Zestig jaar Internationale School voor de Wijsbegeerte
en weven terug naar de natuur
„Terpsichore" danste voor
Sociale Werkplaats Gouda
Verlichting voor plein
geschenk van gemeente
IN INGEBORG
MEVROUW A. VAN DE ZANDE, Ujj cninnon
DOCENTE LATENT TALENT: vWIR DIJ bpillllcll
LEUSDER KRANT - ACHTERGRONDEN
DONDFBDAG 23 SEPTEMBER 1976
11
LEUSDEN - De Internationale
School voor Wijsbegeerte aan de Do-
deweg 8 te Leusden bestaat dit jaar 60
jaar. Derhalve werd op zaterdag 18 en
zondag 19 september een (druk
bezocht) jubileumcongres gehouden.
HOOFDGEBOUW GERENOVEERD
„Wij hebben er hard aan gewerkt om
voor dit jubileum het hele hoofdgebouw
opgekalefaterd te krijgen," vertelt ons
dr. J. G. van der Bend. „Het is ons ge
lukt Er is een geheel nieuwe afwatering
gekomen. Een nieuwe vloer. Een vol
komen nieuwe keuken met moderne
apparatuur.
We zijn op tijd klaar gekomen, dank
zij de inspanning van verschillende
Leusdenaren, de aannemersfirma
Bloemendal, bouwcoördinator Raayen,
het schildersbedrijf Huurdeman, de
elektriciteitsfirma Coen van den Berg,
en tenslotte de Amersfoortse
loodgieters Van Loon.
Het bleek, dat ook het voorplein van
onze school opnieuw geplaveid moest
worden en de laatste drie, vier weken
heeft een Amsterdams architekt daar
voor gezorgd."
GROTE BELANGSTELLING VOOR
JUBILEUMCONGRES
Maximaal kunnen er in de gehoorzaal
110 personen. Toen de congresgangers
zaterdagmiddag binnenstroomden ble
ken er ruim 150 mensen een zitplaats te
moeten hebben. In allerijl werden er
klapstoeltjes aangesjouwd. Bij het 60-
jarig jubileum was het gehele weekend
de zaal méér dan stampvol.
„Dat heeft ons erg verheugd," stelt de
heer Van der Bend, „en daaruit trekken
we de conclusie, dat de zaak leeft, en dat
de 60-jarige school van niet geringe be
tekenis is voor de samenleving."
Het thema van het congres was:
„Oriëntatie omtrent de plaats van de
school in het kulturele leven van Neder
land in verleden, heden en toekomst".
De eerste dag was alleen voor genodig
den. Staatssekretaris Meyer van CRM
bet zich vertegenwoordigen door het
hoofd van de Afdeling Volksontwikke
ling en Vormingswerk, de heer H. A.
Leyendekker. Ook de burgemeester
van Amersfoort behoorde tot de con
gresgangers. Burgemeester Van der
Post van Leusden woonde geringe tijd
het congres bij, wethouder Zandbrink
van Leusden was de gehele middag
aanwezig. Voorts waren er genodigden
van de verenigingen voor wijsbegeerte,
van het algemene kulturele werk en ook
de Amersfoortse Culturele Raad
stuurde een vertegenwoordiging.
Het congres werd de eerste dag geleid
door de vice-voorzitter van het bestuur,
ir. J. Boel.
DE WIJSGERIGE ORIËNTATIE IN
EEN VERANDERENDE WERELD
Prof. Dr. J. de Graaf, voorzitter van
het Curatorium sprak over „De wijsge
rige oriëntatie in een veranderende we
reld". Hij hield zich bezig met de vra
gende mens, omdat het zoeken en
vragen van de mens een filosofische be
zigheid is. „De internationale school
voor wijsbegeerte is een centrum, dat de
realisering van menselijke vrijheid en
solidariteit wil bevorderen door
kritische bezinning op en verdieping
van het mens- en wereldbeeld, dat ieder
zich gevormd heeft. Zij verwelkomt dan
ook ieder, die zich bezighoudt met fun
damentele levensvragen, en bereid is
tot een open gesprek. Zij wil zich
daarbij bewegen op een wetenschappe
lijk en filosofisch verantwoord niveau
en verwacht de persoonlijke inzet van
iedere spreker en deelnemer. De school
zelf vertegenwoordigt geen bepaalde
richting, maar verwacht verheldering
en verdieping door de ontmoeting der
gezichtspunten, aldus Prof. De Graaf.
„Filosofie is geen wetenschap, en valt
met geen wetenschap samen. Het is
geen chemie of psychologie. Filosofie is
ook geen theologie. Er is ook geen „filo-
sofia perennis" in de zin, dat één fi
losofie de eeuwen trotseert. In
tegendeel, de filosofie is zélf
„perennis", haar taak is nooit af
gelopen. Telkens zal zij ontdekken, dat
zij vragen heeft trachten te beant
woorden, die niet duidelijk en
ondubbelzinnig waren gesteld:. Zo gaat
filosofie van vraagstelling naar nieuwe
vraagstelling.
De levenskracht van de Inter
nationale School voor Wijsbegeerte be
staat vooral daarin, dat de vragen niet
verstommen. Beter gezegd, dat het vra
gende wezen, dat de mens is, niet ver
stomt."
DRIE GESCHENKEN
Er werden de jubilerende school drie
geschenken aangeboden.
Namens de Stichting Perseus" bood
de heer C. Bredius de eerste geschied
kundige uitgave van de school aan, ge
schreven door de heer Ir. E. van Ever-
dingen, die tien jaar bestuurslid was. Ir.
Van Everdingen vond dat het archief
van de school niet goed in elkaar zat. Na
zijn pensionering in 1972 bracht hij elke
week één dag op de Dodeweg door om
het archief te ordenen. Hij trof gegevens
over Heidegger en Buber aan, die van
de school spraken. Zo stelde hij een ge
weldig interessante kroniek samen.
Perseus", een partikuliere stichting,
die aktiviteiten op algemeen kultureel
gebied mogelijk wil maken, in 't bizon
der op psychologisch en filosofisch ter
rein, nam hiervan de uitgave ter hand.
Het tweede geschenk was een uit het
water opvliegende zwaan van Pieter
Starreveld, aangeboden door mevrouw
E. G. Aiking-van Wageningen, voorzit
ter van het VEI bestuur (Vereniging tot
Instandhouding van de School), namens
alle leden en vrienden van de school.
De Stichting Perseus verklaarde zich
bovendien nog garant voor de financie
ring van het voorplein.
Het derde geschenk werd door de
heer Van Zandbrink aangeboden na
mens de gemeente Leusden: de nieuwe
verlichting op het voorplein.
Tijdens een stromende regen
woonden de meeste congresgangers
deze aanbiedingen bij, staande in de hal,
luisterend naar een geluidsversterker
Slechts enkele congresgangers stonden
met paraplu's op het voorplein in de
natte buitenlucht.
Om 16.30 uur was er receptie. Deze
werd besloten met een koud buffet in
Zeist.
De tweede dag stond onder leiding
van mevrouw Aiking.
WIJSBEGEERTE MEDE BEPAALD
DOOR DE KULTUURFASE
De eerste spreker was de bijna 90-
jarige Prof. Dr. H. M. J. Oldewelt, die
veel werk voor de school heeft verzet.
Hij sprak, even gemakkelijk als vroeger
over het onderwerp: „Wijsbegeerte,
mede bepaald door de kuituurfase", een
nogal theoretisch betoog dat niet zo
zeer betrekking had op het jubileum.
Volgde de wandelende lunch.
Om 14.00 uur sprak Dr. J. G. van der
Bend over „De plaats van de school m
het kulturele leven van Nederland in de
toekomst". Hij knoopte aan bij de
Griekse wijsgeer Herakleitos, alles is
veranderende, en de mensen moesten
zich met hun denken daarbij aanpassen.
Als de wetenschappelijke staf van de
School twee keer zo groot zou kunnen
zijn en zou kunnen worden gevormd
door vier full-timers dan zouden er
tweemaal zo veel kursussen kunnen
worden gegeven.
Dr. Van der Bend zou hiermee dan
uitbreiding willen geven aan de pro-
jektweken voor de 5e klassers van at
heneum en gymnasium. En tevens uit
breiding van conferenties, gericht op
aktuele problemen, waarvoor de
mensen in de samenleving staan, gezien
vanuit de filosofie. De ecologische ver
antwoordelijkheid. Het arbeidsethos,
de werkeloosheid en de duizenden uit
het buitenland aangetrokken werkne
mers; rechtvaardige verdeling van het
werk, ziekteverzuim.
Na de theepauze presenteerde Prof.
Dr. A. de Froe zich, die sinds een half
jaar voorzitter van het
Stichtingsbestuur van de School is:
„Wijsbegeerte en wijsgerigheid."
Drie kwartier werd de gelegenheid
gegeven tot diskussie en daarna werd
het jubileumcongres besloten met een
ongedwongen samenzijn.
Hieronder brengen wij graag de inte
ressante agenda der kursussen onder de
aandacht.
AGENDA CURSUSSEN VAN DE
SCHOOL
Tijdvak 15 september t/m 31 december
1976:
OPEN CURSUSSEN
18 en 19 september:
Congres zestigjarig bestaan. Sprekers:
prof. dr. H. Oldewelt, Prof. dr. J. de
Graaf, Dr. J. G. van der Bend en prof.
dr. A. de Froe.
24 september, 1, 8, 22 en 29 oktober:
Avondvervolgcursus. Drs. L. C. Fretz:
Ethiek.
2 oktober:
Prof. Dr. G. Quispel. Eros in de Orphiek
in het Christendom.
15 en 16 oktober:
Konflikt en synthese (i.s.w. Civis Mun-
di). Sprekers: Prof Dr J. H. M. M. Loe-
nen, Prof. Dr G. van Benthum van den
Bergh, Drs. W. Micke, Prof. Dr. A. J. F.
Kobben, Drs. J. K. M. Gevers, Drs. S. W.
Couwenberg, Dr H. Ph. Visser 't Hooft,
en Prof. Dr. R F Beerling.
5, 12 en 19 en 26 november, 3 decem
ber:
A vond vervolgcursus. Dr J. G. van der
Bend. Samen Spinoza studeren
30 oktober:
Prof. Dr. A. de Froe: Bronnen van men
senkennis
13 en 14 november:
David Hume-herdenking. Sprekers:
Prof. Dr. G. Nuchelmans, Prof. Dr. J.
Plat, Prof. Dr. A. M. Th. Meijer e.a.
27 november:
Achtergronden van liberalisme en so
cialisme (i.s.m Humanistisch Verbond,
taakgroep Wetenschap).
17-19 december:
Kerstcursus. Kreativiteit.
PROJEKTWEKEN VWO
20/24 september:
Projektweek voor leerlingen van het
vierde leerjaar van het Marnix Gymna
sium te Rotterdam.
9-12 oktober:
Projektweek voor leerlingen van 6 at
heneum van het Peelland College te
Deurne.
12-15 oktober:
Projektweek voor leerlingen van 6 at
heneum van het Peelland College te
Deurne.
25-28 oktober:
Projektweek voor leerlingen van 5 at
heneum van het Veurs College, Leids-
chendam.
6-10 december:
Projektweek voor leerlingen van 5 vwo
van het Pius X lyceum te Amsterdam.
20-24 december: Projektweek voor
leerlingen van 5 vwo van het Marnix
College te Ede.
LEUSDEN - Mevrouw A. van de
Zande gaat bij „Latent Talent" de
kursus spinnen geven. Zij is van huis-
en-school uit handwerklerares, en heeft
op Curasao gewoond en les gegeven.
Sinds een jaar of zes woont ze in Leus
den.
„Na mijn echte handwerkperiode ben
ik, eenmaal in Holland, gaan weven en
spinnen," vertelde ze in haar atelier-
ruimte in één der Eurowoningen. „Het
spinnen interesseerde mij geweldig. Ik
vond dat zo'n boeiend proces, van vuil
schaap tot mooi draad en prachtige kle
ding!
Het spinnen zelf is erg rustgevend.
Als je zenuwachtig bent en je gaat een
uurtje spinnen, dan valt alles van je af.
Echt, voor zenuwachtige mensen is het
een goede remedie.
Spinnen is een heel oud ambacht. Die
oude ambachten zijn aantrekkelijk, en
de belangstelling ervoor gaat herleven.
Dat geautomatiseerde leven met een
druk op de knop en een kaart in de
computer begint de mensen de keel uit
te hangen.
Vroeger werd het spinnen gedaan
door de schaapsherders. Als de schapen
geschoren werden, gebruikte de herder
een gedeelte van de wol voor eigen kle
dingstukken. De herders maakten zelf
sokken, wanten en andere kledingstuk
ken, uit die tijd dateert ook de naam:
van één der steken: de zogenaamde
schaapherderssteek."
„Moeten de mensen, die aan uw kur
sus willen deelnemen zelf over een
spinnewiel beschikken?"
„Om te beginnen laat ik de mensen
eerst met de stok of de tol spinnen. Dat
is de meest eenvoudige wijze van spin
nen. Niet direkt met het spinnewiel,
want dan moeten ze trappen, èn wol
invoegen tegelijkertijd. Dat spinnewiel
moetje echt leren bedienen. Eerst moe
ten de mensen zicht op de draad krijgen,
en moet de draad gemakkelijk in de
hand gaan liggen.
Voor het echte spinnen van wol om er
kledingstukken mee te maken, zijn de
stok of tol niet functioneel. Maar je
leert de draadbeheersing er het beste
mee. Wanneer men zo ver is, dat het
spinnen met tol en stok geen moei
lijkheid meer oplevert, is men aan het
spinnen op het spinnewiel toe."
„Wat ook erg aantrekkelijk is, is het
verven met plantaardige stoffen. Ik zag
op het vouwblad, dat u daarmee ook
aan de gang gaat."
„Vroeger verfden de mensen de wol
ook met plantaardige stoffen. Alle oude
gobelins zijn plantaardig geverfd. Pas
zo'n jaar of tachtig misschien zijn er aan
het verven chemische produkten te pas
gekomen. Nu er gelukkig weer een ten
dens is van „terug naar de natuur" is
men de oude recepten weer gaan op
zoeken. Volgens die oude recepten ga je
eksperimenteren.
Ik vind het net een wonder. Van een
stel groene planten komt er een prachtig
bronsgroene, geelgroene of bruine
kleur tevoorschijn. Blauw haal je er niet
uit. Indigo, nee, dèt gaat niet."
„Geeft u eens enkele voorbeelden
van planten, die een goede kleur ople
veren."
„Geel krijg je uit boerenwormkruid.
Groengeel uit fluitekruid. Geel ook uit
de berk en de esdoorn. De bolsters'van
de kastanje en de doppen van de
walnoot geven een prachtig bruin. Dat
is zo leuk, nu de herfst aankomt, is het
de tijd om van alles te verzamelen. Met
heide, flier, Sint Janskruic". krijg je ook
erg mooie kleuren. Je kijkt op den duur
naar elke slootkant of er iets van je ga
ding bij is!
Dat spelen met de natuur is zo fijn. Je
betrekt de natuur bij het spinnen. Voor
mensen die van de natuur houden, die
graag het bos ingaan, is het ideaal.
Meekrap werd vroeger in Zeeland
gevonden, maar dat moet je tegen
woordig bij de drogist halen. En blaren-
hout ook
Er zijn sommige natuurtinten. als
berk en esdoorn, die een voor- en/of
nabehandeling met een chemisch
middel nodig hebben. Vroeger zullen ze
dat ook op één of andere wijze hebben
opgelost
Ën voor mensen die niet van buiten
houden, is er altijd de mogelijkheid nu
chemisch te verven met tinnetjes."
„Wilt u tenslotte iets vertellen over
het vervaardigen van kledingstukken?"
„ik zal wat zelf gemaakte kleding
stukken méénemen, dan krijgen de men
sen aaar een idee van. Dan kan men
zien, wat men met de gesponnen wol
kan doen.
Kinderen zijn gek op hand gesponnen
truien. Daarom heb ik zelf zo'n plezier
in dat spinnen. Ik heb series truien voor
mijn vier'kinderen gemaakt. Breien zie
ik eventueel als een vervolg op het
spinnen, als er mensen zijn die willen
breien of haken met de door hen ge
sponnen wol, en ze kunnen dat niet, dan
wil ik ze dat graag leren.
Ik wil maximaal acht mensen op de
les hebben, méér is niet mogelijk.
Het is wel een gevecht geworden om
de goede schapenvacht te krijgen. Wit
gaat wel. Maar grijs en bruin zijn moei
lijk. Op grijze wol moet je erg zuinig
zijn. Je ziet ook meestal witte schapen
in de wei. Een enkele maal een bruin
schaap Gelukkig komen de schapen te
rug. ..Je ziet steeds meer kuddes."
In het vouwblad treft u onder het
kopje „Spinnen" de volgende beschrij
ving:
- spinnen met de spintol en de spinstok.
- kaarden van wol,
- herkennen van materiaal geschikt
voor spinnen,
- spinnen met een spinnewiel,
- verveu van wol, plantaardig en che
misch.
Anco Mali
NEDERLANDS HERVORM
DE KERK BEJAARDEN
MIDDAGEN
Op donderdag 30 september zal in
Leusden-zuid weer de eerste bejaar
denmiddag van dit seizoen worden ge
houden. In ,,'t Trefpunt'' aan de Arn-
hemseweg.
GEREFORMEERDE
KERK GESPREKSAVOND
LITURGIE
Op donderdag 23 september om 19.30
uur wordt in de Opstandingskerk aan
het Euterpeplein te Amersfoort, een
gespreksavond gehouden over de litur
gie. Inleider die avond is drs Fr
de Jong uit Doetinchem. Generaal-
Deputaat liturgie. De avond is belegd
door de Classis Amersfoort van onze
kerken.
Ambtsdragers worden hier in elk ge
val verwacht. De avond wordt om22.00
uur besloten met een avondgebed in
de kerk met medewerking van het
kerkkoor.
LEUSDEN - Dinsdagavond 21 sep
tember in „Huize Ingeborg" aan de Pa-
radijsweg te Leusden-zuid een volks-
dansfestijn met „Terpsichore". Geen
gewoon volksdansfestijn, maar een heel
bizonder! Twintig leden van de Amers
foortse dansgroep zijn te gast bij zo'n
vijftig mensen van de sociale werkplaats
te Gouda. Deze mensen, een groep
Mongolen en zwakker begaafden, in de
leeftijd van 18 tot 64 jaar, genieten op
„Ingeborg" van een ontspanningsweek.
Hun leiders en leidsters hadden
„Terpsichore" gevraagd of zij een avond
wilden komen optreden. „Terpsichore"
was meteen enthousiast. Ze hadden al
eens gevolksdanst in de Sinaikliniek met
geestelijk en lichamelijk gehandicapten,
en ze vonden het heel zinnig om met hun
dansen sociaal bewogen werk te doen
Jan Willem Gouverneur en Huib
Vonk stelden een leuk programma sa
men. Twintig minuten lang deden ze met
de leden van „Terpsichore", voorname
lijk Joegoslavische en Roemeense
dansen voor. En omstreeks 9 uur kwam
het hoogtepunt van de avond: de
mensen uit Gouda mochten zelf mee
gaan dansen. Jan Willem en Huib
hadden drie verschillende passen uitge
zocht, drie basispassen, waarmee ze Is
raëlische dansen gingen uitvoeren. De
Israëlische dansen waren uitgekozen,
omdat die de meest simpele bewegingen
hebben. Jan Willem liet deleidsters en de
leiders en hun pupillen vier keer met het
rechterbeen vooruit op de grond tikken,
daarna vier passen naarrechts maken, en
daarna twes passen in de kring naar
voren en twee passen weer terug.
De pupillen stréalden. En ze dansten
méé in volle overgave. Voor een
enkeling was het allemaal wel eens een
beetje te moeilijk. Die huilde dan stille
tjes, maar even later werd hij of zij weer
in de kring getrokken, en werd er op-
nieuwgeprobeerd, met het puntje van de
tong uit de mond. Als 't dan lukte, voelde
men zich volmaakt gelukkig.
Toen Jan Willem één der Israëlische
dansen had voorgedaan vroeg hij wie die
dans al dacht te kennen. Vier mensen van
de Goudse Werkplaats en hun leider
meldden zich met enig bravour. En zij
dansten in het midden van de kring met
Jan Willem tussen hen in, en ze brachten
het er schitterend af.
Jan Willem: „Nou even stil mensen,
anders kan ik het niet uitleggen. En als ik
zo moet schreeuwen, heb ik morgen
geen stem meer".
Prompt stilte. Iedereen luistert en
kijkt aandachtig Als de muziek weer
klinkt zetten ze zich in beweging, eerst
aarzelend. Maar elke dans eindigt in een
dolle boel Als ze naar het midden van de
kring moeten komen om de handen ten
jubel in de hoogte te strekken, doen ze
dat met volle overgave.
Er is er ook wel eens een. die het niet zo
ziet zitten. Die loopt de zaal uit, en
maakt hetgebaar tegen ons van: die zien
ze vliegen. Eén meisje vindt het te warm,
gaat in de gang zitten, en konstateert met
voldoening, dat het daar koeler is.
Het is een gelukkige groep mensen,
die door „Terpsichore" ten dans wordt
gevoerd. Ze genieten er van, van jong tot
oud. En ze helpen elkaar, want bij hen
geldt de ongeschreven wet: wie wat
méér mans of vrouws is, helpt de zwak
kere broeder of zuster.
Ook voor „Terpsichore" een zeer
waardevolle avond.
Anco Mali
CONFERENTIES TOE
RUSTINGSCENTRUM
Op het Toerustingscentrum staat de
deelname open voor de Leusdense be
langstellenden voor de volgende confe
renties:
9 oktober: Mens-zijn met en zonder
werk, 10.30-16.30 uur. K Reenders,
Hoogeveen.
13 november: Aan de praat met de an
der, 10.30-16.30 uur Drs. J. B. G.
Jonkers.
20 november: Handen samen, ogen
dicht, 10.30-16.30 uur Mevr. M
Harry-van Loon.
