Het onderwijs in Leusden
„Het knelpunt in ons klasse-
systeem is, dat het ene
tind wat verder is dan het
andere. Daarom moeten we
de integratie doorzetten"
URISTELIJKE BASIS- EN KLEUTERSCHOOL „DE VALLEI"
„We leven tegenwoordig veel teveel
vanuit het konflikt-model"
E
tlViÖnA UIJ
LEUSDER KRANT
gesprekken met
hoofden der scholen
We hebben van het begin af aan
ernst gemaakt met de integratie
LEUSDEN - In de Christelijke ba-
,5. en kleuterschool ,,De Vallei"
2n de Asschatterweg 36c te Leusden-
;entrum heb ik een gesprek met me-
jffipuw E- F Rüpp en de heer L.
[endriksen
De heer Hendriksen is teamleider
Tin de basisschool en onderwijzer in de
esde klas Mejuffrouw Erna Riipp is
oofd van de kleuterschool.
SAMENWERKING
Verleden jaar augustus zijn ze alle-
ei met deze nieuwe school, die on-
ings werd geopend, gestart. En hun
amenwerking is. doordat ze die van
i grond af aan konden beginnen op te
luwen, dan ook een zéér hechte aan
it worden.
ONTSTAAN VAN DE
VALLEI
dig. Als we een nieuwe collega benoe
men worden alle teamleden daarin ge
kend.
Nu er één kleuterklas overgegaan is
naar de basisschool is er vooral over
bepaalde kinderen veel kontakt over
en weer noodzakelijk. Verder kunnen
we. indien dit nodig is, gebruik ma
ken van eikaars materialen. Het voor
deel van de gezamenlijke start was,
dat we onze matei ialen op elkaar kon
den afstemmen. We kunnen de kleu
ters kennis laten maken met het ma
teriaal. dat op de basisschool wordt
gebruikt en op de basisschool kunnen
ze op óns materiaal teruggrijpen
Daarvan zou ik graag willen weten
hoe u dat in de praktijk uitvoert. Haalt
u io dat laatste geval het materiaal
naar de eerste klas van de basisschool
en laat u het betreffende kind daar in
de klas apart mee werken, of gaat het
kind naar de kleuterafdeling om daar
zich dat materiaal weer in herinnering
te roepen?"
..Er zijn inderdaad twee mogelijk
heden". zegt de heer Hendriksen,
..maar we weten nog niet precies hoe
we het zullen aanpakken Verschillende
ouders en kinderen zouden het minder
goed kunnen opvatten, als een gang naar
de kleuterschool moet worden gemaakt
Toch geeft het terugkoppelen van basis-
naar kleuterschool minder problemen
wat de leerstof betreft dan de koppeling
van kleuter- naar basisschool."
..Er is altijd een groepje kleuters,"
vult Erna Rüpp hierbij aan, ,,dat uitge
speeld is op de kleuterschool en dat
wil gaan leren lezen en schrijven. He
wordt dat opgevangen? We weten het nog
niet. Daarover hebben we gesprekken
met de OAD. de Onderwijs Advies
Dienst Het is in verschillende geval
len erg verleidelijk om groepjes kin
deren met die basisstof te laten om
gaan. Maar hoe moet dat verder?"
..Toch", zegt de heer Hendriksen,
,,is wat er bij jullie op de kleuterschool
gebeurt bijvoorbeeld een duidelijk be-
zigzijn met onder andere voorberei
dend schrijven. De Dijkstra-kist is ge
richt op de ontwikkeling van de fijne
re motoriek".
,,Met het echt leren schrijven be
gint u niet op de kleuterschool? Dat moet
wel zéér methodisch, en in aanslui
ting op de methode bij het basis-onder
wijs gebeuren, wil het kind niet voor
goed verkeerde schrijfgewoonten aan
nemen."
,,Nee, met het schrijven op zich. daar
begin ik niet mee, dat laat ik liever
aan de collega's van de eerste klas
J
van de basisschool over", antwoord
Erna. ,,Als ik een kind ontdek, dat
krampachtig zijn schrijfmateriaal vast
houdt laat ik het rondjes in het groot
tekenen om zijn bewegingen soepeler
te laten verlopen.
NAAR EEN TWEE-
MALIGE TOELATING
PER JAAR?
,,We leven tegenwoordig veel te veel
vanuit het konflikt-model. Een bijzon
der aspect in de opvoeding is, dat je
leert géven, en dat je elkaar leert
accepteren zoals je bent Je moet
er met de kinderen mee beginnen, zij
zijn de basis van de nieuwe maatschap
Pij
DE BIJBEL IN
PRAKTIJK BRENGEN
Vanuit je godsdienstlessen kun je
daar goed op inhaken Leer niet alleen
de Bijbel uit je hoofd, maar zie er op
toe, dat je de Bijbel ook in praktijk-
brengt. Je moet met het Evangelie iets
doen, je moet het een uitstraling ge
ven. Van diezelfde gedachte moet je
uitgaan in je relatie met het kind,
met de ouders, met je collega's.
In dé laagste klassen en op de kleu
terschool is het verhaal centraal, in
de hogere klassen meer het thema
Je komt er in allerlei vakken mee in
aanraking
Sinds kort hebben we een weekope-
ning: de kleuterschool gezamenlijk in
de speelhal, de basisschool gezamen
lijk in de gemeenschapsruimte. Dat
De oudercommissie heeft een verant
woordelijke taak binnen het christelijk
onderwijs. De ouders worden op deze
wijze betrokken bij het benoemen van
nieuwe onderwijskrachten Alle zaken,
die verder buiten de bestuurlijke
beleidssfeer liggen en die de school aan
gaan, zijn aan de oudercommissie ge
delegeerd Er zit ook een afgevaardigde
van het bestuur in de oudercommissie,
en de onderwijzers hebben er een ad
viserende stem
WERKAVONDEN
Ook hebben we werkavonden met de
ouders Het is niet alleen belangrijk,
dat er werk voor de school wordt ver
zet. je leert elkaar in informele zin
kennen, waardoor je een ander zicht
op elkaar krijgt.
Verder funktioneert bij de prote
stants christelijke^scholen het klein
hoofden beraad, kontaktorgaan tussen de
hoofdleidsters van de kleuterscholen
en de hoofden van de basisscholen
Eén van ons is afgevaardigde in het
hoofdenberaad van alle Leusdense scho-
paalde perioden getoetst hoeverdekin
deren gevorderd zijn. We kunnen een
beroep doen op de remedial teacher,
en advies vragen over probleemkin
deren op de kleuterschool. Het voor
deel van de Onderwijs Advies Dienst
is, dat men mogelijkheden aangeeft,
maar de onderwijzer de vrijheid laat
het probleem naar eigen inzicht aan
te pakken
Nu we een jaar gewerkt hebben,
zijn de zaken wat gesorteerd. Nu kun
nen we pas gaan werken aan bepaal
de systemen Daarmee zijn we in de
teambesprekingen bezig. Welke doel
stellingen gaan we nastreven? We willen
differentiatie aanbrengen, maar waar
willen we uiteindelijk komen? We wil
len dusdanig op weg zijn naar niveau
bindingen dat we overstapmogelijk
heden houden Dit jaar moet er pro
fiel in komen Je moet niet te veel
hooi op je vork nemen Wanneer je
alles tegelijk aanpakt bestaat het ge
vaar dat je verzandt. Dat is zeker niet
in het belang van het kind.
Gelet op de veranderingen in het
onderwijs is het erg boeiend om je
ermee bezig te houden. Je uitdaging
wordt eigenlijk elke dag groter
VERVOLGONDERWIJS
DOSSIERMETHODE
,,Hoe zoekt u aansluiting bij het ver
volgonderwijs?"
,,We hebben juist met het vervolg
onderwijs in Amersfoort een bespre
king over de dossiermethode Deze
bespreking wordt gehouden met de
christelijke MAVO, het Corderius- tn
het Fahrelcollege. Een werkgroep heeft
een methode ontwikkeld, waarbij de
kinderen over een langere tijd worden
geobserveerd, ingaande in de vijfde
klas. Verschillende onderdelen van de
leerstof worden het kind successieve
lijk aangeboden, waardoor je kunt zien
of het kind een bepaald onderdeel be
heerst. Het moment van aanbieding
is voor de verschillende kinderen uiter
aard niet gelijk Verloopt de eerste
aanbieding niet goed, dan krijgt het kind
later nog een kans om het over te doen.
Hierdoor kun je het individu opti
maal benaderen.
Uit de gegevens wordt het dossier
van het kind samengesteld. Een uit
treksel van dit dossier gaat naar het
voortgezet onderwijs, de uitvoerige be
oordeling blijft op de scholen. Daar
bij komt dan het resultaat van het psy
chologisch onderzoek van het SBK.
Als belangrijkste factor blijft ge
handhaafd het oordeel van de onder
wijzer die de zesde klas begeleidt.
Deze immers gaat met het kind om
in allerlei situaties, gespannen en ont
spannen Deze kan beoordelen hoe het
kind is opgewassen tegen een bepaalde
leersituatie, hoe zijn werkhouding is,
hoe zijn doorzettingsvermogen Er zijn
bepaalde kinderen, die zó gesloten
zijn, dat je erg voorzichtig moet zijn
met je interpretatie.
Ik ben blij. dat we van die CITO-
achtige toets af zijn, want op die wijze
was het toch wel erg ruw en eenzijdig
s^lekteren.
Er vindt een gesprek met de ouders
en het kind plaats om samen tot een
besluit te komen In wezen neem je een
beslissing, die voor een groot deel van
de toekomst van het kind bepalend is
Je bent daar in het onderwijs trouwens
constant mee bezig Door een verkeer
de beslissing kan iemands toekomst
verprutst worden Met dergelijke be
slissingen ervaar je weer hóé groot
je verantwoordelijkheid is
WEL OF NIET OVERGAAN
Het wel of niet overgaan van de kin
deren is ook een enorm probleem. Een
school zonder zittenblijven is niet al
tijd mogelijk. Het kan voor een kind
psychologisch beter zijn dat je het rust
gunt Maar je moet een aantal diffi-
rentiaties kunnen inbouwen. En je moet
het hele gebeuren terdege begeleiden.
Mag ik u tot slot van dit gesprek
vragen uit welke leerkrachten een on-
derwijsteam is samengesteld?"
,,L. Hendriksen, teamleider, klas 6, j
W. J. van Graafeiland, klas 4-5, J
Kruithof, klas IB, N. C. van Loon,
klas 2, M Vredeveld, klas 3, C. J. Eel-
kema, klas IA Partime-kracht A de 1
Vries-van Heyningen
E. F Rüpp, hoofd kleuterleidsters,
T. Aussoren, kleuterleidster, J Kui-
per, kleuterleidster."
„Een plezierig gesprek met 2 jon-
ge onderwijskrachten, die met grote
toewijding theorie en praktijk met el- 'I
kaar in overeenstemming trachten te
brengen, wat overigens niet altijd zal j
meevallen
Anco Mali. -
„Het knelpunt aldus de heer Hen
driksen. „in onsklasse-systeeniis.dat
het ene kind wat verder is dan het an
dere en daarom moet die integratie
dóórgezet worden.
Stel dat een groepje kleuters in
februari al basisschool rijp is, dan
moeten we daar op aan kunnen sluiten.
Straks zal de integratie voor de gehele
school gevolgen: hebben. Op den duur
krijg je misschien vaker per jaar een
toelating op een verschuiving
Wanneer er nieerdere keren per jaar
een nieuwe groep binnenkomt, dan zit
ten die in één lokaal en binnen het sy
steem moet je ze beide kunnen opvan
gen en moet je je stof op verschillen
de niveau's kunnen aanbieden.
Op het ogenblik werk je in een
eerste klas tóch al met een kleine
groep en een grote groep. In een twee
de klas moet je daarmee dóórgaan Zo
stem je je af op de specifieke moge
lijkheden van de kinderen. Het ene
vak leent zich daar misschien wat be
ter voor dan het andere."
VERSLAGGEVING
EEN STAP VOORUIT
„De verslaggeving neemt ook het ele
ment van de rivaliteit weg. Op deze
manier kun je een kind, dat met „min
der hersencellen" toe moet en tóch
een topprestatie voor zijn doen levert,
tóch een goede beoordeling geven. Je
zou de kinderen van meet af aan respekt
voor eikaars persoonlijkheid moeten
bijbrengen, ongeacht de prestaties,
waartoe het kind in staat is. Het belang
rijkste ie eigenlijk hoe het kind als
mens is."
„Juffrouw Erna: „Je moet de kin
deren inderdaad meteen leren respekt
voor elkaar te hebben. Het sociaal
kontakt is uitermate belangrijk De
kinderen moeten iets voor elkaar over
hebben Wij werken daarom met twee
gemengde groepen de oudste kleuters
moeten rekening houden met de jong
ste; er is één groep, die de nieuwelin
gen opvangt.
Er gaan nog te veel kinderen door de
klassen heen als individualistjes.
De kinderen hebben bij dat waarderen
van anderen veel begeleiding nodig. Als
begeleiders moeten we ook vooral die
kinderen in de gaten houden, die zich
snel terugtrekken
Door onze verslaggeving kunnen we
het kind tegen zijn eigen achtergrond
beoordelen. Voor die beoordeling moe
ten we het kind ernstig en langdurig
observeren Het kind wordt in zijn to
taliteit bekeken.
De heer Hendriksen „Je kunt door
de verslaggeving ook de ouders méér
informatie geven Daardoor krijg je
naar aanleidin van zo'n verslag veel
gerichtere gesprekken De ouders ko
men zelf vaak al met bepaalde voor
stellen aan.
„Zo langzamerhand komt er in de on
derwijswereld wèl het een en ander op
gang. De tijd, dat alleen kennis van
taal en rekenen maatgevend was, gaat
gelukkig méér en méér tothetverledeo
behoren.
„Inderdaad", aldus de heer Hendrik
sen, „laat het kind toch wat plezierig
door die scholen heengaan! Laten kleu
ter- en basisschool het kind wat levens
vreugde schenken, het kind een levens
houding bijbrengen. Een goede stu
diehouding, het leren omgaan met an
deren, het leren wegwijs worden in
systemen Tegenwoordig vragen we
ons steeds meer het waaromderdingen
af.
„Is het niet erg belangrijk, dat men
op school de kinderen de mogelijkheid
aanreikt om het positieve, dat zich in
elke mens bevindt, naar voren te halen
en te waarderen?"
geeft een bepaalde saamhorigheid De
reakties van de kinderen zijn positief.
De kinderen verzorgen de weekope-
ning zelf, dragen eigen ideeën aan
Later kan er in de klassen nader opeen
thema worden ingegaan. Met de Vre-
desweek behandelden we het thema van
de vooroordelen Als daartoe aanlei
ding was hoorde je in de klas direkt
de reaktie: „Hé, hé, voorzichtig: daar
heb je weer zo'n vooroordeel'
OUDERPARTICIPATIE
„Wordt er op een school door ouders
geassisteerd bij het onderwijs?"
„We zijn bezig om de ouderpar
ticipatie vorm te geven We hebben
een brief aan de ouders geschreven,
waarin we hebben gevraagd of ze wil
len assisteren bij het niveaulezen,
de handenarbeid, de opzet van het
documentatiecentrum Het aanbod van
ouders heeft de verwachtingen ver
overtroffen!
HANDENARBEID KEUZE UIT
DRIE TECHNIEKEN
Binnenkort gaan we het niveaule
zen aanpakken. De moeders helpen
bij de handenarbeid. De eerste en
tweede klas kunnen kiezen uit telkens
drie technieken, bijvoorbeeld papier,
draden en lapjes, klei, met projekten
van twee, drie of vijf weken. De an
dere klassen kunnen met elkaar uit het
gehele scala van handvaardigheden kie
zen Twee weken naaien was één van de
keuzemogelijkheden. Bijna uitsluitend
jongens schreven er op in en ze zijn
er enthousiast over! (Het berust per
slot alleen maar op vooroordelen) Som
mige onderwijzers moeten zichzelf nog
van te voren in de textiele vaardigheid
bekwamen!
Er zijn moeders die erg kreatief zijn
en die met leuke ideeën aankomen.
De moeders helpen ook met het aan
leren van verschillende technieken
(Het hangt er vanaf hoe de onderwij
zers zich daar tegenover opstellen).
Met Sint Nikolaas gaan we taai pop
pen beschilderen met eetbare lijm
en eetbare verf.
Voor het maken van kerstversierse
len komen de oudste kleuters in de
groep van de eerste en tweede klasse.
Dat willen we eens proberen We ne
men een vrij eenvoudig projekt van
twee weken; donderdags van half twee
tot half drie; plaktechnieken. Kerst
sterren, kaarsenstandaards, kerst-
lantaarntjes, meegebrachte flessen be
plakken, kerstballen aan slingers ma
ken.
Voor de bovenbouw hebben we figuur
zagen, verven, plakken stal met krib
be, kerstaffiches maken. Van closet-
rolletjes zal een levensgrote kerst
boom worden gemaakt door de kin
deren. In de hogere klassen letten wij
uiteraard op de afwerking.
Automatisch, en dat is erg aardig,
raken de kinderen er op ingespeeld
om elkaar te helpen
De openingsfestiviteiten van onze
school zijn geheel door de ouders ver
zorgd. De ouders hier zijn wel af
van de ouderwetse opvatting dat onder
wijzers tijd genoeg hebben Zij voe
len zich wezenlijk bij de school be
trokken. Het kontakt met de ouders is
voor het onderwijs zeer belangrijk,
want vandaar uit wordt met het kind
gewerkt. Huisbezoek is tijdrovend,
maar van groot gewicht. De onder
wijzer kan zien waar het kind na school
tijd is en hoe het zich thuis gedraagt.
OUDERCOMMISSIE
De ouders hebben via de oudercom-
missie eveneens kontakt met de school
len. We wisselen gegevens uit en trach
ten tot uniforme regelingen te komen
inzake de vakanties en dergelijke."
ONDERWIJS ADVIES
DiENST
„Maakt u gebruik van de diensten
pakketten van de Onderwijs Advies
Dienst?"
„Onze ervaringen in de relatie met
de OAD zijn - uiteraard - nog niet zo
langdurig Het kontakt is tot dusver
erg gelukkig gebleken We kunnen er al
tijd terecht om advies en steun Voor
de klassen één en twee wordt in be
ft lUu Ou/. 1 - - -
De basisschool begon als driemans-
chool en was gehuisvest samen met de
penbare school in het eerste gebouw
rekt op de hoek van de Asschat-
rveg. Vrij snel moest er een vier-
leerkracht worden ingeschakeld en
ie vierde klas werd ondergebracht in
Et Ier plaatse neergezette noodlokaal
Bigde een vrij snelle groei naar een
Esmansschool per 1 augustus 1975,
iet 160 leerlingen.
De kleuterschool startte destijds on
er mevrouw Boogaard met één klas
in de Hamersveldseweg. In augustus
74 begon mejuffrouw Rüpp met twee
leuterklassen, die gehuisvest wer-
n in twee noodlokalen aan de Mid-
nreg. In februari 1975 ging ook de
hi* van een nieuwe gezamenlijke
hooi van start, die „De Vallei" zou
nn heten. VoOde de groei naar een
ievrouwsschool per 1 augustus 1975.
gegeven: „Jullie gaan naar een ge
bouw. waar jullie onder één dak zitten
met beide scholen: wérk dus aan de in
tegratie".
„Bij het benoemen van de leerkrach
ten hebben we er al mede naar geke
ken of de personn elkaar lagen. Dat is
een eerste basisvoorwaarde voor het
slagen van een samenwerking.
Van daaruit zijn we gestart. We heb
ben een aantal dingen gezamenlijk, die
primair nodig zijn om geïntegreerd te
werken
„Noemt u eens enkele van die din
gen".
Mejuffrouw Rüpp „We werken on-
'vee kleuterklassen konden op die da-
wn permanent gevestigd worden in
,De Vallei", één kleutergroep bleef in
en noodlokaal aan de Middenweg, om-
at er voor hen geen plaats was in de
ieuwe school. Elke maandagochtend
omen ze naar „De Vallei" voor de
ezamenlijke weekopening. 's Woens-
agsochtends en vrijdagsmiddags ko
ien ze ook naar het hoofdgebouw (voor
e gezamenlijke weeksluiting).
EEN GEBOUW VOOR
KLEUTER- EN BASIS
SCHOOL: EEN GOEDE
BASIS VOOR INTEGRATIE
der één bestuur en met één oudercom
missie De schooltijden van de kleu
terschool zijn gelijk getrokken met
die van de klassen één en twee van
de basisschool We houden de teambe
sprekingen gezamenlijk. We doen de
ouder-, de werk- en de kontaktavonden
gezamenlijk We geven gezamenlijk
een schoolkrant uit. We geven alle
kinderen een school verslag, over de
kleuters wordt een verslag gemaakt
en de kinderen van de basisschool krij
gen geen rapport meer met cijfers,
maar een in woorden geformuleerd
schoolverslag.
Wat ik erg belangrijk vind voor de
doorgaande lijn is, dat wij op de kleu
terschool hetzelfde meubilair - in het
klein - hebben als op de basisschool.
Als wij op de kleuterschool een
nieuwe collega benoemen is de heer
Hendriksen daar ook bij tegenwoor-
•Van het begin af aan", zegt de heer
endriksen, „hebben wij het gewild
om met de integratie van kleuter
en basisonderwijs ernst temaken. Van-
bet bestuur werd ons de opdracht
