Kinderdialyse-centrum niet verantwoord zonder volledige i
opvang der kinderen
Sportmedisch
een behoefte
Adviescentrum voorziet in
voor
NIS pleit
recreatiesport gehandicapten «3*3
viering en
40-jarig
bestaan
ABTB
Oogstdank
Danslessen
beginnen later
VRIJ ZWEMMEN
BINNENBAD
LEUSDER KRANT - ALGEMENE INFORMATIE
DONDERDAG 14 OKTOBER 1976
LEUSDEN-CENTRUM - Donderdaf
21 oktober zal de A.B.T.B. Hamers-
veld voor de 15e keer haar jaarlijkse
oogstdankviering houden met een ge
zongen Eucharistieviering in de Paro
chiekerk. Deze eucharistieviering-die
gecelebreed zal worden door Pastor
B. J. ter Bekke - begint om 19.00 uur
Het zangkoor ,,St. Ceacilia" zal haar
medewerking verlenen. Na het Credo
zullen gaven van de oogst aangebodeJ
worden De worden ook dit jaar ge
schonken aan de Slotzusters van h?;
Cenakel te Soesterberg enArea Pace'
te Driebergen
Na^ afloop van de oogstdankvierinf
zal er een grote feestavond gehoudeo
worden in ..de Mof" ter gelegenheid
van het 40-jarig bestaan van de A.B-TB
met de andere kinderen in die tijd
vakantie houden, en het gezin is er
vrij van de zorgen van het dialyse-
ren.
Alles bij elkaar is het een lood
zwaar programma. Het kost niet al
leen veel organisatie en beslomme
ringen, maar het is ook geweldig
duur.
Als wij de Nierstichting niet had
den, dan kon ik morgen met het
dialyse-centrum ophouden. Het sa
laris van één van mijn assistenten
wordt volledig betaald door de
Nierstichting, evenals dat van de
maatschappelijk werkster. Wij
werken hier zes dagen per week:
daar komt financieel wel het een en
ander voor kijken!"
,,De psychologische begeleiding
van de kinderen lijkt mij zeer essen
tieel. Immers, elk mens, die in de
„koele" omgeving van een zie
kenhuis belandt, is alleen al door de
omgeving gederangeerd."
„In een doorsneeziekenhuis
wordt wellicht aan de geestelijke
begeleiding van een patient weinig
gedaan. Terecht wordt er tegen
woordig van vele zijden op aange
drongen om daar verandering in te
brengen.
Maar u moet niet vergeten, dat
ons hele ziekenhuis is ingesteld op
kinderen. De begeleiding en de op
vang van de kinderen hebben hier
altijd centraal gestaan. Ik werk tien
jaar in dit ziekenhuis, en toen ik hier
kwam, werkten er al spelleidsters
voor de kinderen. Uit het
buitenland komen ze zelfs hier
kijken hoe wij de dialysekinderen
begeleiden.
In eerste instantie moet trouwens
elke goede arts zelf psycholoog zijn.
Het voornaamste is, dat de arts
voorkomt, dat er problemen ont
staan. Als er toch problemen ont-|
staan en deze een dusdanige dimen
sie aannemen, dat we die zelf niet!
meer kunnen verwerken, vragen
we hulp aan de psycholoog."
In de week van 10 tot en met 16 J
oktober wordt er ook in Amersfoort!
en Leusden weer gekollekteerdl
voor de Nierstichting. In het Kin-"
derdialysecentrum in Utrecht en in 1
het Dialysecentrum in Amersfoort J
rekent men op uw aller bijdrage, j
Anco Mali I
LEUSDEN - Van maandag 18 okto
ber t/m vrijdag 22 oktober is het Leus-
dense binnenbad ook 's morgens ge
opend voor vrij zwemmen. Er kan vao
9-12 uur gezwommen worden tegen hei
normale tarief
LEUSDEN/CENTRUM - De dans
lessen in de Til, die inmiddels vac
start zijn gegaan, zullen met ingang
van dinsdag 19 oktober om 20.30 uur
pv 21 00 uur beginnen.
Er is nog plaats voor enkele deel
nemers. maar 19 oktober is beslistj
de laatste gelegenheid om zich aan
te melden. Deze avond wordt de derde
les gegeven.
- Dit keer belich
ten wij voor u de problematiek,
waarmee het kinderdialyse-
centrum van het Wilhelmina
Kinderziekenhuis (aan de Nieuwe-
gracht 137 te Utrecht) wordt gecon
fronteerd. Vorig jaar gingen wij uit
voerig in op de medische aspekten
van het dialyseren bij volwassenen
in het Dialysecentrum van „De
Lichtenberg", dat onder leiding
staat van dr. J. L. van Proosdij. De
kinderdialyse verschilt in wezen
niet zo veel van die van de volwas
senen, en daarom wilden we daar
nu niet nader op ingaan. Wel is het
zó, dat we ons moeten realiseren,
dat een kind de afbraak produkten
9neller kwijt dient te raken. Een
eenvoudige vergelijking laat ons
dit duidelijk zien. Een kind is
kleiner dan een volwassene, maar
heeft relatief méér voedsel nodig.
Stel dat een kind veertien kilogram
v> *egt en een volwassene zeventig
kilogram, dan heeft dat kind één
vijfde van het gewicht van de vol
wassene, maar het moet de helft van
het voedsel van de volwassene
verwerken. Vroeger was de gang
bare mening dat volwassenen twee
keer per week moesten worden ge-
dialyseerd. Nü is dat meest drie
keer. Voor de kinderen is drie keer
per week altijd noodzakelijk ge
weest.
Het kinderdialyse-centrum moet
qua begeleiding met een geheel an
dere problematiek aan de gang dan
dit bij volwassenen het geval is.
Hoewel de begeleiding der
gezinnen en het organiseren van
speciale vakanties brede raakvlak
ken vormen.
„Mijn grootste zorg is", stelt dr.
R. Donckerwolcke, die aan het
hoofd staat van het Kinderdialyse-
centrum, „dat het voor de kinderen
een behandeling wordt, die licha
melijk en mentaal akseptabel is. Dat
is tevens één van de grootste kos-
tenfaktoren.
Dialyse is op zichzelf bijzonder
goed betaald. De prijs, die de zie
kenfondsen betalen, is een zeer
reële. Maar wij zitten voor de kin
deren met een vermenigvuldigings-
faktor van het personeel, die voor
buitenstaanders op het eerste ge
zicht niet goed te vatten is.
Zelfs drie hooggeleerde heren,
adviseurs van de Gezondheidsraad,
in Den Haag keken dr. Doncker
wolcke ontzet aan, toen hij zijn per-
soneelswensen uiteenzette!
„Wij vinden namelijk", zo stelt
hij, „dat kinderdialyse niet verant
woord is als daar niet een volledige
opvang van de kinderen tegenover
staat. Driemaal per week moeten de
kinderen -zes uur in ons ziekenhuis
in bed liggen.
We hebben dus in de eerste plaats
een fulltime onderwijzer nodig, die
fulltime beschikbaar is voor het on
derwijs aan de kinderen En die er
bovendien voor zorgt, dat zijn on
derwijs aansluit bij het onderwijs,
dat het kind op niet-dialyse-dagen
op school ontvangt. Het resultaat is
hier erg goed mee: de meeste kinde
ren slagen erin, om over te gaan.
Maar je kunt niet alleen maar on
derwijs geven, je moet ook zorgen
voor wat afleiding, en dus is er een
fulltime spelleidster nodig, die met
de kinderen bezig is op een manier,
die hen weet te boeien.
Hier in andere Europese landen
was het verschikkelijk om te zien
hoe de kinderen in de dialyse-centra
er bij lagen. De meesten huilden con
stant, of ze waren versuft door de
kalmeringsmiddelen, die ze kregen.
In het kinderdialysecentrum van
Dr. Donckerwolcke krijgt geen
enkel kind medicijnen om het rustig
te houden. De kinderen blijven
voortdurend bezig, en de meeste
kinderen komen niet met tegenzin.
Op de zesendertig patiëntjes, die
het Wilhelminaziekenhuis behan
deld heeft, is maar één geval bekend
van een kind dat een aversie kreeg
tegen het dialyseren.
„Met jonge kinderen hebben we
erg veel problemen", aldus dr.
Donckerwolcke. „Beneden de vijf
jaar zijn het slechte-dialyse-
kandidaten. Ze reageren allemaal
op dezelfde wijze, namelijk door
niet te eten. Ze gaan in een echte
hongerstaking, en dat ligt zuiver op
het psychische vlak. Hoe moetje die
kinderen benaderen om dat
probleem te ontwrichten. Onze
psycholoog heeft een eettherapie
ontwikkeld. Deze kost eindeloos
veel tijd en geduld. Je hebt er een
psychologisch assistente bij nodig,
die op heel gerichte wijze te werk
gaat. 't Is prachtig werk! Eerst doen
ze dat zelf met het kind, dan wordt
de moeder erbij gehaald, zodat ook
deze de manier kent om het aversie-
patroon tegen voeding^ te door
breken."
„Naar alle waarschijnlijkheid
moeten ook de gezinnen, waaruit
de kinderen komen vanuit een
sector begeleid worden."
„We hebben een maatschappelijk
werkster, die als brug fungeert
tussen de families en ons.
We zorgen ervoor, dat de
moeders niet helemaal door de pro
blemen rond het dialyse-kind wor
den geabsorbeerd. Als de kinderen
hier drie maal per week moeten
komen, komen ze na een korte aan-
vangsperiode per taxi alleen, zodat
ook het gewone leven zijn gang kan
gaan: de meeste moeders hebben
meer kinderen te verzorgen. Dat al
leen per taxi komen van de
kinderen heeft wel zijn terugslag op
de kontakten met de families. Om te
voorkomen, dat daardoor
problemen ontstaan, gaat de maat
schappelijk werkster twee maal per
maand naar de families toe."
„Hoeveel kinderen worden er op
het ogenblik in een dialyse-centrum
behandeld, en uit hoeveel mensen
bestaat een staf?"
„Per jaar zijn er in Nederland
vijftien kinderen, die voor dialyse in
aanmerking komen. Dat aantal is re
latief gering. Je kunt bijvoorbeeld
geen centra in alle grote steden op
richten.
Momenteel zijn er dertien patiën
tjes bij ons in behandeling. En voor
die dertien kinderen heb je een uit
gebreide staf nodig.
Zeven verpleegsters. Twee a drie
artsen, afhankelijk van de periode.
Eén fulltime onderwijzer. Eén full
time spelleider. Eén fulltime maat
schappelijk werkster. Als part-time
krachten kunnen we een "psycho
loog, een pedagoog en een diëtiste
"inschakelen.
We hebben nu drie jaar achter
elkaar een speciale vakantie voor
onze kinderen georganiseerd. We
houden in Berg en Bosch een soort
vakantiekamp. Staf en apparatuur
gaan in hun geheel mee daar naar
toe. Tijdens deze vakantieperiode
worden de kinderen in Berg en
Bosch gespoeld. De ouders kunnen
Amersfoort en omgeving.
De samenwerking met de huisart
sen wordt optimaal genoemd, even
als de medewerking en hulp van
het ziekenfonds Amersfoort en
Omstreken.
Dank zij diverse subsidies (w.o. van
de gemeente Amersfoort) kunnen
de tarieven op een verantwoord ni
veau gehandhaafd blijven en kan de
benodigde apparatuur zoals een
fietsergometer worden aangeschaft
(met mogelijkheden tot visuele
E.C.G.-controle), waarbij men met
een zeer lichte belasting kan
starten.
VOORLICHTING
Hoewel onomstotelijk is komen
vast te staan dat de SMA in een
behoefte voorziet, is de vraag ge
wettigd in hoeverre de voorlichting
aan de sportverenigingen zelf wel
toereikend is. Zulks ondanks de
medewerking en de inzet van hel
medisch team dat alles in het werk
stelt om hierin verbetering te bren
gen.
AMERSFOORT - Dat de Stichting
Sportmedisch Adviescentrum
Amersfoort duidelijk zijn stempel
heeft gedrukt op de sportmedische
begeleiding van de sportverenigin
gen in Amersfoort en omgeving
blijkt uit het overigens uitstekend
verzorgde jaarverslag over 1975
van de SMA.
In totaal zijn er thans maar liefst 37
Amersfoortse sportverenigingen bij
de SMA aangesloten. In het verslag
jaar werden 142 specifieke sport
keuringen verricht.
VERSCHUIVING LEEFTIJDS
GRENZEN
Het aantal jaren waarin men aan
georganiseerde sport kan
deelnemen heeft de laatste jaren
een sterke wijziging ondergaan.
Door deze verschuiving van de leef
tijdsgrenzen, zowel van zeer jong
(van 12 naar 6 jaar) en in mindere
mate toch ook naar de oudere
leeftijd (tot 45 a 50 jaar) heeft men
bij de keuring meer kans geconfron
teerd te worden met pathologie die
men vroeger zelden aantrof en wel
enerzijds de aangeboren hartaf
wijkingen en anderzijds het corona-
rialijden.
Overigens werd er slechts in één
geval melding gemaakt, naar aan
leiding van de specifieke sportkeu
ringen (142), van een sportbeoefe
naar die na een cardiologisch on
derzoek iedere vorm van sport
beoefening werd ontzegd. Na een
nauwgezette behandeling kon be
trokkene de training weer
hervatten waarna volledig herstel
intrad.
T.a.v. patiëntjes met aangeboren
hartafwijkingen is afkeuring aldus
de consulent van het medisch team
dr. Wim Mosterd maar zelden nodig
als er tenminste voor goede sport-
advisering en verdere begeleiding
zorggedragen kan worden.
Wel is uiteraard goede analyse van
het vitium noodzakelijk alvorens
een verantwoord advies gegeven
kan worden.
Het medisch team van de SMA be
staat uit H. B. Binkhorst en F.K.A.
Fokkema (beiden huisarts) en W.
Bosboom (revalidatiearts), alsmede
de in waterpolokringen bekende
Rolf Wagenaar (fysiotherapeut).
INTEGRATIE
In het voorwoord van het verslag
over 1975 wordt nader ingegaan op
het feit dat het Centrum in het GG
GD-gebouw aan de Zonnehof een
steeds voornamere plaats heeft ge
kregen bij de sportverenigingen in
deze mensen op te vangen!
Echter, om stimulansen van
aktieve recreatie te geven en
steeds weer nieuwe orgarusa-
üe-vormen te kunnen bedenken
teneinde alle sportbeoefenaren
te blijven boeien, daarvoor is
geschoold kader noodzakelijk.
KADERVORMING
De overkoepelende organisa
ties hebben daartoe in 1972 een
nieuwe opleiding in het leven
geroejien, nl. de opleiding tot
recreatie-sportleider A.
Het doel van deze cursus is
de deelnemers voor te bereiden
op de taak van het leiden van
groejjen van beperkte omvang
bij activiteiten op het gebied
van de recreatiesport in ruime
zin.
Na het behalen van de Alge
mene Basis Opleiding (A.B O.)
duurt de cursus 70 lessen, ver
deeld over 22 bijeenkomsten van
elk 2'/2 uur 2 korte weekends
van elk 7'fc uur of 1 lang weekend
van 15 uur; daarnaast is een
stage van 25 uur verplicht en
uiteraard zal voor de ,,Nis-
sers" deze stage binnen een
ïnvalidensportvereniging ge
zocht moeten worden.
CURSUS
ONDERDELEN
De cursus omvat de volgende
onderdelen:
A Leidinggeven in de recreatie
sport: 5 uur
- de psychisch-fysieke ontwik
keling van jeugdigen en vol
wassenen en de daaruit voort
vloeiende consequenties voor
de recreatiesport;
- de plaats en taak van de re-
creaüesportleider;
- de activiteiten van organisa
ties op het terrein van sport
en recreatie.
B Praktijk, oefenstof, metho
diek en didaküek: 65 uur
- beoefenen van en het leiding
Verder worden er binnen de
NIS besprekingen gevoerd om
een aantal cursussen recrea-
tiesportleider speciaal op de
gehandicapten af te stemmen,
zodanig dat ook gehandicapten
met en zonder rolstoel dit di
ploma kunnen behalen.
Degenen die nadere inlich
tingen over deze cursus wensen
te ontvangen, kunnen zich hier
omtrent in verbinding stellen
met de NSF (Nederlandse Sport
Federatie) - Burg. van Karne-
beeklaan 6 - 's-Gravenhage -
tel. 070-2963.
sluiten, zal ook vanuit de NIS
bevorderd worden; een belang
rijke taak voor de verenigin
gen om mogelijkheden te openen
geven bij kleinere spelen voor
binnen en buiten met en zon
der materiaal;
- beoefenen van en de aanzet
tot recreatieve sportbeoefe
ning, zoals (zit)-volleybal,
badminton, zwemmen, atle
tiek e.d.
- kennismaken met speur- en
opdrachttochten, vaardig
heids- en gezelschapsspelen;
- oefenstof en orgamsatiemo-
B gen en volwassenen bij de re-
creatiesjxirt.
C Stage: minimaal 25 uur
- het (leren) leiding geven aan
recreatieve sportactiviteiten
onder begeleiding van erva
ren mensen;
- maken van stageverslagen
door de cursist.
De kosten van deze cursus
bedragen ca. f225.-.
GEHANDICAPTEN
AMERSFOORT - Het Bonds-
bureau van de Nederlandse In
validen Sjxirtbond is verhuisd
naar de Utrechtseweg 88 in
Amersfoort.
Het nieuwe pand is weliswaar
nog niet helemaal gereed, maar
er kan gewerkt worden.
Inmiddels heeft mej. Koos
de NIS verlaten; haar plaats
wordt ingenomen door Jan Wil
lem van Wijk die het bureau
in Amersfoort zal bemannen.
De recreatiesport neemt, ook
binnen de NIS, een steeds gro
tere vlucht. Sommige vereni
gingen schenken reeds de no
dige aandacht aan de recrea
tieve sector en kennen dan ook
al speciale recreatieve groe
pen; al deze groepen hebben
één doel gemeen: vrijblijvend
een vorm van bewegen beoefe
nen om de conditie op te voeren
of op j>eil te houden in een
sfeer, die bepaalde (gezellige)
kontakten met de ander bevor
dert.
De behoefte onder niet ge
organiseerde beoefenaren van
aktieve recreatievormen om
zich bij zo'n groepering aan te
