doodsoorzaak en wel na hart- en
vaatziekten en kanker. Jonge mensen
worden door CARA vaak gedwars
boomd m hun opleiding Er ontstaan hia
ten of achterstand in die opeleiding door
ziekteverzuim. Er mag hier werkelijk
gesproken worden van een nationaal
probleem. Jammer, alleen dat dit pro
bleem te weinig onderkend wordt en
door de buitenwereld en door de patiënt
zelf. Het is opvallend, dat CARA in
tegenstelling tot andere, minder veel
vuldig voorkomende ziekten als kanker,
rheuma en hart- en vaatziekten weinig
„publiciteits" krijgt Men kan het een
Grote vergaderzaal, ook te gebruiken als cantine.
(84 plaatsen), het Protestants Christelijk
Astmacentrum te Ermelo (44 kinderen
van 2 tot 16 jaar) en Schoondonck te
Breda (met een capaciteit van 90 kinde
ren en 54 volwassenen), alsmede de Ne
derlandse Astmakliniek te Davos in
Zwitserland (cap. 50, oplopend in de
komende jaren tot 70 patiënten, waar
onder 10 lunderen onder de 15 jaar). De
vaste personeelsbezetting van het
N.A.F. omvat 26 mensen, waaronder 4
man in de buitendienst. Verder heeft
men de beschikking over een aantal
part-timers i.v.m. de opbouw en afbraak
van de tentenkampen.
VAKANTIEKAMPEN
Het N.A.F. organiseert via destichting
Therapeutische Kampen voor Astmati
sche Jongeren zomerkampen. Ook deze
stichting is gevestigd aan de Lankslaan te
Leusden-Centrum. Het is een deel van
het werk van het Astmafonds. Over een
gebrek aan vrijwillige medewerksters
heeft die stichting gelukkig met te kam
pen. Ditjaar werden in de periode van21
juni tot 9 augustus 12 kampen gehouden,
variërend van 2 tot 6 weken, waaraan
rond de 300 kinderen hebben meege
daan. In Arcen, Driebergen, Vledder,
Oostelijk Flevoland en Renkum „land"-
en te Loosdrecht en Langweer „water
kampen". Het werd ook dit jaar weer
een enorm succes, evenals in de voor
gaande jaren, getuige allerlei reacties
van deelnemertjes en ouders in het spe
ciale kampblad. Ook m deze sector ont
vangt het N.A.F. veel medewerking van
buiten. Zo krijgt men van de gemeente
Leusden tegen een pnx d'ami de moge
lijkheid tot opslag van het kampeerma-
teriaal buiten het seizoen. Buurman Be
nzon zorgt telkenkare voor massa's
kauwgum. Pon stelt ook al zeer geschikt
een aantal VW busjes beschikbaar voor
het vervoer van de kinderen en de Ho
gere School voor Gezondheidszorg le
vert gratis mankracht, enz Dat zijn al
lemaal van die leuke dingen voor de
organisatoren.
Of wat anders Mia is uitgevallen bij
gymnastiek „Wat dat toch voor een
aanstelster is!" denkt de onderwijzeres
lichtelijk geïrriteerd „Altijd wat bijzon
ders". Mia schuift stilletjes in de bank.
Nee, die gymnastiekles.... het ging het
niet. Ze voelt zich ellendig en gefrus
treerd.
Zulke situaties doen zich dikwijls
voor In bedrijven, op kantoren en op
scholen met volwassenen, tieners en
kleine kinderen, die aan CARA lijden.
Zo iemand is hyperreactief, d.w.z. het
slijmvlies van neus en luchtwegen is
overgevoelig voor irritaties (huisstof,
planten, huisdieren, spanningen, zowel
vanlichamelijkealsvanpsychischeaard.
vochtigheid, overmate warmte of kou,
enz. Bleef het maar bij die irritaties, maar
de benauwdheid, de ademnood die er
door ontstaat, kan zo ernstig zijn, dat het
de patiënt totaal uitput. Die hyperreac
zwijgende" ziekte noemen. Is de min
der drastische en „zwichtbare" aard van
CARA daar de oorzaak van? Het is m elk
geval een feit, dat CARA geen opval
lende ziekte is, waarmee iedereen reke
ning dient te houden. Dit werkt het iso
lement van de patiënt in de hand Hij of
zij volet zichzelf vaak een last voor de
omgeving en - juist door de onbekend
heid met die kwaal - geeft die omgeving
ook dikwijls aanleiding tot dit gevoel.
GEVAAR VOOR SIOLEMENT
Het „normale" gedrag van een
CARA-patient tussen twee benaudheid-
saanvallen komt de omgeving vaak ver
dacht voor, waardoor zo'n aanval als
aanstellend wordt beschouwd. Als de
patient dan ook nog vreest tijdens de
aanval de sfeer te verstoren - veelal om
dat de omgeving op dat moment dikwijls
reageert met gevoelens van onrust, angst
en irritatie - is het isolement voor hem
compleet- CARA krijgt in de maat
schappij niet dat begrip waar het als
volksziekte „recht" op heeft en de pa
tiënt is bovendien nog moeilijk herken
baar ook. Zijn kwaal manifesteert zich
niet voortdurend Vaak weten noch de
omgeving noch de patient de juiste hou
ding te bepalen tegenover die kwaal.
Van beide kanten geen aangepast ge
drag, dusbevordering van het isolement.
Een CARA-patiènt rekent al gauw op
onbegrip van zijn medeleerlingen of zijn
collega's. Ze zullen hem een „vreemde
vogel" vinden. Hij is zelden spontaan en
bekijkt de mensen in zijn omgeving met
wantrouwen. Zo grillig als zijn ziekte
zich gedraagt, zo grillig gedraagt zich
ook de patiënt Voor hem is het moeilijk
genoeg, maar met enige inspanning van
en voor zichzelf nog wel te begrijpen.
Voor de toekijker is het allemaal veel
ingewikkelder. Die is niet altijd op het
begrijpen van die ene man of vrouw
gespitst. Toch het begrijpen en accepte
ren van de CARA-patient en zijn pro
blematiek essentieel voor al diegenen,
die tussen mens en maatschappij een
bemiddelende rol vervullen:
de onderwijzer, die wil bevorderen,
djjit zijn leerlingen zich optimaal ont
wikkelen, maar vaak door die eenling
gestoord wordt en maar niet kan
plaatsen, wat hem of haar zo moeilijk
of zelfs onhandelbaar maakt,
de leraar, die bij zijn leerling een we
reldwijsheid, ja cynisme opmerkt, dat
zo gauw in de buurt van „kritiek"
ervaren wordt.
de (personeels)chef, die niet kan we
ten, dat de gereserveerde houding
van dat ogenschijnlijk moeilijke ge
val vooral te maken heeft met CARA
De patient weet maar al te goed, dat
onbekendheid met de kwaal bij iedereen
bestaat bij zijn onderwijzerbij zijn baas
en bij zijn collega's. Hij heeft een beetje
gelijk. Niet alleen kan niemand meevoe
len, hoe het isom zo benauwd te worden,
maar ook heeft de patiënt al vroeg ge
leerd, dat niemand het „wil" begrijpen.
Toch is daar heel wat aan te doen. Wij
gaan er van uit, dat u begrijpt, waar het
om gaat. U kunt beginnen met de patiënt
niet te isoleren, maar schep ook geen
uitzonderingspositie. Betrek hem in de
normale gang op school, op het werk, op
kantoor en bij hobby's, recreatie en
sport. Wat deze laatste drie betreft is het
deelnemen aan activiteiten beslist aan te
raden, vooral voor kinderen en voor
tieners. Schoudersporten als volleybal,
tennis, tafeltennis, handbal, korfbal en
last but not least zwemmen, zijn ideaal
voor CARA-patiënten. Ook de judos-
port mag hieraan worden toegevoegd.
Handenarbeid, muziek, toneel, poppen
spel, volksdansen. allemaal ideale,
vormen van ontspanning in school- en in
bedrijfsverband. Te veel inspanning
schaadt de CARA-patiënt weliswaar,
maar hij hoefst zichzelf ook niet als een
kasplantje te beschouwen
Accepteer daarbij, dat een patient een
plotselinge aanval kan krijgen, die
(soms) even plotseling weer over kan
zijn. Als een CARA-patient zo'n be-
nauwdheidsaanval heeft, is hij echt ziek,
maar het is wel interessant om te weten,
dat de benauwheden vooral optreden m
de nanacht of in de vroege morgenuren,
zodat als de school of het werk begint,
vele leerkrachten en leidinggevende fi
guren niet eens weten, dat het kind of de
collega CARA heeft.
gehele land organiseert. In elke stad en in
ieder dorp gaan dan de van te voren door
de buitendienst van het Fonds bena
derde collectanten en collectrices op pad
voor het goede doel. Zeer merkwaardig
is daarbij wel, dat de gemiddelde op
brengst van de collecte van gemeente tot
gemeente erg verschillend is. Ook in af
zonderlijke delen van zo'n gemeente
kunnen zeergrote verschillen optreden.
Wat Leusden betreft geeft bijvoorbeeld
Achterveld in doorsnee veel meer dan
Leusden-Centrum, dat trouwends op de
landelijke ranglijst helaas weg erg ver
onderaan bungelt. En dat is toch moeilijk
te begrijpen, vooral omdat het N.A.F.
juist hier gevestigd is. Misschien draagt
dit artikel er t.z.t. toe bij, dat Leusden bij
de volgende collecte op een wat eervol
lere plaats komt?
NAAR LEUSDEN
Het Nederlands Astma Fonds was
voorheen gevestigd in twee afzonder
lijke wat oudere villa's te Utrecht. Dat dit
bijzonder oneffecient werkte is duide
lijk ook al omdat na enige tijd de be
schikbare ruimte te klein was geworden.
Liever nog dan weet een ander pand
erbij te trekken, werd uitgekeken naar
een voldoende grote ruimte om het ge
hele bedrijf in onder te brengen. In
Utrecht bleek daartoe geen mogelijk
heid. In Leusden wel en na voorspoedig
verlopen onderhandelingen met het ge
meentebestuur werd hier een stuk grond
gekocht. Het door architect H. Blok uit
Bilthoven ontworpen pand werd door
het bouwbedrijf KLemresink uit Wage-
ningén aan de Larikslaan 1 te Leusden-
Centrum gerealiseerd.
In juli 1970 werd met de bouw een
aanvang gemaakt en in mei '71 kon het
pand gedeeltelijk worden betrokken. De
officiële opening door de toenmalige
minister van volksgezondheid en
mileu-hygiëne, de heer L
B. J. Stuyt, vond plaats op 17 januari
1972 en van dat moment af zwaaide mr.
J. W. van Gelder, de voorzitter van de
vereniging het N.A.F., hier namens de
leden de scepter. Op 1 februari d.a.v.
werd nog een „open dag" gehouden om
de bevolking van Leusden van nabij
kennis te laten maken met het nieuwe
bedrijf in de gemeente. Even nog een
toelichting op het gebouw zelf. Op de
eerste plaats lijkt het groter dan het in
werkelijkheid is. Het bestaat uit een be-
ganegrondgedeelte met één verdieping.
Van buitenaf lijktaan de voorzijde dat er
twee etages zijn, doch dat gezichtsbed
rog is een gevolg van de gedeeltelijk
terug'vijkende voorgevel van de verdie
ping. Een overigens goed geslaagd archi
tectonisch grapje.
Het gebouw heeft in feite een driele
dige functie. Ten eerste als kantoor
ruimte van het N.A.F. Dit op sociaalge-
bied werkzame bedrijf moet ook een
sociaal voelende directie hebben, die het
personeel onderbrengt in een zo aange
naam mogelijk werkklimaat. En zonder
overdreven luxe vindt u dat daar beslist.
Een viertal vertrekken zijn nog ver
huurd als kantoorruimte voor de Stich
ting Bejaardenhuisvesting Nederland,
die o.m. te Leusden (in Groenhouten) 68
bejaardenwoningen in Gras- en Klaver-
land in exploitatie heeft. Voorts heeft het
NAF-gebouw een functie als vergader-
mogelijkheid. Daartoe zijn enige verga
derzalen in verschillende afmetingen
aanwezig. Het HAF heeft zoals gezegd
een overkoepelende taak en een deel
daarvan bestaat nu eenmaal uit bespre
kingen van allerlei aard. Ook de alge
mene ledenvergadering van de vereni
ging vindt te Leusden plaats. Eén der
vergaderruimten kan met eenvoudige
middelen gebruikt worden als cantine
voor het 's middags overblijvende per
soneel. De derde gebruiksfactor is die
van opslagruimte in de meest uitge
breide zin van het woord. Behalve het
archief en de opslag van de benodigde
materialen (stands voor tentoonstellin
gen, folderwerk, enz) is daar ook de
eigen huisdrukkerij ondergebracht. Het
grootste deel van het benodigde dru
kwerk wordt in eigen beheer vervaar
digd, hetgeen een grote kostenbespa
f Kantoorgebouw van het Nederlands Astma Fonds te Leusden.
LEUSDEN-CENTRUM - Wist u, dat
5% van de Nederlandse bevolking aan-
g heeft voor CARA? CARA betekent
jhronische Aspecifieke Respiratoire
nndoeningen. Behalve astma zijn dat
nronchitus en longemfyseem. Wist u,
jat 10% van de Nederlanders de een of
indere vorm van CARA heeft? Dat zijn
rond de 1300.000 mensen! En wist u,
ut 20% van het ziekteverzuim in Ne-
jerland voor rekening van CARA komt
ndat 13% van de invaliditeit in ons
indeen gevolg is van deze volksziekte?
Ifij niet, maar wij zijn er toch wel van
feschrokken. Wij kregen deze percenta-
5 te horen tijdens een gesprek, dat wij
tzer dagen hadden met de heer E. D
Klinkert, publiciteits-functionaris en
levrouw R. Leeferink, GVO-
^edewerkster van het Nederlands
a Fonds (verder ook NAF te noe-
n), gevestigd te Leusden-Centrum
fan de Larikslaan 1.
I Het Nederlands Astma Fonds is opge-
Icht in 1959 als een stichting, met daar-
feast een vereniging tot steun van die
|chting. Tien jaar later zijn deze stich-
n vereniging sa mengevoegd tot eén
hdernerning: de vereniging het Neder-
s Astma Fonds, de overkoepelende
;anisatie, waarin alle instellingen op
:t gebied van de astma-bestrijding in
lederland samenwerken. Astma
paaronder ook hooikoorts) behoort het
ronchitus en longemfyseem thuis is de
jektegroep CARA. Het is een niet be-
ïettelijke chronische ziekte, waarbij
fenauwdheid een belangrijk en ernstig
ijverschijnsel is.
WAT DOET HET N.A.F.?
Het Nederlands Astma Fonds coördi
neert de CARA-bestrijding in ons land
bevordert die bestrijding door weten-
^'lappelijk onderzoek naar oorzaken en
'handelingsmethoden van astmatische
'kten testimuleren, door medische- en
iaal-medische zorg te bevorderen,
steun te verlenen aan
itmabehandehngs-centra, door indivi-
iele hulp aan astma-patiënten te ver-
ekken.doorbehulpzaamtezijnbij het
janiseren van therapeutische kampen
3r astma-jongeren en door het geven
inallerlei voorlichting. Dat is nogal wat
vanzelfsprekend is daar veel geld
>r nodig. Dit jaar kan het N.A.F. be-
likken over een bedrag van ongeveer
000.000,- uit overheidssubsidies, uit
jaarlijkse collecte, uit contributies en
lenkingen. Het lijkt een groot bedrag,
""in verhouding tot de 1.300.000,-
-patiënten in ons land is het nau-
meer dan 3,- per persoon! Het
:omen" van het fonds wordt voor
genng gedeelte gebruikt ten dienste
de coördinatie en stimulering der
kzaamheden en voor een wat groter
I ten behoeve van de voorlichting
'oOngeveer een kwart is nodig voor
idsenwerving en propaganda en
'nveel voor wetenschappelijk onder-
Aan de medische- en sociaal-
zorg, waaronder therapeuti
sche kampen en de persoonlijke hulp,
wordt het overige geld besteed.
LID OF DONATEUR?
Behalve de directe of indirecte mede
werking via de jaarlijkse collecte kunt u
het werk van het Nederlands Astma
Fondssteunen doorlid te worden. Onder
het motto „Help bij ademnood. Wordt
lid voor een tientje per jaar!" wordt
ijveriggetrachteen vast ledenbestand op
te bouwen. Leden ontvangen viermaal
per jaar het verenigingsblad „Contrast-
w
Vlinders, vrij en bly
in de open lucht, het symbool van
de CARA-bestrijding.
ma", waarin regelmatig melding wordt
gemaakt over de stand van zaken in de
georganiseerde CARA-bestrijding in
Nederland. LI kunt ook donateur wor
den (v.a. 10,- per jaar) en daarnaast
blijft het natuurlijk mogelijk om zo maar
een gift te storten op gironummer
411000 van het Nederlands Astma
Fonds te Leusden-Centrum.
Na de samensmelting in 1969 van de
stichting N.A.F. en de vereniging tot
steun aan diestichting totéén vereniging
is ook de gehele leden- en donateursad
ministratie opnieuw ingebouwd. Het
NAF heeft momenteel ongeveer 11.000
vaste leden en rond de 3.000 donateurs.
Gelukkig bestaat er bij de Nederlandse
bevolking een grote belangstelling voor
het werk van het NAF zodat ook het
aantal begunstigers groeit. In dit ver
band willen wij toch nog even terugko
men op de grote jaarlijkse collecte, die
het Astmafonds op één dag van het jaar,
meestal eind april of begin mei, in het
