Valleikanaal
nooit meer schoon zwemwater UIL
verslagen werkgroepen
WERK
GROEP
BESTEM
MINGS
PLANNEN
Fosfaten maken
wasgoed niet
schoner
5
p^iTW" 'V
I
WERKGROEP
MILIEU
EDUCATIE
LEUSDENS
TWEEDE FASE
Ook vanavond
kunt U nog naar
de informatie
avond
Zwarteweg 16^
DOEN
OLIEVLEKKEN
'S
MITRO/i
UITGAVE VAN HET COMITÉ MILIEUZORG LEUSDEN. KONTAKTADRES: C.M.L., GEMEENTEHUIS LEUSDEN. TEL. 1247, OF. DORDOGNE 18.
Iedere Leusdenaar wandelt wel eens in
het weekend een stukje langs het
Vallei kanaal en kan daardoor met eigen
ogen constateren hoe het gesteld is met
de waterkwaliteit m Nederland. Echt
schoon is het water in het kanaal nog
niet, maar we moeten al blij zijn dat het
niet meer zo stinkt als een paar jaar
geleden. Toch kan men soms grote
vlokken aantreffen in het kanaal in het
stiiik na de brug over de Asschatterweg
richting Achterveld.
Als buitenstaander vraag je je dan af
hoe het toch zit met de aangekondigde
grote schoonmaak van het Nederlandse
I water, zeker nu elk gezin daar jaarlijks
I een extra heffing voor betaalt In 1970
heeft de toenmalige minister van
Waterstaat Bakker gezegd dat in 1985
ons oppervlaktewater (dat zijn de
kanalen, rivieren, beken en meren)
weer schoon zou zijn. En om dat te
bereiken worden er nu overal
j zuivenngs-installaties gebouwd, die
I grotendeels worden betaald uit onze
milieu-heffine.
MILIEUHEFFING
22 GULDEN PER PERSOON
In de provincie Utrecht moest in 1975
per inwoner bijna 22 gulden per jaar
vjtf heffing betaald worden en elk gezin
werd aangeslagen voor 3xh maal dit
1 [bedrag. Mede dank zij deze heffing
1 staan er nu ruim 500
zuiveringsinstallaties in Nederland, die
vooral allerlei z.g. organische stoffen uit
het industrieel en huishoudelijk
afvalwater halen (dit zijn stoffen met
een chemische samenstelling waarin
koolstof zit en die daardoor verbrand
kunnen worden.)
En ondanks al deze installaties wordt
het water toch niet echt schoner en wel
omdat we er steeds rnee^ fosfaten in
aantreffen (dit zijn
fosfor-verbindingen). Het water raakt
hierdoor „overbemest," waardoor de
algen uitbundig kunnen groeien
(vandaar dat veel water altijd zo
ondoorzichtig is geworden). Hierdoor
onstaat weer een gebrek aan zuurstof in
het water, hetgeen allereerst maakt dat
de vissen het moeilijk hebben.
Daarnaast is het zuurstof-gehalte van
het water erg belangrijk om ervoor te
zorgen dat allerlei verontreinigingen
kunnen worden afgebroken. Ook
rottingsprocessen (die weer stank
veroorzaken) zijn een gevolg van het
gebrek aan zuurstof.
FOSFATEN
Hoe komt het nu dat er ondanks alle
milieu-activiteiten nog maar steeds
meer fosfaten in het water kunnen
komen?
Allereerst bouwt men in Nederland
vrijwel geen zuivenngs-installaties die
ook fosfaten kunnen afbreken, hoewel
dit volgens TNO slechts 2 gulden per
persoon per jaar méér behoeft te kosten
(dus bovenop de bestaande heffing van
22 gulden).
Daarnaast blijven wij als consument
steeds meer van die fosfaten
produceren doordat onze mest en die
van dieren veel fosfaten bevatten. Maar
ook de vele wasmiddelen bevatten nog
steeds fosfaten.
.5pX9iL<ius. al5 het ware kunnen stellen
dat ook-wij Lcusdenaren met onze
huis-,tuin-,keuken- en
landbouwersgewoonten toch ervoor
zorgen dat er steeds meer fosfaten, in
het Valleikanaal komen.
VALLEIKANAAL VOORLOPIG
TROEBEL.
Al met al zitten we voorlopig nog wel
met een troebel Valleikanaal. Dat het
nooit meer de kwaliteit van echt
zwemwater zal knjgen is ons al
medegedeeld door minister Bakker in
1970. Maar het is ook niet makkelijk uit
te vinden hoe de waterkwaliteit nu dan
wel is en zal worden.
Wat kunnen we er nu eigenlijk tegen
doen?
Het is te makkelijk te wijzen op de
verhalen over de boeren die 's nachts
gier zouden lozen op kanalen en beken.
Ook elke consument weet nu
langzamerhand dat fosfaten m
wasmiddelen erg ter discussie staan en
dat er wasmiddelen op de markt zijn die
(vrijwel geen) fosfaten bevatten, zoals
Tricel, de Klok, Hemax e a. Daarbij
blijkt uit een recent onderzoek (zie het
krantenartikel hiernaast) dat fosfaten
het wasgoed niet eens schoner maken,
dus je vraagt je af waarom koopt
iemand ze nog (of toch de macht der
reclame?).
Allereerst is het onduidelijk hoe het
waterbeleid in Nederland precies m
elkaar zit. Zözijn er voof de zorg van de
waterkwaliteit in hef'gehele land 41
instanties belast (waterschappen,
provincies, gemeenten, e.d.) In de
warwinkel van problemen, zoals
grondwater-stand,
drinkwatervoorziening, vervuiling van
de Rijn en Maas valt kennelijk een
eenvoudige vraag naar wat de
waterkwaliteit ooit weer zal worden,
verkeerd en is het ontwijkende
antwoord: „laten we blij zijn dat het
niet meer zo stinkt als vroeger."
Over de problemen met fosfaten hoort
men weinig. In een recent persbericht
over de stand van zaken rond de
waterkwaliteit treft men echter wel een
opmerking over de overloop van riolen
na zware regenval. Hierdoor komt nl.
wat ongezuiverd water in kanalen of
beken. Er lijken echter belangrijker
zaken aan de hand, want op dit moment
wordt slechts 35% van het Nederlandse
afvalwater gezuiverd en stijgt het
fosfaatgehalte overal onrustbarend.
Vergeleken met deze problemen lijkt de
overloop van riolen slechts een detail.
Maar net zoals de problemen van de
Rijnvervuiling internationaal moeilijk
aan te pakken zijn, is het nationale
beleid op het gebied van waterbeheer
even ondoorzichtig en versnipperd. Zo
is het bv. niet eens makkelijk om uit te
vinden wie er precies op het
Valleikaraal mogen lozen, omdat een
deel van het stroomgebied in een
andere provincie ligt ..en dus voor'óns
onbekend terrein is" (dit was een
officieel antwoord).
Intussen heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek uitgerekend dat het tegen
de 10 miljard gulden zal kosten om het
Nederlandse „oppervlaktewater" weer
schoon te krijgen. Of al dit geld er ooit
komt is, ondanks de millieuheffing die
we betalen, een vraag. Maar een nog
grotere vraag is of het water ooit weef
schoon zal kunnen worden, zelfs als dat
geld er komt Het ligt niet alleen
duidelijk aan het aarzelende
overheidsbeleid op dit gebied, maar pok
aan onze koop-, eet- en vooral
wasgewoontes.
Laten we in deze maand van goede
voornemens eens er aan proberen te
denken dat wasmiddelen zonder
fosfaten niet zo milieubelastend zijn en
daarbij ook nog schone was opleveren.
Misschien geeft een wandeling langs het
Valleikanaal dan over enkele jaren
meer voldoening dan op dit moment.
Erik-Jan Tuininga
Bij wasmiddelen bestaat geen duidelijk
aantoonbaar verband tussen
fosfaatgehalte en wasresultatert.
Wasmiddelen met veel fosfaten wassen
niet beter dan die met minder. Aldus'dé
Stichting Vergelijkend
Warenonderzoek die een aantal
wasmiddelen onder de loep heeft
genomen
Het accent van het onderzoek lag op de
waspoeders voor de bonte was: speciale
bontwasmiddelen zonder bleekmiddel
en waspoeders met bleekmiddel die
worden aanbevolen voor alle
temperaturen. Dat bleekmiddel
vergroot volgens de Stichting VWO
doorgaans wel de helderheid van het'^£
wasgoed, maar tast aan de andere kant
wat meerde kleuren van het bontegoed
aan
Met de meeste onderzochte
wasmiddelen werd het goed redelijk tot
II
Foto: Janus Visserj
H
I I
goed schoon. Over de oplosbaarheid
van veel waspoeders Waren de
onderzoekers minder te spreken. Bijna
de helft van de geteste merken bleek ra
moeilijk op te lossen.
De'Stichting VWO weerlegt de
bewenng dat men, om energie'te
besparen, beter kan wassen bij 60
graden dan bij 90 graden. Uit het
VWO-onderzoek bleek weliswaar, dat
wassen bij lagere temperaturen
eenderde minder stroom vergt, maar bij-*
hogere temperaturen wordt de was veel
schoner. Om even schoon goed te
krijgen bij 60 graden, moet men de
spullen minder vuil laten worden en dus
vakej wassen. Van energiebesparing is
daf geen sprake meer. Bovendien
wordt door vaker wassen meer water erf
méér waspoeder gebruikt, en worden
ojs gevolg daarvan meer voor het milieu
schadelijke fosfaten geloosd.
(NRC 22-12-75.)
Woensdag 17 december heeft de
werkgroep Milieu-Educatie weer een
vergadering gehad.
Door de voorzitster mevrouw
Bloemhof waren verschillende mensen
opgebeld, die zich tijdens de enquête
van het C.M.L. hadden opgegeven. Het
waren in totaal 6 nieuwe mensen, die de
kleine groep van Milieu-Educatie
kwamen versterken. Een reusachtige
aanwinst'
Allereerst gaf de voorzitster voor de
nieuwkomers een kort overzicht van
het „hoe", „wat" en „waarom" van
deze werkgroep. Hierna kwamen er wat
algemene suggesties naar voren, o a. de
i wens om meer omvattende
k milieu-problemen aan te pakken en niet
lalleen op de scholen te mikken met de
lesbrieven en de boswerkzaamheden.
¥ot nu toe zijn dergelijke plannen nog
Vet aan de orde geweest, omdat men
\ette weinig mensen was en de meeste
niet over zoveel vrije tijd beschikken.
Misschien kan daar nu enige
verandering in komen.
Met de bestaande aktiviteiten wordt
natuurlijk ook doorgegaan. Zo wordt er
nu met man en macht aan de volgende
lesbrief gewerkt. De behoefte die er was
aan mensen, die de lesbrieven passend
voor het basis-onderwijs kunnen maken
is nu bevredigd. Tussen de nieuwe
leden waren verschillende mensen uit
het basis-onderwijs en met zijn vieren
werpen zij zich nu op de lesbrief.
Van de vorige lesbrieven zullen kopieën
worden gemaakt, zodat men een idee
krijgt van de opzet van deze lesbrieven.
De vier hiervoor genoemde mensen
gaan zich bezighouden met het
biologische gedeelte van de lesbrief.
Het historische gedeelte, dat is
uitgezocht door één van de leden, zal
worden bewerkt door een onderwijzer,
die al langere tijd de werkgroep af en
toe een helpende hand toesteekt.
De lesbneven zullen t.z.t. in het Milieu
Journaal worden gepubliceerd, zodat
ook de ouders kunnen lezen wat hun
kinderen wordt voorgeschoteld.
Vier andere personen uit de werkgroep
gaan begin januari naar Den Treek om
de plaatsen van de boswerkzaamheden
te verkennen en aan de hand daarvan de
begeleidende „boslesbrief" samen te
stellen.
Aan de vraag naar biologen is nog niet
voldaan; onder de geïnteresseerden
duiken ze nog steeds niet op.
Ook voor het uitzetten van
natuurpaden in deze gemeente hebben
zich nog geen kundige mensen gemeld.
Jammer! De volgende vergadering zal
worden gehouden op 27 januari a.s., bij
mevr Brugmans, Brinkhorst 16.
Edith Boerma
Op 10 dec. j.l. vergaderde de werkgroep
Bestemmingsplannen over het ontwerp
bestemmingsplan van de tweede fase. In
de Leusderkrant van 18 dec. heeft u
hierover een uitgebreid verslag kunnen
lezen. Wat valt er nog aan toe te
voegen? De koek is op. De kruimeltjes
zijn voor het Milieujournaal.
Aan het begin van de vergadering
waren 7 leden van de werkgroep
aanwezig, plus de waarnemend
directeur gemeentewerken de heer Van
de Kam. Het publiek bestond uit 16
personen Stand 8:16. Aan het eind
(24.05 u.) was de stand 8:6. De eerste
prijs voor doorzettingsvermogen gaat
naar de werkgroep.
16 personen bevonden zich dus op de
publieke tribune. Oordeel niet te snel
over dit op. Men bevindt zich letterlijk
en bijna figuurlijk op hetzelfde niveau
als de werkgroep. D w.z. ook de
suggesties van het publiek worden
aangehoord. Als zij niet helemaal
onzinnig zijn. zelfs genotuleerd. En dat
is belangrijk. De notulen geven de raad
informatie over het standpunt van het
C.M.L. Democratischer kan het haast
niet' Te meer daar het publiek net zo
veel koffie, bier of limonade krijgt als de
werkgroep.
De suggesties van het C.M.L. stonden
voor het grootste gedeelte in de
Leusderkrant. Het vervangen van de
duurste woningwetwoningen door de
goedkoopste premiekoopwoningen.
Mogelijkheden openhouden voor
buurtsteunpunten. Ontsluitingspaden
voor fietsers en wandelaars
Hoeveelheid openbaar groen. Enz.
Over het algemeen zijn de opmerkingen
van „vermenselijkende" aard. Laat ik
dit aan de hand van twee opmerkingen,
die toevallig uit het publiek kwamen,
toelichten
1. Geluidsoverlast. In het te bouwen
hoofdcentrum is een verlaagde
verkeersweg gepland. De auto's die
daarop rijden moeten ook naar
boven. Heeft men wel voldoende
nagedacht over de geluidsoverlast
die dit zou kunnen veroorzaken?
2 Opa uit Groningen. In principe
kunnen in het nieuwe
uitbreidingsplan Leusdenaren
komen wonen en mensen die in
midden-Nederland hun werk
hebben Betekent dit, dat een
gepensioneerde opa uit Groningen
nu niet dichter bij zijn kinderen in
Leusden mag komen wonen?
Bovenstaande vragen werden
genotuleerd. Helaas wordt niet alles
opgeschreven De heer Padmos, die
doorgaans voortreffelijk, 7 van de 10
opmerkingen voor zijn rekening nam.
zei bijv „Maak die Noord-Zuid
verbinding een beetje slecht, dan pakt
men vanzelf de fiets." Wanneer men
deze naïeve opmerking niet opschrijft,
komt tegelijkertijd de hele filosofie die
erachter zit niet meer boven tafel.
(Onbedoelde) Censuur is de killer van
democratie.
Hoe heel anders gaat het toe op de
raadsvergadering van 18 dec Daar
bevindt men zich op de publieke
tribune. Letterlijk boven het niveau van
de raadsleden maar figuurlijk er ver
onder, want men mag uiteraard de
mond niet opendoen. Voelde de
burgemeester dit aan toen hij de al te
luidruchtige raad toevoegde; „Heren,
wilt u uw niveau zo laag mogelijk
houden.
Men krijgt als publiek koffie en
frisdrank net zoals de raadsleden.
(Vreselijk aardig eigenlijk.
Kom daar in een grote stad eens om.)
Te middernacht heeft men nog niet de
helft van de agendapunten afgewerkt.
Gelieve de eerste prijs voor doorzetters
door te geven aan de raad.
Maar terzake. Bij de raadsvergadering
stond als punt 11 op de agenda:
„Ontwerp bestemmingsplan Leusden
C." Nieuwsgierig naar de neerslag van
de vergadering van het C.M.L. spoed ik
mij erheen.
Helaas waren de notulen van de
gehouden vergadering niet tijdig
gereed De tijd tussen beide
vergaderingen bleek te kort. De visie
van de werkgroep werd echter correct
toegelicht door de heer v d Kam. En
aangezien de geachte raadsleden met
stapels paperassen voor zich zaten, leek
mij dit nog niet eens zo ongunstig Een
paar opmerkingen slechts werden
vergeten Eerder genoemde
geluidsoverlast bijv. Dit werd echter
door de heer Kuypers (lijst Kuypers)
genoemd. En aan het slot herinnerde de
heer v.d. Kam zich ook nog de opa uit
Groningen. Zij het dan getransformeerd
tot oma
Volgende vergadering
Bestemmingsplannen 20 jan.,
Zwarteweg, 8 uur.
Marijke Walta.
i.-*.»»•' -
Maandag. Als je hard genoeg rijdt moet
er toch een kind dood te rijden zijn.
Moeders geven het voorbeeld en rijden
op de fiets dwars door hèt plantsoen.
Wist u dat teveel brood voor de eenden
ratten aantrekt?
Trapt uw zoon steeds die lantaarn stuk?
Uiteindelijk betaalt u zelf mee.
Milieubewust «toppen we ons vuil nog
steeds in plastic zakken.
OLIEVLEKKEN IS EEN VASTE
RUBRIEK. IN DEZE RUBRIEK
VRAGEN WIJ UW AANDACHT
VOOR DIE VLEKKEN OP ONS
MILIEU DIE ZO DICHTBIJ ZIJN EN
VAAK HEEL EENVOUDIG TE
VOORKOMEN
ZIET U VLEKKEN
MELDT ZE AAN ONS
REDAKTIE-ADRES
