Rory Gallagher:
„Calling Card"
lernieuwde kennismaking
net Asimov's „Foundation"
„De witte wieven" van
Rick v.d. Linden's „Tracé"
TOEKOMST VAN DE KOSMOS
,De volmaakte
vens" uitstekende
verhalenbundel
CLIFFORD SIMAK:
„Moeder Aarde NV"
„Rebellie in
de ruimte"
Bruna culinair,
buitenlands
koken
Barry Manilow:
This one's for you
BOEKBESPREKING
LEUSDER KRANT - KIJK OP KUNST
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1976
13
sk
Mijn eerste echte kennismaking
net het werk van de bekende
ichrijver-geleerde Isaac Asimov
was zijn Foundation-Triologie, dat
jij Bruna werd uitgebracht in één
orse hard-cover band, jaren gele
den. Dat verhaal is mij later steeds
jijgebleven als een voorbeeld van
jitstekende science fiction en
maakte mij in ieder geval tot een fer
vent lezer van alle andere romans
van Asimov, die vooral bekendheid
aeeg door zijn robot-verhalen en de
daarbij behorende - door hem opge-
itelde - robotwetten. (,,De stalen ho-
,De komst van de robots").
Het heeft mi) altijd gespeten dat ik
lendertijd het boek Foundation" niet
•b gekocht (ik leende het van een
tennis), maar gelukkig maakt Bruna het
nj erg gemakkelijk, want kortgeleden
racht zij de .Foundation-triologie op-
lieuw uit Nu in haar Zwarte Beertjes
;F-reeks. in drie pocketdelen De
irste twee delen zijn nu in de boek-
iandel verkrijgbaar (..De Foundation".
56 en De Foundation en het Impe-
im nr 57.) Het derde deel De
ieede Foundation verschijnt binnen-
t.
Isaac Asimov beschrijft in de ..Foun-
ition Triologie' met ..historische"
ujwkeurigheid een toekomst, waarin
mens de hele Galaxis (kosmos) be
heerst. Een onvoorspelbaar imperium
met miljoenen bewoonde planeten, be
staande uit talrijke volkeren en rassen,
die ieder een eigen ontwikkeling
hebben ondergaan
Asimov ging uit van historische ge
gevens, want ook de planeet aarde kent
perioden, waarin hele volkeren samen
éen imperium vormden (het Romeinse
rijk bijvoorbeeld). De geschiedenis
leert, dat het op den duur onmogelijk is.
om een dergelijk groot rijk bi|een te
houden Door allerlei faktoren valt hel
dan uiteen, wat soms gepaard gaat met
verwoestende oorlogen en een terug
gang van de culturele beschaving Asi
mov trok die lijn door in de toekomst,
maar bedacht tevens een oplossing
voor het probleem, dat door het uiteen
vallen van het immense kosmische rijk.
de culturele en technologische erfenis
zou worden vernietigd. Hij schiep .,de
Foundation", op het oog een soort
encyclopedie-planeet, waar alle cul
tuurgegevens verzameld blijven Maar
de Foundation is méér dan dat
Asimov schiep met ,,De
Foundation-triologie" een bijzonder
fascinerende, grootschalige wereld,
die eigenlijk onvoorstelbaar is. Maar
tevens een wereld, die denkbaar is.
gebaseerd op historische, technolo
gische en psychologische gegevens
van deze tijd. Of eigenlijk van twintig
jaar geleden, want Asimov schreef
de triologie in het begin van de vijfti
ger jaren. Aanbevolen.
Bert Vos.
1LFRED VAN VOGT:
In de SF-reeks van Bruna verscheen
lortgeleden één van de weinige verha-
mbundels van oud-gediende Alfred van
'oglSommige zijn reeds eerder ver-
ihenen in andere uitgaven, maar de
leste verhalen waren nieuw voor mij
opnieuw ben ik tot de ontdekking ge
lomen. dat Van Vogt vooral op de korte
lan een meester is. In tal van verhalen
hij beter op dreef damn zijn soms al
ingewikkelde romans. Die neiging
ingewikkeld doen heeft hij soms in
\rte verhalen ook, maar voordat hij
'rstrikt is in zijn eigen labyrinth,
s hij aan de plot toegekomen.
,.De volmaakte wens" is een uitste
lde bundel verhalen, waarbij het
iielverhaal niet de sterkste, maar wel
Ie meest aansprekende is, doordat Van
togt zonder franje een menselijk pro-
leem in SF-termen uitwerkt een le-
ijke, gebochelde, egoïstische vrouw
nag een wens doen. Zij vraagt ten-
lotte wat de volmaakte wens is. Een
net al te zachtzinnig verhaal, maar wel
joed De beste vind ik zonder meer
;Het grote ontwaken" ondanks de fi-
juur van de supermens, die hier door
Van Vogt opnieuw ten tonele wordt ge
roerd Het verhaal is eerder gepubli-
:eerd en heeft mij toen ook al zo ge
weid De grappigste is ,Ik bevat verf'
ïaarin de mens in kontakt komt met de
nwoners van Venus, die de menselijke
rertegenwoordiger op hun eigen wijze
est en Een soort toelatingsexamen,
raarin de mens (uiteraard bij Van Vogt
[verwint en bovendien nog winst haalt
lit de test ..Sporen in de tijdstroom"
s een typisch voorbeeld van Vogtiaanse
ngewikkeldheid, maar niettemin de
noeite waard Dat Van Vogt ook kort
?n krachtig kan zijn, bewijst hij in
,Een kwestie van zelfverdediging"
Een verhaal van anderhalve bladzijde.
,.De volmaakte wens" is een goede
'erzameling verhalen en zeker voorde
lefhebbers van Van Vogt het aanschaf
ten waard (Bruna SF-nr 54
V
Pessimistische SF-schrijvers zijn
jr genoeg. Als je leest, waarover het
loek van Clifford Simak, .Moeder
larde NV" gaat, zou je geneigd zijn
e denken, dat Simak ook zo'n geboren
wssimist is. Want het gaat over de
ilaneet aarde als begraafplaats voor
n de kosmos gestorven aardlingen.
Voor het overige is de aarde - tien-
uizenden jaren na de derde wereld-
orlog - een vrijwel uitgestorven pla
cet, met slechts hier en daar een paar
wervende nomaden, overgeblevenoor-
ogsmachines en schimmen van een niet
tl Ie best verleden De grote begraaf-
laats wordt geëxploiteerd door,,Moe-
er aarde NV' een multinational, die
Ik ongereguleerd bezoek aan de aarde
robeert te voorkomen. Via omkoperij
f via grof geweld. Fletcher Carson,
en kunstenaar, Elmer, een robot uit
e Derde Wereldoorlog en Bronco,
e compositie-machine, zijn niet wel-
orn op de aarde en .Moeder aarde
V laat dat duidelijk blijken. Fletcher
n zijn kornuiten, vergezeld van hef
tige Cynthia, gaan op onderzoek uit
m achter het geheim van Moeder
arde NV" tekomen Bovendien zijn zij
P zoek naar de schatten van de Anach-
Pniér Het blijkt geen gemakkelijke
lak te zijn en van het componeren van
et kunstwerk waarvoor Fletcheraan-
ankelijk naar de aarde reisde, blijft
an ook niet veel tijd over. .Moeder-
ROE NV is een uitstekend avontu-
en-verhaal in SF-sfeer met de woeste
arde als fascinerend decor Met ach-
t de schermen de macht van de Anach-
onier
Verschenen bij Bruna in haar speciale
F-reeks nr 61
V.
Alfred Van Vogt staat bekend als
de schrijver van „Nul-A" en „De we
reld van Nul A", maar natuurlijk heeft
hij veel meer titels op zijn naam
staan. Eén er van - en beslist niet de
slechtste - is „Rebellie in de ruimte",
(Roque Ship), dat in 1965 verscheen
en door A. W. Bruna Zn. te Utrecht
aanvankelijk als Zwart Beertje werd
uitgebracht. Nu opnieuw gedrukt
en door Bruna uitgebracht in haar
SF-reeks. (nr. 59).
Van Vogt schetst in dit boek wat er
allemaal kan gebeuren binnen de enge
begrenzing van een kolonisatie-
ruimteschiFi'dat hbridferdèn jaren in de
kosmos is Op weg naar een onbe
stemd. onbekend doel Binnen de
stalen wanden van een dergelijk, kolos
saal schip, ontstaat een nieuwe orde
een nieuwe samenleving. Kompleet
met alle positieve en negatieve faktoren
van die samenleving
Maar Rebellie in de ruimte" is méér
dan het kosmische avontuur binnen die
grenzen Het is tevens een reis in de
toekomst, waarbij de wetenschaps
mensen aan boord van de ,,Hope of
Man" talrijke belangwekkende
gegevens verzamelen, waarna het
schip tenslotte - na tal van avonturen -
terugkeert in het heden om de mens
heid over die onvoorstelbare toekomst
te kunnen vertellen en hen te waar
schuwen voor alles wat hen nog te
wachten staat Een boeiend verteld
verhaal
V
Bij de uitgeverij Bruna en Zn te
Utrecht verscheen kortgeleden
een reeks kookboekjes onder de
titel: „Bruna Culinair". Deze rijk
geïllustreerde boekjes be
handelen ieder op zich recepten
uit een bepaald land. Tot nu toe
verschenen; Italië, Duitsland,
Frankrijk, China. De reeks staat
onder eindredaktie van Hugh
Jans, medewerker van o.m. Vrij
Nederland, waarvoor hij wekelijks
een kookrubriek schrijft.
Deel 1 betreft de culinaire ge
heimen van de Franse keuken.
Het zijn recepten van „La Bonne
Cuisine" te Parijs en het deeltje
werd vertaald door L. Bartel-
Coppes.
Deel 2 behandelt de Italiaanse
keuken. De recepten zijn van een
Italiaanse, Luisa de Ruggieri Dit
deeltje is verhaald door Henny
Scheepmaker.
Natuurlijk ontbreekt Duitsland
ook niet in deze bijzonder aan
trekkelijke reeks. De recepten
voor dit boekje werden gekozen
door Arne Krüger en de vertaling
is van Riet Leijten.
Tenslotte China. Rina Rin-
dertsma-Reinders vertaalde dit
deeltje, waarin de Chinese recep
ten zijn verzameld van Lee To
Chun.
Elk deeltje heeft - naast de uit
gebreide reeks speciale recepten
- ook een inleiding over het land
zelf, haar eetgewoonten en verder
verklarende woordenlijsten met
een lijst van benodigd keukenge
rei.
„Bruna Culinair", een reeks
voor fijnproevers!
V.
Rick van der Linden en Harry Schafer zijn de componisten - tekstschrijvers
van de symphonische roek-opera ,,The white ladies" (De witte wieven), gebracht
door de groep „Tracé", de - zoals bekend - nieuwe groep, die Rick van der Lin
den oprichtte na zijn vertrek als bandleider van „Ekseption" Ik heb deze elpee
met gemengde gevoelens beluisterd. Gemengd, omdat het talenten de schoonheid
van de composities in de meeste gevallen onmiskenbaar zijn, gei'nspireerd en
soms een tikkeltje bijgestaan door de oude meester Beethoven, maar aan de an
dere kant omdat „The white ladies" elementen bevat, die bij mij minder har
monieus overkomen, zelfs disharmoniëren. Ik wijt dat aan mijn gebrek aan muzi
kaliteit, want voor het overige is het een schitterende plaat, geheel gemaakt
in de traditie van de vroegere Ekseption en zonder twijfel met het dwingende
stempel van Rick van der Linden, die componeert op een wijze, waarvan de
klassieke meesters bij leven en welzijn gezegd zouden hebben: „Ga zo door
en je zult ook eens tot de groten der aarde behoren.Of Van der Linden en
„Tracé" werkelijk een dergelijke hoogte bereiken zullen in dit toch wel uit
zonderlijk muziek-genre, kan men zich afvragen, maar zeker is wel, dat deze
muziek tot nu toe steeds aanslaat bij een steeds groter publiek De mystiek -
een duidelijk herkenbaar onderdeel van de legende van „de witte wieven" -
klinkt duidelijk herkenbaar door in de muziek en maakt „The White Ladies"
mede tot een muzikale belevenis met verschillende hoogte- en dieptepunten.
(Vertigo-Stereo 6360 855 - uitgebracht door de platenmaatschappij Phonogram
te Amsterdam)
Kortgeleden verscheen de nieuwste langspeler van Rory Gallagher, „Calling
Card", uitgebracht op het Chrysalis-label nr. 6307 586 door de platenmaat
schappij Phonogram te Amsterdam.
Op 15-jarige leeftijd sloot Rory zich
aan bij de „Fontana Showband' die in
zijn woonplaats Cork de nodige popu
lariteit genoot. Bij deze band hield
Rory het tweeeneenhalf jaar uit en
tesamen met deze mensen reisde hij
door Ierland, Spanje en Engeland
Ondanks het feit, dat we ontzettend
veel plezier hadden was de „Fontana
Showband", die o.a Jim Reeves num
mers bracht, niet de juiste .band voor
iemand die dol was van Cochran, Berry
en Holly, zegt Rory Toen de band uit
elkaar ging zag ik mijn kans schoon oin
verder te gaan in de muziek die ik
graag wilde spelen. Met de drummer
en de bassist van de „Fontana Show
band' ging ik in 1965 naar Hamburg
om een paar maanden later weer rich
ting Londen te vertrekken Daar aan
gekomen vormde ik „Taste" Met
„Taste" ging het'in het beginniet zo
gemakkelijk We speelden in Ierland,
reisden daarna af naar Duitsland omin
1969 de grote stap naar, het intussen
op muziekgebied danig belangrijk ge
worden, Londen te wagen
„Taste" maakte twee albums t.w
„Taste" en „On the Boards "'en bouw
de via live-optredens aan een ijzer-
sterke reputatie. Op de top van hun
populariteit viel „Taste" uit elkaar
Rory ging op zoek naar nieuwe mensen
Tesamen met Wilgar Campbell op
drums en Gerry McAvoy op bas nam
Rory voor Polydor zijn eerste solo
album op die de simpele titel „Rory
Gallagher" meekreeg Op dit album
kwamen Rory's talenten pas goed naar
voren Was hij binnen „Taste" nog op
gesloten binnen de beperkingen van de
groep, op dit album kwam hij muzi
kaal tot een grote- mate van vrijheid,
die daardoor de muzikale veelzijdig
heid van de gitarist Gallagher van
vele kanten belichtte Rond de tijd
van de release van Rory's solo album,
kwam Muddy Waters, eén van Rory's
toenmalige afgoden, naar Londen om
zijn „London Sessions" album op te
nemen.
Rory was één van de eerste mensen
die door Muddy werd benaderd. Tesa
men met Wilgar en Gerry nam Rory
nog twee solo-albums op t.w. „Deuce"
in november 1971 en „Live in Europe"
in het voorjaar van 1972. „Live in
Europe" bracht Rory de grote door-
Lino's van Greetje Grijpma
in Openbare Bibliotheek
LEUSDEN - Greetje Grijpma's
lino's zijn vanaf het begin van de
volgende week te zien inde Open-,
l>are Leeszaal in Leusden-cen-
frum
Een Leusdense, die in Leusden
exposeert ineen plezierige ruim
te Wat hebben we daarnaar uit
gekeken:
U kunt veel afzien en aflezen
van de linosneden van Greetje
Grijpma. Een heel leven vindt
daarin zijn neerslag, zoals het
hier wordt geleefd, daar wordt
geleefd, zoals het in brokjes er
varing bijeen wordt gevoegd
Zielsdoorlevingen. verstandelij
ke bewegingen, gevoelslijnen, die
een leven vormgeven Elk schep
sel heeft zijn eigen story te ver
tellen
Story van een yrouw, die te
vens fungeert in .moederschap,
echtgenote zijn.Tefdster zijn van
micro-huishouding Van een
vrouw die haar eigen identiteit
gaande houdt op een gegeven mo
ment naar buiten breekt met wéér
eigen werk Dat in principe aan
wezig was, op de concrete vorm
geving wachtte, omdat andere
deeltaken moesten zijn uitge-
ebd of opgelost
Greetje Grijpma is heel erg
buitenmens Buiten is ze geluk
kig Dat proef je uit haar werk
Buiten ervaart ze regen, zon,
seizoenen, dieren. Buiten leeft
de mens in groter verband Bui
ten is het haar mogelijk om haar
geloof in de zin van het leven te
vernieuwen
Toverfluit" De mens is ge
kooid Kan vaak geen kant uit De
mens zet ook de vogels, symbolen
van de vrijheid, in kooien Legt de
vogels aan Maar er blijven altijd
vogels, die weg kunnen vliegen
Vliegen en trekken. Reizen, thuis
komen Er zijn vele haventjes,
waar de zwervende mens een on
derkomen kan vinden, en weer
verder kan leven Waar de mens
kan rosten en werken, tot zijn
niet rustende geest verder trekt
..Westering home" een oud En
gels liedje van een zeeman, die
naar huis vaart Gefascineerd
wordt de kunstenares door
de zee Dat watervlak reikt ve
le verbindingen aan. Water-
music"
Als haven kunt u ook zien de
serie van Cornwall hedges, die
Greetje Grijpma heeft gemaakt
De heg. de struik, waarin de
mens zou willen schuilen. Greet
je Grijpma zou er in willen weg
kruipen, als het technocratisch
cordon komt aanrukken om haar te
screenen ..Het liefst zou ik ver
gaan onder een Cornish hedge, en
meedoen met de bluebells in de
nieuwe lente", schreef ze in 1974
in Aarlanderveen
In Cornwall ook vindt het lief
desdrama plaats In lino's vertelt
Greetje Grijpma dit verhaal, van
de liefde in Cornwall De ruzie
van de vinnige meeuwen, die el
kaar fiks de waarheid zeggen De
woordenwisseling eindigt tijdelijk
met het uiteengaan van de deel
nemers Volgt de bezinning: Als
wij elkaar met onze hermelijnen
mantel bedekken wilden." Als de
verzoening op til is, noteert
Greetje Grijpma in haar lino
„Ginder ligt mijn bootje in het
groen Wil je deze bloem van
mij?"
Greetje Grijpma houdt van ge
schreven tekst, die ze graag in
haar gesneden werk opneemt
Tekst en lino's zijn één, willen
met zo weinig mogelijk woor
den, vlakken en lijnen zo veel
mogelijk zeggen Op de manier
zoals een danser danst, zoals
een wijs muziek vormt
Angstig vindt Greetje Grijpma
het, dat de mens manipuleert
Met veel gemak, gedachtenloos,
maakt de mens het dier aan zich
ondergeschikt. Voor zichzelf
vindt zij het een prettige gedach
te. dat ze het dier. dat wij uit
buiten, de koe, eer bewijst. Van
daar haar lino Hommage a cause
du beurre et du fromage"
De seizoenen is een thema, dat
Greetje Grijpma voortdurend be
zig houdt Het vergaan van het
jaar, het verval in de herfst
Het nieuwe leven, dat zich voedt
uit het oude leven Afbraak, die
bloesem wordt. Troostende ge
dachte daarbij het nieuwe leven
is zo overrompelend mooi, dat
het doet vergeten, dat er zo veel
afbraak mee gepaard ging Hu
mus, vergane plantaardige res
ten. vruchtbare voedingsbodem
voor nieuwe groeivormen In „De
Beerenburghtin Eek en Wiel
(na Leersum met het pontje over)
eksposeert Greetje Grijpma de
zer dagen haar getijden-lino's
Rest misschien te zeggen, dat
ze in 1974 „De prent van de
maand van de NRC" vervaar
digde.
ANCO MALI
braak in verkoopcijfers en dit album
werd éen van Rory's best verkochte
albums In het najaar van 1971 maakte
Rory's band een tour door de States
waar intussen een grote honger naar
hard rock muziek was ontstaan. De
tour werd een redelijk succes.
Desgevraagd zegt Rory over zijn
muziek „Mijn muziek is nog steeds
herkenbaar in vergelijking met de
„Taste" tijd Voorwat de stijl betreft,
ik hou er niet van om „twelve bars"
blues te spelen en dat tot het bittere
eind vol te houden
Het blues gebeuren is zo wijds dat er
mogelijkheden zat zijn Ik hou van alle
blues met lel zoals b v. Leadbelly,
Woody Guthrie, The Stones en Johnny
Winter" Voor Polydor maakte Rory
nog drie albums t.w. „Blueprint
„Tattoo" en de meest succesvolle al
ler tijden Irish Tour 1974 In 1975
ging hij over naar Chrysalis label.
Voor dit label nam hij in de zomer
van 1975 het album „Against the Grain"
op die in het najaar '75 werd gere-
leased. Aansluitend op de release deed
Rory een zeer succesvolle Ameri
kaanse tour van welke hij begin fe
bruari terugkeerde. Over „Agains the
Grain" zegt Rory zelf: „Ik ben erg
happy met dit album Het is het eerste
studio album in twee jaar. Er staan
zeven nieuwe songs op die ik over
een periode van een jaar geschreven
heb en dat is dacht ik een redelijk goed
resultaat"
De Ierse gitaarheld Rory Gallagher
mag zich ook in Nederland nog steeds
in een grote populariteit verheugen
Bpgin dit jaar deed Rory, in het kader
van zijn Europese tour een viertal
zeer suksesvolle optredens. Eén van
deze optredens was het Jaap Eden-hal
concert waar zo'n kleine 4000 trouwe
Callagher aanhangers gedurende twee
volle uren ten ondergingen in met
blues doorspekte rockmuziek. „The
flavour of blues" is inGallagher's mu
ziek een belangrijk onderdeel
Tijdens zijn bezoek aan Nederland
maakte Rory voor de NCRV het reeds
uitgezonden TV-programma, waarin
Rory akoestisch te horenen te zien was.
De akoestische set maakt een wezen
lijk deel uit van het Rory Gallagher
concert en op al zijn elpees heeft
Rory er een goede gewoonte van ge
maakt zich ook akoestisch van zijn
taak te kwijten.
Rory's nieuwe lp werd in Duitsland
opgenomen en is wederom, na „Against
the grain", een studio-elpee. Of Gal
lagher, die tevens bekend staat puike
live-elpees te maken, ooit nog een
live-elpee zal opnemen, is niet be
kend. Wat we wel weten is dat hij voor
wat de studio-elpees betreft de smaak
te pakken heeft en ook „Calling Card"
is qua kwaliteit weer een typische Gal
lagher lp Chrysalis 6307 586.
Eigenlijk heb ik nog nooit eerder
van een zanger genaamd Barry Mani
low gehoord Het kan me ook met zo
veel schelen, want wat zegt een naam,
nietwaar? Daarom aandacht voor de
muziek van deze Barry Zijn nog niet
zo lang geleden uitgebrachte elpee
„This one's for youligt op het mo
ment dat ik dit schrijf op m'n draai
tafel en ik moet zeggen, dat hetgeen ik
hoor, met slecht is, integendeel. De
meeste nummers op deze elpee zijn
door Manilow zelf geschreven en dat
verhoogt bij mij altijd de attentie-waar-
de, want het betekent dat er achter de
zanger, de uitvoerder, ook nog een com
ponist schuil gaat
Barry Manilow maakte met „This
one's for you muziek, die voor een
groter publiek is bestemd dan alleen
voor de popliefhebbers, want zijn mu
ziek ligt een beetje buiten hetdoorsnee
popgenre Meestal beschrijl ik het als
„easy listening music", zoals dé songs
van onze eigen Nederlandse Lee Towers
dat bijvoorbeeld ook zijn. Je zou het kun
nen vergelijken, maar dan alleen wat
betreft het genre Voor het overige
heeft Mamlou een eigen stijl, met
eigen arrangementen, uitgevoerd door
een reeks van artiesten, met onder
meer de eigen band van Manilow
„City Rhythm Luister er eens naar
Uitgebracht door Negram op Arista
5C 062 98126
V
