Buitenlandse vrouwen in Leusden -13
gesprek' met de Chinese
lan Kit Fong
I200
WINNAAR
VAN
ENGELAND-REIS NU
BEKEND!
Taalbarrière geeft
problemen
KPJ-ers
basket
ballen
Kamerplanten?
Leusder Krant - serie
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1977
(Van de redaktie).
LEUSDEN/LEUSDON - U zult zich nu zo langzamerhand wel
hebben afgevraagd, wie de reis naar Engeland voor twee personen
heeft gewonnen, uitgeschreven door de Leusder Krant in het kader
van de Leusden 1200-viering in samenwerking met de heer en me
vrouw Hutchins uit het Engelse plaatsje Leusdon in Dartmoot (De
von). Een jury heeft zich over de inzendingen gebogen en het resul
taat is nu bekend.
In de eerste plaats: wat was het verschil tussen een winnende foto
en een gewone afdruk van de Rijksdag-spel? Het was eigenlijk erg
simpel. Afwijkende foto's, waarmee u mee kon doen aan onze prijs
vraag, hadden een extra opdruk: Leusdon" onder de foto. Wellicht
dat veel braderiebezoekers dat toch over het hoofd hebben gezien,
want lang niet iedere eigenaar of eigenaresse van een winnende foto
heeft meegedaan om de hoofdprijs.
De tweede opgave was: bedenk een aanvullende slagzin op ,,Een
abonnement op de Leusder Krant We hebben met de jury lang
gekeken naar de verschillende vleiende slagzinnen, waaruit over
duidelijk bleek, dat de Leusder Krant nieuws uit de eerste hand
bracht, maar de winnende zin werd toch tenslotte:
„Een abonnement op de Leusder Krant,
Neemt ieder met 'n gezond verstand".
En die zin werd bedacht door G. Wanner, Arnhemsewee 97 te
Leusden-Zuid.
De heer Wanner werd hiermee de gelukkige winnaar van de reis
voor twee personen naar het Engelse plaatsje Leusdon in Dartmoor,
waar hij en zijn gezelschap gastvrij zullen worden ontvangen in het
Leusdon Lodge Guesthouse van de heer en mevrouw Hutchins. De
PriJs geeft recht op gratis overtocht per boot van Hoek van Holland
°aar Harwich, retour, eerste klas en verder op zeven overnachtingen
met ontbijt en diner in het bovengenoemde hotel. Het enige wat voor
eigen rekening komt zijn de reiskosten in Engeland van Harwich naar
Leusdon. Ter plaats kunnen de prijswinnaars de omgeving
verkennen onder meer via gratis aangeboden excursies.
Natuurlijk laten wij het hier niet bij: uit de ingezonden goede
oplossingen hebben wij nog vijf prijzen verloot.
Een geschenkenbon van 25,- gaat naar. W. Vlugt-Gieltjes, Parel
duiker 4 te Leusden/Centrum, A. Verschoor-Kuipers, Rozengaarde
11 te Leusden/Centrum; mevr. J. Wilhelm, Finnmark 24 te Leus
den/Centrum; mevr. E. C. Schraa-Huyer, Vlaslana 21, Leusden/Cen
trum en W. Schouten, Vlasland 12 te Leusden/Gentrum.
Alle winnaars en winnaressen van harte gefeliciteerd. Iedereen
krijgt bovendien nog als herinnering een gedenkpenning van
Leusden 1200, ook zij, die geen prijs wonnen, maar toch hebben
meegedaan.
Het grootste sortiment van
Amersfoort en omgeving.
Betere kwaliteit en toch niet
duurder.
P.S. Rondkijken kost bij ons
niets, maar een liefhebber is
dan wel verloren.
TVHT0K0
(rtfpuM inr phfrtonrrfendtn
Amsterdamseweg 139 Amersfoort.
Tel 033-17031.
LEUSDEN - Op 9 oktober a s. orga
niseert de K.P.J afd Leusden in sa
menwerking met de kring Amersfoort
een basketballtoernooi in de Sporthal
,.De Beukenhal" te Soest. Vertrek
's morgens om 10 15 uur met de
fiets vanaf de Til Interesse? Bel
Vincent Brouwer, tel. 033-41601.
Gaarne opgeven voor 1 oktober.
Vrijdagsavonds is er trainen in de
sporthal Alandsbeek
meenschappelijke inspanning en goede
wil zullen we er samen zeker iets van
maken." .Wij Chinezen spreken niet
Hollands.' zei hij.
Als ik op de afgesproken tijd in het
restaurant kom, wordt na herhaald
kloppen de deur open gedaan. Een
Chinese jongeman kijkt mij zéér ver
wonderd aan Man Kit Fong is er niet
Wèl verschijnt tenslotte haar man,
die mij gezelschap houdt en koffie aan
biedt. ,,Zij komen," zegt hijen hij
schrijft in duidelijke drukletters haar
naam voor mij op.
In de keuken hoor ik inmiddels luid
gerommel en druk gepraat. Een der
Chinezen komt de eetzaal, waar ik zit,
stofzuigen.
Man Kit Fong werd op 1 mei 1953
in Hong Kong geboren. Ze kwam naar
Nederland, en ze woont nu anderhalf
jaar in Leusden Sinds haar man en
zij hun restaurant openden aan de Ha-
mersveldseweg nr. 16
Haar vader en oma bleven in Hong
kong, begrijp ik Maar ik kan niet he
lemaal instaan voor de juistheid van de
volgende gegevens. Man Kit Fong heeft
twee broers en twee zusters. Haar
broers kwamen al in 1967 naar Neder
land Haar moeder is sinds 1975 hier
Als ze tenslotte verschijnt, Man Kit
Fong, blijkt ze erg verlegen te zijn.
Ze lacht heel veel.
Ze spreekt Kantonees, maar, als ik
het goed begrepen heb, spreken ze in
Kanton meer dan zestig verschillende
talen Haar man spreekt een ander
Kantonees dialekt dan zij
Ik vraag waarom de Chinezen in
Nederland zo weinig moeite doen om
Nederlands te leren, en waarom ze
niet integreren in de bevolking
Man Kit Fong kijkt me hulpeloos
aan, met haar sprekende" donkere
ogen Haar man zegt ,,Man Kit Fong
niet. tijd hebben. Als het druk is,
helpt ze in de zaak Veel Chinezen
willen geen Nederlands leren, omdat
ze een aparte kongsi vormen en met
andere Chinezen in Nederland omgaan.
Als Man Kit Fong uitgaat, is het al
tijd naar Chinese vrienden. En zo is
het met alle Chinezen. De behoefte
om Nederlands te leren, lééft niet
Als Man Kit Fongs echtgenoot heeft
verteld, dat zij twee jaar opde middel
bare school was, laat hij Man Kit Fong
alléén bij mij achter. Ik hoor dat je
daar alles op die gemeenschappelijke
school kunt leren. Historie, van China
en de wereld, algebra, Engels, Chi
nees, scheikunde, physica. Elk jaar
moet je examen doen Iedereen leert
hetzelfde Het is een regeringsschool,
en als je het goed gedaan hebt, geeft
de regering je een goede baan. Zo be
grijp ik het tenminste.
Man Kit Fong ging kleding maken
in een fabriek, speciaal voor de ex
port.
Het gesprek gaat met horten en sto
ten, zuchten, en weer opnieuw probe
ren Wij doen ons uiterste best. Wij
vorderen héél langzaam.
16 november 1973 trouwde Man Kit
Fong in Soest Ze heeft nu een zoontje
van drie jaar. Wai Wah Tony Cheung.
Hij is met haar schoonzuster naar
Hongkong mee, met vakantie. ,,Hij
spreek beetji Nederlands Als hij vier
is. naar school Kinderen is makke
lijker."
Telkens, als ik iets vraag, rent
Man Kit Fong naar de keuken om de
vertaling van een woord aan haar man
te vragen Af en toe voegt hij zich weer
bij ons, en probeert ons te helpen
,,Ier ies koet", zegt Man Kit Fong,
en ik begrijp dat ze Nederland en Leus
den zo slecht nog niet vindt! „Hongkong
veel warmer. Ier koet Hongkong niet zo
leuk 'Uis veel kleiner. Voor veel men
sen Oma in de uis Zorgen voor kind.
Oma haalt de kind ..Ollandse vrouw is
kroter. Chinese kleiner.
Vrouw werken? 'Ospitaal wel, ja. In
fabriek, ja
Dan zijn we beiden erg moe De wei
nige gegevens, die ik heb kunnen peu
ren uit een peilloze diepte, hebben al
onze energie in die paar uur uitgeput!
Als haar laatste redmiddel stel ik
Man Kit Fong vóór naar eenbuurvrpi^w
te gaan, die zij oma noemt Orhats rtle-*1
vrouw W. Kolling, die naast het res
taurant woont Man Kit Fong belt aan,
en mevrouw Kolling, die bezig is met
eten koken, laat ons even in haar gang
Ze omhelst Man Kit Fong, en ze zegt
tegen mij ,,Ik vind het reuze mensen
Ik leer haar borduren en haken. Ze is
met een kleedje bezig. Ze heeft een leuk
zoontje. Nee, spreken kan ik niet met
ze Ik, op mijn leeftijd, nee, dat gaat
niet. En de mensen hebben het erg
druk in het restaurant Die passen zich
moeilijk aan, en leren geen Nederlands
spreken. Maar het is zón lieverdje!"
En mevrouw Kolling omhelst Man Kit
Fong weer Liefkozingen vergoeden,
waarin woorden tekort schieten.
,,Weet u, wat ik graag zou willen?",
zegt mevrouw Ko'ling. ,,Dat de ge
meente Leusden woonruimte voor ze
beschikbaar zou stellen. Ze wonen met
zó veel daarboven! Zelfs met twee
echtparen met twee kinderen. Dat kan
toch niet. En het zijn zulke nette men
sen!"
Mevrouw Kolling, oma voor Man Kit
Fong, laat merken dat ze het gesprek
als beëindigd beschouwt. Ook zij wordt
moe door de taalbarrière. Mevrouw
Kolling omhelst Man Kit Fong weer.
Op straat nemen Man Kit Fong en ik
afscheid van elkaar.
Thuis sla ik de Larousse encyclope
die bij China op Het begint bij blad
zijde 47: oppervlakte 9 561.000 km2,
bevolking 759 600 000. Dan gaat het
via de meest schitterende vazen uit de
Sjang-periode (14e tot 11e eeuw vóór
Christus), een hele rits van keizerlijke
dynastieën en de Europese penetratie
naar de Chinese Volksrepubliek van
M?p Tse Toeng ,.Wat waarlijk telt in
dit land staat er, ,,is nauwgezetheid,
en de communistische partij is bij
zonder veeleisend wat deze nauwgezet
heid betreft.
Daarna zijn de godsdienst en de wijs
begeerte aan de beurt. Confucius en het
neo-confucianisme. Dan de letterkunde
met een dichter als Tsao Tsao. En de
schone kunsten tijdens de Han-, de
Tang- en de Ming-periode. De bouw
kunst door de eeuwen heen, de muziek,
de wetenschappen. Tenslotte een uit
eenzetting over het Chinees, de
Chinees-Japanse oorlogen, en als ik
dan bij het laatste woord ben aangeland,
„Chinezerij (v, uitspr ch sj; haar
kloverij) ben ik op bladzijde 95. Een
kleine vijftig bladzijden verder!
Iemand voorspelde me eens,
dat ik niet meer uit China weg zou
komen, als ik het zou bezoeken. Dat
is me wel duidelijk! Eén mensenleven
is volslagen ontoereikend om in zo'n
land en zo'n kuituur wegwijs te wor
den!
ANCO MALI
LEUSDEN - Vandaag voel ik* me
eaachtig, en volkomen hulpeloos.
k heb de taalbarrière met geen
gelijkheid kunnen overbruggen. En
il at me dwars. Telkens moet ik
r aan denken: het is een merkwaar
de gewaarwording. Ik probeer eens
gelijkheid tot kontakt te verzinnen
jir ik kom tot de konklusie, dat
r geen mogelijkheid is. Ik kan niet
E3?ersereo met Man Kit Fong.
in Amersfoort kreeg ik daar al een
Krproefje van. Daar heb ik in de
ep der tijd in het Chinese restau-
it, waar ik af en toe pleeg te eten,
Chinese jongen met Nederlandse
Soolboeken gezien Aan zijn familie
Kg ik of hij voor mij bij het ko
ude gesprek in Leusden tolk wilde
,i Ik begreep, dat hij op De Schot
st zou gaan, en nog weinig Neder
lands sprak. Maar mijn verzoek werd
helemaal niet begrepen. „Krant, tolk,
Leusden?". „Nee, wij niet weten".
Dat je als mens op een gegeven ogen
blik niet in staat blijkt te zijn om via
de taal te communiceren met je me
demens dat laat een onbevredigd ge
voel achter. Een leegte ook.
De letterlijke Chinese muur. Mijn be
wondering voor Robert van Gulik, die
het Chinees beheerste in woord en
taal, is grenzeloos.
Vandaag heb ik een gevoel van vol
ledige machteloosheid. Ik moet Dirk
Anton Rebel, die een reis om de we
reld maakt, beslist eens vragen hoe
hij zich in zulke gevallen voelde!
Je wilt zo graag met je medemens
praten, en deelgenoot zijn van zijn of
haar gedachten en gevoelens. Je leeft
samen in Leusden Je probeert de an
der te bereiken in het handje vol ta
len, dat je kent, maar je blijkt geen
woorden te kunnen vinden, die voor
je beiden betekenis hebben.
Toen ik Man Kit Fongs man aan de
telefoon kreeg, omdat ik een afspraak
voor een gesprek wilde maken, zei
ik nog héél optimistisch: „met ge-
Ditmaal is het ontoereikende gevoel
hevig Veel erger dan toen ik des
tijds in Finland, en onlangs nog in
Griekenland, pas na enkele weken ploe
teren over een aantal woorden in de
landstaal ging beschikken. Maar in
die beide landen kon ik het schrift
tenminste nog lezen!
Ik voel de wanhoop aan van de
rechters, wanneer die in Amsterdam,
mèt tolken erbij, tot een oordeel pro
beren te komen in onderlinge Chinese
geschillen Ze stuiten op een muur.
