Bertie Jagers:
wandkleden
spelenderwijs
Slijhof legt nadruk op
recreatieve kant
-defllEfl/inzijn werk
Leusden 1200 wil historische
expositie organiseren in juni
Grote belangstel
ling introduktie-
avond historische
kleding
LEUSDER KRANT - INTERVIEW
DONDERDAG 3 MAART 1977
11
LEUSDEN - Ze is in 1938 in Hil
versum geboren en eigenlijk ook
getogen. Lagere en Middelbare
School en daarna werkzaam in de
boekhoudkundige sector. Ze
wilde kant op van accountant. Een
niet alledaags beroep voor een
vrouw. Maar ze leerde haar man
kennen, trouwde en kreeg kinde
ren. En toen werd alles anders.
Wat als hobby en vrijetijdsbeste
ding begon, werd buiten de huis-
houdelijke kant van haar functie
rJ alt moeder en echtgenote - haar
os! beroep, waar ze zich zo te zien heel
prettig bij voelt - het werken in of
mettextiele vormen. Bertie Jagers
:e i, wonend in Leusden aan de Lijs-
rne] terbeslaan.
S HAMERSVELD
ci
„Voor ons is het eigenlijk nog Ha
ten; mersveld", hoewel bijna niets daar
meer aan herinnert"zegt ze aan het
eind van ons gesprek.Nu woon jein
z- Leusden. Biezenkamp. Wat zegt dat
I eigenlijk." Elf jaar wonen ze er en
deleidelijk aan hebben ze
flamersveld als kleine dorpskern in
het grotere Leusden zien verande
ren. Vanuit Hilversum zijn ze destijds
omdat haar man Theo Jagers als
j. amanuensis bij het Eemlandcollege
Ijl in Amersfoort ging werken, naar
Stoutenburg verhuisd, maar daar
was het haar een beetje te stil Toen
naar Amersfoort in de van Meche-
lenstraat ..En daar was het haar te
druk" lacht haarman, terwijl hij doch-
tei\ Erika (5) thuisbrengt, die ge
zwommen heeft (en even later met
Ihaar natte koppie buiten speelt).
In het begin van ons gesprek,
wanneer we nojg iVi cie wöonk'étfW
zitten aan de vierkante in chroom
gevatte tafel met bijpassende
stoelen van chroom met licht
geweven gaatjesbiezen zitting - heel
mooi - „en ze zitten lekker ook, hè7",
ikke zegt ze even later, als ik opmerk, dat
-
lui
ik die stoelen altijd heb willen heb
bengaat de telefoon
..Met mevrouw Jagers", zegt ze
met een beetje wollige stem, die heel
goed bij haar past. Vriendelijk, totaal
niet aanmatigend, maar wel bewust.
Zoals haar ogen zijn later, wanneer
de fotograaf zijn plaatje maakt en ze
niet weet. hoe ze moet kijken. En als
ze dan kijkt, ligt er een wereld van
denken achter de bruine ogen in het
ronde gezichtje. Moeder van een
dochter van 16 - Lydia, één van 13 -
Olga en Erika, die niet wilde zeggen
hoe ze heette en nu al twee keer
genoemd is. Blonde Erika, met een
moeder, die een vriendin lijkt En een
jongensachtige erg sportieve vader.
Het huishouden7 Dat regelen ze met
zijn allen. ,,lk ben niet zo huishoude-
rig", verontschuldigt Bertie Jagers
zich. .Daar is niets van te merken",
zeg ik. ,,Een huishouden van Jan
Steen", meent vader wel te mogen
opmerken. ,,Maar met zijn allen lukt
het best. als iedereen maar weet
voor welke taak hij verantwoordelijk
is."
In het telefoongesprek komt tot ui
ting, dat er iemand belt, die inlichtin
gen wenst over het te maken wand
kleed voor Leusden 1200. En Bertie
Jagers kan alle inlichtingen geven,
want zij is door de Stichting Leusden
1200 benaderd om leiding te geven
aan - en een ontwerp te maken voor
een wandkleed, dat een herinnering
zal zijn aan dit feestelijk en op de
historie geënt gebeuren.
Men wilde een herinnering met
een monumenteel karkater, waarbij
een zo groot mogelijk deel van de
bevolking een wezenlijk aandeel zou
kunnen leveren. Het antwoord in de
i vorm Van een wandkleed is niet ge-
heelorigineel, maar beantwoordt wel
aan het gestelde doel. Het zal een
herdenkingswandkleed kunnen zijn,
dat te zijner tijd als een blijvend mo
nument een plaats zal kunnen
krijgen in de raadszaal van de ge
meente
In eerste instantie werd gedacht
aan een geknoopt kleed. ,,Maar dat
heeft Amersfoort ook al gedaan bij
het 700-jarig bestaan. Bovendien is
hetverschrikkelijkmoeilijkomzoveel
mensen naar een bepaalde ruimte te
krijgen en eraan te werken. In Amers
foort is het er ook op neer gekomen,
dat de UW een groot aandeel in dit
kleed gehad heeft", zegt Bertie Ja
gers Omdat ze dit idee ook niet origi
neel genoeg vond, was het meteen
van de baan
LEUSDEN 1200
Wat er nu gaat gebeuren is zeker
origineel te noemen, vooral in een
woonkern als Leusden, waar nog
eengrootdeel platteland bij hoort. De
breipennen zijn daar immers welbe
kend en niet om de algemeenheid
van het breiwerk, maar wel om de
mogelijkheid iedereen er op zijn
eigen manier, in zijn eigen huis of in
gezellige groepjes aan te laten mee
werken (breien) werd een
wandkleed in breivormen bedacht.
Op 9 en 16 maart zal in de kantine
van de gemeente aan de Zwarteweg
uitleg en antwoord op vragen
gegeven worden, ledereen, die mee
wil (hand)werken kan dan komen en
mag eventueel Bertie Jagers ook
thuis bellen. Maar eigenlijk liever
niet, want zij moet ook nog voor haar
eigen stalletje kunnen werken. In
april zal zij een expositie hebben in
het Ploeghhuis te Amersfoort. En
ook de lessen gaan gewoon door.
Voor de Stichting Creatief
Leusden geeft zij cursussen in de
Krakhorst. Applicatie, borduurkle-
c^en, raamweven - vrij (geen
getouw), macramé, creatief breien
en ook haken, zijn de onderdelen van
deze textiele werkvormen, zoals de
eigenlijke benaming is
Sinds vijf jaar geeft zij nu lessen,
die in haar eigen huiskamer zijn be
gonnen. Drie jaar daarvoor nam zij
zelf nog les, maar niet in textiele vor
men. Wel in emailleren en boetseren
bij de Vereniging voor Handenarbeid
aan de Appelmarkt in Amersfoort.
Twee maal heeft zij daarna een
paascursus gevolgd op de Ernst Sil-
lemnishoeve onder leiding van May
Hobijn, van wie ze erg veel heeft
geleerd. Verder heeft ze zich het
weven zelf eigengemaakt. Uithoek
jes en het zien op tentoonstellingen.
Nu exposeert ze zelf Zo. dat ze vorig
jaar de provincie Utrecht mocht ver
tegenwoordigen (met nog een schil
der en een keramist) op een jaarlijks
terugkerende tentoonstelling in het
ministerie van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening in Den Haag.
Op dat feit is ze wel een beetje
trots. Wat ze ook heel beslist mag
zijn, want haar weefstukken hebben
een eigen sfeer. Abstracte vormen,
die ze eigenlijk niet zo goed heeft
kunnen waar maken in haar idee
voor het wandkleed. De vrijheid aan
de kunstenaar is eigenlijk niet gela
ip a -
bef:
idea
elijLEUSDEN-CENTRUM - Maandag 28
Miruari hield Blijhof haar ledenver-
otfjering. Bij een ledenbestand van
dan 400 zou men verwachten
nift het clubgebouw niet groot genoeg
zijn om deze vergadering in te
ntf jden. Dat viel echter nogal mee,
b=nt buiten het bestuur om vonden
?n bchts 5 leden het de moeite waard
',&i mee te praten en te denken over
oetë beleidsvisie en de veranderde or-
lisatiestructuur (twee van de be-
uniUgrijkstë punten op de agenda)
Me
ngsNadat voorzitter Gerard Stevens de
il rrgadering geopend had, vertelde hij
>ideifc een en ander over de beleids
van het bestuur. Blijhof is niet
andpeen een speeltuinvereniging, zoals
eziS veel mensen denken, maar de
gelodruk wordt juist gelegd op het re-
ie(.'eatieve vlak. De tuin zelf is niet
ikbi^er dan een speelgelegenheid voor
in t; kinderen van de omwonenden. Ui-
ler.c*aard komt dit onder meer door
goede voorzieningen in de diverse
jken. De tuin, zoals die een aan-
niE jaren geleden gemaakt is, is een
skleun geweest Vooral in onze ge-
ïente blijkt er geen behoefte te be-
L lan aan klimtoestellen ed. (die zijn
al genoeg). Het advies wat de
vereniging gekregen heeft, was derhal
ve erg slecht
In een speeltuin horen meer be
weegbare elementen en Blijhof streeft
er ook naar deze te plaatsen. Dan
echter komt het probleem van toe
zicht naar voren Hier heeft men
helaas nog steeds niemand voor kun
nen vinden
De ..speel en rekreatievereniging"
wil dan ook de nadruk leggen op het
rekreatieve element, in verband hier
mee is een filmprojector aangeschaft,
nadat gebleken was dat er grote be
langstelling bestond voor de filmmid
dagen die elke laatste woensdag van
de maand gehouden werden. De uit
breiding van het clubgebouw wordt
wenselijk geacht en men bekijkt of
dit financieel een haalbare kaart is.
De ruimte in het gebouw is erg klein
als er winterclubs gehouden worden
of als men er aan het volksdansen
is, de binnenaktiviteiten zouden door
uitbreiding geactiviteerd kunnen wor
den
ORGANISATIESTRUKTUUR
De organisatiestruktuur is veran
derd. De voornaamste reden hiervoor
is de peuterspeelzaal Het is beter
een apart bestuur te hebben in verband
met ev subsidie en de functie in de
overkoepelende Stichting. Men heeft
gekozen voor een systeem waarbij
alleen het hoofdbestuur gekozen wordt.
De samenstelling van de afdelingsbe
sturen (tuin en speelzaal) wor dt onder
ling geregeld. Naast voorzitter, secre
taris en penningmeester bestaat het
hoofdbestuur uit een lid van de af
delingsbesturen van tuin en speelzaal
Het hoofdbestuur ziet er na maandag
als volgt uit: voorzitter 1. 1. van
den Burg tel. 42252, secretaris M.
Kleuters tel 43516, penningmeester
H. Gerber tel 42273, lid tuin A. v.
Deele tel 42771. lid speelzaal M
v d. Kamp tel. 42706. Voor zaken die
direkt betrekking hebben op tuin of
peuterspeelzaal, kan men zich het best
in verbinding stellen met het secre
tariaat van de betreffende afdeling.
De secretaris van de tuin is J. Louw
tel 44139 en die van de speelzalen
M v d Kamp tel 42706. Overigens
is het te betreuren dat het verloop
van de bestuursleden erg groot is.
Het ..sterke" geslacht is in hoofd
en afdelingsbesturen bijzonder slecht
vertegenwoordigd: men telt hier slechts
één heer.
ten, het thema en de gegevens wer
den aangegeven. Dit laatste zegt
Bertie Jagers niet zelf, maar is een
conclusie nadat ik haar werk heb ge
zien.
Zelf zegtzij: ,,Met het ontwerp voor
het wandkleed Leusden 1200 ben ik
toch wel in abstracte vormen terecht
gekomen om het torentje, in de uit
beelding van de Europese gedachte
door de sterreronding en de uitlopers
daarvan
Voor ons op de tafel ligt een hoop
wol. Veel tinten groen voor rondom
het torentje, beige/goud voor de ster
ren, blauw voor de cirkel en de
„lucht", verder nog beige neigend
naar bruin. Op ware grootte ligt de
werktekeningeronder. Devakieszijn
genummerd en worden met karbon
doorgetekend op dik karton. Al deze
stukjes zijn genummerd en krijgen
een kleuraanwijzing. In de vorm van
deze kartonnetjes dient er gebreid te
worden. Hoe men breien wil, mag
men zelf weten. Los, vast, grof, fijn,
recht, averecht, fantasiesteek. Alles
mag, als er maar geen steekjes val
len! En wel netjes breien dames,
want het komt in de raadszaal te
hangen
Wanneer alle lapjes klaar zijn,
worden ze op een onderkleed van
lichtgrijs linnen bekledingstof geap-
pliceerd en het geheel bestaande uit
drie lange lappen (zegt Bertie Jagers
heel oneerbiedig), maar wij noemen
het „banen", aan een stok
bevestigd. Tussen eerste en tweede,
tweede en derde baan is bewust een
opening gehouden, waardoor de
wand zal kunnen meespelen. Iets
wat men in bijna alle ontwerpen van
Bertie Jagers tegenkomt
Het kleed zal in totaal 1.80 meter
hoog en 2.80 meter breed worden.
De linker- en rechterbaan wordt 1.05
meter - 1.80 meter, het middenpa
neel 60-180 cm. Links komt het jaar
tal 777 met het kerktorentje van Oud-
Leusden. Het symbool waaronder de
Stichting Leusden 1200 het feit her
denkt, dat Karei de Grote de verschil-
lendegronden, waaruit de gemeente
thans bestaat, aan de Sint Maar-
tensbasiliek te Utrecht schonk.
Het middelste paneel (de lap of
baan) draagt de naam Leusden (ver
tikaal) en het rechter paneel het jaar
tal 1977 met het vignet van de Euro
pese gemeenten Hiermee heeft
Bertie Jagers de verbroedering van
de 12 oude woonkernen willen aan
duiden, maar ook de gemeen
schapszin in veel grotere zin naar
buiten Als oude woonkernen noemt
zij: Achterveld, de Moorst, Stouten-
berg, Hamersveld, Asschat,
Bavoort, Oud-Leusden, Leusbroek,
Heiligenberg. Lokhorst,
Mussendorp en Heetveld. Het kan
bestzijn, dat er éénof meer,,gehuch
ten" vergeten zijn, maar van het be
staan daarvan weet Bertie dan ook
niet.
De toren, die ze. als allereerste
oudste woonkern ziet, heeft ze in het
groen gesloten
Wie sjabloontjes en wol wil
hebbenomaandeslagtegaankan
op 9 en/of 16 maart om 8 uur 's
avonds naar de kantine Gemeente
Zwarteweg komen. Hoe eerder
begonnen wordt, hoe eerder ook
het kleed klaar is. Want dat er nog
veel werk mee gemoeid is, is
zeker. En juni staat zo voor de
deur. Bertie Jagers denkt dat het
bij elkaar ongeveer 200 brei-
uurtjes zal nemen en 165.000 ste
ken op de pennen.
Over haar eigen werk heeft ze niet
zoveel te vertellen. Het is meer doen.
Aan de wand in het atelier (bij
anderen de garage) hangen haar
werkstukken. Eén groot
geappliceerd kleed, een macramé
van touw in de weitasknoop. Een
gehaakt stuk en ook een brei-
werkstuk. Want gewoon breiwerk is
het niet. Daarmee heeft het niets te
maken. Wanneer ik even de vraag
stel of ze de sokken aan de voeten
van Theo Jagers zelf gebreid heeft,
omdat ik meen, daarin een speciaal
patroontje te ontdekken, geeft ze la
chend als antwoord. Dat vind ik ver
schrikkelijk Ook voor de dochters
KASCONTROLE
De boekhouding van de vereniging
bleek niet ,,je van het" te zijn Rob
van den Burg heeft zich over deze
moeilijke materie gebogen Een ba
lans is er nooit gemaakt, zodat de
vereniging in feite nooit geweten heeft
wat haar bezittingen waren. Ook een
eploitatiebegroting is er sinds 1972
niet meer opgemaakt. Een moeilijke
zaak om hier zo maar mee te begin
nen, maar wel noodzakelijk om een
begroting te maken en te bekijken
of uitbreiding van het gebouw moge
lijk is Helemaal klaar is het nog
niet, maar een voorlopige balans is
opgemaakt en uit de boeken blijkt
in ieder geval dat er een batig sal
do over het afgelopen jaar is
CONTRIBUTIE
Jarenlang al gold voor Blijhof een
contributie van f 12.50, waardoor het
hele gezin lid is Door verandering
van het boekjaar (was augustus tot
augustus en loopt nu van januari tot
januari) heeft men voor de afgelopen
periode f 15.- gerekend. Het bestuur
stelde voor deze (15,- te handhaven,
waarmee de vergadering akkoord ging
OPKNAPDAG BLIJHOF
Bij de rondvraag werd er gesug-
geresteerd om evenals vorig jaar een
..opknapdag' te houden, in de tuin
en in het gebouw is in de loop van
het jaar weer behoorlijk wat stuk
gegaan Hier en daar kunnen hamer
en spijker wonderen venchten In de
tuin is nogal wat te repareren aan
de speeltoestellen, in het gebouw is
het voornamelijk speelgoed wat een
opknapbeurtje nodig heeft Een likje
breit ze niet veel. Volgens pa
troontjes werken ligt niet in haar aard
Al|es moet spelenderwijs, uit de vrije
hand gebeuren. ,,Het is net een be
smettelijke ziekte", zegt ze.
In haar lessen houdt zij de begin
ners ook voor ogen, dat.moeten" er
niet bij is Wie gaat zitten en denkt
,,Nu moet ik iets moois maken, die
brengt er meestal niets van terecht",
zegt ze. „Maar degene die denkt, nu
rotzooi ik maar wat an, die komt met
iets leuks uit de bus."
Zelf gaat ze echter meestal wel
vanuit een bepaalde gedachte te
werk Voor het raam in het atelier
hangt een klein „transparant" zoals
ze het noemt. In zacht-oranje tinten
heel fijne wol is een schip of bloem
uitgewerkt op scheerdraden van de
zelfde fijne wol Dit werk steekt zij wel
met een naald door, maar voor het
overige werkt zij gewoon met de wol
len draden zelf,
KINDEREN
Aan het eind van het gesprek, wan
neer ze ook verteld heeft, dat het
haar man is, die alle stukjes karton
snijdt en de tekening zo keurig heeft
uitgewerkt („Hij werkt veel net
ter"wanneer ze ondertussen
lekkere koffie heeft gemaakt, en ver
teld heeft over haar oudste dochter,
dan maken td/ee blossen haar wan
LEUSDEN - In het kader van het
feestprogramma Leusden 1200 zal door
de werkgroep Cultuur in de eerste
week van juni een historische ten
toonstelling worden ingericht. Aan de
hand van historische voorwerpen,
prenten, schilderijen, foto's, land
bouwwerktuigen, gebruiksvoorwerpen,
akten, kleding etc. zal getracht wor
den een beeld te schetsen van de
geschiedenis van Leusden over de
afgelopen 1200 jaar.
Voor de inrichting van de tentoon
stelling heeft men reeds de mede
werking toegezegd gekregen van een
aantal musea, waaronder Flehite Het
organisatiecomité doet echter ook
gaarne een beroep op de bevolking.
Vooral op het gebied van oude pren-
ieu, gebruiksvoorwerpen en landbouw
werktuigen hoopt men een belangrijke
bijdrage te kunnen krijgen van de
Leusdense bevolking. De belangstel
ling gaat daarbij ook uit naar alles
wat te maken heeft met de tabaks
industrie die in het verleden in de-
verf oji de buitenkant van het club
gebouw is ook hard nodig 26 maart
zal deze ojiknapdag gehouden worden.
Men hoopt dat veel ouders komen
helpen en dat met alleen de ..vaste
kern" alles moet opknappen. Uw kin
deren hebben er ook plezier van.
gen appeltjesrond Bertie Jagers lijkt
iemand, die nog aan het begin van
deze ontwikkeling in haar werk staat
Over haar kinderen vertelt ze. De
middelste dochter die 2e Mavo doet,
werkt ook op een weefraam en trekt
zich van alle bestaande technieken
niets aan Tegen de muur staat het
werkstuk, waaraan ze bezig isDikke
draden feloranje voeren de hoofd
toon. Het ziet er fijn kleurig uit. Even
laten komt ze binnen Uit school
Olga. Een kleine uitgave van haar
moeder Dezelfde gezichtsbouw
Lydia (16) is er niet. Zij is nu aan het
eind van haar opleiding elektro
techniek Ook weer iets heel bijzon
ders voor een meisje. Maar ze heeft
ijverig volhard als enig meisje op
school tussen de jongens. Op het
moment, dat ik dit verslag tik. is ze
echter met haar moeder in
Amsterdam om te praten over een
opleiding mode-ontwerp, illustratie
en verdere technieken in textiel aan
de school „De Schans", die samen
werkt met de Rietveldacademie
Haar moeder hoopt, dat het zal
lukken haar ingeschreven te krijgen.
Toch komt ook ineens bij deze doch
ter het kunstzinnige kantje tevoor
schijn. Duimen maar dat het lukt
Als ik vraag welke afmeting haar
grootste kleed heeft of heeft gehad,
zegt ze „Dan moet u even mee naar
ze streek een belangrijke rol heeft
gespeeld.
De tentoonstelling zal worden ge
houden in liet gebouw van de firma
Pon in Leusden Zuid. Voor deze plaats
is gekozen vanwege het feit dat ner
gens in Leusden Centrum een ruimte
gevonden kan worden waar de ten
toonstelling in zijn totaliteit kan wor-
LEUSDEN/CENTRUM - In het voorlich
tingscentrum aan de Zwarteweg werd
donderdag 24 februari een introduktie-
avondgehouden, waarbij modellen voor
de historische kleding getoond werden,
waarvan u er al een aantal in onze krant
hebt kunnen zien. Zoals u reeds bekend
is zal bij.de viering van hel 1200 jarig
bestaan van onze gemeente een groot
gedeelte van onze inwoners (liefst alle
maal) rond lopen in historische kledij.
De werkgroep Kleding introduceerde
binnen. Dat. hangt in het trapgat."
En als je dan de trap op bent
gegaan en op de overloop je om
keert, sta je ineens onvermoed
voor een schitterend kleed, dat
langs de witte muur hangt. Dicht
geweven in verschillende golven
nuances blauw/groen met grote
wollige witte rondingen, groot en
kleiner van vorm, vijf. Allemaal
ook weer in kleine strengen ver
weven. „Hier ben ik uitgegaan van
de zee met ijsschotsen, die er af en
toe boven uitpieken." „Ik dacht,
dat het uw gezin was. Vader, moe
der en drie dochters van verschil
lende grootte", zeg ik nadenkend
en een beetje onder de indruk van
het wit. „Zo zou je het misschien
•ook kunnen zien", antwoordt
Bertie Jagers. En ze bekijkt het
nog eens. Nu misschien met
andere ogen. Want dat is immers
het waarlijke van kunstwerk, dat
het voor verschillende uitleg vat
baar is. Dat ieder er iets voor zich
zelf van kan denken.
En ik denk het mijne van dit. Een
kunstwerk in het trapgat. Zo maar
midden in dit huis van Bertie
Jagers en haar gezin. Het straalt
warmte uit, ondanks de zee en de
ijsschotsen. Door openingen tus
sen het blauw speelt het wit van de
muur
Nine de Kruijff.
den ondergebracht en waar evenveel
aandacht aan de bewakingsaspecten
zou kunnen worden gegeven. De ten
toonstelling zal de naam dragen- ,,Li-
siduna tot Leusden" Voor inzendin
gen voor de tentoonstelling kan men
zich wenden tot de heer R. Polak,
Landweg 28 Leusden Centrum, tel.
033-41183
een twintigtal modellen, die makkelijk
zelf te maken zijn en waarvoor de patro
nen klaarliggen bij de firma's Lieskout
(centrum), Terpstra (Zuid), Ravenhorst
(Stoutenburg) en Watjes in
Achterveld.
In Leusden-Centrum vond de eerste in
troductieavond plaats en er was
werkelijk een overweldigende belang
stelling Er werd druk gediscussieerd
over stoffen en modellen en de vertegen
woordigster van de firma Lieshout kon al
heel wat inschrijvingen voor stof en pa
tronen noteren. Mevrouw Dijker was er
met haar historisch aangeklede poppen,
die werkelijk furore maakten. 1001 vra
gen werden er deze avond gesteld, hoe
den en banden ojjgezet en de kant en
klare modellen bekeken. De stoffen (ka
toen, linnen of zachte wol) werden ge
keurd, kleuren uitgezocht, kortom: er
waseen geweldig enthousiasme, waarde
wergroepleden wel erg blij mee zullen
zijn.
