Het onderwijs in Leusden
niveaus
fe moeten toe
naar het volledig
werken op
„Basisschool
gericht op
individueel kind
en groepswerk
kleuterschool
opname van
stuk systematiek"
R.K. KLEUTER
EN
BASISSCHOOL
„KINDERLAND
Eis nieuw onderwijsmet z'n zessen verantwoordelijk
LEUSDER KRANT
gesprekken met
hoofden der scholen
een open ouderavond, waarbij enkele
leerkrachten toelichting geven over
bepaalde onderdelen Deze onderwer
pen worden na afloop gezamenlijk met
de ouders besproken Het oudercomité
verzorgt de volgende aktiviteiten en
festiviteiten. Ik noem de schoolkrant,
de Sinterklaas-, Kerst- en carnavals
viering, assistentie bij het lezen en
rekenen, de handenarbeid, het documen
tatiecentrum en een stuk administratie.
REAKTIE VAN DE OUDERS
„Hoe reageren de ouders op de nieu
we methode?"
„In het begin zagen de ouders het
helemaal niet zitten.
De ouders moesten zélf eigenlijk
ook een heleboel leren Spelen is leren.
Er zijn een heleboel spelletjes tot en
met de zesde klas in te voegen, aan
gepast aan de leeftijd. Uiteraard speelt
de elfjarige op een heel ander niveau
en met ander materiaal dan de kleuter:
Tafels Télrén met püzfcëïs is een leuk'
spel!
Na een half jaar hoorden we van de
ouders, dat de kinderen hier niet meer
weg wilden
Je moet idealen hoog stellen Als je
er dan 50 of 60% van bereikt, heb je
veel bereikt.
We proberen het optimale uit een kind
te halen, of het zwak. middelmatig
of sterk is. In het strak klassikale
systeem zijn de zwakke leerlingen
vaak de dupe Die krijgen zes jaar
lang vieren op hun rapport, en gaan
daarmee naar huishoud- en technische
school.
Nu lever je leerlingen af, die tot
een bepaald niveau zijn gekomen. Tot
en met een bepaald punt zijn ze in elk
geval voldoende die bepaalde stof be
heersen ze. Het kind moet kunnen pres
teren op zijn eigen niveau Wij willen
de zwakkere het gevoel van eigenwaar
de bijbrengen: hij moet zichzelf in de
maatschappij kunnen beschermen, en
daarin goed kunnen funktioneren. Onze
grootste angst is wel wij vangen door
ons systeem ook zwakke leerlingen
en leerlingen met specifieke problemen
op, maar wat gebeurt er, als het zwak
ke kind de school verlaat'7
Dan hopen we, dat het stuk zelfstan
digheid zó'groot is geworden, dat het
kind de problemen aan kan
Het vervolg- en basisonderwijs zijn
gelukkig samen aan het praten. Maar
beide groepen hebben niet dezelfde ge
dachten. Bovendien zijn er in het ba
sis-onderwijs onder de leerkrachten
allerlei meningen Zo ook bij het ver-
volg-onderwijs. Dat moet nog allemaal
in goede banen komen''
DE TIJD OP SCHOOL
VLIEGT OM
Aan het slot van het gesprek konsta-
teert Piet Brandsen, dat het schooljaar
omvliegt.
„Voor je het weet, is het al weer
kerstvakantie", zegt hij lachend.
„Omdat we alles over de leerlingen
vastleggen, hebben we een hoop admi
nistratie. Omdat deze administratie
zo veel tijd vraagt, hebben we die
over iedereen verdeeld
Met die administratie en met het
testen, dat we regelmatig doen. ben je
verantwoord aan het werk Er is bij
voorbeeld een eindtoets technisch lezen
opgebouwd van twee a drie kwartier
Ook voor rekenen zijn we daarmee be
zig. Dat geeft je zekerheid je weet
dat kind is op dat moment klaar met
die en die stof Je observatie geeft
de ontwikkeling en de achtergrond van
het kind aan, zodat je weet op welk mo
ment je de test kunt aanbieden'
Het is een fijne school, dat ..Kin
derland' met een ideale speelplaats
met een flink stuk tegelwerk en een
stuk grasveld. Met een zandbak en een
amfitheatertje voordebuitenlessen. En
er wordt nog een schooltuin aange
legd.
Maar 's avonds moet je er in deze
tijd niet wezen, om „leuk rond de
school bezig te zijn", want dan is
het er aardedonker
Hartewens van Piet Brandsen: een
stuk goede buitenverlichting, om 's
avonds zonder ongelukken naar en van
de school te kunnen komen in het geval
van werkavonden. vergaderingen en ou
deravonden.
ANCO MALI
I LEUSDEN - Het is even zoeken naar
Rooms-Katholieke kleuter- enbasis-
lool „Kinderland" aan de Centrum-
nr 1 in Leusden-Centrum. „Na
Groen Zoom het zandpad op", zei
inleider Piet Brandsen. Eenmodde-
zandpad vol kuilen af, en inder-
de bewuste school, in landelijke
lust, temidden van de weilanden. (Te
jver geruststelling diene, dat de school
lók bereikbaar is vanaf de Hamers-
lldseweg over een asfaltweg).
I Het is pauze, er wordt koffie gedron-
ïd, verschillende klassen gaan per
s naar het zwembad, een vader komt
zijo zoontje spreken, en dan kun-
(n we gaan praten.
ONTSTAAN VAN DE SCHOOL
nmei 1974 werd Piet Brandsen aan-
ocht door het schoolbestuur, en be-
I als hoofd van de school „Kin-
|ïnd" in Leusden. „Er was toen
fj', zegt hij. „Er waren geen l$er-
jïgen, er was geen gebouw, er was
jen begroting
[Tussen de bejaardenwoningen wer-
i vier noodlokalen geplaatst Ik trok
e onderwijskrachten voor de basis
één voor de kleuterschool aan.
lussen had ik de begroting voor de
[sisschool opgezet, en kreeg ik die
de kleuterschool óók voor een
wt gedeelte rond We zijn toen met
vieren meubilair gaan uitkiezen.
de grote vakantie druppelde ons
fermateriaal binnen, en we startten
1 de vakantie, terwijl nog niet alles
pwezig was. 't Wat zo rommelig,
Jar wel erg gezellig", zegt hij, te-
[gdenkend aan die start! „De ge-
Sente bood ons drie alternatieven,
Idat uitbreiding van de school daar
T plaatse niet mogelijk was.
volgend jaar voor het eerst een zesde
klas".
„Wilt u de grote lijn schetsen, die
u bij uw onderwijsmethode op deze
school volgt?"
De grote lijn is, dat we proberen
op te zetten een geintegreerde kleu
ter-basisschool. Omdat we in twee
units bij elkaar zitten, kunnen we dit
doen.
Wat de werkwijze betreft, betekent
dit, naar de basisschool toe, een me
thode gericht op het individuele kind
èn op het groepswerk; naar de kleu
terschool: de opname van een stuk
systematiek.
Alle vergaderingen doen we samen.
We zetten gezamenlijk projekten op
Laatst hadden we bijvoorbeeld het
brandweer-projekt. Met de catechese
zetten we voor kleuter- en basisschool
een kerstprojekt op. De observatie-
lijn van het kind wordt door kleuter
en basisschool gestandaardiseerd, zo
dat we een vrij goed beeld krijgen
van de intellektuele, de sociale en de
motorische ontwikkeling van het kind
tot en met de zesde klas Wat ook al
loopt in de werkwijze- het doortrekken
van het spel-element We zijn bezig
met het installeren van een poppen-
hoek en een zand- en watertafel: die
heb je voor de jongste kinderen van
de basisschool gewoon nodig.
VAN DE LAND- NAAR DE
CENTRUMWEG
plet beste alternatief vonden we deze
^ats De ouders waren het hiermee
ook de ouders van de kinderen,
aan de horsten wonen, en die
het verst zouden moeten lopen.
Khebt hier rust, ruimte en geen ge
pen om je heen. De ouders eisten
i van het schoolbestuur de zeker-
dat de kinderen dan ook hier op
>ol mochten blijven, en niet wéér
loefden te verhuizen En die zeker-
pd kregen ze".
]De kinderen uit de hele wijk Groen
den, uit Leusden-Zuid, van de Ha-
fersveldseweg en de stegen, en - van
school vandaan gezien - van de
terzijde van de horsten gaan naar
j school „Kinderland", indien de ou-
jrs voor Rooms-Katholiek onderwijs
^?en Een enkele uitzondering hier-
verband houdend met de struktuur
h het hier gegeven onderwijs, is mo-
P')k „Toen zijn we gaan verhuizen,
t de Landweg naar de Centrumweg.
gemeente heeft ontzettend hard
perkt om het schoolcomplex op tijd
1 te krijgen De gemeente heeft
fcl voor ons gedaan we mochten zélf
prstellen doen, en aan bijna al onze
ïnsen voldeden ze
|let hulp van vela moeders liepen
m die hittegolf van de zomer de
"X)l in te richten
zijn nu juist zo'n week of drie
J beetje door de rommel heen We
>en nu in een paar weken al geen
Pmerman of loodgieter meer ge-
Er moet nog wel een deur op-
Jhw afgehangen worden, maar zulk
Prt dingen zijn details Het belang
de is, dat we nu normaal kunnen
taien"
GESTART ZONDER VIJFDE
EN ZESDE KLAS
[.Kinderland" startte in 1974 met
1 kleuterklas, een gemengde groep
L®en combinatieklas van 1 en 2,
een 3de en 4de klas voor de
ISSChool
•Het was mijn wens", zegt de heer
lodsen, „om te voorkomen, dat we
e zesde klassers zouden krij-
jh die in een bepaald onderwijssy-
zouden zijn opgevoed, en die
T wouden moeten omschakelen. Wan-
J kinderen een andere werkwijze
pien gaan volgen, raken ze snel
^«k, en dat moet je zeker de
f en zesde klassers niet aandoen.
Jttr heb Ik een vijfde klas, en
WERKEN OP NIVEAU'S
We moeten toe naar het volledig
werken op niveau's. Je moet daarbij
duidelijk onderscheiden welke over
lappingen er zijn in het bijbrengen
van begrippen. We zijn bezig met
technisch lezen. Vorig jaar heeft een
groepje kleuters het voorbereidend tech
nisch lezen gehad. Dat groepje is nu
bezig met niveau-lezen, terwijl een
andere groep bezig is met het voor
bereidend technisch lezen Hoofdkleu
terleidster Ria gaat dit jaar, met de
oudste kleuters, die leesrijp zijn, voor
bereidend lezen met materiaal, dat op
de kleuterschool aanwezig is. De eer
ste vijf fasen zijn dóórgesproken. De
tweede vijf fasen moeten, onder bege
leiding van de Onderwijs Advies Dienst,
nog worden doorgenomen.
FASE VAN DE EVALUATIE
Wij wisselen onze gegevens uit met
andere werkgroepen. We zijn nu in
de fase, dat we geevalueerd hebben wat
we vorig jaar hebben gedaan, en we
hebben de knelpunten eruit gehaald.
We zijn duidelijk met de neerslag er
van aan het werk, zodat een nieuwe
kracht die op onze school wordt be
noemd, het pakket zó kan opnemen
We hebben dit jaar twee leerkrachten
kunnen benoemen, die net van de Pe
dagogische Akademie af kwamen, en
die de inbreng hebben van hun eigen
tijdse theoretische vorming. Dat is erg
plezierig"
In hoeverre hebt u het werken op
□iveau's in uw school ingevoerd?"
„Op niveaus werken we met tech
nisch lezen, rekenen (de methode Vos
sen) en spelling. Half niveau - half
klassikaal zijn we bezig met begrij
pend, studerend lezen Je moet je les
rooster bijzonder strak opstellen, want
onderlinge evaluatie-gesprekken. Het
team moet daarbij eerlijk en kritisch
tegenover elkaar kunnen staan Als er
iets mis dreigt te lopen, dan signale
ren één of twee dat, en dan wordt er
over gepraat. Wij kennen na verloop
van tijd bijna alle kinderen, tot en
met de jongste kleuters. Een eis bij
de nieuwe onderwijsmethode is, dat je
de verantwoordelijkheid voor het ge
heel met z'n zessen durft te dragen.
Wij hebben de taken dan ook verdeeld.
Het lezen valt onder de verantwoor
delijkheid van de één, sport en spel
onder die van een ander, zo ook met
handenarbeid en muzische vorming.
Voor het inbrengen van nieuwe dingen
ben ikzelf verantwoordelijk, maar iede
re leerkracht brengt op zijn terrein ook
ideeen naar voren. Deze worden dan
eerst in de teambesprekingen dóórge
nomen.
Ikzelf ben gespreksleider en verant
woordelijk naar de buitenwacht, de ou
ders, het bestuur, de gemeente, het
Rijk".
OUDERCOMITÉ
„Hebt u als „hoofd van de school"
zitting in de oudercommissie?"
„Ik zit per definitie niet in het
oudercomité. Als het hoofd daarin zit
ting neemt, bepaalt hij' toch wat er gaat
gebeuren. Het oudercomité moet geheel
zelfstandig kunnen werken. Eén van de
leerkrachten is er wel, adviserender
wijze, aanwezig.
Het oudercomité bemoeit zich niet
met het onderwijskundige aspekt: met die
vragen komen ze naar mij toe, als
die zich voordoen.
Zo gauw als er een stuk werk klaar
is, sturen wij een bulletin naar de ou
ders met de uitleg van de werkwijze,
die wij gaan volgen, zodat de ouders
totaal geïnformeerd zijn.
Eén- of tweemaal per jaar houden we
telijk is aangegeven welke ouders op
welke tijdstippen assisteren.
HANDENARBEID EN
MUZISCHE VORMING
Handenarbeid en muzische vorming
zijn als vanzelfsprekend in het lesroos
ter opgenomen. „Voor de handenarbeid
werken we met de ateliers. Annex aan
de handenarbeid is de muzische vor
ming, die bestaat uit A.V.M. (Algemeen
Voorbereidend Muziekonderricht),
koorzang, toneel en ritmische gymnas
tiek. Dat is heel sterk persoonsge
bonden. Je moet bij de opzet hiervan
steeds rekening houden met de capaci
teiten, die ieder heeft. Als er leerkrach
ten verdwijnen, en er nieuwe komen,
moet je eerst weer inventariseren
wat dan de mogelijkheden zijn, en
misschien ontstaat dan een nieuw pak
ket
WAT BETEKENT DE NIEUWE
ONDERWIJSMETHODE VOOR
DE ONDERWIJZERS?
„Hoe is de nieuwe werkwijze ten op
zichte van de oude cianier voor de
onderwijzers?"
„De nieuwe werkwijze vraagt van de
onderwijzers veel tijd, en een stuk
vrij systematisch werken Er moet vrij
veel vergaderd worden. 1
je moet op dezelfde tijden door de
hele school hetzelfde doen, want som
mige leerlingen gaan naar andere lo
kalen om daar te lezen of te rekenen
etcetera En je inventarisatie moet
heel gedetailleerd en nauwkeurig zijn.
Voor de spellingsmethode zijn enige
moeders een heel jaar beziggeweest
om te inventariseren
DOOR OUDERPARTICIPATIE
„Dat brengt ons op het chapiter
van de ouderparticipatie. Die lijkt mij
op natuurlijke wijze in uw systeem te
zijn ingebouwd".
Ouderparticipatie is niet noodzake
lijk, maar vormt wel net dat stukje
hulp, waardoor jij meer tijd hebt
voor de probleemkinderen en de erg
goede leerlingen. Juist de goede èn
de zwakke kinderen kunnen door de
ouderparticipatie méér aan hun trek
ken komen. De zwakke en de zéér goe
de leerlingen krijgen de kans om de
stof dóór te werken op hun eigen ni
veau. Voor de zwakkeren kun je de
detailproblemen er uit halen, en die
samen uitwerken Op een buitenstaan
der maakt onze werkwijze wel eens de
indruk op dié school kan alles Dat
kind loopt naar een kistje, dat kind
trekt een laatje open. dat kind zoekt
iets op in een boek. Maar dat vraagt
een heel strakke organisatie, en het
vraagt van de kinderen een groot stuk
zelfdiscipline". Piet Brandsen laat mij
in de gang het zeer duidelijke en over
zichtelijke schema zien, dat voor de
hele school is opgesteld. De meeste
vakken worden door alle klassen heen
op hetzelfde tijdstip gegeven: Overzich-
