Honderd vierkante meter podium
en plaats voor 5000 toeschouwers
igisseur George Bruens: een
irfektionist....
„Rijksdag 777"- gigantisch historisch
eeuwfeest
spektakel als hoogtepunt
1200
Historisch
verantwoord....
George Bruens, de man die voor het scenario en de regie van de
Lisiduna tekent.
BERT VOS
IJSDEN De Leusdenaren weten het nu allemaal wel: dankzij de schenking
an de Villa Lisiduna door Karei de Grote aan Alberecht van Utrecht in 777,
nonen *(j nu met z'n allen in een flink uit de kluiten gewassen dorp, dat Leusden
it<t. Een stukje geschiedenis, dat uit de annalen tevoorschijn kwam en de
ufcfelreeksc aanleiding vormt voor een gradioze viering van Leusden's 1200 jarig
Kan. Wat aanvankelijk als een suggestie ter tafel kwam een extra raadsver-
idering in historisch kader - is in de loop der maanden snel uitgegroeid tot een
rqjekt, dat gigantische vormen aanneemt en z'n weerga in de Leusdense
eachicdenis wellicht niet kent. Nadat de heer Mikkers namens de gemeente aan
^|uffelen is geslagen in oude archieven rijpte al snel het plan aan de hand
Ee resultaten - om die zogenaamde extra raadsvergadering uit te bouwen tot
bonstruktie van een Rijksdag uit 777, zoals Karei de Grote die in Lisiduna
■den zou kunnen hebben. Toen die beslissing viel, werd het al spoedig voor
leo duidelijk, dat voor het realiseren van een dergelijk gigantisch projekt
nodig was dan een lange tafel en wat stoelen, waarachter de vroede vaderen
zouden kunnen nemen. Daarom werd een expert aangetrokken om
hs Leusden 1200 deze zaak te gaan regelen. Het oog viel op George Bruens,
■daal [Utrechts] adviseur van het Nederlands Centrum voor Amateurto-
Hg is met een tiental anderen - druk bezig een groots opgezet historisch
jakelstuk onder de naam „Rijksdag" gerealiseerd te krijgen. En dat is geen
Kgheid, zoals al snel bleek uit een gesprek, dat we met hem hadden.
duizend-koppige publiek alles tot in de
finesses zal kunnen zien en horen. Alles
gaat zich afspelen voor het gemeentehuis
waar op het parkeerterrein en een deel
van het grasveld het podium zal worden
opgesteld en de tribune voor de toe
schouwers (waarvan een deel overdekt
zal kunnen genieten van het spektakel
stuk) zal een plaats krijgen op de rest
van het grasveld tot aan de Hamers-
veldseweg.
ENORME INZET
George Bruens: „Toen ik met dit kar
wei begon, dacht ik, dat ik alleen de
regisseur zou zijn. Dat was een misvat
ting. want intussen ben ik ook het
scenario aan het schrijven, dat opge
bouwd zal zijn uit tientallen scènes, die
allemaal op het grote podium zullen
plaatsvinden. Voor zover ik weet, zijn
dat er nu al meer dan zeventig. Kijk,
als een dergelijke spektakelstuk wil sla
gen, dan moeten de medewerkers ge
motiveerd zijn. Ze moeten weten, wat
ze aan het doen zijn en ze moeten
enthousiast zijn. Nou, aan motivering,
inzet en enthousiasme ontbreekt het
niet bij de zestig tot zeventig Leusde
naren. die aan het spel mee doen. Het
is enorm. En daarom ben ik er eigenlijk
van overtuigd, dat het wat de spelers en
speelsters betreft wel zal lukken. Je
staat versteld als je ontdekt, hoeveel
onvermoed talent er onder de deelne
mers schuilt. Iedere rol in deze rekon-
struktie van de Rijksdag is een hoofd
rol en dat betekent, dat iedereen even
veel aandacht moet krijgen tijdens de
rpetities om zo veel mogelijk uit een rol
te kunnen halen.
REQUISIETEN
Een apart probleem vormt het verkrij
gen van de juiste requisieten. Bruens:
Omdat er van die periode (rond 777) zo
weinig historisch bekend is. moeten wij
ons heil zoeken in afbeeldingen uit die
tijd De kleding, de wapens, de muziek
instrumenten. al die zaken moeten his
torisch verantwoord zijn - daar streven
we tenminste naar - en het is dan ook de
kunst om dat uit de afbeeldingen en
archiefmateriaal te kunnen halen. Mu
ziekinstrumenten. om maar eens iets te
noemen, werden ook in die tijd ruim
schoots gebruikt. Maar waar vind je nu
windorgels, doedelzakken met twee pij
pen e.d.? En als je die instrumenten
eindelijk hebt versierd, hoe kom je dan
aan muziek en wie kan het spelen?"
Problemen, die in de loop der tijd best
opgelost zullen worden, maar die wel
veel tijd en inspanning vergen. George
Bruens heeft nu een boekje op de kop
kunnen tikken, waarin ballades uit die
tijd staan, kompleet met muziek. En
zoiets helpt natuurlijk enorm.
Gelukkig heeft Bruens de beschikking
over een uitstekend geoutilleerd ge
meentelijk apparaat (gemeentewer
ken). ..Daar ben ik erg blij mee", zegt
hij. ..dat scheelt enorm in de organisa
tie". De heer A. H. van Kraaikamp is
toegevoegd aan de organiserende werk
groep en hij is de man. die er voor moet
zorgen, dat de technische kant van de
zaak straks zo perfekt mogelijk is uit
gevoerd. En dat is wellicht - met de
regie - het meest moeilijke karwei.
EEN UUR LANG
Het spektakelstuk gaat in totaal onge
veer zestig minuten duren. Zestig mi
nuten, waarvoor eigenlijk maandenland
keihard moet worden gewerkt. Waar
voor dagelijks tientallen mensen druk in
de weer zyn om er voor te zorgen, dat op
woensdag 8 juni er alles perfekt uit zal
zien. Een spektakelstuk van een uur
lang als extra raadsvergadering? Nu is
het bekend, dat onze gemeentelijke ver
tegenwoordigers er in het algemeen niet
tegen opzien om met verve een uur vol te
DUIZEND TOESCHOUWERS
!e 33-jarige George Bruens, die naast
Herk als adviseur bij het Nederlands
[urn voor Amateurtoneel nog tal
irtdere projekten onder handen
I speelde de hoofdrol in de Neder-
e film ..Elckerlijc" van regisseur
piling en heeft wellicht ook daar-
(nige nuttige kennis opgedaan ten
Sen van historische stukken. Bruens
jperfektionist, wat duidelijk blijkt
^nseen werkbespreking, waar we een
mee maakten en Bruena met
jarendheid zijn beslissingen ten
fcn van aan te schaffen of te maken
lieten nam. Dat perfektionisme
pekt ook uit het feit, dat de histori-
jauthenticiteit van het complete
jakelstuk zal worden getoetst door
EJ E A. L. Struyck, gemeente-archi-
|ris van Utrecht. Aan de hand van
^n, schilderijen en prenten wordt
Euht om de werkelijkheid van toen
Jtmogelijk te benaderen,
pjksdag zal zich af gaan spelen op
por Leusdense begrippen giganti-
Kiium van maar liefst honderd
fente meter, opgebouwd uit ver
sie elementen, die er toe moeten
ftgen. dal het naar verwachting vijf-
praten, maar dat zou voor zo'n feestelij
ke gebeurtenis teveel van het goede kun
nen zyn. Wat er dan ook gaat gebeuren
op het pdoium is naast het hoogtepunt
[de schenking van Lisiduna aan Albe-
recht van Utrecht], eigcnlyk een kom-
plete, kermisachtige markt. Bruens:
,,Een Rijksdag bracht dat gewoon met
zich mee. Karei de Grote kwam niet zo
heel vaak, maar als ie dan kwam, dan
werd er meteen een groots feest omheen
gebouwd. Een feest met kermisattrak-
ties zoals acrobaten en marskramers, die
in alle toonaarden probeerden hun voor
treffelijke waren uit soms verre landen
aan de man of vrouw te brengen. Dat
feest gaan we rekonstrueren. Aan de
hand van tientallen scènes, die zich over
liet hele podium afspelen, zal een indruk
worden verkregen hoe het er vroeger
toeging tydens zo'n ryksdag. Het scena-
Een ontwerp van gigantische podium waarop zich het kleurrijke gebeuren sfarmkt
gaat afspelen.
/SDEN - George Bruens werd op 20
"Ti 1944 geboren te Zwolle. Na de
kelyke schoolopleiding bezocht
jaar de kunstacademie te Ensche-
_Tudens zgn militaire diensttijd be-
hg de LO-akte tekenen om daar-
L kost te kunnen verdienen met het
tekenlessen op scholen. Daar-
SiL0f!ï'kkelde hy zich als kunst-
[diverseeksposities].
'JNgde verschillende kaderkursus-
d,daktische - en pedagogi-
en was als docent ekspressie
■"jam op scholen en instituten.
e belangrijke projekten in deze
Ven: -het werken met geestelijk
'capten ,,het begeleiden van
•atievc workshop in het huis van
e" -een tweejarig projekt op
nische sphool", waarbij het ging
in ergratie van de technische op-
met beeldende kunst,
itstond een werkvorm tussen zijn
MK- en beeldende aktiviteiten,
C n ,Vl^f Jaar re8ies b,J bet ..Ne
ws Rekreatie Theater".
Il97-)CS Was er de oorzaak van dat hij
■.provinciaal (Utrecht)-toneel-
>n dienst van het Nederlands
v°or Amateurtoneel werd. Dit
-staat uit het regisseren van to-
?Pen. t begeleiden van groepen
L mel dramatische vorming bezig
en net stimuleren en aktiveren
leelaktiviteitcn in de provincie
t ,0 a- bij Stichting Tejater Kik-
F'van dit werk vraagt een brede
I 8. welke hij b.v. opdeed bij
professionele kadertrainingen van het
Nederlands Centrum voor Amateurto
neel (is tevens als trainer op de afdeling
Krcatieve Koomunikalie van hetzelfde
centrum). Hij heeft op internationale
theaterfestivals in Duitsland en Ierland
geerkt, waar hij werkgroepen leidde, die
als thema hadden, de intergratie van
beeldende mogelijkheden en drama in
het theater.
George Bruens: ..Op dit moment heb
ik een eigen theatergroep, geef lessen in
dramatische vorming en geef met mijn
spelgroep demonstraties in de provincie
Utrecht. Daarnaast ben ik adviseur van
het Nederlands Centrum voor Amateur
toneel in de provincie Utrecht en vanuit
die funktie geef ik onder meer amateur-
toneelverenigingen adviezen over allerlei
zaken."
Bruens heeft nu ook de beschikking
over een eigen video-studiootje. waar hij
driftig mee werkt om o.a. leden van zijn
spelgroep vertrouwd te maken met dit
medium. Voor de Rijksdag in Leusden is
zijn uitgangspunt, dat het zo levendig
mogelijk moet zijn. En historisch zo
exact mogelijk. Hij is een vurige propa
gandist van levend theater, waarbij on
der meer improvisatie een niet onbelang
rijke rol zal kunnen spelen, zij het dan
binnen het kader van de totale gebeurte
nis. ..Iedere rol is een hoofdrol en is
belangrijk", is zijn uitgangspunt. Zijn
vrouw Maja werkt eveneens hard mee
aan de Rijksdag-opvoering.
Zij doet de bewerkingsregie. En is ver
der werkzaam ballet-pedagoge als zij
niet betrokken is bij het werk van haar
George Bruens als „Elckerlijc"
man. ..wat maar zelden niet het geval
is", zoals Bruens zgt.
George Bruens speelde vorig jaar de
hoofdrol in de Nederlandse speelfilm
..Elckerlijc" van de Utrechtse cineast-
regisseur Jos Stelling (die zijn speelfilm
debuut maakte met ..Marieken van
Nieumeghcn")
Al met al heeft de gemeente Leusden
voor de regie van haar Rijksdag een
man aangetrokken, die op dit terrein
reeds zijn sporen heeft verdiend voor het
overige ligt het voor een groot deel aan
de mcdcspclenden. of hun enthousiasme
en inzet groot genoeg zal zijn om de
..Rijksdag" tot een grandioos succes te
maken.
„Wat dat betreft heb ik alle vertrou
wen. De inzet van het enthousiasme is
enorm. Ik sta by elke repetitie weer
versteld over de wyze, waarop alle mede
spelers en -speelsters raadsleden, ge
meentebestuur, ambtenaren en leden
van de stichting Leusden 1200] de ryks-
dagsuggestic tot leven laten komen. In
spel en improvisatie. En erg gemotiveerd
en dat is een belangryk uitgangspunt
voor succes," aldus Bruens. En dat is de
vakman.
LEUSDEN - George Bruens is een
man, die naar perfektie streeft. Toen
hij werd gevraagd de regie van het
spektakelstuk „Rijksdag" op zich te
nemen en hij werd gekonfronteerd
met de bedoeling ervan, ging hij
ermee akkoord. „Maar als we het
gaan doen, dan wel goed," heeft hij
toen gezegd en dat is het motto,
waarmee Bruens en de zijnen
werken tijdens de voorbereiding en
realisering van dit „klank en licht
spel" in historisch zo perfekt
mogelijk kader. Een voorbeeld van
dat perfektionisme, is het officiële
dokument, waarop de schenking van
de villa Lisiduna door Karei de
Grote aan Alberecht van Utrecht
wordt beschreven. Van de tekst was
alleen een foto-kopie beschikbaar.
Niet voldoende om als hoogtepunt
mee te spelen in het stuk „levend
theater" van deze Utrechtse toneel
adviseur. Daarom werd gezocht
naar een mogelijkheid om de tekst in
het oorspronkelijke Karolingische
schrift op een officieel en historisch
verantwoord dokument over te
brengen, kompleet met het zegel
van Karei de Grote. Daarin is men
geslaagd, maar men moest er wel
voor naar Duitsland.
Het gemeentearchief van de
Duitse stad Marburg a/d Lahn en het
gemeentearchief van Münster
werden bereid gevonden om voor
een zo authentiek mogelijk doku
ment te zorgen. En dat gebeurde. De
regisseur is nu in het bezit van een
dokument, dat vrijwel identiek moet
zijn met het origineel. Kompleet met
het waszegel van Karei de Grote.
Het dokument zal later - na de
viering van Leusden 1200 - wellicht
een opvallende plaats in het ge
meentehuis, in de raadszaal kunnen
krijgen als tastbare herinnering aan
het feit, dat dankzij de schenking
van Karei de Grote vijftien raadsle
den en wethouders iedere maand
mogen praten over het wel en wee
van Leusden.
rio hiervoor groeit nog steeds tydens de
repetities, want telkens wordt er weer
nieuwe suggesties aangedragen, die de
moeite waard zyn om te worden uitge
voerd."
Ryksdag 777 - 1977. Een klcurryke
belevenis. De moeite van het bekyken
waard. George Bruens heeft er alle ver
trouwen in, dat het zal slagen. Een spel
breker kan het weer nog zyn. Want
slechts een klein deel van de publieke
tribune zal overdenkt zyn, evenals het
podium.
ENORM DECOR
Bruens alles op alles zal zetten om van
dit historische spektakelstuk een kleur
rijk gebeuren te maken. Niet alleen om
dat bekend is geworden dat ook prins
Claus aanwezig zal zyn, maar ook, om
dat de „Ryksdag" van de .lering van
het twaalfbonderdjarig bestaan van Lisi
duna het onbetwiste hoogtepunt van ze
ven dagen feest moet worden. Een ge
beurtenis, waarover nog jaren later zal
worden gepraat.
Voor de Rijksdag heeft Bruens een
groot decor nodig; een doek van maar
liefst 13,5 bij 4,5 meter. Dit doek, dat de
villa Lisiduna voorstelt in het Leusdense
landschap van 1200 jaar geleden (er zijn
overigens geen afbeeldingen van deze
villa bekend), zal worden geschilderd
door de Achtervelder J. J. Jehee. die
daarbij zal worden geholpen door vijf
andere leden van de Leusdense vereni
ging van vrijctijds-schilders. ,,De Vrije
Kwasten". Momenteel is de heer Jehee
bezig met schets-ontwerpen voor dit gi
gantische doek. De kunst zal straks zijn
om het definitieve ontwerp op een opper
vlak van ongeveer vijftig bij twintig cen
timeter exact over te brengen (in kleur)
op dat doek van 13,5 bij 4,5 meter. Dat
DONDERDAG 5 ME11977
Prins Claus /.al aanwezig zyn op de officiële dag van Leusden 1200, woensdag 8
juni. Hier gefotografeerd tydens het défilé met vrouw en kinderen.
kan op verschillende manieren, maar
elke methode heeft haar voor- en nade
len, zodat het nog wel eventjes puzzelen
wordt.
Om een globale indruk te geven van de
opzet: voor de belichting van het grote
podium schat belichtingsman Jaap De-
fourny ongeveer 60.000 watt aan lampen
nodig te hebben. En dan hebben we het
nog niet over de geluidsinstallatie, die
ook met ettelijke duizenden watts in
staat zal moeten zijn om de duizenden
aanwezigen het gesprokene te kunnen
laten volgen. Technische problemen, die
nog maar niet een, twee, drie zijn opge
lost. „Iedereen, ook de mensen op de
achterste rij, moet het spektakel met alle
scènes goed kunnen volgen. Het geluid
en de belichting, zowel als de opstelling
van de tribune, moet perfekt zijn om dat
te kunnen bereiken." Bruens praat er
met zijn collega's over, als dat een klei
nigheidje is.
FINANCIEN
Wie moet dat allemaal betalen, zal de
burger zich afvrfagen na lezing van dit
artikel. De gemeente Leusden stelt voor
de gemeentelijke dag op woensdag 8 juni
een kleine vijftig mille beschikbaar uit
de reserve-po culturele doeleinden. Bo
vendien zullen verschillende onderdelen
van deze dag worden gesponserd. Voor
zitter Van Gooi van de Stichting Leus
den 1200: „Het zal natuurlijk ettelijke
duizenden guldens gaan kosten, deze
Rijksdagrekonstruktie, maar ik weet,
dat verschillende sponsors er aan bijdra
gen en dat bovendien wat betreft de
technische kant ook goedkope hulp
wordt geboden."
PRINS CLAUS
Het is duidelyk, dat regisseur Georg
Op Don Bosco in Leusden en de Niek Savioschool in Amersfoort zijn leerlin
gen druk bezig met het maken van voorwerpen, die tijdens de viering van
Leusden 1200 gebruikt worden, zoals een schandpaal, toegangspoorten en
tolbomen.
