Leusdensen exposeren poppen in
historische kleding en weefsels
Michael Davidson
speelt in Sparrendam
MOTEL „DE WITTE BERGEN" IN LAREN
PJGU doet mee
aan culturele
wedstrijd
Hr. Marthens
spreekt
voor KP0
I
LEUSDER KRANT - EXPOSITIE
DONDERDAG 6 JANUARI 1977
LAREN - Een ritje naar motel ..De
Witte Bergen'' in Laren, aan de Rijks
weg Amersfoort-Amsterdam, biedt u
een blik op het werk van twee Leus
densen Mevrouw M. Dijker-Papavoine
stelt er in de nieuwe Eemzaal poppen
in historische kleding tentoon Mevrouw
A Buddenberg laat er haar eerste
weefsels zien. U moet wel snel rea
geren als u het werk wilt gaan zien,
want de expositie duurt maar tot en
met vrijdag 7 januari, en is geopend
van 10 00 tot 20 00 uur
WEEFSELS
Van mevrouw Buddenberg zijn er
vier werkstukken, waarvan ik de in
geverfde hennep uitgevoerde weefkom-
positie, die tegen een vergulde achter
grond achter glas met lijst is geplaatst,
het meest geslaagd acht. De kleuren
zijn mooi, de verhoudingen zijn mooi,
en het weefsel laat een en ander aan
de fantasie over Poorten, Tempel
ingangen. Door de voortreffelijke wijze
van inlijsten heeft het weefsel iets
antieks méégekregen, waardoor het
warm en prettig aandoet, en een ge
heel eigen leefwereld is ingegaan
Mevrouw Dijker-Papavoine heeft op
groen beklede étagères een bizonder
aantrekkelijke kollektie poppen in kle
dij uit vervlogen tijden bijeen gebracht.
Zij heeft uitgebreide studies van de
historische kleding gemaakt, in de
lijn van de bizondere uitbeelder Cruys
Voorbergh En zij weet er heel ple
zierig over te vertellen De poppen
zijn van celluloid, en mevrouw Dijker
heeft de gezichtjes met een stofje over
trokken, waarna ze er de ogen, de neus
en de mond op heeft geschilderd Die
krijgen door deze manier van werken
een heel zachte uitdrukking Mevrouw
Djker heeft zich beperkt tot vrouwen
kleding
KLEDING VAN VOOR 1500
De kollektie begint met het zoge
naamde ..Veenmeisje", waarvan de
kleding is geihspireerd op die van de
veenmensen uit de tijd van Karei de
Grote, die men in het oosten van ons
land heeft opgegraven Eenvoudige kle
ding uit wol en jute, bestaande uit een
aangeknipte rechte lap. met een band
van vljis .er jambeen-gehouden. Geen
ingeknipte mouwen De voeten gewik
keld in een lap van leer. Het haar los
hangend.
Een voorbeeld van draperiekleding
toont mevrouw Dijker met de Griekse
vrouw, gehuld in chiton en hymation.
geweven van katoen en linnen, waarin
geomët rische dekoraties'anngebracfit' 8
Tussen 1100 en 1200 werden er nog
steeds twee japonnen over elkaar ge
dragen. beide zonder ingezette mouw
De kleding in onze contreien is waar
dig en sober De gehuwde vrouw droeg
een hoofddoek en een kinnedoek, want
het gezicht mocht niet te veel gezien
*^1 v<-»V ,riP. 'ui
worden De zijde deed haar intrede
als materiaal, en de capes werden met
bont gevoerd. Een aardig detail in
deze kleding zijn de diepe insnijdingen
in de japonnen, de duivelsvensters
De duivel kon door de diepe insnij
dingen heen tóch de smalle taille van
de dame in kwestie zien' De vrouwen
houden de cape aan het koord bij de
hals vast. om te voorkomen, dat hun
hals door het koord beschadigd zou
worden De vrouwen hebben het kruis
in de hand. want er werd vrijwel con
tinu gebeden om in het hiernamaals
te komen
Mevrouw Dijker typeert door de ac
cessoires, die zij aanbrengt, tevens
de karakteristiek van de tijd. Dat maakt
haar poppen boeiend Ht zijn niet zó
maar antieke poppen, die in leuke oude
stofjes zijn gehuld, maar het zijn zo
getrouw mogelijke beelden van vrouwen
vervaardigd naar prenten, schilderijen
en gegevens uit velerlei historische
perioden Men kan mevrouw Dijker in
een museum een uurlang voor een schil
derij zien staan om een kledingdetail
te bestuderen, en de sfeer van de tijd
in zich op te nemen
De taille en de mouw zijn door de
eeuwen heen belangrijke aksenten in
de vrouwenkleding. In de ene periode
wordt taille ingesnoerd, in de andere
periode wordt de aandacht op de taille
gevestigd door het opvullen met kus
sens. Ook de mouwen passen zich
bij de heersende modeinzichten aan.
In de tijd van Jacoba van Beieren
werden de japonnen langer. De taille
ging de hoogte in De japonnen gingen
slepen en werden van voren opgenomen
alsof de vrouwen in verwachting waren
Op deze wijze kon de onderrok worden
gezien. De hennin of punthoed deed zijn
intrede De huid werd geblankeerd. De
wenkbrauwen werden weggeschoren
EEN JAPON GING HET
HELE LEVEN MEE
Een japon ging in die tijd het hele
leven mee Bij erfenis werd de jajx>n
aan de kinderen overgemaakt, en voor
deze vermaakt. Dat een japon een
kwestie van fortuin was. laat zich
gemakkelijk aflezen van de poppen van
mevrouw Dijker, tytar vrouwenfiguren
behorenvrijwel allen tot de adel en
.'heF hof*: Ze Minnen lok hoogstens be
hoedzaam schrijden, want vrijelijk be
wegen was in deze toiletten niet mo
gelijk
Het haar mocht niet gezien worden.
Er werden drie kappen over elkaar ge
dragen een gewone kap, een witte kap
en een sierkap Voor het eerst werd
er een hemd gedragen, en wel ter
bescherming tegen de kleren, zodat
het vuil niet tegen de kleren kon aan
komen
NA 150)
In de tijd van de Renaissance ging
men zelfs met ijzeren korsetten wer
ken Als de vrouw ging zitten, klapte
een dienares zo diskreet mogelijk de
scharnieren om: de voeten mochten
niet worden jezien Het haar ging in
een kachelpij), waaraan een doek hing,
die de vrouv naar voren kon slaan
om zich tegtn de zon te beschermen
Opmerkelijk in deze tijd zijn de sneden
in de mouwei. de s/ashes of inkepingen,
waardoor h>t onderkleed zichtbaar
werd Hoe varen deze in de mode ge
komen? De Zwitsers hadden in die tijd
veel kleren buitgemaakt in Bourgon-
dië. Weelderige, sierlijke kleren, die
ze wilden a;ntrekken, maar die voor
hun gezette e bouw te krap waren
Ze sneden er toen maar gaten in!
PANDORRA'S
Om de mode aan de hoven in Europa
te tonen reisden de zogenaamde pan-
dorra's in een koets Het warenjaoppen
die m een koets werden gezet, met
alles er op en er aan Kompleet met
taches de beauté (deze hadden door hun
plaatsing een betekenis, werd de tache
de beauté bij de mond aangebracht dan
was de draagster in een ondeugende
bui!) Bedienden reisden met deze man
nequins mee
GOUDEN EEUW
In de Gouden Eeuw in Nederland zijn
de kleuren bezadigd, gedistingeerd
De taille is hoog aangebracht, want
de vrouwen waren dik De Oost-In
dische Compagnie bracht welvaart, en
er werd veel vlees en wildgebraat ge
geten. De lepels kregen lange stelen,
anders kon men zelfs niet meer bij
de mond komen!
Ook de kraag werd hoog opgezet:
de Maria Stuartkraag deed z'n intrede
Er werden parelen gedragen Het haar
ging opzij in krullen, en werd van
achteren in een dotje samengevat. Kra
gen en manchetten, liefst drie stuks
over elkaar heen, waren van kant, en
werden in puntje geklost (vandaar, tot
in de puntjes verzorgd'), evenals de
neusdoeken, die in de hand werden
gehouden.
SPAANSE TIJD
In de Spaanse tijd waren de japonnen
opengeslagen Voor het eerst versche
nen de losse blouses met de losse
rokken De sluiting bestond uit strik
jes De haren werden uitstaand ge
dragen, en werden vaak met pitriet
doorvlochten Het haar van de pop uit
deze tijd behoeft nog wat vervolma
king. Mevrouw Dijker is bezig om een
procédé te bedenken om deze haartooi
beter vorm te geven
Voor de Rococo is de Watteauplooi
een sierlijk kledingelement. Verschil-tij
lende smalle plooien lopen van ach-
teren, vanuit de schouders, tot slepend
naar de grond. De japonnen werden ge
steven, en maakten veel lawaai bij het
lopen. Ze werden dan ook criers of
schreeuwlelijkerds genoemd Dedames
droegen rode bandjes om de hals, als
demonstratie en protest tegen de guil
lotine Want al te veel elegante vrou
wen verloren in die tijd het hoofd door^
het scherpe zwaard van de guillotine.
En zo voert mevrouw Dijker u door?'
de eeuwen heen, met haar historische^
poppen. Het haar wordt gepoederd.'®
opgemaakt met vogelnestjes, schepen.c
Picasso nam dit element graag in zijns
vrouwenuitbeeldingen op. heb ik zo de^
indruk Rond 1780 werden voor het:
eerst de voeten zichtbaar De queuer
ging naar achteren De pruiken werden
met meel en houtskool bewerkt om
een grijze tint te verkrijgen. De hand-t
krabbertjes deden hun intreae om dey
jeuk onder de pruiken, waarmee men,
zittende sliep, de baas te bliiven.
Via de S lijn van het Neoclassicisme1
arriveren we in de Empiretijd met de
transparante mousseline achtige kle-;
ding het vrouwenlichaam wordt, om
huld door dunne stofjes, diskreet ge-f
toond. En na de zandlopermouwen enR
de enorme hoeden van de romantiek^
komen we bij de tijd aan, waarin de.
naaimachine de vrouw te hulp kwam
1850: Toen sloeg men aan het strookjesp
naaien de machine deed het werk!u
De japon werd met een kwast opge-'1
nomen om de onderrok te laten zien."
De cul de Paris en de droit devantu
vierden hoogtij. Het haar werd ver-'*
sierd met bloemen.
Bij de Victoriaanse tijd eindigt me-|
vrouw Dijkers kollektie Het wachter
is op de dames in blue jeans, op d*
kleding van de tijd waarin de vrouw
zichzelf bevrijdde uit keurslijf, kor
set en taboes
Een poppenkollektie, die de moeite
van het bezichtigen waard is.
Mevrouw E B Grolle-Papavoine
uit Meppel. toont komposities met ge-;
droogde bloemen, waarvan ik die mei'
de onkruiden erg mooi vind Mevrouw
O de Beer-Poortugaal uit Den Haag
kompleteert de ekspositie met geap-
pliqueerde kleden, die in abstrakte
vorm het best tot hun recht komen
ANCO MALI
HOEVELAKEN - Sparrendam. Za
terdag 8 januari 8.15 uur - pianorecital
door de vermaarde Michael Davidson.
Deze Canadese pianist werd op vele
manieren in de buitenlandse pers ge
roemd om zijn technisch kunnen, zijn
fraaie toonvorming en niet in het minst
om zijn geweldig en ongebruikelijk re
pertoire. „Davidson verstaat de grote
kunst de muziek voor zichzelf te laten
spreken...", schreef Wim Thijsse in Am
sterdam na de vier Schubert recitals be
zocht te hebben.
Michael Davidson werd in Calgary,
Canada geboren en woont nu in Am
sterdam, van waaruit hij zijn toemees
aan beide kanten van de Atlantische
Oceaan maakt. Zijn eerste solo
concerten met orkest vonden plaats in
Edmonton Alberta. Hij speelde met
kamer-ensembles en vooral onbekende
composities hebben zijn voorkeur. We-
ber, Glinka, Reinhold, Gottschalk, Ros
sini en Albeniz. In de leeftijd, waarop de
meeste jonge pianisten schitteren door
hun techniek-brillance heeft Michael
Davidson juist cntici en publiek van
vele landen geïmponeerd door zijn on
gekende muzikaliteit en stijlgevoel.
Op zijn 25ste speelde hij alle Mozart
sonates voor de „Wiener Gemeinde" in
Wenen. Deze serie concerten werden
herhaald in Londen's Wigmore Hall.
Toen hij in 1968 in Londen woonde,
was hij de eerste pianist, die alle vol
tooide sonates van Schubert in
Engeland speelde Met groot succes
Ook weer in Wigmore Hall Solorecitals
in geheel Engeland volgden, waarna
ook in West-Duitsland, Zwitserland,
Italië. Canada en Nederland.
Het recital van zaterdag zal werken
van Haydns Fantasie in C"; Schubert,
Posthuum Sonate in Bes, Rossini en
Liszt omvatten. Een unieke kans om
deze veelbelovende jonge pianist met
een zeer speciaal muzikaal karakter zo
dicht bij huis in Sparrendam Hoe
velaken te beluisteren. Toegangsprijs
6,- (steunkaart 5,50) Ook nu reeds
verkrijgbaar op het administratieadres
Westerdorpsstraat 2 Sparrendam kan
uw steun overigens best gebruiken.
Voor zaterdag 15 januari 8.15 uur is
een optreden gepland door Studio
Pepin o.l. v. Joop van Zon. Dit ensemble
met Godelïeve van Groningen en Kees
Meyer, fluit, Bernard van Wolden en
Leo van Tol, klarinet, Hans Meyer ep
Jan Joris Nieuwenhuis, hobo, Wilma
Meyer en Martien Cohen Stuart, fagot,
Wim v d. Verge, Hans v. d Werf. Joop
Houken en Jan Verhagen, hoorn en
Hans Annes, Contrabas - zullen werken
spelen van Cordon Jacob, Rossetti, Ri
chard Strauss en Mozart.
TENTOONSTELLINGEN
Beeldhouwwerken en foto's van Ger-
rit Offerhaus - tekeningen van Robert
Nix. Sparrendam is hiervoor geopend
op de zaterdag- en zondagmiddagen
tussen 2 en 5 uur. Combineer eens een
fijne wandeling met het zien van een
goede expositie in de ontspannen sfeer
van Sparrendam en drink er een lekker
kopje thee (met een plak koek van het
huis).
ZING-ZING-ZING
Ondanks koude en sneeuw, of mis
schien juist daardoor, was de woens
dagavond met zang van de Ane
moontjes „Sing yourself happy" en het
Terbroek's Meisjeskoor met medewer
king van de muziekgroep Musiva o.l.v.
Wim Bouwman bijzonder geslaagd. Een
spontane „happy sing-happening" met
kleintjes en ouderen. Wim Bouwman
ontving dan ook welverdiend als dank
de Sparrendampenning. Neem Spar
rendam eens op in uw repertoire.
..Je ziet zelf dat ik niet opgewon
den ben/'
LEUSDEN - Dc Plattelands Jongeren
Gemeenschap Utrecht afdeling Leusdcr.
gaat óók meedoen aan de provinciale
kulturele wedstrijd. Daarvoor moet een
toneelstukje worden opgevoerd naar ei
gen fantasie. Het onderwerp is: werken
en werkeloosheid op het platteland.
Iemand uit de provincie zal wat aanwij-
zigmgen komen geven in Leusden, en zal
drie avonden komen kijken.
Het toneelstuk moei tenminste 10 mi
nuten en ter hoogste 30 minuten duren.
Het dekor, dat naar eigen inzicht kan
worden samengesteld, moet in die 10 tot
30 minuten worden opgebouwd en afge
broken.
De afdeling Lcusden begint maandag
17 januari met deze toneel-opgave. Men
komt bijeen bij de familie Van Loenen,
's avonds om 20.00 uur, Arnhemseweg
te Leusden-Zuid
Het ligt verder in de bedoeling om een
vaandel te ontwerpen. Het beste vaan
del, dat door de afdelingen aan het
provinciale bestuur zal worden aange
boden, zal worden uitgekozen Aan alle
Leusdensc PJGU leden wordt gevraagd
om kreatief méé te denken, en ideeën
voor ontwerpen te lanceren.
Opgave voor alle kulturele bezigheden
bij Ria Verwey, telefoon 033-40498,
Maanweg 23 te Leusden-Zuid.
Tenslotte wordt er gevraagd een leuke
naam te bedenken voor de landdag, die
dit jaar in Leusden zal worden gehou
den. Het zou prettig zijn. als er spoedig
een goede naam zou zijn bedacht, zodat
alle verdere publikaties over de landdag
onder die naam zouden kunnen verschij
nen. Willen alle KJGU leden in Leusden
hun fantasie aan het werk zetten?
leusden - Wij willen u graag in herin-
nering brengen dat 12 januari om 8 uur
's avonds in de Johannes Hoeve de heer
Andre Marthens komt spreken over 't
onderwerp „Het kind dat anders dan
anderen is." Meneer Martens is werk
zaam in de inrichting „Eemerwoud" in
Baarn. U zult begrijpen dat hij heel wat
kan vertellen wover dit zo actuele on- J
derwerp. Ook al bent u niet direct met
de opvoeding en opvang van deze kin
deren betrokken, is 't toch heel
belangrijk om hier wat meer over te j
horen, om zo een beter begrip en inzicht
te krijgen in gezinnen en inrichtingen I
die wel met kinderen te maken hebben
die anders dan anderen zijn Ook
andere belangstellenden zijn.van harte j
welkom.
