ustin Hoffman: schitterende
eatie als Lenny Bruce
Mandingo" - Fleischer doet
:t allemaal nog eens
mnetjes
over....
us.
EN TEN
SLOTTE.
Olympisch
Het verschil tussen
KRO en VPRO
ÜJSDER KRANT - FILM
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1976
19
POORT - Deze week drie nieuwe films op het programma
lersfoortse bioscopen. In de eerste plaats is dat de film
met Dustin Hoffman in een schitterende creatie als
iruce. Regisseur is Bob Fosse, maker o.m. van de film
■t". Te zien vanaf deze week in Studio G. In Cinema 1
kijken naar de film „Mandingo" van regisseur Richard
t met James Mason in de hoofdrol, samen met Susan
Het verhaal draait rond de slavenhandel rond 1840. Geen
Ud opwekkende film. In City draait deze week opnieuw een
ttie van de Bud Spencer- en Terence Hill-films: „Vier
eg slaan weer toe", met Paul Smith en Michael Coby in de
lrolien. „De Klokkenluider van de Notre Dame" blijft in
jrand Theatre nieuwe triomfen vieren (derde week), terwijl
rs" (De zomer van de witte haai) voor de tiende week te
is nu in Cinema 2. U hebt nog maar een korte tijd om deze
te'gaan zien. „Flossie, de blonde Venus uit Zweden" blijft
een weekje in Euro Cinema om daar de mannen het hoofd
jl te brengen.
n
te
ner
esselol
'npH
ILENNV"
','a/Hgissëur Bob Fosse heeft
(ge; aalf opgenomen om de ge
us van de Amerikaanse
doe
niek" Lenny Bruce te ver-
j vanSjjceen gemakkelijke taak,
gezien het voortreffelijke
it - toch uitstekend is
it. Fosse, bekend als
ir van de musicalfilm
>t", voordien bekend
raaf, heeft metLenny
•umentaire speelfilm
;t van formaat, waarbij
Hoffman excelleert in
fonder gave creatie als
iruce, de man, dieAme-
ien.f'in de vijftiger jaren met
ter) "(vlijmscherpe taboe-door-
Ie satire op z'n kop zet-
»r kapot ging aan een
at aan druggebruik. Hij
n 1966 op veertigjarige
i aan een overdosis hero-
Valerie Perrine als de
vrouw van Bruce.
Lenny Bruce begon zijn
carrière als een doodgewone
komiek voor bruiloften en
partijen, met banal e grapjas -
altijd een onderwerp,
ik - als het even kan met
fikse hoog omheen schrijf en
is de sport. Sport is voor mij
'Jonbegnjpbaar fenomeen.
Hwi blagen leek heb ik de uiter-
KeeiBeii'oiidenng voor al die
!'Sliïe'>de balletijongens, die in
't rennen, trappen, gooien,
?steii^K" en wat al met meer hun
5 li0®5'1 ideaal zien. Zelf heb ik
I (Tlloif de neiging gevoeld om me
•ultil jdie enorme schare sportbeoe-
l' maan te voegen. Dat zal wel
rh gebrek van me zijn. Toch
Et Jn ik er deze week met omheen.
is namelijk werd ik ge-
gesiiwnfrontecrd met een verschijn-
voorl dat jaren op non-aktief was
ls' tJSesf, maar nu ineens weer
opdook uit de
de van het recente sport
lui pledcn Afgelopen weekend
nisaten opnieuw honderdduizen-
tn Nederlanders gekluisterd
'un beeldbuis. Want er ge
le wat op het ijs van
Nrpck
én geleden leefde heel Ne-
nd m de ban van de
'tssport, dankzij Ard
Wiink en Kees Verkerk, aange-
uld mei enkele mindere cory-
ik e«én. Als er moest worden gcre
ate en om het Europese of het we
st hup zat heel
Zl^Êrl('"d ''oor de tv
kul 00'® 00rtles 'e kijken naar de
fonierbaarlijke verrichtingen
>an onze nationale kampioe-
elk tien;du met flitsende streken ie-
'erekonkunentie achter zich
teten Zaten we te luisteren
de juichende kommen/aren
I omroepsterren als Theo
men. die er altijd weer in
'Sdcn om een fiks brok emo-
'e via de beeldbuis aan ons, nie-
over te brengen. We
gewoon, dat we wat mis-
'oor ook niet dóór te zijn,
ze helden van het ijs.
Toen kwam de malaise. Na-
eel Nederland dankzij Ard
ees was volgebouwd met
Itijsbanen (iedereen moest
ijk»
en
toen zonodig ook kjimpipen
worden en daarvoor is ruimte
nodig), besloten de twee profès-
sioneel te gaan doen. Er werd
een speciale beroeps
schaatsbond opgericht. Ene me
neer Klok, direkteur van de
kunstijsbaan in Den Haag, die ik
nog kende uit de tijd, dat liij
amusant fraktievoorzitter was
van de partij Gemeentebelan
gen in Ede, was één van de grote
promotors. Heel Nederland kan
het betreuren, dat die meneer
niet m de politiek is gebleven,
want op slag was Nederland
schaatsnatie af. De Noren en de
Zweden namen de hegemonie
van ons over en de tribunes van
de ijsstadions, anders dankbaar
gevuld met vieux-drmkende
vlaggen en in de beeldbuis-
zwaaiende, juichende Neder
landers, bleven leeg. Want geen
mens kwam meer kijken naar de
verrichtingen van Ard en Cees,
die nu immers een fiks; salaris
kregen voor hun werk. Logisch,
want te buurman komt toch ook
niet kijken, als je aan het werk
bent? De enige die enthousiast
bleef was Theo Koomen, maar
dat kan die man ook niet heie
pen. En wat krijgen we nu? Zo
waar, het is haast met te gelo
ven, Nederland herrijst uit de as
van het professionalisme Nau
welijks hebben we - na jaren
lang troosteloos kwakkelen -
een week lang ijs op onze sloten
gehad, werd er zelfs gecTacht aan
het houden van een Elfsteden
tocht en ja hoor: Nederland zet
er de sokken weer in én een
landgenoot slaagt er in om in ie
der geval één medaille uit Inns-
brück weg te slepen. De Noren
en Zweden huilen van toomloze
ellende. Hun tijdperk is voorbij
De Nederlandse natie, geze
ten bij de beeldbuis, haalt weer
opgelucht adem. De oude glorie
toch al verbleekt door het verlies
van Nederlands-Indié, Nieuw
Guinea, en Suriname - herleeft.
Nederland is er weer. Nederland
haalt fiks uit. Nederland heeft
weer goud in de voeten.
Het is maar goed, dat het een
weekje heeft gevroren. Hebben
onze nationale schaats-cracks
eindelijk weer eens de kans ge
had op goed te trainen. En zeg
nou niet, dat het onzin is. Hit
resultaat liegt er toch niet om?
Goed, ik heb geen verstand van
sport, geeft ik toe. Maar Theo
Koomen juicht toch ook weer
extra hard? Nou, dan'.
V.
Door Bert Vos
serij a la André van Duin
of welke soortgelijke Neder
landse bruiloften-conferen
cier ook. Maar langzaam
maar zeker ontwikkelde
Bruce zich - mede onder in
vloed van Joe Ancis, wiens
stijl hij ging imiteren - tot
een vlijmscherpe satiricus,
die tien jaar lang tegen Ame-
rika's korte haren instreek,
terwijl de generatie der
.langharigen" en het intel
lectuele links hem steeds
meer gingen bewonderen als
de man, die alle taboes door
prikte. Zijn credo was: „Ik
ben geen komiek en ik ben
niet ziek. De wereld is ziek
en ik ben de dokter. Een
chirurg met een scherp mes
die de valse waarden weg
snijdt. Er is aan mijn num
mers niets te zien. Ik ben
Lenny Bruce en ik praat te
gen u."
De justitie vond dat alles be
slist niet leuk. Vaak zaten inde
zalen, waar hij optrad, politie
agenten met papier en pen inde
hand om hem te kunnen pakken
op verklaringen, die niet door
de beugel konden. Er werd een
ware heksenjacht op hem ont
ketend en in 1966 veroordeelde
het Hoger Gerechtshof hem tot
zeven maanden. Dat werd hem
blijkbaar te veel. Hij stierf.
Hoewel niemand het met ze
kerheid weet, neemt men aan dat
het met opzet gebeurde. Bruce,
toch al verslaafd aan herolhe,
nam een dosis teveel. De een
mans-strijd tegen de Ameri
kaanse schijnheiligheid was ten
einde.
Lenny" werd door Bob
Fosse in zwart-wit opgenomen.
Voor deze tijd voor een bios
coopfilm nogal ongebruikelijk,
maar het geeft wel een veel
authentieker sfeer, dan met
kleur, wellicht mogelijk geweest
Lenny Bruce, een gave vertolking van Dustin Hoffman.
het zicht van ons, simpele Eu
ropeanen. w
Lenny", met Dustin Hoff
man in de titelrol, van re
gisseur Bob Fosse, is deze
week voor het eerst te zien in
Studio G. (18 jaar).
„MANDINGO"
In Cinema 1 kan men deze
week een nogal curieuze film
gaan bekijken. Het is de Ame
rikaanse rolprent „Mandingo"
van regisseur Richard Flei
scher. Hoewel wij Europeanen
Amerika nog teveel zien als
een soort paradijs, waar alles
zoveel beter is dan hier, wat
niet waar is, weten we best dat
het nog niet helemaal snor zit
daar met de gelijkberechtiging
van negers ten opzichte van
het blanke bevolkingsdeel. Zo
nu en dan druppelt dat over de
Atlantische Oceaan naar onze
oorden door, en dan is er al
tijd wel één of andere aktie-
groep die zich het lot van de
negers aantrekt. Terecht, hoe
wel het meestal niet zoveel zal
helpen Zo lang de mensheid
bestaat heeft discriminatie van
bevolkingsgroepen bestaan Of
het nu joden waren, negers,
Chinezen of welk ras ook.
Toch leven we tegenwoordig
in een verlichte maatschappij
en ook in de Verenigde Staten
is men nu bijna zover, dat de
negerbevolking wordt geaccep
teerd of in ieder.igeval wordt
Scène uit „Mandingo", hier met Ken Norton als de negerslaaf
Mede, een Mandingo-neger, die met de vrouw van de slaven
meester Hammond, de vrouw wordt gespeeld door Susan George,
in bed duikt.
zou zijn. Cameraman Bruce
Surtees heeft die sfeer van de
vijftiger jaren, het klimaat rond
Lenny Bruce, haarscherp in
beelden weten te vangen. Het
dokumentaire karakter van de
film wordt nog versterkt door
het inlassen van delen film,
waarin Valerie Perrine (als
Lenny Bruce's stripitease-echt
genote Honey) en enkele andere
mensen in een geimiteerde „dit
was uw leven "-stijl vertellen
over het leven en werken van
leven van Lenny Bruce, één van
Amerika's grootste taboe-door
brekers, die ten gronde ging
aan zijn eigen onmacht én dat
van de wereld om hem heen.
leven en werken van Lenny Bru
ce, één van Amerika's groot
ste taboe-doorbrekers, die ten
gronde ging aan zijn eigen on
macht én dat van de wereld om
hem heen.
Lenny'is een boeiende be
levenis voor mensen, die graag
wat meer willen weten over de
man Lenny Bruce, maar ook
voor hen, die gewoon van een
goede film houden. Bob Fosse
is er ruimschoots in geslaagd
om aan de verwachtingen te vol
doen en naar ik verwacht ook
volgens de feiten, hoewel ik dat
laatste niet zo snel kan na
gaan Daarvoor is Lenny Bruce
teveel een Amerikaans „ver
schijnsel" geweest, toen en ook
nu nog deels, onttrokken aan
getolereerd als vrij mens.
Langzaam maar zeker is er
een kentering zichtbaar in de
nogal troebele verhoudingen
tussen blank en zwart. Niet om
optimistisch over te doen, maar
toch
En dan komt regisseur Ri
chard Fleischer ineens met de
twee uur durende film „Man
dingo". Naar eei> scenario van
Norman Wexler. Het verhaal
spieelt zich af - u raadt het al -
in de tijd, toen de slavenhandel
nog welig bloeide. Uit de tijd
van „De Negerhut van Oom
Tom" zullen we maar zeggen.
James Mason en Perry King
spelen de hoofdrollen. Endaar-
mee zou eigenlijk alles gezegd
zijn, ware het niet, dat de in
houd van deze film nogal gru
welijk is. Te gruwelijk om er
zomaar aan voorbij te gaan.
Vooruit dan maar. Leest u sim
pel eerst het verhaal maar
eens.
„Louisiana 1840. Falcon-
hurst is een slavenfokkerij op
een plantage waar vader Max
well en zijn zoon Hammond
een onmenselijk bedrijf uitvoe
ren. Zij leven daar zonder vrouw
en hun relaties met hun zwarte
koopwaar zijn slechts -an sexu-
ele aard. Maxwell wil een erf
genaam voor de plantage en
arrangeert een zakenhuwelijk
met Blanche, de neurotische
dochter van een andere plan
tage-eigenaar.
Op hun huwelijksreis naar
New Orleans gaat Hammond
naar een slavenveiling en weet
daar een Mandingo te kopten
Afstammeling van Soedanese
ouders wordt deze Mede ge
acht voor een sterk en talrijk
nageslacht te zorgen.
Hammond merkt in zijn hu
welijksnacht dat Blanche geen
maagd meer is en woedend ver
laat hij haar en gaat naar een
bordeel. Daar raakt Mede in
gevecht.
Hammond ziet dan in hem
niet alleen een goede fokker
maar ook een geweldig vech
ter. Hij traint Mede voor een
gevecht en tussen de tweeman
nen ontstaat een soort vriend
schap, die Hammond nooit voor
mogelijk had gehouden.
Hammond negeert zijn vrouw
en heeft een liefdesverhouding
met Ellen, een jonge slavin.
Blanche raakt aan de drank en
uit wraak weet zij Mede in haar
bed te chanteren.
De baby is zwart en de dok
ter laat het kind doodbloeden.
Hammond vergiftigt zijn vrouw
en gaat zich wreken op Mede.
Hij is voor geen rede vatbaar.
Hij schiet Mede neer als een
dolle hond. Agamemnon, een
oude bediende komt voor het
eerst van zijn leven in opstand.
Hij schiet Maxwell dood en
Hammond lijkt te beseffen dat
de wereld rond hem voor altijd
veranderd is".
U ziet het. Dat liegt er alle
maal niet om. En dat in het
jaar onzes heren anno 1976.
Nou ja, er zijn wel meer films
gemaakt, die volledig waren
toegespitst op puur sadisme,
de sensatiezucht van de gemid
delde bioscoopbezoeker. Maar
wat Richard Fleischer eigen
lijk pretendeert met dit nogal
smakeloze verhaal, is me echt
niet duidelijk. Eerst wil je nog
wel eens denken, dat Fleischer
misschien wil aantonen, hoe erg
het vroeger wel was gesteld
met de slavernij, maar daar
voor zijn alle sensationele as-
p>ekten teveel uitgestald zonder
dat de film ook maar enige
diepgang vertoont.
Met andere woorden: ik kan
in „Mandingo "mets anders zien
dan een schaamteloze film
waarin de negers een hoofdrol
spelen, opnieuw het onderspit
delven, gebruikt, misbruikt en
opgebruikt worden. Het zal al
lemaal best waar gebeurd kun
nen zijn, je staat wel eens va
ker versteld van geschiedenis-
feiten, die eigenlijk ongeloof
lijk zijn in al hun gruwelijke
details. Maar Fleischer is met
„Mandingo" toch wel op een
heel laah niveau terecht geko
men. Hetzij met opzet, hetzij,
doordat hij er simpelweg niet
in is geslaagd om het thema
„slavernij" op de juiste ma
nier te behandelen. Wie „Man
dingo" bekijkt, komt alleen
maar tot de ontdekking naar een
op puur sensatie gemaakte film
te kijken, met de negers als
mensonterend lijdend voorwerp.
(Cinxa 1-18 jaar).
NACHT
VOORSTELLINGEN
In de nachtvoorstellingen van
het City Theater kunt u vrij
dagavond in het kader van de
„vrijdagavond late sex show"
de film „Der letzte Tango in
Hamburg" bekijken. Laatuech-
ter niets wijsmaken: deze film
heeft niets te maken met „Last
tango in Paris", alleen de titel
lijkt er wel wat op. De Neder
landse titel: „De pepierhete
Hamburger" en dat lijkt er
meer op. Aardige sexavonturen
van een Hamburgsehoofd-brie-
venbesteller.
Zaterdagavond in de nacht-
voorstelling van City een ka-
rate-film: „Karate-duel met de
dm vel". Voor de liefhebbers
Toen ik de eerste uitzending van het
kunstrijden op de schaats tijdens de
Olympische Spelen in Insbruck zat te
bekijken, vroeg ik me voortdurend af,
,,u>at heb je daar nou in vredesnaam
aan?" Waarom studeren kinderen van
veertien, vijftien jaar dubbele
Rietbergers en meer van die vreselijke
moeilijke dingen in? Toch niet om na
afloop van enkele geslaagde
buitelingen geknuffeld te worden door
fiksbeboezemde dames met
permanente wave-hoofden, die
onlosmakelijk verbonden schijnen te
zijn met deze tak van sport
Bij de tweede uitzending kwam ik er
achter, dat kunstrijden, als je er niks
aan hebtnooit een Nederlandse sport
zou kunnen zijn. Wat die Russen en
Russinnen doen, moeten ze zelf maar
weten, maar een zichzelf respecterénde
Hollander of Hollandse zou zich toch
nooit langer dan driekwartier
bezighouden met dingen, waar hij/zij
niks voor koopt En voor dat
kunstnjden moet je, geloof ik, vanaf je
tweede dagelijks vroeg je nest uit,
anders kom je nooit aan een driesprong
toe.
Maar hoe kan het dan, dat juist
Nederlandse meisjes zich door de jaren
heen aardig hebben weten te weren bij
dit hinkelen voor gevorderden'Dat is
een van de vragen, waarmee ik na de
spelen ben blijven zitten.
Maar ik ben ook weer een boel wijzer
geworden. Bijvoorbeeld dankzij dame
Haanappel, die bij het kunstrijden meer
informatie verstrekte, dan Jean Smits
bij alle voorgaande wedstrijden
tezamendie hij tot nu toe verslagen
heeft Zo reed ook Ard Schenk vriend
Racké er finaal op alle afstanden uit
Koen Verhoef bleef geheel op z'n eigen
niveau en dat is nooit erg hoog geweest,
terwijl Herman Kuiphof er blijk van gaf
evenveel van skteën af te welen als ik.
Wat hij als commentaar voorwendde
kon ik namelijk ook wel opmaken uit de
gepresenteerde beelden, waarin
verscheidene chronometers waren
opgenomen en waann de namen van de
deelnemers keurig op tijd verschenen.
Maar ja, denk je dan, het sneeuwt hier
ook niet zo vaak, dus hoe moeten die
jongens er nou eigenlijk achter komen,
hoe dat gaat bij die Winterspelen.
Een steeds ernstiger geval wordt i
Frans HenrichsMisschien niet zozeer
vanwege zijn bijdragen op het gebied
van sportverslaggeving hij weet altijd J
zo aardig te melden welk beroep de
ijshockeyspelers hebben, alswel
vanwege zijn ultra-rechtse gewauwel
voor Veronica. Van Henk Terlingen
mag zijn oude maat Henrichs op
maandagavond even zijn licht over het
wereldgebeuren laten schijnen. Dan
komt de ware aard van deze
leg-hem-daar-maar-neer-sportjournalist
naar boven. Om je dood te schamen.
Maar laten we het even leuk houden.
De uitzending van zondagavond,
waarin de spelen besloten werden.
Prachtig, prachtig, prachtig. Een
mengsel van folklore en sport noemden
de verslaggevers het, geloof ik.
Dijenkletsende volksdansers en dat
soort werk. Daar houd ik wel van, af en
toe.
Maar een hoogtepunt was toch wel
de collage van beelden, die op een
gigantisch scherm tijdens de
plechtigheid in de Olypiahal vertoond
werden. De man die de redaktie van dit
onderdeel had, heeft zeker gevoel voor
humor. Niet alleen sportieve
hoogtepunten waren er te zien, maar
bijvoorbeeld ook een flauwvallend
kunstrijdertje. En mensen, die knokten
om na afloop van de slalom een
vlaggetje mee naar huis te nemen. En,
last but not least, een aantal
ijshockeyspelers, die elkaar eens flink
olympisch op het gezicht stonden te
timmeren Waarschijnlijk onder het
motto: niet winnen, maar meedoen,
daar gaat het om.
K
van dit genre natuurlijk weer
een film om niet te missen.
KINDER
VOORSTELLINGEN
In de zaterdag- en woens-
dagmi ddagmatinee- voor stel lin -
gen van Cinemd 1 kan de jeugd
kijken naar de film Circus
op stelten".
Vijf kinderen zijn via een
gat in de omheining het cir
custerrein binnengekomen. Hun
eigenlijke doel is de circus-
direkteur te interesseren in
een akrobatennummer, dat zij
hebben ingestudeerd. Tot hun
teleurstelling heeft hij niet eens
tiid om te luisteren.
Ze gaan het circusterrein op
waar de vreemdste dingen ge
beuren, zoals een leeuwenkooi,
die open staat en nog net op
tijd door een van de kinderen
gesloten kan worden, een
clownsbroek, die vertrapt in de
modder ligt, scherven in de
etensbak van het nijlpaard enz.
De kinderen krijgen overal de
schuld van. Na en intense
speurtocht van het vijftal vin
den ze dan de werkelijke boos
doener, de aap. Als beloning
mogen zij optreden met hun
nummer in het circus.
Een grandioze kleurenfilm
voor de jeugd.
Euro Cinema brengt op zater
dag en woensdag in haar och
tend- en middagvoorstellingen
onder het motto: .Kleutertje
kijk eens" de Nederlandse film:
,,Dik Trom en zijn dorpsge
noten". Natuurlijk is het dan
weer lachen geblazen om Dik
Trom. 't Is een bijzondere jon
gen en dat is 't ie
De filmagenda kunt u
vinden op pagina 9
,,Vier vuisten slaan weer toe", een scene uit deze film,
waarin de twee hoofdrolspelers veel lijken op Terence Hill
en Bud Spencer, maar het niet zijn. Het zijn Paul Smith en
Michael Coby. Te zien in het City Theater.
louter informatie. Weliswaar ietwat op
gepepte informatie aangevuld met film
pjes en wat liedjes, maar toch infor
matie. Ik ban dan ook bang, dat de
VPRO met dit programma tussen wal
en schip terecht is gekomen
Toch had het dit kunnen weten. Hoe
wel het niet helemaal is te vergelij
ken, maar de VARA had ook eens een
dergelijk aaneensluitend informatie
programma, .Vogel Vrijdag" en die
ging ook de mist in. Een voorbeeld hoe
het wel kan is het KRO-programma
,,De Van Speijck-show" van Aad van
der Heuvel. Na zo'n twee-en-een half
uur geboeid kijken kom je tot de ont
dekking, dat het ,,al weer is afgelopen"
en met een lichte spijt moet wachten
op de volgende aflevering. Niet, dat alle
onderdelen van deze show nu direkt
sterk zijn te noemen. (Cursief kunnen
we maar niet vergeten bij het bekij
ken naar wat er voor in de plaats
kwam) maar het totaalbeeld is zonder
meer positief. Informatie met een be
hoorlijk portie show, amusement. Dat
is een haalbaar recept. De VPRO
maakte wat dat betreft dezelfde fout
als de VARA en dat is jammer, want
de „Eetshow" is op zich een uitste
kend idee en getuigt opnieuw van het
feit, dat er bij de VPRO mensen zit- i
ten, die inventief bezig zijn aan de
vernieuwing van het medium .Tele
visie".
MONITOR^
De VPRO, de Vrijzinnig Protestante
Radio Omroep (een totaal verouderde
benaming overigens), heeft vorige week
haar zendtijd gevuld met maar liefst
drie uur doorbrengen in een broeikas.
Dat is een hele prestatie op zich,
want het is toch al zo warm in zo'n
glazen ding en met al die TV-lampen
erbijMaar goed, eten inde broei
kas. Op zich een voortreffelijk uitgangs
punt om op de Flevohof nou eens het
Nederlandse bedrijfsleven contra de
agrariërs te plaatsen, aangevuld met
deskundigen en alternatievelingen. Ook
de konsument was aanwezig. Kortom:
voldoende potentieel voor een pittig
programma.
Dat was het dan ook, bij vlagen.
Want het blijkt een onmogelijkheid om
drie uur lang te blijven boeien met
