De Nederlandse SF: de snelle groei van
een miskend literatuur-genre
Van batik tot
pottenbakken
„Wie dit leest is
het vierde beest"
Sport- en spelmiddagen van jeugdorganisaties
y%
„Het lichtjarenfeest", di
geschiedenis van de SF
„Ganymedes I" een nieuw
jaarboek van Bruna
Nieuws over de Nederlandse
SF-verenigingen en bladen
LEERZAME (NIEUWE) SERIE
NIEUWE BOEKEN
IN KORT BESTEK
100 wilde planten
voor tuin en balkon
UITSTEKENDE PRENTENBOEKEN
Gereformeerd moderamen wil bedrijven
zwarte vakbonden laten erkennen
BOEKBESPREKING
BOEKBESPREKING
Houtbewerking
in woord en beeld
I Pottenbakken
in woord en beeld
O
pji
i
r
LEUSDER KRANT -
Wij io Nederland lopen of 25 jaar achter of 25 jaar vooruit, to wil de volks
mond. Er rijn inderdaad verschillende gebieden, waarin wij erg progressief
rijn. Wat betreft de science fiction: daarin lopen we heel wat jaartjes achter,
ook al blijkt de laatste jaren de belangstelling voor dit literair fenomeen aan
zienlijk te rijn vergroot. Hoewel nu ook recenter werk van buitenlandse auteurs
in vertaling worden gebracht, rijn de meeste uitgevers nog steeds bezig met een
soort haastig inhaalprogramma, waardoor we nu pas kennis maken met het
werk van inmiddels beroemd geworden SF-schrijvers uit Amerika, Engeland
en deels uit Frankrijk en de Oost-Europese landen. De Nederlandse SF-schrij-
vers - en die rijn er wel degelijk - komen hierbij voorlopig nauwelijks aan bod,
ook al rijn er enkele uitgeverijen, die daarin steeds meer verandering trachten
te brengen. De uitgeverij De Fontein bijvoorbeeld heeft in haar SF-reeks een
behoorlijk aantal Nederlandse SF-romans ondergebracht (voornamelijk van
Felix Thijssen), terwijl Bruna de kroon spant met SF-uitgaven van Nederlands
talige schrijvers als Eddy C. Bertin, Ef Leonard en anderen.
Kortgeleden ging Bruna over tot het
uitgeven van een SF-jaarboek onder de
titel Ganymedes", dat in de plaats
kwam van haar bekende „Pulp"-uit-
gaven ..Ganydemes 1" kwam dit na
jaar uit en bevat verhalen van Lies-
beth van Aalst. Eddy C. Bertin, Wim
Burkunk, Hans Kemming, Bob van Lare-
hoven, Ef Leonard, Eric J Plus.Chris-
tien Reedijk, Simon Rietveld, Gerard
van Schooten, Lucas Vastenhout, Ge
rard Williams en H J. Zoethout Zin
totaal veertien Nederlandstalige SF-
schrijvers en schrijfsters. Zo te zien
een respectabel aantal, terwijl dat nog
lang niet de complete lijst Nederland
se SF-schrijvers is Hieruit blijkt, dat
er wel degelijk voldoende Nederlandse
SF voorhanden is.
Ook de kwaliteit is uitstekend te noe
men, zeker als men de gemiddelde
kwaliteit van de buitenlandse SF als
maatstaf neemt, waarbij natuurlijk wel
in ogenschouw moet worden genomen,
dat schrijvers als Bertin en Leonard
over meer ervaring beschikken, wat
ook in hun verhalen duidelijk tot uit
drukking komt „Ganymedes 1" is een
uitstekende bundel korte SF-verhalen
en het is te hopen, dat dit jaarboek
uit zal groeien tot een vast punt in de
Nederlandse SF om elk jaar met ge
noegen naar uit te kijken.
De SF in Nederland en de belang
stelling er voor ondergaat momen
teel een gelukkig snellere groei
dan voorheen het geval was. Ver
schillende SF-verenigingen kunnen
daar over meepraten ln dit kader
daarom even aandacht voor de
NCSF, Het Nederlands Kontakt-
centrum voor Science Fiction, een
vereniging die zich ten doel stelt
de SF in Nederland te verspreiden.
Zij doet dat door middel van haar
blad „Holland-SF", waarin naast
tal van boekbesprekingen ook an
dere interessante zaken over SF
en haar randgebieden aan bod ko
men. „Holland-SF" verschijnt zes
keer per jaar. Leden van de NCSF
ontvangen het blad gratis Een lid
maatschap kost 125,-- per jaar.
U kunt zich opgeven bij het secre
tariaat NCSF, Postbus 45 te Maarn.
Het NCSF organiseert jaarlijks
verschillende bijeenkomsten voor
SF-aanhangers, waar films worden
gedraaid, boeken worden geveild
en verder zaken aan de orde ko
men, die nauw in verband staan met
de science fiction.
Wie de Nederlandse SF-schrijvers
wil steunen, kan terecht bij het blad
„King Kong-Science Fiction", een
nieuw SF-magarine, dat zich ten doel
stelt de Nederlandse SF te bevorderen
en te steunen. Dat doet rij in de eerste
plaats door de toekenning van de jaar
lijkse King Kong Award voor het beste
Nederlandstalige SF-verhaal van het
jaar, dat nog niet eerder is gepubli
ceerd. Het blad verschijnt res keer
per jaar en een abonnement kost 120,-.
Alles wat u méér bijdraagt komt ten
goede aan het King Koog Award-fonds.
Deze prijs is inmiddels tot meer dan
1500,-- gestegen en het ziet er naar
uit dat de winnaar van 1977 een behoor
lijk bedrag in de wacht kan slepen.
Voor inlichtingen kuot u terecht bij
de stichter van de King Kong Award,
Rob Vooren, Hoge Rijndijk 14a in
Leiden.
Bert Vos.
schreven in sobere stijl Voor de lief
hebbers.
DE MAN UIT FRANKRIJK
Reeds in 1917 werd de grondslag
voor de Nederlandse speurdersroman
gelegd en wel door J van
Schevichaven onder het pseudoniem
Ivans Het was de roman ..De man uit
Frankrijk" en nadien zouden er nog veel
meer volgen Ivans was voor mij altijd
een uitstekend schrijver, wiens boeken
ik in m'n jeugd met rooie oortjes ver
slond Kortgeleden kwam „De man uit
Frankrijk" opnieuw uit in de Zwarte
Beertjesreeks, nu in een nieuwe be
werking van Edith Visser, die
Ivans'boek weer de sprankelende fris
heid gaf, die het een eeuw geleden ook
had
DE
VLUCHTELING
FRANSE
Bij de uitgeverij Bruna Zn. te Utrecht verscheen kortgeleden
een serie uitstekende boeken over kreatieve bezigheden. In vrij
groot formaat en stevig gebonden kunnen liefhebbers nieuwe ideeën
opdoen op het gebied van Tie-dye, batik en kaarsenmaken, geschreven
door Norma Jameson van Ann Hirst-Smith; houtbewerking, geschre
ven door Alf Martensson; borduren, van de hand van Isabelle Chapman,
Margaret Nicholson, Heather Padfield en Christine Risley; en Potten
bakken, van John Dickerson
Uitgaande van eenvoudige materialen en gemakkelijke technieken
brengt deze unieke serie een handleiding voor verschillende vrije
tijdsbezigheden. In elk deel wordt uitgegaan van de zogenaamde
stap-voor-stapmethode, waardoor ook de beginners in staat zijn
om op een plezierige wijze de technieken te leren en toe te passen.
Elk deel bevat méér dan 250 kleurenfoto's, die met de begeleidende
teksten u inderdaad stap voor stap op weg helpen naar de juiste manier
om de verschillende kreatieve zaken te scheppen.
In verhouding tot wat de serie te bieden heeft, is de prijs niet te
hoog Per deel betaalt u f 14,90. Een goedkope kursus bij u thuis.
De serie wordt nog uitgebreid.
nxt n xvi (Lui .'"IO kletrreiifi ifos
I nx.*r meer dan 2>0 k!euivnf< k<
Op de valreep van het oude jaar
willen we nog graag even aandacht
vragen voor een behoorlijke reeks
nieuw verschenen boeken. In kort
bestek.
DE PARIA
In de Zwarte Beertjesreeks van
Bruna verscheen een nieuwe roman
van de bekende filmregisseur-auteur
José Giovanni „De paria," een mis
daadroman, die reeds eerder als film
werd uitgebracht onder de titel: .L'Ex-
communité." met Jean Paul Belmondo
in de hoofdrol ,,De Paria" is een uitste
kende roman, geschreven door een au
teur. die zelf de misdaadwereld van
Parijs en Marseille op z'n duimpje kent,
omdat hij- voordat hij beroemd werd als
schrijver en regisseur- zelf die wereld
ronddwaalde om tenslotte na reclasse
ring er over te gaan schrijven en filmen
..De Paria" is het tragisch-heldhaftige
relaas van Robert La Roca, alias de
Scoumoune. Een misdadiger, dat wel,
maar Giovanni weet van hem een beeld
te scheppen, dat warmbloedig, mense
lijk overkomt.
BLOEDLINK
.Bloedlink" van Brian Coffev- even
eens verschenen in de Zwarte Beer-
tiesreeks van Bruna, gaat over vier
mannen, die een overval beramen op
de bende van een Mafia-baas. Het gaat
echter niet helemaal, zoals was ge
pland. Brian Coffey is het pseudoniem
van een nog jonge Amerikaanse au
teur, wiens boeken over de hele wereld
verkocht zijn Totale oplage ruim twee
miljoen „Bloedlink" is een spannend
geschreven verhaal.
ZE VRAGEN EROM
A. Lourens-Koop debuteerde in 1975
succesvol met „Ze kunnen het niet la
ten" in de Zwarte Beertjes-reeks Kort
geleden verscheen haar tweede politie
roman, „Ze vragen erom7r waarin Enk
Jager en zijn mannen een ziekenhuis-
moord proberen te ontrafelen. Een
sfeervol verhaal, warm-menselijk ge-
Voor de liefhebbers van historisch
getinte romans verscheen bij Bruna in
de Zwarte Beertjesreeks van
Constance Heaven „De Franse Vluch
teling Het verhaal speelt zich af in
1803 in een tijd, dat net een niet al te
solide vredesverdrag tussen Engeland
en het Napoleontische Frankrijk is af
gesloten In die wereld leeft Emma
Tremayne. „De Franse vluchteling" is
een verhaal vol romantiek, spanning en
spionage.
MIJN BROER MICHAEL
Mary Stewart heeft al heel wat uitste
kende romans op haar naam staan
Romans, die naast een tikkeltje roman
tiek ook volop avontuur bevatten voor
enkele spannende leesuren „Mijn
broer Michael" is zo'n roman en het
gaat over de jeugdige Engelse toeriste
Camilla Haven, die in Griekenland
tegen wil en dank wordt meegesleept in
een beklemmend avontuur. Aanleiding
is het onderzoek naar de dood van een
jongeman tijdens de tweede wereldoor
log, Michael. „Mijn broer Michael" - nu
uitgebracht door Bruna. verscheen
eerder in de Fontein-boekerij.
V
Speciaal voor de milieubewus
te mensen van vandaag schreef
Peter Kouwenhoven een boekje
over wilde planten voor tuin en
balkon. Nu is het natuurlijk wel
wat al te simpel om zo maar
eventjes een wilde tuin aan te
gaan leggen, want het is echt
geen kwestie van „laat maar
lekker groeien" Zoiets kan wel
in de wegberm, in het weiland
of in het bos, waar de planten
hun natuurlijke plaats hebben,
maar zodra je wilde planten over
gaat brengen naar de tuin, dien
je wel te weten, waar ze moeten
staan, hoe de ondergrond moet
zijn, of ze veel of weinig scha
duw nodig hebben etc.
Peter Kouwenhoven legt in het
boekje ,,100 wilde planten voor
tuin en balkon" allemaal uit, hoe
je moet handelen om succes te
hebben met je „wilde" planten
tuin. En met 100 verschillende
soorten kun je heel wat kanten
op, aangepast aan de tuin, aan
de grond, aan de plaats. Voor
een speciaal prijsje f7,50 uitge
geven door A. W. Bruna Zn.,
te Utrecht.
Bij de uitgeverij Het Spectrum te Utrecht verscheen kortgeleden een
paperback-uitgave, die beslist niet in de boekenkast van iedere SF-
liefhebber mag ontbreken. Het is het boek „Het lichtjarenfeest" van
de Britse SF-auteur Brian W Aldiss, die hiermee een uitstekende
geschiedenis van de science fiction schreef. Het boek werd uitstekend
vertaald door Gerard Suurmeijer.
Brian Aldiss - zelf een succesvol SF-schrijver - zegt in zijn inlei
ding over de sf in het algemeen het volgende:
„Tussen de kunstvormen, die de laatste tien jaar actief zijn
geweest (Aldiss schreef dit boek in 1973), heeft de science fiction
een aanzienlijke maar ondergeschikte rol gespeeld. Door haar
vormend werk op denkfabneken heeft zij een indirekte invloed
op regeringen gehad, door het lanceren van problemen als over
bevolking en vervuiling, lang voordat de mensen er zich in brede
lagen van bewust werden, heeft zij zichzelf tot een deel van de
algemene meningsvorming van onze tijd gemaakt; door haar
popularisering van veel onbekende stukjes wetenschap en techno
logie ontwikkelingen, heeft zij dienst gedaan als een vorm van
journalistiek, door haar aspiraties als kunst heeft zij de wereld
literatuur verrijkt; door haar dolzinnigheid en ongebreidelde
vindingrijkheid heeft zij de nieuwe popmuziek helpen creëren;
door het te berde brengen van semi-religieuze vraagstukken is
zij een onderdeel geworden van de subcultuur, waarin drugs,
mystiek, godsbevliegingen en soms zelfs moord elkaar ontmoeten;
en tenslotte is zij zelf tot één van de populairste vormen van ont
spanning geworden, een gek soort verhalend proza dat alles wat
oud en nieuws is tot onderwerp neemt en absorbeert, waardoor
het veranderd wordt in een stralend en dikwijls ijl wonder".
Over dit „ijle wonder" gaat „Het lichtjarenfeest". In ruim 300
pagina's beschrijft Aldiss de vroegste ontwikkelingen van de science
fiction, die volgens hem begon met het boek van Mary Shelley „Fran
kenstein" (waarvan Aldiss zelf een moderne versie schreef). Het is
momentaal naslagwerk geworden, waarin een indringende kijk wordt
gegeven op alles wat SF is of er mee te maken heeft, compleet met
analyses van verschillende genre's en auteurs. „Het lichtjarenfeest"
is een volwaardige literatuurgeschiedenis van de science fiction.
Warm aanbevolen voor kenners en hen, die nu eindelijk wel eens
wat méér willen weten over science fiction. Want SF is gelukkig veel
meer dan potsierlijke verhalen over groene mannetjes die onze
wereld bedreigen of komische monsters die onze ruimtevaart-pioniers
tegen willen houden. Brian Aldiss brengt dat op zeer overtuigende
wijze naar voren.
V.
Bruna heeft al meer kostelijke kinderboekjes uitgegeven en voegt daar nog
drie aan toe. In de eerste plaats „Wie dit leest is het vierde beest". Amusante,
korte gedichten met erg fijn getekende platen. De verhalen (gedichten) zijn het
werk van Robert Gernhardt, de tekeningen van zijn vrouw Almut. (het zijn
eigenlijk heel fijn gemaakte schilderijtjes). De Nederlandse vertaling is van
Willem Wilmink.
„Ik zie ik zie wat jij niet hoort"
verscheen eerder van dit echtpaar
en tijdens de kinderboekenbeurs van
Bologna werd het terecht onderschei
den met de prijs voor het mooiste pren
tenboek.
„Wie dit leest is het vierde beest'
is eigenlijk niet alleen voor de kleuters
erg aantrekkelijk Zelf heb ik met een
glimlach of een schaterlach het boekje
gelezen en de meeste mensen weten,
dat ik niet bepaald een kleuter meer
ben.
Almut Gernhardt schildert haar die
ren op een vertederende wijze, terwijl
haar man de verhaaltjes heel fijn laat
aansluiten op zo n teer schilderijtje.
Het is kostelijk en als voorbeeld laten
we hier onder één van de gedichtjes
volgen:
(Van de redaktie)
LEUSDEN - Deze
R.K. Stichting Jeugd-
hof en de Hervormd
middagen in De Til, het gebouw van Blijhof, sportzaal De Meent en't Clae-
week organiseren de gezamenlijke jeugdorganisaties, de verenblad. De belangstelling voor deze gebeurtenissen was goed. Hierbij
en Jongerenwerk, de speel- en rekreatievereniging Blij- enkele foto's van de evenementen in De Til en sportzaal De Meent. We komen
-Gereformeerde Jeugdraad verschillende sport- en spel- hier volgende week op terug.
LEUSDEN (ANP) - Het moderamen
van de Gereformeerde Synode heeft
Nederlandse bedrijven, die belangen
hebben in Zuid-Afrika, opgeroepen de
zwarte vakbonden te erkennen als vol
waardige en mondige partners. Op deze
manier kunnen deze bedrijven een be
langrijke rol spelen in het emancipatie
proces van de zwarte bevolking, aldus
het moderamen.
Het is voor de tweede keer dat het
Gereformeerde moderamen de
bedrijven schrijft. Volgens het mode
ramen is er in Zuid-Afrika nog geen
sprake van gelijke rechten voor blanke
en zwarte werknemers.
Het moderamen heeft een afschrift
van de brief gestuurd naar de
werkgevers- en werknemersorganisa
ties. Het moderamen heeft de bedrijven
verzocht een antwoord op de brief te
geven.
Hoewel de Zuidafnkaanse wet de
zwarte vakbonden niet erkent, kunnen
zij wel wettig bestaan en worden opge
richt. De werkgevers hebben de vrijheid
de zwarte vakbonden te erkennen.
Hierin ziet het moderamen een moge
lijkheid voor de werkgevers om de
emancipatie van de zwarte bevolking te
bevorderen.
„Drie wachters houden dag en nacht
bij deze groene grens de wacht,
opdat er niemand overgaat
eer hij het volgende raadsel raadt:
Het is geen deur.
maar kan toch dicht
Het heeft een rug,
maar geen gezicht.
't Zit goed in het blad
maar geen blad is rond.
Het staat zonder voeten,
het praat zonder mond
Wie dat niet raadt,
mag niet in het land.
En jij hebt dit raadsel
zelf in de hand.
Zoals gezegd: zeer warm aanbevo
len!
FREDERIK EN KATRIENTJE
Het verhaal van Fredenk en Ka-
trientje is gebaseerd op een sprookje
van de gebroeders Grimm. Het werd
geïllustreerd door Erna de Vries en
de vertaling uit het Duits is van Rosa
Bromet. Daar zou je alles mee gezegd
moeten hebben, want ondanks het feit,
dat veel van Bruna's prentenboeken
van uitstekende kwaliteit zijn qua in
houd en uitvoering, wat Frederik en
Katrientje betreft blijft het alleen maar
bij de uitvoering Voor het overige is
het verhaal een curiositeit. De vrouw
wordt hierin voorgesteld als een zeer
domme gans, terwijl de man alles
weet en ploetert om geld .genoeg te
verdienen om de fouten van de vrouw
weer te kunnen herstellen. Het ver
haal stoort me, past duidelijk niet
meer in deze tijd en zelfs als sprookje
(dat meestal een moraal heeft) zijn er
betere denkbaar Nee, ondanks de bij
zonder leuke uitvoering, ben ik er niet
weg van. Maar dat kan een kwestie
van smaak zijn. Een uitgave van Bruna
Zn te Utrecht
DE REGENDRUPPEL
„De regendruppel" is een kostelijk
prentenboek van Angela de Vrede (te
keningen) en Maria Riesenkamp (tekst)
pel, dat aan de waslijn hangt en waar
binnen zich een heel leven afspeelt,
met piepkleine mensjes, piepklein tuin
tje en een piepklein huisje Het ver
haal is simpel, maar prikkelt zonder
meer de fantasie van de kleuters, die
de regendruppels na dit verhaal waar
schijnlijk met heel andere ogen zul
len bekijken De tekeningen van Angela
de Vrede zijn de moeite van het be
kijken waard Kortom: een heel leuk
prentenboek om uit voor te lezen. En
uiteraard ontbreekt de spanning ook
met, want het kindje in de regen
druppel is een beetje stout en gaat
op avontuur uit. En de wand van de
regendruppel is niet zo heel erg sterk,
zodat het kindje er uit valt. Een
uitgave van A W. Bruna Zn. te
Utrecht.
Bert Vos
