SOCIOGRAFISCHE DOKUMENTATIE
GEMEENTE LEUSDEN
IEUSDER KRANT - ACHTERGRONDEN
DONDERDAG 3 MAART 1977
15
.-•-'CCr.Lv.eIe verdeling van h'.-t o 'i. tul
1 oc vii Vi voor Af. go*.': enter
1969
Procenr.n«le verdeling vn.n hot aantal 'Leerlinge.i
bijr onder nderv'oö
openbaar-
m
VTpLÊUTKRO N DSRWIJS
'/fn
bVJ
60
- - O'jzon der
50 j-
40 j-
C L_
ASISONDERWIJS
n
80
BE
b'/zoröcr
ei»
ner
n4i
i
- - ~o p e. r, baar
-+-
'69 '7a 71 '72 '73 '74 i '75 '76 j '77 '7 8 '79
J EEN ONZER VERSLAGGE-
S)
- Een van de aardigste
.«werkjes die de laatste tijd van
tselijke overheidswege zijn ver-
nen, is ongetwijfeld de ..Socio-
sche Dokumentatie Gemeente
leb". Een losbladig boekje, dat"
er meer ten behoeve van de
jen en de plaatselijke pers
samengesteld. Een schat aan
lografische gegevens wordt in
/bundeltje gepresenteerd. Zo valt
iet alleen in te lezen dat Leusden
1/973 14.764 inwoners telde, maar
W dat één van die inwoners in dat
lij; in een Gronings ziekenhuis
*'%st worden opgenomen,
e sociografische dokumentatie
de gemeente is voor een deel
lAftengesteld uit cijfers van de ge-
intezelf. Burgerlijke stand, bouw-
D| woningtoezicht en dergelijke
'ïsten stonden gegevens af. Maar
[fens werd gebruik gemaakt van
,ïrs van het Centraal Bureau voor
Statistiek en andere instanties om
ijelijkingen tussen Leusden en
/lulerland te kunnen maken.
boekje, dat door zijn
lige systeem gemakkelijk en
van actuele gegevens kan wor-
voorzien. is onderverdeeld in
aantal hoofdgroepen. Dat zijn:
ndgebied, Bevolking, Politieke
Verhoudingen, Volksgezondheid,
Volkshuisvesting, Kerkelijke gezind
te, Onderwijs, Ontwikkeling en ont
spanning, Beroepen arbeid, Verkeer
en vervoer, Financiën, Sociale en
Maatschappelijk zorg en Openbare
Veiligheid.
GRONDGEBIED
Om de volgorde van het boekje aan
te houden. De gemeente Leusden heeft
een totale oppervlakte van 6205 hecta
re Dat is zo sedert 1969. het jaar van de
samenvoeging met de gemeente Stou
tenburg Daarvoor bedroeg de opper
vlakte 4778 hectare.
Van de huidige oppervlakte is 54,6%
cultuurgrond Deze ligt dus buiten de
bebouwde kom. Bos en woeste grond
neemt 34,9% in beslag. Wegen (breder
dan zes meter en buiten de bebouwde
kom) en spoorwegen beslaan 1.3 pro
cent. Water neemt 0,6% van de opper
vlakte in Van de oppervlakte is 6,3%
bebouwd, terwijl in de toekomst nog
2.3% bebouwd zal worden.
ook de ontwikkeling van het aantal in
woners, met name in de laatste jaren
Gerekend vanaf het jaar van de samen
voeging met Stoutenburg, toen de ge
meente 10.031 inwoners ging tellen, is
het aantal inwoners nu zo ongeveer
verdubbeld. De voorlopige gegevens
over 1976 geven namelijk aan dat er
19.078 mensen in Leusden wonen.
Vooral tussen 1971 en 1974 groeide
Leusden aanzienlijk: respectievelijk
met 13,92%, 12.85%, 12,08% en
16.12%. Het promillage Nederlanders
dat in Leusden woont - voor het laatst
berekend over 1974 - bedroeg toen
1.26. Duidelijk is dat de toename van de
bevolking sedert 1970 voornamelijk
een gevolg van migratie. Wel heeft
Leusden jaarlijks een geboorte
overschot dat er landelijk gezien mag
wezen, maar het aantal boorlingen valt
in het niet bij de immigranten.
BURGERLIJKE STAAT
Vanaf 1972 geeft de sociografische
dokumentatie Leusden een specificatie
van de burgerlijke staat en het geslacht
van de inwoners. De verhouding
gehuwden-ongehuwden is vrijwel fifty-
fifty. De cijfers over 1976 luiden:
gehuwd 49,3%, ongehuwd 47.7%, we
duwstaat 2.3% en gescheiden 0.7%.
Leusden is wat betreft de leeftijd van
de inwoners jong. Bijna eenderde deel
van de bevolking (31,1 is jonger dan
vijftien jaar, volgens de gegevens van 1
januari 1976 Precies eenderde van de
bevolking (33%) is tussen de 20 en 40
jaar. Dan volgt een groep van 21 die
tussen de veertig en vijfenzestig is.
Slechts 5.9% van de bevolking is ouder
dan vijfenzestig jaar. Dit alles volgens
de gegevens van 1 januari 1976.
KVP
20,7%
(36,1
CHU
9,6%
(11.8%)
AR/SGP
8,4%
(11.9%)
WD
28,1
(12.7%)
GVP
3,5%
1.5%)
Kuijpers
9.4%
(-
Diversen
4.5%)
VOLKSGEZONDHEID
Onder het kopje volksgezondheid
zijn voorlopig alleen nog maar
gegevens te vinden over de aantallen
Leusdenaren, die in verschillende jaren
in het ziekenhuis belandden De gege
vens beslaan de jaren 1971 tot en met
1973. Zoals gezeg: één Leusdenaar
kwam in 1973 in Groningen in het zie
kenhuis terecht. Maar duidelijk is na
tuurlijk, dat Leusden op de
Amersfoortse ziekenhuizen is aange
wezen. jaarlijks ligt tussen de 9 en 10%
van de bevolking gedurende korte of
langere tijd in het ziekenhuis.
VOLKSHUISVESTING
Dat het aantal woningen in de ge
meente zeer is toegenomen zal geen
verwondering wekken. Per 31
december 1959 stonden er in de ge
meente Hamersveld 789 woningen. Na
de samenvoeging met Stoutenburg
(1969) werden dat er 2341Nu staan er
(31 december 1976) 5356 woningen in
Leusden.
De groei van het aantal woningen
was het sterkst in 1971, toen er 555
woningen bij kwamen. Daarmee nam
het aantal huizen met bijna een kwart
toe. In 1974 werden 800 huizen opgele
verd, en dat was toen precies 20% van
het aantal bestaande woningen.
De gemiddelde bruto-
woningbezetting (het aantal personen
dat gemiddeld in éen huis woont)
daalde in Leusden in loop der jaren, net
zo als dat in heel Nederland het geval
was. Maar de woningbezetting is in het
dorp door de jaren heen altijd wel hoger
geweest dan in geheel Nederland. Ook
nu nog. Het laatste vergelijkingscijfer
dateert van 1974De bezetting in Leus
den was toen 3,57 tegen een landelijk
cjijfer van 3,15
De cijfers geven ook een specificatie
naar het soort huizen (vrije sector -
premiekoop - premiehuur - etc.) dat in
Leusden te vinden is.
KERKELIJKE GEMEENTE
De indeling van de inwoners van
Leusden naar godsdienst:
Rooms-Katholiek 37%
V ----- c
1974
CHU
Ned Hervormd 24%
Gereformeerd 8%
Overige kerkgenootschappen 7%
Geen 24%
Deze cjjfers dateren van 1 januari
1976. In Achterveld is het percentage
katholieken veel hoger: 70%. Het per
centage niet-kerkelijken is er aanmer
kelijk lager: 6%.
ONDERWIJS
Het onderwijs in Leusden is met de
groei van het aantal inwoners uiteraard
ook aanzienlijk in omvang toegenomen
Aan het begin van het lopende school
jaar gingen er in de hele gemeente 829
kleuters naar school, het grootste deel
daarvan (614) bevolkt de scholen in
Leusden-centrum. In Leusden genieten
2382 kinderen lager onderwijs. Het so-
ciaografisch boekwerkje geeft zelfs een
onderverdeling van het aantal
leerlingen per klas Daaruit blijkt dat
POLITIEKE
VERHOUDINGEN
BEVOLKING
Interessant is in Leusden uiteraard
De politieke verhoudingen in het dorp
zijn met de grote immigratie van de
laatste jaren aanzienlijk veranderd. Dat
is geen nieuws, want de laatste
bekende cijfers over het stemgedrag
in Leusden, dateren van de gemeen
teraadsverkiezingen van 1974. De ver
houdingen lagen toen zo:
PPL 20.2% (19.7%)
GEMI00ELDE BRUTO - WONINGBEZE TTING
3,6
INDEXCIJFERS van het aantal misdrijven ter kennis van de politie
gekomen en het aantal processen-verbaal welke door de politie zijn
opgemaakt ter zake van overtredingen(gemiddelde van; 1970 en 1971 100)
500
400
300
200
nederland
aantal
personen
per 1-6-1969 io do gomeonte Stoutenburg bij de gemeente Leusder,
GEREGISTREERDE AR b. 0 SRESER VE (gemiddelde per kwartaal)
400
300
100
i
-1-7-t
1970 1971
1 972
1973 1974
1975 1976 1977
1972
1973
1974
1975
157o
vooral de lagere klassen (1 en 2) druk
bevolkt zijn.
ONTWIKKELING
SPANNING
EN ONT-
Volgens de sociografische dokumen
tatie valt het peuterspeelzaalwerk in de
categorie ontwikkeling en ontspanning.
De cijfers daarover dateren uit 1975. Er
waren toen vijf peuterspeelzalen in de
gemeente, waarvan er één pas in au
gustus van start ging. Die speelzalen
draaiden in totaal 934 uur. met een ge
middelde uurbezetting van 19,6 kinde
ren.
Ook tot de „ontwikkeling en ontspan
ning" worden de sportakkommodaties
gerekend. Daarvan wordt het volgende
overzicht gegeven: In de gemeente zijn
zeven voetbalvelden, één korfbalveld,
één handbalveld, drie hockeyvelden,
negen tennisbanen, twee maneges,
vier gymlokalen, één sportzaal, één
overdekt en één openlucht zwembad,
één tafeltennisruimte, twee biljartzalen
en twee schietbanen.
FINANCIEN
Ook de ontwikkeling van de
inkomsten en uitgaven van de ge
meente is opgenomen. Statistisch on
getwijfeld interessant, maar veel
„nieuws" is er niet uit te halen. De
laatste gegevens dateren van 1973
Dat zal ongetwijfeld in verband staan
met het feit, dat het jaren duurt voor
gemeenterekeningen door de accoun
tants zijn goedgekeurd. Vandaar dat we
(uiteraard) de begrotingen over 1974 tot
en met nu al kennen en in het verleden
al gepubliceerd hebben, maar dat ze
nog niet in de sociografische
dokumentatie verwerkt zijn.
SOCIALE EN
LIJKE ZORG
MAATSCHAPPE-
Onder het hoofdje Sociale en Maat
schappelijke zorg valt onder meer te
lezen, hoeveel personen er een beroep
moesten doen op de Algemene Bij
standswet. En dat dan over de laatste
zes jaar gespecificeerd per kwartaal.
OPENBARE VEILIGHEID
De criminaliteit in de gemeente tot in
de finesses ontleed. De laatste zes jaar -
de periode waarover de gegevens ver
strekt worden - heeft er niemand in het
dorp een misdrijf begaan tegen de staat
en de koningin. Belangrijkste misdrijven
vormen de groepen eenvoudige en ge
kwalificeerde diefstal. In 1970 werden
in die categorieën respectievelijk 20 en
9 gevallen aan de politie gemeld. Vorig
jaar ging het respectievelijk om 76 en 55
gevallen Het aantal meldingen van
vernielingen was in 1973 en 1974
tweemaal zo hoog als verleden jaar (6
gevallen). Misdrijven tegen het leven
werden in zes jaar tijds in het dorp
tweemaal gepleegd, één keer deed zich
een geval van dood door schuld voor.
Bij de politie werd in die periode 36 keer
melding gemaakt van mishandeling,
waarvan vorig jaar negen keer.
In 1976 werden 15 personen aange
houden wegens rijden onder invloed.
Dat waren er zes meer dan in 1975.
terwijl het er in de jaren daarvoor nooit
meer dan drie waren geweest. Behalve
de Wegenverkeerswet en het wetboek
van Strafrecht werden andere wetten
vorig jaar 184 keer overtreden
De samenstellers van de sociografi
sche documentatie hebben ook
becijferd het aantal misdrijven ter
kennis gekomen van de politie, per
tienduizend inwoners. De totaal cijfers
zien er dan voor zes jaar als volgt uit:
1970: 4,7; 1971 7,8; 1972; 12,1; 1973:
12,9; 1974: 10.2; 1975: 8,2; 1976 9.7
In de categorie overtredingen: In zes
jaar tijd werd tweemaal iemand bekeurd
vanwege openbare dronkenschap. De
wegenverkeerswet wordt met name
sedert 1973 veelvuldig overtreden. In
1976 ging het in de verkeerssector om
1171 overtredingen. Jachtwet. Visse-
rijwet en Vogelwet willen ook nog al
eens overtreden worden vorig jaar 29
keer
