Buitenlandse vrouwen in Leusden 15
eoostduitse
lrike van schagen-sehmer:
Stichting Jeugdraad wil
ambulante functionaris
Film in
Blijhof
Lezingen
Hartstichting
Leusder Krant - interview
DONDERDAG 20 OKTOBER 1977
„In de architectuur
is niets absoluut"
ILEUSDEN - Dit keer een architekte
jpserie Buitenlandse Vrouwen in
>n. Ulrike A. van Schagen-
die od 24 december 1941
i werd in Königsberg; Ost-
m. Ulrike Sehmer trouwde
JTde in Indonesië geboren Ne-
iderF P. van Schagen. Ze heett
«kinderen, die beiden geboren
fin Zürich. Maya in 1968. Kim in
Ulrike woonde zeven jaar in
land, en woont nu al weer
tnjaar of zeven in Leusden.
I.Wijkomen uit Oost-Duitsland," zegt
en de meeste mensen daar komen
ijelandbouw Mijn grootvader had er
[niandgoed Door de gebeurtenissen
=t gebied verhuisden mijn ouders
jsleens en tegen het einde van mijn
>are schooltijd zat ik op de ze-
Ie school! Daardoor voel ik me in
eigenlijk aan geen enkele
itssterk gebonden."
leSehmer ging studeren. Ze was
üJin wiskunde, en ze was artistiek,
■koos ze de architektuur Ze werkte
(tót voorjaar. toen ze eindexamen
d. tot het najaar dat de technische
I begin, in de bouw. Op de
hogeschool in Berlijn werd
jenomen, juist toen de muur
erdaebouwd. Haar ouders had-
isrtoen bezwaar tegen, dat ze naar
Jging. Een tante van haar in
|verhuurde kamers aan studen-
Idus toog Ulrike naar Zürich Het
Eindexamen wér'd niet zonder
rjcend, en ze moest hëar vvis-
jeken en zo weer opnemen, en
v,eindexamen doen. Toen had
Sreen halfjaar over, en dat bracht
lerika door, waar ze in de huis
ligging werken
Istudeerde ruim vier jaar in Zürich,
■ze haar man leerde kennen, die
k Zwitserse moeder heeft, en die
■wiel ingenieur studeerde. Ze ble-
|?og twee jaar in Zwitserland, en
'sden toen naar Leusden
BEPAALDE VOORKEUR
BEEN LAND
if ze in verschillende perioden
Bar leven in verschillende landen
kan ze geen bepaalde voor-
Drwelk land dan ook naar voren
In Duitsland bracht ze haar
|óoor, in Zwitserland haar studen-
|Un Nederland leeft ze met een
jtgezin.
(biel haar op, toen ze naar Neder-
ram?
j? Zwitsers zijn erg gesloten, en
(op zichzelf. Het was daar niet
"jkom iemand te vinden, die 's
fopje kinderen kon passen Een
m kenden ze ook niet. In Neder-
pet leven op de kinderen gericht.
n minder dan 10,- heb je hier
Tas 't Was een weldaad voor
kon het hier allemaal zó
^organiseren!
|»f>elkboer. de bakker, de kruide-
brengt je alles thuis. On-
Wèl kwam in Zwitserland de
keer per dag. Later werd dat
Hier komt de post maar één
wennen,
moest je altijd iemand
voor het eten. Zo'n uitnodi-
veel moeite en veel geld.
iemand uitnodigen op
Duitsland trouwens
t al deed, dan moest je
gebakjes en uitge-
wonen betreft, dét was óók
verschil In Zwitserland
in een flat. Onder de twee
je daar geen huis kopen. In
kochten we een huis
in Nederland was veel een
eer. deur liet
door het hele
een beetje zwakker
.--w kant kunnen veel meer
toer zich permitteren om een
tos le kopen. En je kon, omdat
jezelf was, timmeren en
^"aar hartelust, In Zwitserland,
buis huurde, móest je drie
extra huur van tevoren beta-
is bet huis slordig achter, dan
9®ld kwijl ledereen lette er
*lbet huis in de oude toestand
woonde je altijd een
^lend heb je iets dergelijks
l°epaa/cfe bouwverenigingen.
e wensen houden zich hier
,^n tfe voorschriften. Net zo als
u^er ontzag voor de politie en
^hebben."
^Pst Minder gezag voor de
r®overheid. In Zünch vielen
-^'anders en de Skandinaviërs
op door hun studentikoze gedrag. Bij
één der roeiwedstrijden kwam een Noor
een politieman tegen, en hij hees m'
naar boven aan een hijskraan'
DE NEDERLANDERS HEBBEN
OVERAL PLEZIER IN
Als je ziet bij het skiën: dan zijn het de
Nederlanders, die aan alle wedstrijden
méédoen. Ze hebben overal plezier in.
Zuinig zijn de Nederlanders bij het
overdrevene af. ledereen kampeert
hier, en vindt dat leuk. Wij hebben lang
in Sauerland gewoond. De res
taurateurs vertelden ons, dat de Neder
landers hun auto of caravan voor het
restaurant zetten, en dan binnen een
kopje koffie bestelden om er hun boter
ham bij op te eten'
Als ze, ter gelegenheid van een feest,
een groot aantal mensen te logeren
krijgen, moet je niet denken, dat die in
hotels worden ondergebracht. Nee,
hoor, die slapen allemaal in huis. De
mensen zelf gaan op de bank in de
huiskamer slapen, de kinderen vaak op
de grond."
,,U bent Duitse. Hoe zijn de Neder
landers in het algemeen tegenover u?"
,,De Nederlanders zijn, ondanks het
feit dat ze erg veel met de Duitsers heb
ben meegemaakt, niet onaardig tegen
je. In Nederland krijg je gemakkelijk
kontakt met de mensen."
,.U bent architekt. Hoe staat men te
genover een vrouw in dit beroep? Nog
altijd heersen er ideeën over bepaalde
majinen- en vrouwenberoepen.
T,lk hegb nóg nooit iets echt negatiefs
ervaren, omdat ik een vrouw ben, die
dat doet. Niet bij de gemeenten. Niet bij
de aannemers. Er zijn wel eens op
drachtgevers, die huiverig zijn Die
denken: zo'n huis kost 2, 3 ton: kan ze
dat wel één bij haar huishouden?
Voor elke vrouw, die werkt, is het
zwaar natuurlijk. En ik heb geen teke
naar, op wie ik kan terugvallen Maar ik
heb als voordeel, dat ik als vrouw het
huis moet schoonhouden, en dus erg
veel kijk heb op de praktische
bruikbaarheid ervan."
,,Wat is voor u belangrijk in de ar
chitektuur?
,,Voor mij is belangrijk bijvoorbeeld
hóé de ruimten in elkaar overgaan. In
Nederland vind ik vaak alle ruimten te
veel gelijk en op hetzelfde hoogtenivo
De hemelinrichting is óók belangrijk
voor mij. Je moet kunnen ontbijten in
het oosten, en je kinderslaapkamers op
het oosten leggen, opdat de kinderen 's
avonds qemakkeliik kunnen inslapen.
De privé-sfeer van de mensen moet
je niet naar de straat, maar naar de tuin
richten. (Vroeger had je dóórzon-
kamers, die waren ontstaan, opdat je
een bepaald type huis overal kon neer
zetten.) Het kontakt van binnen naar
buiten is erg voornaam: dat moet prettig
in elkaar overgaan.
VEEL RUIMTE BELANGRIJK
Verder vind ik veel ruimte belangrijk.
Weinig gangen. En waar je gangen
hebt, moeten die een funktie hebben.
De overloop moet bijvoorbeeld speel
ruimte voor de kinderen kunnen zijn.
In huis geeft het veel meer ruimte
werking, als je de muuropeningen niet
afsluit. Bovendien is er veel meer kon
takt in huis mogelijk. Deuren zijn soms
nodig om tocht, geur of geluid tegen te
houden. En met oudere kinderen moet
je afsluitbare ruimten hebben. Als je he-
teluchtverwarming hebt, kun je niet
alles afsluiten: daar moet je dan
rekening mee houden
IN DE ARCHITEKTUUR IS NIETS
ABSOLUUT
,,Wat vindt u. behalve de estetische
kant, het aantrekkelijke van het bezig
zijn met architektuur?
,,Dat je leert relativeren. De één vindt
dit belangrijk. De énder dat. De zwaar
tepunten liggen verschillend. In de ar
chitektuur heb je niets absoluuts. De
uitgangspunten zijn totaal verschillend,
en daarin moet je je inleven. Als je in
onderhandeling komt met iemand,
moet je je in zijn privé-sfeer gaan ver
diepen.
Het fijnst vind ik het, als iemand een
heleboel beperkingen heeft. Hoe méér
beperkingen, hoe beter het huis wordt."
,,Wat vindt u een specifiek vrouwelijk
voordeel bij het architektonisch ont
werpen?"
Vrouwen zijn geduldiger. Mannen,
die van de architektuur moeten leven,
kunnen zich niet permitteren om tijden
lang over de problemen na te denken,
en langdurig te onderhandelen.
Maar daar staat tegenover dat man
nen de zaken goed en snel kunnen
overzien. Daar zijn ze in getraind.
Vrouwen beginnen nu pas te ontwaken,
en hun zelfvertrouwen begint zich nu
pas te ontwikkelen.
Ik vind ook, dat je niet optimaal kunt
werken, als je onder stress moet wer
ken. En hoeveel mannen werken niet
onder stress?
Ik doe de hoofdzakelijk woningbouw,
want dat kan ik één. Ik heb net twee
huizen in Nijkerk gebouwd, één huis in
Achterveld, mijn eigen huis en nog één
in Leusden-centrum, en twee huizen in
Duitsland."
VERSCHILLEN IN DE BOUW
,,/s het bouwen op zichzelf in Neder
land anders dan in Zwitserland en
Duitsland?"
„Ja, daar moest ik wel aan wennen,
toen ik pas in Nederland was. Ze zetten
hier éérst de profielen neer, en
metselen daar omhéén. Het nadeel
ervan is, dat je profielen kunnen be
schadigen. Ik heb een paar maanden bij
architekt Den Hartog gewerkt, en bij
hem maakte ik voor het eerst met deze
bouwwijze kennis.
In Zwitserland begon je meestal met
de muren, en dan moest je de kozijnen
op maat maken. Het nadeel daarvan is.
dat je als je eerst metselt, altijd te
maken krijgt met maatverschillen,
omdat de ene muur afwijkt van de an
dere
Een verschil tussen de Duits-
Zwitserse bouw en de Nederlandse is
ook, dat de metselaar déér de hele ruw
bouw neerzet. Pas later komt de tim
merman op het werk. In Nederland heb
je steeds én de timmerman én de met
selaar op het werk. De samenwerking
tussen die twee vaklieden is hier beter
In Nederland zijn veel meer dingen
genationaliseerd. Je bouwt
hoofdzakelijk met beton De vloeren, de
dakplaten en andere elementen zijn alle
op maat gereed. Dat vereenvoudigt het
werken."
LEUSDEN
Wat vindt u van het gemeentelijk
bouwbeleid in Leusden? En wordt u als
Leusdense architekte daarin betrok
ken?"
Leusden zou iets meer voor de eigen
architektuur moeten doen Zou bijvoor
beeld een prijsvraag voor een serie van
tien woningen moeten uitschrijven
Een klein buurtcentrum zou ook best
leuk zijn om te maken! Of een win
kelcentrum.
Ik ben lid van de Commissie Wooner
ven. Samen met anderen heb ik een
rapport opgesteld. Het loopt wel goed,
maar het is moeilijk om de bevolking
méé te krijgen. Dat kost veel tijd en in
spanning. We willen, dat de gemeente
als afsluiting van zijn planologische
kreatie, de nieuw te bouwen wijken tot
woonerven maakt. De oude wijken
hebben dat trouwens nog veel méér
nodig!
Wat ik in Nederland erg positief vind
is, dat de aktiegroepen veel gehoor vin
den. Dat is in Duitsland véél minder.
Echte akties voert men daar niet, want
het is geen middel om iets te bereiken
Kleine groeperingen worden in Neder
land gehóórd Dat is uitgesproken Ne
derlands. Op hogere nivo's houdt men
rekening met hun verlangens
Het is überhaupt typisch Nederlands
om overal een eigen mening over te
hebben Hoe meer aanhang je hebt bij
de televisie, hoe langer je mag praten'
En er zijn zóveel verschillende ma
nieren om in éénzelfde God te
geloven!"
Buitenlandse vrouwen in Leusden.
Ulrike van Schagen-Sehmer bóüwt, en
bouwers zijn héél positieve, kon-
struktieve mensen.
ANCOMALI
LEUSDEN - Bij de aanvang van de
vergadering van de Stichting Jeugd
raad Leusden op donderdag 13 Oc
tober j .1.betreurt voorzitter G. Cloos-
terman in zijn kort openingswoord
het feit, dat geen vertegenwoordigers
van de diverse jeugdorganisaties aan
wezig zijn.
Bij het doornemen van de notulen
van de vergadering van 15 septem
ber, merkt de heer Cloosterman op,
dat alle jeugdorganisaties een lijst
hebben ontvangen waarop de diverse
activiteiten vermeld kunnen worden,
zodat enige coördinatie mogelijk is.
Voorts deelt hij mede, dat voor de
functie van ambtenaar jeugdzaken een
advertentie geplaatst zal worden, waar
bij de Jeugdraad wederom een advi
serende taak zal krijgen. De Stichting
Jeugdraad Leusden wil graag vertegen
woordigd zijn in de Welzijnsraad bin
nen CML Mevrouw Verduin acht dit
van groot belang voor een goede ver
standhouding met betrekking tot jeugd
zaken Binnen het bestuur zal nog
hieromtrent overleg worden gepleegd.
Ten aanzien van het eerder in de
Leusder Krant gepubliceerde arti
kel met name inzake Blijhof wordt
benadrukt, dat de Jeugdraad een con
tact funktie heeft ,.Wij willen de or
ganisaties tot elkaar brengen, ten
einde te voorkomen, dat men dezelfde
aktiviteiten ontplooit. De Stichting
Jeugdraad Leusden wil coördinerend
optreden en niet bevoogdend," aldus
voorzitter Cloosterman. De concurren
tiepositie waarover in het eerder aan
gehaalde artikel wordt gesproken, ziet
men niet zitten, aangezien men van
mening is. dat alvorens een jeugd
organisatie aktie onderneemt, men van
te voren de behoefte peilt. Hierbij wil
de jeugdraad van advies dienen. De
Jeugdraad wil een gesprek met de
diverse organisaties, waarbij dan ge
gevens worden uitgewisseld. Dit ge
sprek zal in november worden ge
houden Hieruit blijkt weer, dat wij
niet docerend operen", aldus de voor
zitter. De Jeugdraad is van mening,
dat de middelbare scholier uit de
..koets" valt. tav creativiteits ak
tiviteiten De 14 en 15 jarigen willen
wel creatief bezig zijn Men is van
mening dat veel jongeren niet ge
bonden willen zijn aan een bepaalde
regelmaat ,,Veel liever zijn zij inci
denteel bezig," aldus de heer T. v. d
Weerd, die ervaring heeft met der
gelijke aktiviteiten bij het Claveren-
blad in Leusden zuid De middelbare
schooljeugd wil per incident bezig zijn
of een cursus volgen van 2 a 4 avon
den of middagen Dergelijke aktivi
teiten zouden vooral voor de niet bij
een jeugd organisatie aangesloten jon
gelui moeten gelden Ook dit zal on
derwerp van gesprek worden bij het
overleg met de diverse jeugdorga
nisaties in november Het Stichtings
bestuur zoekt voor de werkgroep ge
organiseerd jeugd- en jongerenwerk
naar kandidaten. In de werkgroep on
georganiseerd jeugd- en jongerenwerk
werd Mevrouw Berendts bereid ge
vonden om naast Mevrouw Vunderink
en de heren Kleinveld en Möhlinann
plaats te nemen Aangezien het be
stuur voor 50% dient te bestaan uit
personen onder de 30 jaar, wil men
de 2 vacante plaatsen zo snel mo
gelijk bezetten.
De wens van het bestuur om te ko
men tot de aanstelling van een am
bulante funktionaris staat als punt
6 op de agenda De Stichting heeft
hieromtrent een uitgesproken me
ning In een brief aan de besturen van
de diverse politieke partijen wqrdt
deze zaak aangesneden en wil men
bewerkstelligen, dat zij doordrongen
raken van de noodzaak van een der
gelijke funktionaris, die werkzaam
heden zal moeten verrichten met be
trekking tot realisatie van openjeugd-
en jongerenwerk
B en W hebben inmiddels ook een
brief ontvangen waarin de Stichting
Jeugdraad L.eusden kenbaar maakt,
dat zij streeft naar een vrijwilligers-
project waarin de eerder genoemde
funktionaris het voorbreidende werk
zal moeten begeleiden
De zaak ligt niet zo eenvoudig, zegt
voorzitter Cloosterman De Gemeen
te-raad had zich in principe accoord
verklaard met de realisering van open
jeugd- en jongerenwerk in Leusden
Eén van de voorwaarden was, dat
CRM dit project mede zou subsi
diëren In een gesprek met de in-
spectrice van CRM werd inmiddels
bekend, dat subsidiëring van het
jeugd- en jongerenwerk in Leusden
zeker de eerste 2 jaar niet te ver
wachten valt De Gemeenteraad staat
echter open voor een alternatieve voor
stel, hetgeen door de Jeugdraad is uit
gebracht in de vorm van het vrijwil-
ligersproject. Een dergelijk subsidie
verzoek is eveneens gericht aan het
Ministerie van CRM, waarbij de Jeugd
raad een beroep doet op de subsidie-
titel van ambulantfunktionaris van de
Rijkssubsidieregeling voor jeugd- en
jongerenwerk Als bijlage bij de brief
aan Ben W schetst de Stichting Jeugd
raad de funktie en taakomschrijving
van de ambulantfunktionaris. Deze per
soon zal in dienst komen van de Stich
ting Jeugdraad Leusden en zal in
overleg met het bestuur van de Stich
ting uitvoering dienen te geven aan
de coördinatie en de ondersteuning
van het bestaande jeugd- en jongeren
werk in Leusden en de ontplooiing van
nieuwe aktiviteiten.
De betreffende funktionaris, man of
vrouw, dient kontakten te onderhouden
met besturen van vrijwilligers van be
staande projecten in het jeugd- en jon
gerenwerk Hij of zij. zal aan die
groepen op zo'n breed mogelijk ter
rein advies moeten geven, zowel naar
inhoud als naar vormgeving, zoals
b.v. opzet van programma's, werving
en inzet van vrijwilligers etc. Indien
deze funktionaris zal worden aange
trokken liggen veel taken voor hem
of haar gereed. De volgende verga
dering wordt gesteld op 1 decem
ber a s. en men hoopt dan reaktie
te hebben op de diverse brieven
LEUSDEN - Volgende week woens
dag (26 oktober) wordt er in het ge
bouw van de speeltuinvereniging Blij
hof weer een kinderfilm gedraaid. Het
is deze keer een sprookjesfilm. waarbij
de tekst Nederlands gesproken wordt
Aanvangstijden der voorstellingen
13.30 en 15.30 uur. Toegangsprijs voor
leden f 1-voor niet-leden f-1.50
LEUSDEN - Op maandag 31 oktober
a s. vindt er een voorlichtingsavond van
de Nederlandse Hartstichting plaats
In de Marcuskerk wordt dan vanavond
20 00 uur het volgende programma af
gewerkt:
1 Opening
2. Medische voordracht over hart- en
vaatziekten door dr. S. P. Smits,
arts.
3 Vertoning informatieve film.
4 Lezing door de heer E. F. Vogelaar
over het onderwerp: Preventie,
wat iedereen en speciale groepen
eraan kunnen doen"
Pauze
5 Beantwoording van vragen
6. Sluiting.
