„The spy who loved me" nieuwe James Bond:
overtreffende trap van het spektakel wezen
LIZA MINELLI EN ROBERT DE
NIRO IN „NEW YORK, NEW YORK"
HERBIE GAAT NAAR MONTE CARLO
(MET PRIJSVRAAG)
OPNIEUW LOUIS DE FUNÈS
IN „SAMEN UIT, SAMEN THUIS"
MARX BROTHERS - FESTIVAL
IN HET FILMHUIS AMERSFOORT
VREDE
Leusder Krant - Kijk op de film
DONDERDAG 22 DECEMBER 1977
vervolg op pagina 23
AMERSFOORT - Het nieuwe Grand 3 theater wordt deze week in
gebruik genomen met de nieuwste film van James Bond: „The spy
who loved me". Aanvankelijk lag het in de bedoeling, dat Grand 3
vorige week zou kunnen worden geopend, zodat het theater ook de
première zou hebben van deze film, maar een kleine vertraging in het
bouwschema gooide deze plannen in de war. Beter laat dan nooit,
blijft het devies. Met het gereedkomen van Grand 1 en 2, naar ver
wachting medio januari van het volgend jaar, zal het nieuwe Grand-
complex zijn voltooid en bestaan uit vijftien theaters.
In Cinema 1 begint deze week het dolle leven van die gekke Volks
wagen Kever uit de Walt Disney-fabriek: „Herbie goes to Monte
Carlo" en voor hen, die de film heel goed bekijken, is er een goede
kans aanwezig een prijs te winnen in de speciale Herbie-prijsvraag. In
Grand 5 aandacht voor de nieuwste film van Martin Scorsese: „New
York, New York", met Robert de Niro en Liza Minelli in de hoofdrollen.
Grand 4 brengt een reprise van Louis de Funès „Samen uit, samen
thuis", terwijl in Cinema 2 „Soldaat van Oranje" aan de veertiende
week begint en in Euro Cinema de gevaarlijke diepte van de oceaan
wordt verkend in Peter Yates' „The Deep". In Duo 1 en Duo 2 draaien
de gebruikelijke sex- en aktiefilms.
THE SPY WHO LOVED ME
De nieuwste James Bond film, de
tiende sinds in 1962 werd gestart met
„Doctor No", is, zoals wel kon
worden verwacht, in overtreffende
trap opgebouwd. Elke Bondfilm
kreeg in het verleden steeds méér
spektakulaire technieken in
gebouwd en overtrof zonder meer de
staaltjes, die Bond in vorige films
uithaalde. „The spy who loved me"
maakt hierop geen uitzondering.
Lewis Gilbert is deze keer regisseur
en deze Britse filmveteraan, die al
eerder met het bekende James
Bond-bijltje heeft gehakt, maakte
ook nu geen fouten. (Hij was de re
gisseur van één der succesvolste
Bondfilms: „You only live twice").
Het James Bond-fenomeen heeft
zich nu al vijftien jaar gehandhaafd en
dat is in de filmwereld op zich een
unicum te noemen En dat niet alleen
Terwijl vervolgen op andere
succesvolle films bij lange na niet het
succes behaalden als van de
Salum Aleikum", Shalom",
Peace", „Frieden", ,,paix", ,,pax",
vrede". Vrede zij met u. Vrede op
aarde, in de mensen een welbeha
gen Beste mensen, u hebt het al
begrepen: het loopt weer tegen de
kerst en dan barsten we bijna van
ineens opwellende vredes-
gedachten. We roepen en schrijven
het in alle toonaarden: vrede!
Gek toch, dat we dat alleen maar
hebben tegen 25 en 26 december
En dan nog ondanks het feit, dat
tegen alle bestaande politievoor-
schriften in de gillende keuken
meiden en zevenklappers ons al
weer om de oren vliegen in het be
sef, dat het maar een kortstondige
vrede zal zijn. Want voor je het weet
zitten we alweer in het nieuwe jaar
en je kunt niet een heel jaar lang
over vrede blijven praten nietwaar
Vrede. Ik vraag me wel eens af
hoeveel mensen eigenlijk weten
wat het betekent. Vrede Mensen,
die de tweede wereldoorlog
hebben meegemaakt, zullen het
wellicht weten, het aan de lijve heb
ben ondervonden. Het hebben er
varen als een soort bevrijdende rust
van: nu komt alles goed.
En toch Eigenlijk is vrede maar
een veel gebruikt en veel misbruikt
woord. Een loze kreet in een wereld
vol regelmatige twisten, in het groot
en in het klein. Er zullen er maar
weinigen onder ons zijn, die zich er
op kunnen beroemen een heel jaar
lang geen ruzie te hebben gemaakt.
Want een ruzie is er, zo maar in
eens. Eigenlijk zonder dat je beseft,
dat je bezig bent een toch al kort
stondige vrede te verbreken met al
dan niet krijgshaftig ..oorlogs-
gehuil" Voor je het weet, ben je aan
het bekvechten met de buurman
over z n auto, die net op jouw plaats
staat Of spuw je /e gal uit over een
nietsvermoedende kennis, die je
juist op een moment komt storen,
dat je een uitermate slechte bui
hebt. Voor je het weet wijs je op je
voorhoofd, als een mede
automobilist volgens jou be-
eersteling, is dat bi) de James
Bondfilms precies andersom Elke
nieuwe film is een succes Dat is ook
deels te danken aan de grote schare
James Bond-verknochten, die zo lang
zamerhand het vaste publiek zijn gaan
vormen voor iedere nieuwe Bond-film
Ondanks het dieptepunt, toen George
Lazenby Sean Connery verving, maar
duidelijk geen waardige vervanger
bleek, heeft James Bond zich in de loop
der jaren kunnen handhaven. Roger
Moore, die vanaf „Live and let die" ook
de Bondfiguur vertolkte in ,,The man
with the golden gun", heeft het pleit
vrijwel geheel gewonnen Het publiek
heeft hèm wel geaccepteerd als de
James Bond. zoals lan Fleming zijn
hoofdfiguur karakteriseerde.
Hoewel Sean Connery nooit is over
troffen als de ietwat kille spion met de
koude ogen, is Roger Moore on
getwijfeld veel eerder het prototype van
een Britse geheime agent, een gentle
man met droge humor, zoals Fleming
hem ooit gedachten had Overigens is
het wellicht wel aardig te bedenken, dat
lan Fleming zijn spionagethrillers niet
scheiden inzichten de openbare
weg als een piraat onveilig maakt.
Of je schrijft een boze ingezonden
brief, omdat de gemeente weer
eens bezig is, zonder jouw mening
te vragen Ik zou zo nog wel uren
kunnen doorgaan. Allemaal grotere
en kleinere uitingen van onvrede.
Allemaal kiemen, die, doorgroei
end, op een gegeven moment de
oorzaak van een werkelijke uitbar
sting kunnen zijn. Oorlogskiemen.
Maar dan is het ineens - door al
dat gekibbel heb je er niets van ge
merkt - kerst. Twee dagen lang En
ondanks het feit, dat voor de meeste
mensen Kerst mets anders betekent
dan lekker eten en drinken, niet te
hoeven werken, blijft toch die ene
gedachte overeind vrede. Kerst is
vrede.
Merkwaardig eigenlijk. Ik heb er
geen bezwaar tegen hoor, want als
die twee dagen, die wij dan samen
omschrijven als Kerst, zonder meer
in staat zijn om in ieder geval 48 uur
een wapenstilstand" te bewerk
stelligen, dan moet je dat mooi zo
houden.
Ook al zijn er dan veel teveel
mensen, die tijdens die dagen met
een borrel op achter het stuur krui
pen, ook al zijn er dan teveel een
zamen, die juist in die dagen het
gevoel van vrede in hun hart
missen, ook al weet je dat in grote
delen van dit aardse tranendal hon
ger wordt geleden, ook al loop je
zelf ook niet direkt over van en
thousiasme voor allerlei verplichtin
gen, die kerst nu eenmaal met zich
meebrengt, laten we het toch maar
zo houden. Kerst is vrede.
Er zijn mensen, die de kerst af
willen schaffen. Een zinloos gewor
den traditie uit heidense ti/den,
zeggen die mensen De doodsteek
voor ons denneboompjes-bestand,
zeggen verbeten milieu
verbeteraars. De eenzaamste
dagen voor alleenstaanden,
zeggen de sociaal bewogenen. Ze
hebben wellicht, ieder op hun eigen
manier, volkomen gelijk.
Maar de Kerst afschaffen? Alstu
blieft niet! Daar komt alleen maar
oorlog van!.
Ik hoop, dat u uw kerstdagen in
opperste vredestoestand zult door
brengen Samen met Sadat, Begin,
Carter, Brezjnjev, Schmidt, discard
d'Estamg, Arafat. Assad, en niet te
vergeten onze aller eigen Van Agt
Maar over die laatste hoeft u zich
geen zorgen te maken Dat doet
Den Uyl wel.
V.
DOOR BERT VOS
verwoestbaar lijkende man Jaws. Een
bijna menselijke robot met enorme
kracht en vooral zeer krachtige stalen
kaken, waarmee hij iedereen kan ver
morzelen
De Britten en Russen steken de
koppen bij elkaar en besluiten samen
op te treden. Bond en Asamova moeten
dat karweitje opknappen De koude oor
log ontdooit even, zeker als blijkt, dat
James en Anya het uitstekend met el
kaar kunnen vinden, ondanks hun ge
heel verschillende afkomst, opleiding
en ideologie
PARODIE
Het filmverhaal ontwikkelt zich in snel
tempo tot een flitsende parodie op het
fenomeen spionage en James Bond
wordt daarin een parodie op zichzelf
Niets is onmogelijk, alles kan De kijkers
worden met de vreemdste stunts ge-
konfronteerd en de ..dirty tries" van
Bond zijn niet van de lucht. Serieus
moet je alles niet nemen, want zo is het
ook beslist niet bedoeld Het eeuwige
gekrakeel over de manier van aanpak
tussen Bond en Asamova het zijn soms
verrukkelijke dialogen, waarin de te
genstellingen oost-west lekker op de
hak worden genomen De figuur Jaws
(Richard Kiel) is een geheel apart fe
nomeen, die een extra dimensie aan
het verhaal geeft, doordat die man wer
kelijk onverwoestbaar en blijkbaar on
gedeerd uit de meest woeste vecht
partijen als een phoenix weer verrijst,
ook al lijkt hij het onderspit te hebben
gedolven Een soort moderne Fran
kenstein.
Het vaagduitse idee van de nieuwe
Übermensch, het uniformisme van de
van „The spy who loved me" wordt
aangekondigd: „For your eyes
only", waarmee dan vast de ogen
van de echte Bond-liefhebber zal zijn
bedoeld. Je zult ook dan weer vast je
ogen niet geloven
(Grand 3 - openingsfilm - eerste
week - waalt jaar).
NEW YORK, NEW YORK
Regisseur Martin Scorsese ver
baasde vriend en vijand met zijn plan
om een filmmusical te gaan maken.
Na films als „Mean Street". „Alice
doesn't live her anymore", „Boxcar
Bertha" en „Taxidriver" lag dat niet
direkt voor de hand. Na zijn succes
met „Taxidriver" (bekroond met de
Gouden Palm van Cannes), die on
danks het nogal ongeloofwaardige
slot zo'n slordige 25 miljoen dollar
opbracht, verklaarde Scorsese in het
blad „Film Comment" over zijn keus
een musical te maken:
„Mijn keus voor die film vloeit met
alleen voort uit economische motieven,
niet omdat ik nu grotere budgets tot mijn
beschikking heb Ik wil mijn kracht be
proeven in diverse genre's en werken
met verschillende typen acteurs.
Daarom maakte ik „Alice doesn't live
here anymore" en daarom is mijn vol
gende film een musical. Bij „Taxidriver"
reed ik elke dag naar een lokatie, waar
van de muren onder het bloed zaten
We lachten erom, maar onbewust legde
het een grote druk op je. Ik v Ida m
eens iets grappigs doen Ondanks he
feit, dat de muziek altijd al een grotero
in zijn films heeft gespeeld, is een must
cal toch iets wezenlijks anders var
opzet dan Scorsese vorige films Scor
„The spy who loved me", een aaneenschakeling van aktie, zoals hier, waarbij
de speciale Lotus Esprit van Bond een fikse duik maakt, terwijl hij wordt
aangevallen door de vrouwelijke helicopterpiloot van Karl Stromberg in een
poging hem voorgoed naar de haaien te helpen. Maar de technici van Ml 5
hadden dat blijkbaar voorzien(Grand 3)
zo maar uit z'n duim zopg. Fleming is
ooit tijdens en na de tweede wereldoor
log één der grondleggers van de
huidige C I A. geweest en putte zijn stof
voor zijn romans uit de realiteit, die hij
van nabij meemaakte
Die realiteit, die toch de meeste van
zijn spionage-thrillers kenmerkte, is
overigens ver te zoeken in de latere
Bondfilms. Vooral de nieuwste „The
spy who loved me" is zodanig opgezet,
dat het eerder een science fiction-
verhaal is geworden, dan een keiharde
spionagethriller, gebaseerd op één of
andere realiteit En wijlen lan Fleming
kan in dit geval helemaal niets worden
verweten, want hij heeft geen enkele
zeggenschap gehad in de opbouw van
het verhaal, dat speciaal voor de film
werd geschreven door Christopher
Wood. Dat kwam eigenlijk omdat de
oorspronkelijke „The spy who loved
me" van Fleming, niet geschikt bleek
voor verfilming. Producer Albert Broc
coli gaf daarom Wood de opdracht een
boek te schrijven, wat wel verfilmbaar
zou zijn. Het resultaat is „The spy who
loved me" in de nieuwe versie van
Wood, regisseur Gilbert en producer
Broccoli
GIGANTISCHE
PRODUKTIE
„The spy who loved me" is een
gigantische filmproduktie
geworden. Dat is niet in de laatste
plaats te danken geweest aan het
feit, dat in de Pinewood-studio's het
complete interieur van een super
tanker werd nagebouwd, van binnen
herschapen in futuristische ta
bleau's die gigantische vormen heb
ben aangenomen en de film voor een
belangrijk deel dat SF-achtige karak
ter heeft gegeven. Alle speciale ef
fecten in de film zijn afkomstig uit het
fantasierijke brein van Derek Med-
dings en zijn mensen van de
Pinewood-studio's. Ook de nieuwe
technieken, waarvan Bond zich
veelvuldig bedient, zijn ontsproten
in die afdeling „speciale effecten".
Zoals de grappige waterbrommer
(een motorfiets op waterski's) en niet
te vergeten de nieuwe James Bond-
auto, een speciale Lotus Esprit, die
de traditionele Aston-Martin van
Bond verving en borg staat voor een
eindeloze reeks trucs en wapens,
waarmee Bond zijn hachje kan
redden in hachelijke situaties.
Verder natuurlijk speciale aandacht
voor het oceanische laboratorium
„Atlantis" van Stromberg, dat al
even futuristisch onder water zinkt
of opstijgt uit de diepten der oceanen
met een simpele druk op de knop.
Voeg bij al deze spektakulaire zaken
dan ook nog een vrijwel onsterfelijke
en onverwoestbare menselijke robot
met zeer krachtige stalen kaken
(Jaws, gespeeld door Richard Kiel)
en men heeft zo'n beetje alle ingre
diënten voor niet alleen een span
nend, maar veel eerder een amusant,
grappig, spektakulair Bond-
avontuur, waarin het geweld en het
spionnenwezen danig op de hak
Eén van de hoogtepunten uit de nieuwste James Bond-film „The spy who loved me", waarin hevige gevechten worden
gevoerd in het binnenste van de enorme supertanker „Luparis", van waaruit een louche miljonair probeert de
wereldmacht te veroveren. (Grand 3).
worden genomen en van lan Fle
ming's James Bond, Geheim Agent
007, op zich een parodie wordt ge
maakt.
Je moet van al dit gigantische spek
takelspul houden, maar als dat het
geval is, biedt „The spy who loved me"
enkele uren schitterend amusement,
waarbij ondanks de ontelbare doden
die na afloop van het avontuur te be
treuren zijn, toch vrijwel geen druppeltje
bloed te zien is geweest. Want dat moet
je de makers toegeven- ze weten hoe je
de mensen vrijblijvend kunt vermaken
zonder een bepaalde groep af te stoten
Wrede slachtpartijen met spuitend
bloed zou niet gepast hebben in dit
glanzend, flitsende spektakel De
doden vallen clean en netjes, hooguit
met een diepe zucht of een fikse kreet,
ten teken dat ze de laatste adem uitbla
zen Een bloedbad wordt het ner
gens. Keurig toch?
STRIJD TEGEN ATLANTIS
Het gaat allemaal om het verdwijnen
van verschillende zwaarbewapende
atoom-onderzeeers, van oost en west
Ze worden schijnbaar opgeslokt in het
niets en dat zit de verschillende we
reldmachten niet zo lekker Daarom
wordt de beste agent van het kontinent,
James Bond ingeschakeld Hij krijgt
charmante, maar ook erg effektieve
hulp van zijn Russische tegenpool, ma
joor Anya Afnasova (gespeeld door
Barbara Bach, nu al de nieuwe BB ge
noemd). Hun tegenspelers blijken Karl
Stromberg te zijn, een idealistisch man,
die een nieuw wereldrijk wil stichten od
de bodem van de oceaan Als zee-
bioloog is hij enorm gefascineerd door
alles wat in zee leeft. De mensheid
heeft voor hem afgedaan Zijn enige
doel is vernietiging van het rijk boven
water. Om dat te bereiken heeft hij de
machtige atoomwapens van oost en
west nodig om die tegen elkaar in te
zetten, zodat een echte atoomoorlog
zal ontstaan, waardoor de totale ver
nietiging al snel een feit zal zijn. Pas dan
zal het nieuwe Atlantis-rijk onder water
kunnen beginnen. Kar! Stromberg (ge
speeld door Cürd Jürgens. die daarmee
weer één van z'n excellente, dreigende
vaag Duits-Oosteuropese schurkenrol
len neerzet) heeft niet alleen de hulp
van honderden mannen in de super
tanker „Luparis", maar ook van een on
Liza Minelli en Robert de Niro in „New York New York", de nieuwste film van Martin Scorsese. In Grand 5.
Barbara Bach en Roger Moore, de twee spionnen, die elkaar beminnen, maai
tussen de bedrijven door de wereld moeten redden van de onderaana. Bo
Vendien speelt ook het nationalisme hun zo nu en dan parten. (Grand 3).
nieuwe wereldorde, de ideeén over
oost en west, het zijn allemaal cliché's,
die op een vakkundige wijze van een
nieuwe dimensie worden voorzien en
grappig funktioneel worden in het totale
kader van de film Samen met de steeds
weer verbluffende nieuwe technische
snufjes, het soms gigantische spek-
takelwerk en de amusant aanvullende
dialogen, werd deze nieuwe James
Bondfilm „The spy who loved me", niet
alleen voor de zeer fervente
aanhangers van alles wat James Bond
is, een film, waar men een paar uur lang
erg veel plezier aan kan beleven
Vrijblijvend entertainment, ge
maakt met geen ander doel dan de
massa te vermaken. Het fenomeen
James Bond blijkt opnieuw onver
woestbaar. Fleming's creatie heeft -
mede dankzij de film - zichzelf ver
nieuwd. Wat dat betreft ben ik erg
nieuwsgierig naar de volgende
Bond-film, die nu reeds aan het slot
sese „De film is bedoeld als een soo
ophalen van herinneringen uit mijnve
leden. De herinnering aan mijn ooms
uniform. Ik werd geboren in novemh
1942 dus ik herinner me er, eigent
niets meer van. Ik heb alleen de mua
onthouden. De sleutel tot de film wa
eigenlijk vreemd genoeg, Djang
Reinhardt. Uit Frankrijk. StéphaneGra
pelli. En dan vooral één nummer. D
plaat draaide ik keer op keer. Hetwi
een improvisatie die „Love letters" ol
het Frans „Billet doux" heette Kijk.d
liefdesgeschiedenis zou zich in elket
kunnen afspelen. Maar het vindt plaa
in de tijd van de Big Bands omdat d
plaat me zo fascineerde. Ik draaK
hem meestal als ik alles was."
Een kostuumfilm kost altijd tonni
meer dan andere genres, maar prodi
