Regeringscombinatie
PvdA/CDA beste mogelijkheid
Nederland
ROND DE
STEMBUS
SS
Verkiezingsuitslag wijst uit:
Zetelverdeling Tweede Kamer
Totaal-overzicht opkomst
Verstedeling plattelandsgemeenten
Eerste uitslag
van de BDU-Krantenkombinatie
met uitslagen van de verkiezingen voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Een uitgave van:
De Barneveldse Krant, de Leusder
Krant, Lunters Nieuwsblad,
de Stad Nijkerk en de
Woudenberger/Scherpenzeelse Krant
Verklaring der gebruikte afkortingen
DONDERDAG 26 ME11977
HOE VERDER?
verkiezingen zijn in verschillend
Jicht een komplete verrassing ge-
leo. De grootste er van is wel, dat
rdA zoveel heeft kunnen winnen ten
van partijen als PPR, CPN,
en PSP. Daarentegen heeft D66
wellicht dank zij haar populaire
ivoerder, maar toch ook - me-
wij - door haar onafhankelijker op-
|liog ten aanzien van de PvdA kun-
verheffen van een afgeschreven
Ij tot een winnende politieke orga-
itie, van 6 naar 8. Zetten we hel
[maal netjes op een rijtje, dan zien
if het volgende (1972 en 1977)
Ie oorspronkelijke bondgenoten
PvdA 43 53
PPR 7 3
DM 6 8
DS70
56
64
6
1
62
65
7
2
CPN
69 67
Een duidelijke hang van deze kiezers
uir gematigde politiek, het onzekere
dm wel uiterste latend voor wat het is.
j Kijkt men er de konfessionele stem-
jners op aan, dan ontdekt men bet on
derstaande:
EVP, ARP, CHU 48
PA 49
_4849
SGP 3 3
GPV 2 1
RFP 0
RKPN 1 Q
54 53
Wanneer men in aanmerking wil ne-
Jtnen, welke anti-propaganda er gevoerd
iliuit bepaalde konfessionele kring te
gen de totstandkoming van het CDA,
<M moet de gevolgtrekking zijn, dat
Jook de kiezers uit deze kring meer ver
bouwen hebben in bundeling van krach-
Aan liberalen zijde eigenlijk een
soortgelijke ontwikkeling:
WD 22 28
BP 3 1
25 29
Uiteraard is deze indeling aanvecht
baar, het gaat ons er slechts om aan te
tonen, dat er over de hele linie sprake
is van een soortgelijke ontwikkeling:
behoefte aan groter eenheden om tot
verduidelijking in de landspolitiek te
komen.
Bij alle kans op verschillende uitleg
van de cijfers blijft één ding onverlet:
de PvdA is de grote overwinnaar. Ook
de grote opkomst wijst er op, dat de
kiezers niet onzeker hebben willen la
ten aan wie zij de eerstkomende vier
jaar een leidende rol hebben toege
dacht. Het ligt voor de hand daarbij te
denken aan een regeringskombinatie
van PvdA en CDA. Juist in onze om
standigheden blijkt echter, dat voorkeur
zou dienen te hebben een breedsamen-
gestelde regering van PvdA, CDA en
WD, zowel de winst van PvdA als die
van de WD wijst in die richting. Be
langrijke grote groepe(eringe)n zou
den elkaar niet moeten uitsluiten van
de regering als daartoe geen uitermate
dringende redenen bestonden. Onze sa
menleving worstelt met zulke grote
problemen, dat deze partijen het in elk
geval de komende vier jaar eens met
elkaar zouden moeten proberen. Het
parlement kan dan fungeren als de
- laten we het noemen - natuurlijke
tegenhanger.
Lettend op bestaande verhoudingen,
is het gewoon te dwaas om rond te lo
pen dat een deel - hoe belangrijk cij
fermatig ook - alleen de dienst zou
willen uitmaken. Als mensen wilden
beseffen, wat voor mogelijkheden ze
hebben als ze in positieve zin willen
samenwerken, zouden ze aan het tegen
deel zelfs niet wensen te denken.
R.
DEN HAAG - De verkiezingsuitslag maakt de vorming van
een nieuwe regering met PvdA en CDA het meest voor de hand
liggend. Dit kan worden geconcludeerd uit de politieke reacties
over de grote winst van de PvdA en de kleinere winst van het
CDA. Samen zijn deze twee partijen woensdag op 102 zetels
gekomen.
Een regering van CDA en VVD is overigens evenmin uitge
sloten, omdat liberalen en christendemocraten samen ook aan
een meerderheid in het parlement komen (77 zetels).
CDA
PvdA
VVD
PPR
CPN
D'66
DS70
SGP
BP
GPV
PSP
RKPN
DAC
FBN
SP
NVU
VAW
ECU
KEN
RPF
NMP
Griek
PvdB
Jusia
AWA
NRP
DMP
PVHR
STAM
FNP
GRONB
VROUW
Christen Democratisch Appèl
Partij van de Arbeid
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Politieke Partij Radikalen
Communistische Partij van Nederland
Democraten '66
Democratisch Socialisten '70
Staatkundig Gereformeerde Partij
Bóeren-Partij
Gereformeerd Politiek Verbond
Pacifistisch Socialistische Partij
Rooms Katholieke Partij Nederland
Democratisch Actie Centrum-Vrijzinnig Democraten
Federatie Bejaardenpartijen Nederland
Socialistische Partij
Nederlandse Volks-Unie
Verbond tegen Ambtelijke Willekeur
Europese Conservatieve Unie
Kommunistische Eenheidsbeweging
Reformatorische Politieke Federatie
Nederlandse Middenstands Partij
Lijst Griek
Partij van de Belastingbetalers
Lijst Jusia
Anti-Woningnood Aktie
Nieuwe Roomse Partij
Democratische Midden-Partij
Partij van het Recht
Lijst Stam
Fries Nationale Partij
Gronniger Bond
Vrouwelijke Ratio in Overleg en Uitvoering Wettelijke
bepalingen
De grote winnaar bij de Tweede-
Kamerverkiezingen is de PvdA. Zij klom
van 43 naar 53 zetels en blijft daarmee de
grootste partij van Nederland. De
andere winnaars: het CDA (van 48 naar
49 zetels) de WD (van 22 naar28 zetels)
en D '66 (van 6 naar 8 zetels).
De Nederlandse kiezer heeft zich
woensdag meer dan ooit tevoren tot de
grote partijen gewend. De kleine
partijen hebben daarvoor hetgelagmoe-
ten betalen. Grote verliezers waren dan
ook de PPR en de CPN. De radikalen
zakten van zeven naar drie kamerzetels
en de CPN van zeven naar twee. Van de
in de Kamer zittende partijen komt
alleen de RKPN niet meer terug. Geen
enkele groepering die nog niet in de
kamer zat, haalde voldoende stemmen
voor een zetel.
Uit de reacties van de leiders van de
grote partijen is nog weinig op te maken
voor wat de formatie betreft. PvdA-
lijsttrekker Den Uyl toonde zich vooral
verrukt over de grote opkomst. 87,5
procent, dat is bijna vijf procent boven
die van vijf jaar geleden. Uit de uitslag
blijkt volgens hem voorts dat de verkie
zingscampagne niet mat is geweest zoals
is gesuggereerd, maar wezenlijk is aan
geslagen. „De mensen zien gelukkig
dwars door alle incidenten heen" Den
Uyl toonde zich verder terughoudend in
zijn commentaar in verband met de Mo
lukse gijzelingsacties, die als een
schaduw over de verkiezingen hebben
gelegen.
Voor CDA-lijsttrekker Van Agt
waren de gijzelingen de reden, dat hij
zich van commentaar wenste te onthou
den. Van Agt en ook premier Den Uyl
hielden zich woensdagavond intensief
met de Molukse acties bezig.
VVD-leider Wiegel constateerde dat
de PvdA met haar winst de kleine
partijen heeft leeggegeten. De VVD
heeft volgens hem een grote achterstand
1972
1972
na correctie')
1977
TOTAAL
150
150
150
CDA
48
47')
49
PvdA
43
43
53
VVD
22
22
28
PPR
7
7
3
CPN
7
7
2
D'66
6
5')
8
DS'70
6
6
1
SGP
3
3
3
BP
3
3
1
GPV
2
2
1
PSP
2
2
1
RKPN
1
1
0
OVERIGEN
-
2')
0
De heer J. Huijsen heeft de fractie van het CDA op 30 maart
1976 verlaten en de heer G. Nooteboom verliet op 4 december
1976 de fractie van D'66. Beide kamerleden hebben thans zitting
als onafhankelijke leden.
KAMER 1972
STATEN 1974
KAMER 1977
perc.
stemmen
perc.
stemmen
perc.
stemmen
NEDERLAND
82,9
7394045
74,5
6751773
87,5
8314082
GRONINGEN
85,4
314733
79,0
294485
88,4
343408
FRIESLAND
86,6
306582
80,4
292009
90,8
349982
DRENTHE
85,4
216523
79,0
206523
90,5
252874
OVERIJSSEL
87,0
535924
80,5
505814
91,3
603679
GELDERLAND
84,5
469568
76,0
807212
89,6
1015970
UTRECHT
84,4
469568
76,3
434894
88,4
530913
NOORD-HOLLAND
83,5
1317642
75,4
1197017
86,9
1410054
ZUID-HOLLAND
82.7
1710982
74,0
1540573
87,1
1857739
ZEELAND
82,4
177454
75,2
164478
87,8
204526
NOORD-BRABANT
79,9
956437
69,2
855692
85,5
1136605
LIMBURG
76,2
502854
66,8
453076
83,0
595034
in de campagne opgelopen door de ach
terstelling van de liberalen bij de media.
Daarom kan de winst van PvdA en CDA
ook niet als sIcj.t aan het kabinet
worden gezien. 7n meende Wiegel.
Niet alle CDA-politici reageerden ge
lijkluidend op de vraag wat de moge
lijkheden zijn voor de komende
kabinetsformatie. ARP-leider Aantjes
toonde zich terughoudend en wilde het
oordeel over laten aan Van Agt Wel
noemde hij het onvermijdelijk dat de
PvdA de primeur krijgt bij de formatie
De eerste vraag ligt nu bij de PvdA.
meende hij. ARP-voorzitter De Boer en
enkele andere AR-politici spraken zich
zonder omwegen voor een PvdA-
CDA-combinatie uit.
CHU-leidcr Kruisinga daarentegen
constateerde dat de PvdA zijn winst
vooral bij PPR en CPN heeft gehaald en
dat de PvdA daarmee wel eens zou
kunnen radicaliseren Als dat zo is. is
het niet uitgesloten dat een CDA-
PvdA-kabinet een grote instabiliteit zal
vertonen. Een kabinet zou in dat geval
volgens hem de vier jaar niet volmaken.
PvdA-fractieleider Van Thijn
schaarde zich achter degenen die een
voortzetting van de oude coalitie
willen. Een combinatie van PvdA, D'66
en CDA is de meest voor de hand lig
gende zaak, zo zei hij. Overigens is het
niet uitgesloten dat de formatiebespre
kingen geruime tijd in beslag zullen ne
men. Van progressieve zijde ligt er het
regeerakkoord tussen PvdA en PPR. De
radikalen hebben zich echter wat
regeringsverantwoordelijkheid betreft
buitenspel gezet door te verklaren dat
zij niet meer met het CDA in een
kabinet willen zitten. Na het sluiten van
het regeerakkoord heeft de PvdA zich
zelf een aantal voorwaarden overlegd
dat garanties moet geven dat er een echt
progressief beleid gevoerd kan worden.
OPKOMST
Geldig
CDA
PvdA
VVD
PPR
CPN
D'66
DS'70
SGP
BP
GPV
PSP
RKPN
OVERIGEN
SPECIFICATIE
OVERIGEN 1977
DAC
FBN
SP
NVU
VAW
ECU
KEN
RPF
PVDB
KAMER 1972
STATEN 1974
KAMER 1977
perc.
stemmen
perc.
stemmen
perc.
stemmen
83,3
1464983
75,0
1377154
88,9
1760232
42,5
622362
42,1
580370
41,9
737954
22,5
328880
22,8
313314
28,4
500689
11,7
171482
15,6
215079
15,1
265094
3,7
53748
4,2
57494
1,3
23425
2,3
33662
1,8
25042
0,9
15419
3,1
44640
0,7
10090
4,0
69772
2,5
37141
0,9
12220
0,5
8224
3,6
53238
3,9
53366
3,4
59149
3.0
43388
4,6
62833
1,2
21132
1,9
28283
1,8
24872
1,0
18537
0,9
13856
0,8
11664
0,5
9446
1,2
18007
0,2
2778
0,5
8485
1,1
16296
0,6
8032
1,3
22884
0,0
347
-
-
0,0
590
-
-
0,2
3048
-
-
0,2
3395
0,1
1016
0,0
22
-
-
-
0,0
451
-
-
-
0,8
14015
-
-
-
-
0,0
0
200 gemeenten met 2,2 miljoen inwoners, 16,5% van de bevolking
Een van die voorwaarden is'dat de pro
gressieven (inclusief D'66) minstens
acht van ,.de ministers moeten kunnen
leveren in een nieuw kabinet plus Den
Uyl als minister-president.
Dan ligt er de eis van de socialisten
dat de vier zogenaamde hervormings
voorstellen (ondernemingsraden,
grondpolitiek, vermogenaanwasdehng
en investeringspolitiek) minstens zoals
zij zijn ingediend bij de kamer, door het
CDA aanvaard moeten worden. Daar
over moet volgens de PvdA bij de
kabinetsformatie eerst overeen
stemming worden bereikt. KVP-leider
Andriessen zei woensdag dat de
formatie wel erg moeilijk gaat worden
als de socialisten aan die eisen vasthou
den. Hij benadrukte dat er voor het
CDA nog steeds twee mogelijkheden
zijn. Het CDA staat ook op winst en is
van plan taai te gaan onderhandelen,
„zeker niet met de hoed in de hand",
aldus Andriessen.
Grandioze winnaar
KAMER 1972
STATEN 1974
KAMER 1977
perc. stemmen
perc. stemmen
jjerc. stemmen
OPKOMST
82,94 7394045
74,54
6751773
87,53
8314082
GELDIG
CDA
31.29 2313473
30,88
2085063
31,91
2653416
PvdA
27.34 2021454
29,54
1994289
33,81
2810636
WD
14,45 1068375
19.00
1283044
17,95
1492188
PPR
4,80 354829
5,29
357350
1,69
140662
CPN
4.47 330398
3.53
238067
1,73
143420
D'66
4.15 307048
1,05
70900
5,43
451739
DS'70
4,12 304714
1,48
100186
0,72
49508
SGP
2,21 163114
2,42
163289
2,13
177038
BP
194 143239
3,10
208945
0,84
69854
GPV
1.77 131236
1.70
114830
0,96
79455
PSP
1,50 111262
1,35
91331
0,94
77790
PKPN
0.92 67658
0.25
16911
0.40
33349
OVERIGEN
1.04 77245
0,41
27568
1,49
124537
SPECIFICA"
RE OVERIGEN
DAC
0,03
2232
FBN
-
0,05
4492
SP
0.29
24425
NVU
-
0,40
33268
VAW
0,05
4172
ECU
-
0,00
267
KEN
-
0,03
2722
RPF
-
-
0,64
52959
NMP
0,45 32970
-
0.00
109
GRIEK
-
-
0,00
88
PVDB
-
0,00
200
JUSIA
-
-
-
0,00
93
AWA
0.00 574
001
425
-
-
NRP
0.00 236
0.02
1413
-
-
DMP
0,56 41262
-
-
-
-
PVHR
0,01 656
-
-
-
-
STAM
0,02 1547
-
-
-
FNP
-
0,32
21738
-
-
GRON B
-
0.04
2434
-
-
VROUW
-
0,02
1558
-
ASPEREN - Om 19.10 uur
kwam de eerste uitslag van de
verkiezingen binnen. Het was die
van de gemeente Asperen bijGo-
rincbem, welke gemeente bij de
vorige verkiezingen ook het eerst
was.
Extra editie van de
BDU-Kranten-
kom bi natie
te Barneveld.
Redaktie:
Jur van Ginkel
Jan v. d Hoeven
Marnix Kreijns
Nine de Kruijff
Teus v d Kuilen
Fred Moormann
Wim Mulder
Dick van Rheenen
Bert Vos
Jan de Vries
Hoofdredaktie:
Dick Rebel
Fotografie:
ANP-fotO
Jan Pit
Johan Sneevliet
Gert Jan Koster
Extra bijlage
Barneveldse Krant:
donderdag 26 mei
nr. 102
