Jf,
HOOFDCENTRUM VAN LEUSDEN IN DRAAIBOEK
Expositie op
9 december
n Ifflffi
LEUSDER KRANT - RUIMTELIJKE ORDENING
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1976
7
TOEGANGSWEGEN (PIJL)
NAAR HOOFDCENTRUM C
EN HAAR PARKEERTER-
REINEN.
~il| i 'rozeiboom
Noorderinslag
1e deelplan
r
Landweg
UZJ
GttCEN'HOUTC.M
r> J
n n
Dissel i
„Verheug je je al met straks op
de top van het uitzicht te genie
ten?"
fi"
j ROZE.MBOOM
Noorderinslag
-vc 4
Landweg
i
i
t'-
4
LXE.LHOUm^,
rvJ;
'n i
4
I
- Dissel
-Ti
1e deelplan
VORMGEVING
ELEMENTEN
EXTERNE WEGEN EN
ONTSLUITINGS WEGEN
WOUDENBERG R 12
De stedebouwkundige suggestie voor het hoofdcentrum 1e deel.
De Hamersveldseweg zal vrijwel geheel voor voet- en fietsverkeer worden
bestemd.
te voorzien, zegt het gemeentebestuur
en zij acht het dan ook waarschijnlijk,
dat de grootste belangstelling hiervoor
pas in een later stadium (na 1985) ont
staat De kantoren zullen voornamelijk
boven de winkels worden gesitueerd.
Eveneens boven de winkels zal
ruimte zijn voor ongeveer 100 wonin
gen, waarbij er naar zal worden ge
streefd. dat de woningen voornamelijk
op het groen zullen worden geörien-
teerd. Aan één zijde zal gecombineerd
met de kantoren kunnen worden gepar
keerd.
Vóór 1985 zal in het uitbreidingsge
bied van het hoofdcentrum ook nog
eens ongeveer 90 woningen op de be
gane grond worden gebouwd Na 1985
zullen deze woningen - indien gewenst
een andere funktie kunnen krijgen De
woningen zullen moeten worden ge
bouwd op een plaats, aansluitend op
een winkelstraat.
VOLGORDE VAN BOUWEN
Wat betreft de gemeenschaps
voorzieningen is een bepaalde volg
orde van bouwen (realiseren) in het
Na 1985 is het de beurt aan het
sociaal^kulturee centrum. De stichting
hiervan is afhankelijk van de ontwikke
ling van de scholengemeenschap, de
groei van Leusden-centrum na 1985 en
de ruimtebehoefte in het ge
meentehuis
In september 1979 zal 3000 m2 bvo
door winkels in gebruik kunnen worden
genomen, waarschijnlijk onderverdeeld
in 1 of twee supermarkten (1 grote of
twee kleine) en winkels Boven de win
kels zal plaats zgn voor ongeveer 40
woningen Van 1980 tot 1984 zal'2500
m2 in gebruik kunnen worden genomen
door winkels en andere verzorgende
bedrijven met willicht een eerste aanzet
voor een klein warenhuis of uitbreiding
van de supermarkt met non-food artike
len Ook zullen de meer gespeciali
seerde branches dan aan bod komen
Voor de tweede fase zal na 1985 nog
3000 m2 voor winkels en andere ver
zorgende bedniven beschikbaar zijn.
terwijl bestaande winkels kunnen uit
breiden Natuurlijk kunnen ook hier
weer boven de winkels woningen
De plaats van de parkeerplaatsen binnen het hoofdcentrum
■N
fXP
ROZEkeooM
I
Noorderinslag .„-'frjLA 1e deelplan
"1 LH
Landweg
A7rr.
V*XCTT/AJ-
C7C
4
Kt+MXCf,
afaceca
Dissel
ONDERVERDELING IN
6 GEBIEDEN
Eerste deel zal in september
1979 klaar moeten zijn
De plaats van het hoofdcentrum in relatie tot 1e en 2e fase
groen. Met andere woorden: ook het
hoofdcentrum zal worden gebouwd
in het kader van het bestaande
groen. Het laanachtige profiel van de
Hamersveldseweg zal niet alleen
worden gehandhaafd, maar zo mo
gelijk versterkt. De bestaande hout
opstanden, paden en weggetjes zul
len in de struktuur van het hoofdcen
trum worden opgenomen en benut.
De steen- en groenstruktuur zal op
elkaar ingespeeld moeten worden
door gebruik van natuurlijke,' en
kuituurlijke" elementen. Het groe-
nontwerp moet dusdanig zijn, dat de
elepienten in het hoofdcentrum on
derling, maar ook in relatie met de
omgeving worden verbonden, aldus
de stedebouwkundige „groen-
visie".
VERKEER
Auto's zullen het hoofdcentrum via
de Centrumweg kunnen bereiken. Aan
de oostzijde van het hoofdcentrum De
Hamersveldseweg (aan de westzijde
van het hoofdcentrum) zal hiervoor
taboe zijn. Die weg zal hoofdzakelijk het
domein van het langzame verkeer.(fiet-
sers,voetgangers) worden, hoewel
o.m.^n verband met' aanvoer, ook'
auto's onder bepaalde voorwaarden
van deze weg gebruik moeten kunnen
maken. Langs de Noorderinslag en de
Centrumweg zullen vrijliggende fiets
en voetpaden voor een grote toeganke
lijkheid van het hoofdcentrum moeten
zorgen Ook de Hamersveldseweg zal
voor dit doel uitermate geschikt zijn.
Verder zal er tenminste één fietsroute
moeten worden aangelegd in oost-
westrichting. aansluitend op de
Smoussesteeg Aan de Centrumweg
zal gezorgd worden voor voldoende
parkeerterreinen. Ter hoogte van de
Smoussesteeg zal de Centrumweg iets
omhoog worden gebracht om de voet
ganger en fietser via een onge
lijkvloerse kruising toegang tot het
hoofdcentrum te geven vanaf de ooste
lijke zijde (uitbreidingsgebied tweede
fase) Ér zijn twee bushaltes gesitueerd
rond het hoofdcentrum, één langs de
Noorderinslag en aan de Centrumweg.
zonder dat de bus in het eigenlijke
hoofdcentrum komt.
STRUKTUUR HOOFDCEN
TRUM
Voorwaarde voor een goede ont
wikkeling van het hoofdcentrum is
een duidelijke stedebouwkundige
hoofdstruktuur of „contramal",
waarin de hoofdelementen naar
funktie en naar vorm of vormsoort
worden vastgelegd. Deze vastleg
ging moet zo flexibel zijn, dat op
nieuwe ontwikkelingen kan
worden gereageerd, aldus het
gemeentebestuur in het
draaiboek. Daarom staan in het
draaiboek slechts enkele hoofd
zaken aangeduid, zoals de ge
wenste ontsluiting en bereikbaar
heid, een globale aanduiding van
de omvang en de plaats van de
verschillende elementen, de
openbare ruimten, en suggesties
voor de samenhang tussen de
elementen onderling en de open
bare ruimten. In het draaiboek is
als vormsuggestie de cirkel geko
zen. Als bolle vorm domineert de
ruimte tussen de gebouwen en
niet de bebouwing zelf. (zie de te
kening, waarbij de lijnen
overigens slechts „als kapstok''
dienen, waaraan de detailleringen
kunnen worden opgehangen).
FASERING
- Het hoofdcentrum valt eigenlijk in
zes delen uiteen. 1 gemeentehuis,
sporthal. PTT. politie e.d 2 winkels,
kantoren en woningen 3 ga
ragebedrijf 4 wonen op winkels. 5
winkels en horeca en 6 tweede deel
(uitbreiding) van het hoofdcentrum
gebied (zie tekening)
Gebied 1 draait van het begin tot het
eind mee met een minimum van stede
bouwkundige richtlijnen Het accent ligt
op het reageren van ontwikkelingen.
Gebied 2 omvat het eerste
programma-onderdeel aan winkels,
kantoren, woningen e.d en zal - aldus
het draaiboek - met een nauwkeurige
stedebouwkundige regie moeten
worden ontwikkeld
Gebied 3 bevat de garage-showroom.
Gebied 4. kan naar gelang de vraag
reeds nu of in een later stadium worden
ontwikkeld. Gebied 5 omvat het reste
rende programma in de particuliere
sfeer en kan t.z.t. worden ontwikkeld
Gebied 6 bevat het tweede deel van het
hoofdcentrum (bestemd voor eventuele
uitbreiding na 1985). waar echter nu
reeds een aantal aktiviteiten vast in
gang kan worden gezet, (zoals kerke-
bouw e.d. voor zover daarvoor geen
ruimte is in het eerste deel).
-AMEireFooaf
(Van de redaktie)
LEUSDEN-CENTRUM - Volgende maand zal het draaiboek voor het hoofd
centrum voor het publiek - via een expositie - in kaart, schets en foto worden
gepresenteerd. Dat is ook wel nodig, want de woningbouw van de tweede
fase gaat binnen afzienbare tijd van start (eerste deelplan) en bovendien zal
een deel van het hoofdcentrum in september 1979 tenminste gerealiseerd
moeten zijn in verband met het noodwinkelcentrum De Rozendaal, dat op dat
tijdstip zal moeten verdwijnen. De vergunning voor dit noodcentrum omvat
een periode van vijf jaar na de start in september 1974. Bovendien is het
logisch, dat tegelijk met de realisering van de eerste woonwijken in de tweede
fase. ook de voorzieningen gelijke tred houden. Volgens het programma van
eisen zal het hoofdcentrum in 1985 (wanneer Leusden-centrum 22.000 inwo
ners zal tellen) 7000 m2 bedrijfsvloeroppervlakte aan winkels moeten
hebben, 3000 m2 particuliere voorzieningen (ambacht, horeca en dienstver
lenende instellingen), een gemeentehuis (voorlopig 5000 m2), sociaal-
culturele ruimten (1000 m2), sociaal-medisch wijkcentrum (eventueel bij het
hoofdcentrum), een sporthal, een hoofdpostkantoor (1300 m2), eventueel
een politiebureau, een garagebedrijf, 190 woningen, een kerk, kantoren in
kleinere eenheden met een maximum vloeroppervlak van 7000 m2, waarvan
1000 m2 op de begane grond en een busstation. Na 1985 zullen de winkels en
dergelijke uitgebreid kunnen worden met ongeveer 3000 m2. Bovendien zal
er dan plaats zijn voor een sociaal-cultureel centrum. Aan de hand van dit
programma van eisen is een draaiboek opgesteld, waarin bovenstaande
aspekten van het hoofdcentrum een plaats hebben gevonden. Het draaiboek
wordt op donderdag 9 december a.s. uitgebreid gepresenteerd aan de bevol
king via een expositie in het gemeentelijke voorlichtingscentrum aan de
Zwarteweg van 14 tot 18 uur en van 20 tot 22 uur.
MULTIFUNKTIONEEL
Het hoofdcentrum wordt
begrensd door de Noorderinslag aan
de noordzijde, de Centrumweg aan
de oostzijde, eveneens door de Cen
trumweg aan de Zuidzijde en door de
Hamersveldseweg aan de westzijde.
Het centrum zal een duidelijk multi-
funktioneel karakter krijgen. Naast
de winkels en de kantoren, zal het
nieuwe gemeentehuis een plaats
krijgen in het „nieuwe hart van
Leusden", evenals de inmiddels
geopende bibliotheek „Nieuw Lan-
genbeek", die geheel binnen het
hoofdcentrum zal worden geinte-
greerd. Als de woningbouw in de
tweede fase enkele jaren op gang is,
zal een wijkgezondheidscentrum
voor groepspraktijk, kruiswerk en
bejaardenverzorging (ongeveer
1000 m2) van de grond kunnen ko
men. Misschien kan aanvankelijk
gestart worden met een kruisge-
bouw. Dit wijkgezondheidscentrum
zal ook bestemd kunnen zijn voor
een deel van de eerste fase (met
name Groenhouten).
In later stadium zullen nog meer
enige kleinschalige sociaal-medische
voorzieningen op wijkniveau ruimte
vragen, zoals fysiotherapie, maat
schappelijk werk, geestelijke en ge
zondheidszorg Het is overigens niet
noodzakelijk, dat dit wijkgezondheids
centrum in het hoofdcentrum wordt ge
vestigd. maar wel dicht in de buurt
Voor het nieuwe gemeentehuis is
voorlopig een ruimte van 5000 m2 ge
pland. waarbij natuurlijk uitbreidings
mogelijkheden aanwezig dienen te zijn.
Het nieuwe gemeentehuis zal binnen
het hoofdcentrum een plaats moeten
krijgen, waarbij de representatieve en
publiekaantrekkende delen van het
gemeentehuis aan het centrale voet
gangersgebied moeten liggen Bij voor
keur aan een plein, met aan de andere
zijden parkeerruimte, groen en/of
water
Voor de vestiging van een nieuw
hoofdbureau voor politie wordt
voorlopig in het hoofdcentrum on
geveer 1000 tot 1500 m2 gereserveerd
op een centrale plaats aan een goede
verbindingsweg. Eveneens centraal en
aan een goede verbindingsweg dient
het nieuwe postkantoor (1300 m2) gesi
tueerd te zijn. Het busstation van onge
veer 250 m2 dient korte aansluitingen
op het hoofdwegennet van Leusden-
centrum te hebben. Waar dat
busstation zal komen is in het draaiboek
niet aangegeven.
De sporthal (3000 m2) dient in relatie
met het centrumgebeuren te worden
gebouwd op een plaats, waar in een
later stadium het eventuele sociaal-
culturele centrum ook zal worden ge
bouwd. evenals een scholengemeen
schap. waardoor (samen met
voldoende parkeerruimte) als het ware
een sociaal-cultureel complex wordt
gekreéerd, waar ook de scholenge
meenschap gebruik van kan maken.
In relatie met de sporthal denkt het
gemeentebestuur in een vroeg stadium
een bowlingcentrum/horecabe-
drijf/zaalruimte voor vergaderingen te
"kunnen realiseren.
WINKELS
Tot en met de tweede fase denkt
de gemeente In totaal 6000 tot 8000
m2 bedrijfsvloeropp. nodig te
hebben voor winkelvoorzieningen,
waarvan 2000 tot 3000 m2 voor een
klein warenhuis. Verder - maar dat is
slechts een indikatie - is het winke
loppervlak ongeveer verdeeld in 800
tot 1200 m2 voor 1 of twee super
markten, 2400 tot 3600 m2 voor win
kels in de non-food sector (20 tot 30
winkels) en 10 tot 15 winkels in de
food-sector moeten worden onder
gebracht op 900 tot 1350 m2 b.v.o.
Het horecabedrijf krijgt ongeveer
500 tot 1000 m2 ter beschikking,
waaronder een groter café
restaurant in het sportcentrum. Voor
de verzorgende ambachtelijke be
drijven is ruimte voor 500 tot 1000 m2
en voor de dienstverlenende be
drijven en instellingen 2000 tot 1000
m2. Hierbij komt men op een totaal
voor winkels èn dienstverlenende
bedrijven e.d. van globaal 10.000 m2.
De winkels dienen aan voetgangers
straten in het centrumhart of aan drukke
toeganspaden naar het centrumhart te
worden gerealiseerd Na de voltooiing
van de tweede fase kan het
hoofdcentrum worden uitgebreid -
indien gewenst - op gereserveerde
grond ten zuiden van de plaats, waar
het eerste deel dan zal zijn ge
realiseerd
ROND HET HOOFDCEN
TRUM
Rond het hoofdcentrum zal het ac
cent meer liggen op horeca en
ambacht Tevens op winkelbranches,
die de vloerkosten in het centrumhart
niet kunnen opbrengen Behalve het
mogelijk gebruik maken van bestaande
panden aan de Hamersveldseweg (ter
hoogte van het hoofdcentrum en
Groenhouten) voor zover voor dit doel
geschikt - kan maximaal 1500 m2 bvo
binnen de grenzen van het
hoofdcentrum (eerste deel) worden ge
bouwd voor dit doel. Vóór 1980 dient in
het tweede deel van het hoofdcentrum
eveneens te worden gebouwd In
eerste instantie woningen, die later op
simpele wijze kunnen worden
verbouwd tot winkels met een centrum-
randfunktie, zoals langs de Hamers
veldseweg
FLEXIBILITEIT
Een multifunktioneel hoofdcentrum,
vooral ten aanzien van sociaal-
kulturele doeleinden, dient eigenlijk in
eens te worden gebouwd, maar aan de
andere kant moet op praktische
gronden in fases worden gebouwd. Om
een verbrokkeling van het
hoofdcentrum te voorkomen, dient een
flexibele planvorming te worden gehan
teerd met de mogelijkheid tot het in
brengen van nieuwe ideeen. Daarom
dient niet meer worden vastgelegd dan
strikt noodzakelijk is. Voor een goede
fasering, zal men het programma moe
ten opsplitsen in verschillende elemen
ten en funkties, die bij elkaar horen,
aldus b en w in het draaiboek
VAN GROEN NAAR GRIJS
EN RETOUR
Nieuwe winkelcentra hebben
nogal eens het euvel, dat zij bestaan
uit een massa grijs beton zonder
sprankje natuurlijk groen. In
Leusden heeft men in de loop der
jaren heel wat geleerd ten aanzien
van het benutten van het bestaande
De fasering van het hoofdcentrum eerste deel. (omschrijving vindt u onder
het kopje: „fasering")
worden gesitueerd. De achterkant van
de winkels moet toegankelijk zijn voor
bedienend verkeer en er moet daar
ruimte zijn voor uitbreidingen op een
later tijdstip.
GARAGE, KANTOREN,
WONINGEN
Nabij een auto-ontsluitingsweg zal
plaats zijn voor een garagebedrijf van
1000 m2 (inclusief showroom).
Wat betreft de kantoorruimten in het
hoofdcentrum- hiervoor is maximaal
7000 m2 beschikbaar, waarvan onge
veer 1000 m2 op de begane grond. De
ontwikkeling van de kantoren is moeilijk
draaiboek vastgelegd. Begonnen
wordt met de sporthal en (eventueel
later) met het bowlingcentrum en
café-restaurant. Daarna is het
sociaal-medisch centrum aan de
beurt, al dan niet met groepspraktijk.
Intussen is ook met het ge
meentehuis een begin gemaakt.
Voor sociaal-kulturele doeleinden
kunnen - volgens b. en w. - ook in het
gemeentehuis ruimten, o.a. een
grote zaal, worden opgenomen
zolang geen andere ruimten in het
hoofdcentrum beschikbaar zijn.
Later volgt dan het politiebureau en
postkantoor (al dan niet in het
hoofdcentrum zelf).
