Elke dag uitstel
is een dag teveel
GAI. van de
Wetering wordt
aangesloten op
Alandsbeek/O.
DE GEMEENSCHAPPELIJKE ANTENNE INSTALLATIES IN LEUSDEN:
iÜSPER KRANT - ACHTERGRONDEN
delijkse bijdrage van vijl tot zeven
gulden extra (boven luister- en kijk
geld) over Hier in Leusden zijn we
(nog) niet zover voor twee tot drie
tientjes per jaar krijgen we vier of
vijf (in Alandsbeek-Oost) televisiepro
gramma's en drie radioprogramma's
thuis, meer niet
Voor velen is dat overigens vol
doende. maar men wil dan wel beelden
en geluiden van goede kwaliteit En
daaraan ontbreekt hier en daar nogal
wat Vooral in de wijk Rozendaal, wordt
geklaagd En goeddeels terecht, want
van alle kanten is al toegegeven dat de
twee installaties van Rozendaal gewoon
met aan redelijke minimumeisen vol
doen
MACHTIGING
oe is dat zo gekomen? Toen de eer
ste centrale en gemeenschappelijke in
stallaties aangelegd werden waren erin
het geheel geèn overheidsvoorschrif
ten. ledereen kon een CAI of GAI aan-
LEUSDEN/CENTRUM - Momen
teel is de firma Elma Elektrotechniek
b.v. bezig met het aansluiten van de
gemeenschappelijke antenne instal
latie van de wijk De Wetering op die
van Alandsbeek-Oost. Zoals bekend
is de installatie van Alandsbeek-
Oost de beste gemeenschappelijke
antenne-installatie die er is binnen
de grenzen van de gemeente Leus
den. Het ligt in de bedoeling om via
een ondergrondse kabel de aanslui
ting tussen beide installaties tot
stand te brengen. Deze werkzaam
heden nemen ongeveer twee weken
in beslag, maar dan zullen de bewo-
|ners van de Wetering de beschikking
kunnen hebben over uitstekende
ontvangstmogelijkheden van radio
en TV-zenders. Wat de televisie be
treft betekent dat voor de
Wetering-bewoners, dat ze ook
Duitsland 3 zullen kunnen ontvan
gen, terwijl de FM-ontvangst bedui
dend beter zal zijn. De kwaliteit van
de ontvangst in Alandsbeek-Oost
zal door deze nieuwe aansluiting
niet minder worden, zo is door Elma
verzekerd.
Zodra de aansluiting een feit is, zal
de antenne-mast in De Wetering
verdwijnen. Alleen de grond-
installatie zal dan blijven bestaan.
De Wetering-bewoners krijgen
overigens persoonlijk bericht van
Elma over de gewijzigde omstandig
heden, want er zullen straks ook an
dere kanalen gekozen moeten wor
den.
Omdat de gemeenschappelijke
Antenne Installaties in Leusden niet
allemaal zo goed zijn als in
Alandsbeek-Oost en er al jaren over
wordt geklaagd zonder dat er veel
aan is verbeterd, publiceren we van
daag een uitgebreid artikel over
deze voor veel Leusdenaren lang
zamerhand erg irriterende situatie.
Onze speciale medewerker. Peter
Noorland, zelf woonachtig in Leus
den/Centrum, schreef het bijgaande
artikel mede naar aanleiding van de
talrijke klachten, die de laatste tijd in
onze krant verschenen over de mise
rabele ontvangstmogelijkheden
voor radio- en tv.
leggen of aan laten leggen en beheren,
een ieder stelde zijn eigen eisen of
helemaal geen In juni 1969 pas kwa
men er wettelijke voorschriften: de
aanleg bleef vrij, maar er werden
van overheidswege eisen gesteld die
door de PTT als controlemiddel ge
hanteerd gingen worden. Bezitters van
zo'n installatie kregen, als de zaak
in orde werd bevonden, een machti
ging. als het tenminste om een GAI
ging Voor het veel grotere CAI werd
een concessie-aanvraag voorgeschre
ven. In de toenmalige PTT-eisen werd
alleen gerept van de ontvangst van
Nederlandse radio- en televisiezen
ders. niet van buitenlandse. Binnen
kort zullen echter ook aan de ont-\
vangst van buitenlandse signalen eisen
worden gesteld in nieuw aan te leggen
netten (dus niet aan die in bestaande
netten.
De aanleg van een GAI in een woon
wijk was en is niet automatisch een
garantie voor antenneloze daken Men
kon de bewoners met regelrecht dwin
gen zich aan te laten sluiten en de
eigen antenne van het dak te laten ha
len, of er niet op te zetten als het om
nieuwbouw ging. Daartoe waren aparte
regelingen nodig In huurwoningen werd
in het huurcontract eenvoudig een be
paling opgenomen die plaatsing vaneen
individuele antenne afhankelijk maakt
van toestemming van de verhuurder,
bij aanwezigheid van een GAI wordt
natuurlijk geen toestemming gegeven
Bij koopwoningen regelden de gemeen
tebesturen de zaak over het algemeen
via de bouwverordening er werd geen
vergunning gegeven voor de plaatsing
van een buitenantenne indien er een GAI
aanwezig is waarop de woning aange
sloten kan zijn.
In Rozendaal en in de andere wijken
DONDERDAG 25 MAART 1976
emeentelijke plannen laten (te) lang op zich wachten
IJSDEN/CENTRUM - „Kabeltelevisie. Dat is ongestoord kijken naar
!(0. en buitenland. Genieten van de radio. FM-stereo. Zonder bijgeluiden,
'televisie. Dat betekent optimale ontvangst. En dan voor iedereen". Deze
e uit een brochure van een groot electronisch concern over kabeltele-
zal in Leusden/Centrum op zijn minst een schampere opmerking ontlok-
Want voor vele Leusdenaren is „ongestoord kijken naar binnen- en buiten
en „genieten van de radio. FM-stereo" nog een droombeeld. Er heerst
'redenheid, al jaren. De laatste maanden verschenen in dit blad weer ver-
jende ingezonden brieven van ontevredenen. Vooral uit Rozendaal en de wijk
irsveld („Plan C'j komen de klachten, in de andere wijken is er wat min-
'eden tot ontevredenheid, zo is gebleken.
gemeenschappelijke antennes epelen in Leusden/Centrum een belangrijke
ff Een goed deel van de nieuwbouw is er op aangesloten, als gevolg van
Issingen die zo'n acht of negen jaar terug genomen zijn: geen privé-anten-
f meer op nieuwe daken, maar één antenne voor een hele wijk. Zo gezegd,
tdaan. Maar vraag niet hoe.
|iet begin van de jaren vijftig werd
1 land gestart met televisieuitzen-
n en met radiouitzendingen via de
land Omdat het hier ging om uit-
ngen via heel andere golflengten
Duenties dan bij de gebruikelij-
dio-uitzendingen via midden- en
golf benut werd had men ineens
andere antennevoorzieningen no-
■Met de komst van de televisie
Whenen op de daken de bekende
stennes, die in het westen en rnid-
bii het land helaas ook nogal groot
en te zijn via het feit dat via
Jl 4 werd uitgezonden. Ontvangst
Kjt kanaal vergt namelijk bijna drie
Ifzo grote antennes als ontvangst
bijvoorbeeld kanaal 6 of 7 Midden
i jaren zestig kwam het tweede
lis Die twee antennes, vaak nog
fcvuld met een FM-antenne, vorm-
|anien een hele installatie In een
icie als bijvoorbeeld Zeeland
zo n antennekwestie veel min-
lomdat daar alle tv-zenders met
pcte tweede net-antennes ontvan-
[unnen worden. Maar in onzestre-
i we nu eenmaal met Lopik en
|l 4
FLATGEBOUWEN
lelijk met de opkomst van tele-
len FM-radio groeide het aantal
J flatgebouwen in ons land. Die
Hoedden direct de opkomst van
]enschappelijke antennevoorzie-
de hoge gebouwen versperden
knalen de weg naar antennes op lage
Kgen, en bovendien was het in die
jgebouwen erg onpraktisch ïeder-
Jen eigen antenne op het dak te la-
letten De oplossing heette, ge-
Tschappelijke antenne, dus eén an-
i op het dak van het hoge gebouw
[alle woningen erin „bediende"
belendende panden, die door
loge gebouw te lijden hadden van
ïlechte ontvangst, konden ook ge-
lorden aangesloten Opdit moment
|li>-Ie stadswijken en dorpen voor-
Ivan dergelijke installaties - oök
[kabelnetten genoemd - want wat
jetreft staat de techniek echt voor
Het is voornamelijk de transis
tortechniek die deze ontwikkeling mo
gelijk en betaalbaar heeft gemaakt.
De gemeenschappelijke en centra
le antennes zijn dus uit nood geboren:
ze waren een praktische oplossing voor
ruimteproblemen en verbeterden de
ontvangst in woningen die voor ether
signalen moeilijk bereikbaar waren
Pas in de tweede helft van de jaren
zestig ging men beseffen dat ook als
er geen technische noodzaak was voor
de aanleg van een GAI (gemeenschap
pelijke antenne installatie) of CAI (de
C staat voor centrale, het gaat hierom
grote installaties voor hele wijken
of dorpen) deze hun voordelen kunnen
hebben Juist omdat de individuele
antennes op een ieders dak erdoor
overbodig worden en de „antenne-
wouden" op de daken, die in veler ogen
niet erg fraai zijn, kunnen verdwij
nen of - bij nieuwbouw - voorkomen
worden. Mede dankzij de ver voort
geschreden versterkertechniek ls één
antennemast voldoende voor het le
veren van signalen van een groot aan
tal woningen
BUITENLANDSE
PROGRAMMA'S
Ontvangst van buitenlandse televi
sie- en radioprogramma's was in het
oosten en zuiden van het land al lang
mogelijk, in het midden en westen
echter niet of nauwelijks omdat men
daar te ver van de zendtorens ver
wijderd was De aanleg van GAIN en
CAIN bleek echter het bijkomende voor
deel te hebben dat buitenland-ontvangst
mogelijk werd voor gebieden in het mid
den en westen van het land. Door voor
hooggeplaatste antennes - vaak vaneen
uiterst gevoelig parabolisch type -
zorg te dragen is het aantal televi
sieprogramma s voor velen uitgebreid
van twee tot zes. In Zoetermeer, Breda,
Amstelveen en Rijswijk bijvoorbeeld
ontvangt men minstens zes televisie
programma's en twaalf tot zestien ra
dioprogramma s via de FM-band In
feite was buitënlandontvangst het ar
gument voor aanleg van die netten
voor ontvangst van alleen Nederlandse
zenders heeft vijwel niemand een maan-
Een typisch Duitsland-beeld uit Rozendaal: donkere balken door het beeld maken het kijken niet altijd zo prettig. Bovendien is het beeld niet voldoende scherp.
is op de bovengenoemde wijze gehan
deld Maar in Rozendaal is er toch
één ding mis gegaan: toen de wijk ge
bouwd werd was geen enkele betrokke
ne op de hoogte van de reeds van kracht
geworden PTT-eisen, en ook het feit
dat een machtiging nodig was, een
bewijs dus dat de zaak aan de eisen
voldeed, was kennelijk bij niemand be
kend. Jarenlang draait de boel in Ro
zendaal nu al zonder machtiging en zon
der aan de PTT-eisen te voldoen. Nu
bewijst het feit dat dit mogelijk is al
dat die eisen bepaald niet al te straf
gehanteerd worden Logisch zou zijn
geweest als de PTT de stekker uit
het GAI-stopcontact had getrokken en
tegen de bewoners had gezegd dat
ze zich maar met een eigen antenne
op het dak moesten zien te redden
zolang de zaak niet in orde was.
Deze consequentie heeft men echter
nooit aan het falen van de Rozendaal-
GAI verbonden, en eigenlijk is dat
jammer, want dan zou de zaak al jaren
terug in orde zijn gekomen.
De Groenstichting speelt natuurlijk
ook een rol bij dit alles Dat ideale
inspraak-orgaan uit de Eurowoningen-
brochures zou de oliiciele machtiging
houder zijn indien er een machtiging
was voor de twee GAI-en in de wijk
Maar het is bekend dat de Groenstich
ting in een uiterst moeilijke positie
zit en geen echte druk kan uitoelenen,
hoogstens wat aandrang En die is er
voortdurend geweest
IN ORDE BRENGEN
Het is duidelnk dat er in Rozendaal
de nodige fouten zijn gemaakt. Het is
nog niet helemaal duidelijk wanneer
en door wie ze precies gemaakt werden,
maar dat is niet zo belangrijk, omdat
er nu dan toch eindelijk aan de op
lossing van de problemen gewerkt
wordt, niet alleen in Rozendaal, maar
ook in de andere wijken waar ge
klaagd wordt over slechte televisie
beelden en radiosignalen Het is - wat
Rozendaal betreft - gelukt de pro-
jektinaatschappij die verantwoordelijk
is voor de bouw van deze wijk, Euro
woningen bv., ervan te overtuigen
dat zij de zaak van de GAIN in orde
dient te laten brengen Eurowoningen
heelt een onafhankelijk adviesbureau
in Woerden ingeschakeld, dat heeft
onderzocht wat er allemaal aan de
netten mankeert Aan de hand van het
rapport werd aan drie maatschappijen
die zich met de aanleg en het onder
houd van kabelnetten bezig houden of
ferte gevraagd. Het adviesbureau ver
wachtte dat een en ander al in fe
bruari achter de rug zou zijn en
dat in diezelfde maand het in orde
brengen van de GAIN zou kunnen ge
beuren, maar dit was iets te op
timistisch gedacht Pas midden maart
kon worden beslist over de gunning
van het karwei aan de hand van de of
fertes. De werkzaamheden zouden nu
in april afgerond kunnen zijn
Pikant detail hierbij is dat het werk
gegund is aan Elma Elektrotechniek
b.v., de in De Bilt gevestigde firma
die nu al het leeuwendeel van het
onderhoudswerk aan de Leusdense an-
tennenetten verzorgt. Een onderhouds-
contact voor Rozendaal heeft Elma
nooit af willen sluiten, omdat de
netten hier volgens deze firma nog
niet aan minimale eisen voldoen. Wel
sprong men in voor incidentele re
paraties. De groep Kabeltelevisie van
Elma Elektrotechniek heeft onder meer
de renovatie van de GAI in de wijk Ha-
mersveld verzorgd en de antenne en het
kopstation zijn nog steeds eigendom
van deze firma. Ook heeft Elma de
aanleg verzorgd van wat als de beste
GAI in Leusden-Centrum wordt ge
zien: die van Alandsbeek-Oost, waar
naast de twee Nederlandse televisie-
De beste antenne van Leusden staat midden in de wijk Alandsbeek-Oost. Ook
ere zullen er op worden aangesloten.
net natuurlijk ook kan gebeuren met
geleend geld. maar een dergelijk sy
steem werkt wel kostenverhogend
GEMEENTELIJK
VOORSTEL
Overigens is er binnenkort
van de zijde van wethouder J
Wagenaar een voorstel te ver
wachten waarin de toekomstige
ontwikkelingen van de kabelnetten
in Leusden wordt aangegeven Hij
heelt zich laten adviseren door di
verse deskundigen en metingen la
ten verrichten door Siemens Ne
derland NV Als de gemeenteraad
ermee instemt zal de wethouder
met zijn voorstel de basis leggen
voor een degelijke onderbouw van
de bestaande en toekomstlege ka
belnetten in Leusden-Centrum,dat
in de toekomst zal moeten uit
groeien tot eén groot gemeente
lijk en misschien zelfs wel inter
gemeentelijk net Dit laatste zou
erg praktisch kunnen zijn in ver
band met de mogelijkheden die er
zijn voor lokale en regionale uit
zendingen via de kabel. Onder de
huidige regering zijn deze moge
lijkheden nog wel beperkt, maar
wellicht komen er in de toekomst
regeringen die op dit punt minder
behoudend zijn ol de hele zaak
doorschuiven naar lagere overhe
den ln elk geval heeft de Tweede
programma's ook drie Duitse zenders
op de buis komen en waar naast de Ne
derlandse radio-programma's ook
Duitse FM-zenders opgevangen en
doorgegeven worden.
De lieer C A
De heer C. A. P Bolhuis, bedrijfs
leider van de groep Kabeltelevisie van
Elma Elektrotechniek zegt al lang ge
leden aan^roenstic^ting en genieente
te liebbert'aarigefeoden de zaak in Ro
zendaal in orde te brengen De heer
Bolhuis „Wij hebben voorgesteld de
antenne in Alandsbeek-Oost ook te gaan
netten wordt een massa informatie
en amusement doorgegeven Bovendien
is dat gratis overdragen ook bestuur
lijk een slechte zaak in de abonne
mentsprijs die nu betaald wordt in
Leusden is alleen het onderhoud opge
nomen Maar een net wordt in twaall
jaar algeschreven en moet dan gere
noveerd of vervangen.worden. Er heeft
echter geen geldi «servenng plaatsge
vonden in die twaalf jaar er is geen
geld om de boel in orde te brengen
Hierbij kan worden opgemerkt dat ver
nieuwen ol verbeteren van een bestaand
gebruiken voor de wijken Alandsbeek-
West. Wetering, Hamersveld (Complex
C) en Rozendaal. Deze krijgen dan de-
zellde ontvangstmogelijkheden. Boven
dien kan de Duitse radio-ontvangst wor
den vervolmaakt door stereo ontvangst
te garanderen Ook zouden proeven ge
nomen kunnen worden met radio-ont
vangst van Belgische zenders. En ook
van een Engels en een Frans program
ma In ruil hiervoor vragen wij een
eenmalige bijdrage van alle aangeslo
tenen van 50 gulden, plus een jaarlijkse
bijdrage van 42 gulden, in de toekomst
alleen te verhogen volgens de index
van de kosten van levensonderhoud van
het CBS"
Wat de Wetering betreft heeft de
heer Bolhuis zijn zin gekregen De
toch al niet zo beste kwaliteit van
beelden en geluid in deze wijk werd
nog minder toen de januari-stormen
de kop van de Wetering-mast scheet
zetten Nu wordt dezer dagen de wijk
verbonden met de antenne van van
Alandsbeek-West, en vermoedelijk zul
len de andere wijken spoedig volgen
Als er eén schaap over de dam is
Voor de abonnementsprijs heeft dit
ook consequenties, maar het gaat nog
steeds om een relatief klein bedrag
ONDERHOUD
Dat het onderhoud aan Elma uit
besteed is is een gevolg van het feit
dat de gemeente niet zeil over een
apparaat beschikt om dit te doen
Op zich is dit geen uitzonderlijke zaak,
integendeel Ir G. H J Oude Vrie-
link, vice-voorzitter van Rozendaal's
Groenstichting, vindt dit echter geen
juiste situatie „Het beheer en het
onderhoud van de gemeenschappelijke
antennes zou. vind ik, in handen van
een gemeentelijk nutsbedrijf moeten
liggen". De heer Bolhuis is het daar
natuurlijk niet mee eens. Wel heeft
hij een uitgesproken mening over
fouten die gemaakt worden bij het tot
stand komen van antennenetten. die al
te vaak worden aangelegd zonder dat
de toekomstige bewoners erbij betrok
ken zijn Bolhuis „Aannemers, pro
jectontwikkelaars en woningbouwver
enigingen laten GAIN aanleggen, de
kopers of verhuurders betalen ze en
daarna wordt de zaak gratis overge
dragen aan gemeenten, die dan mach
tiginghouder worden Die bouwers zijn
niet persoonlijk betrokken bij die net
ten Een GAI of CAI is toch een voor
ziening die veel meer in een sociaal
dan in een technisch vlak ligt via deze
Kamer kort geleden zijn in
stemming betuigd met de plannen
van staatssecretaris dr M. van
Huiten om in de toekomst bij voor
keur éen bepaald systeem van ka
belnetten toe te laten Dit is het
zogenaamde VHF/UHF-systeem,
dat ontvangst van maximaal 30
televisieprogramma's t en dus even
zovele programma's) mogelijk
maakt De woningen die uideTweë-
de Fase van Leusden-Centrumge
bouwd zullen gaan worden moeten
al op zo nVHF/UHF-netaangeslo
ten zijn
De kwestie is des te urgenter omdat
de Tweede Kamer onlangs nog een be
langrijke principiële beslissing heelt
genomen alle leden, behalve die van
CPN en SGP, stemden voor een motie
waarin werd gesteld dat het verbieden
particuliere antennes op daken ol in
tuinen slechts mag worden toegestaan
als de betrokkenen aansluiting op een
„draadomroepinrichting" (de officiële
term voor een kabelnet) kunnen verknj -
gen, waarbij tenminste alle met een
eigen antenne ter plaatse ontvangbare
programma's worden aangeboden Ge
vraagd naar de ontvangstmogelijkhe
den in Leusden vertelde ons de heer
C. Arends van Radio Drieënhuizen in
Leusden-Zuid dat hier met een goede
eigen antenne-installatie zonder meer
alle drie de Duitse televisiezenders en
de Duitse radiozenders in de FM-
band kunnen worden ontvangen Wie die
niet (allemaal) via de kabel in huis
krijgt heelt dus het recht een antenne
op het dak te zetten, als hij dat wil. Het
antenneverbod geldt in zo'n geval ge
woon niet.
Overigens is ontvangst van midden
golf-programma's via een kabelnet te
genwoordig onmogelijk De aansluitdo-
zen in de woningen laten deze „lage
frequenties" niet door. Hilversum 2
dat overdag's van 7.00 tot 17.00 uit
sluitend via de middengolf uitzendt, kan
dus niet worden doorgegeven Er zul
len aparte apparaten (frequentie-om-
zetters) moeten worden gebruikt die
de middengolf-signalen omzetten in
de veel hogere frequenties die in de
FM-band gebruikt worden Het is te
hopen dat de uitwerking van de ge
meentelijke plannen niet te lang zal
duren. Elke dag dat sommige Leus
denaren niet over de ontvangstmoge
lijkheden beschikken die er in be
paalde wijken wel zijn, is er één te
veel. Het wat onbezonnen besluit van
een jaar of negen terug om gemeen
schappelijke antennes te gaan aanleg
gen kan uiteindelijk nog in goede ba
nen worden geleid als er een perfect
kabelnet komt met optimale ontvangst
mogelijkheden voor iedereen
Peter Noorland.
Met zulke antennes gaat het ook. maar dit exemplaar is veel te laag om voor een
optimale ontvangst van buitenlandse programma's te zorgen.
