wijn
uiteindelijk
december 1977
9
door miny van scherrenburg
vergisting stormachtig, maar het is
de kunst deze ontwikkeling af te
remmen en de wijn gelijkmatig uit te
laten gisten. Daarna, naar gelang
het te bereiken alcoholgehalte (dit
duurt 2-4 weken) wordt de wijn
overgestoken op schone eikehou
ten vaten om dan vervolgens te
rijpen en bouquet te ontwikkelen.
Het is belangrijk dit rijpingsproces
nauwgezet te volgen, want vruch
tenwijn is een teer product, dus men
moet er op toe zien, dat het rijpings
proces zo gelijkmatig verloopt.
Nu zullen er niet zoveel mensen
zijn, die een eikehouten vaatje
hebben liggen. Wilt u zelf vruch
tenwijnen maken, dan kunt u zich
behelpen met een mandfles. Menig
een heeft daar geweldige resulta
ten mee bereikt. Vroeger werd er in
Zeeuws-Vlaanderen op de boerde
rijen voor eigen gebruik veel
kruisbessenwijn gemaakt. De
smaak hiervan kan verrukkelijk zijn
De bereiding echter is moeilijk. Men
moet oppassen voor
melkzuursteek en muis.
Perenwijn vindt men hier bijna
niet in de handel. Ofschoon de
wijnen bereid uit Herfstpeer van
Geulle, Zwijndrecht Wijnpeer en
Beurrè Alexandre Lucas, een zeer
goede wijn gaven, is deze niet be
kend geworden Nu is de drank ook
zeer aan mode onderhevig Mis
schien drinken we over enkele jaren
massa's perenwijn.
De aalbes is uitstekend geschikt,
de morel en de westerleese kriek
Bosbessensap is moeilijk te vergis
ten, maar lukt deze vergisting, dan
krijgt men een heerlijke vruch
tenwijn. Pruimenwijn geeft vaak wat
foto's janus visser
moeilijkheden bij de klaring Hij blijft
zeer lang blind.
Er was een koninklijk besluit no
dig. om de wijn onder toezicht van
de warenwet te brengen. Dit konink
lijk besluit ,,het wijnbesluit" is in ja
nuari 1939 in werking getreden
Het zijn natuurlijk bladzijden vol.
dieu niet zullen interesseren, alleen
art. 2 Daarin staat; ,,De aanduiding
vruchtenwijn mag uitsluitend en
moet worden gebezigd voor den
gegisten drank, die, al of niet met
gebruikmaking van suiker (sa
ccharose) is bereid uit het sap van
ander fruit dan druiven (vruchten
van de vitus vimfera L) of bestaat uit
mengels daarvan met wijn. enz.1'
Ook mag vruchtenwijn van een
aanduiding vergezeld zijn. bv
meiwijn,bisschopswijn van vruch
ten, bowlwijn enz of de naam der
verwerkte vruchten dragen, zoals
aalbessenwijn, frambozenwiin etc.
Verder worden er m ons land
voortreffelijke vermouth's
verkregen op basis van vruch
tenwijnen het is zaak de vruch
tenwijn zodanig te vergisten dat er
een gave basiswijn uit resulteert.
Het geheim van het vak zit in het
kruidenmengsel waarover men de
wijn trekt. Het vinden van de juiste
kruidencombinatie is een
moeizaam zoeken, maar waarin
men in veel getallen meesterlijk is
geslaagd Dit zijn dan de wijnen die
ons land geeft
Wij hullen het niet in een waas
van romantiek zoals de Fransen.
Het kon evengoed, maar wij zijn nu
eenmaal een nuchter volk. Zo moe
ten wij het houden bij onze kersen,
appels en bessen Zelfs wij, die land
scheppen uit de zee. de zon kunnen
wij niet kopen
Geniet u even en maak u vrolijk
over dit prachtige vers dat de be
kende professor Daniël Heinsius.
die in Gent werd geboren en reeds
op 22-jarige leeftijd buitengewoon
hoogleraar was aan de Leidse ho
geschool en later professor in het
Grieks en uitgever van talrijke
Griekse en Latijnse werken, dichtte
in 1714
,,Lof-sanck van Bacchus"
De dichter zegt; in de wijn is
de waarheid;
de waarheid ligt besloten
in Uwen soeten dranck, want als
wij zijn begoten
dan is de tonge los, al wat er in de
grond
begraven is van 't hert. komt
wonen in de mont"
De deugd van de wijn bezingt hij
aldus:
Gij hebt o Nycteleu (Bacchus)
geweest tot alle tijden
Seer vriendelijck van aert,
geneigt tot medelijden,
een ieder goet gedaen van outs,
gelijck men leest
een huiper in verdriet en tegen-
spoet geweest"
De wijn, gaat Heinsius verder, is
voor de dichters een stimulans om
in hogere sferen te raken, want ook
Cratius een oud-Atheens blijspel
dichter wist het'
,.en omdat uwe vrucht ons
trecket van der eert
soo seght hij, dat de wijn is der
poëten peerd"
Maar de dichter bezingt ook de
matigheid.
,,het meeste dat ick wensch, dat
is een klaverblat
het eerste voor de maag. het
ander om te sinnen
te brengen tot geneught, tot
lachen en tot minnen.
het derde mag wel mee. want dat
is om gerust
te vallen in den slaap, die alle
sorgen blust
Het is erg jammer dat wij in
ons land bijna geen wijnstokken
hebben en daardoor de ro
mantiek missen die de
wijnboeren omgeeft. Ik denk
hierdoor aan een verhaal van
Werumeus Buning. In Spanje
drinkt hij de rode wijn van Jus-
tino, een visser, die tevens een
herberg heeft. Ik zal het u (het
verhaal) woordelijk weergeven,
want het is te mooi om er
woorden in te veranderen.
Als het den heer goed gesmaakt
heeft, weet ik een historie", zegt
Justino.enhij krauwt de kat.Vertel
eens Justino" ,,Er was eens een
groot heer. vele jaren geleden, lang
voor den groten oorlog, ik was nog
maar een jongen, heer", zegt Jus
tino.
,,Een Russisch Grootvorst en hij
was zeer rijk En hij verliefde zich
hier op een danseres van den over
kant. Hij was een groot heer. sterk
blond en welgeschapen en hij dronk
graag van onzen wijn. Maar zij wilde
hem niet. Zij was een danseres en
zij danste liever met haar hart. dan
dat zij haar hart weggaf. Verstaat u
mij heer'?"
,,Ja Justino", zei ik en ik krauwde
de kat mee. die snorde. ..De heer
verstaat veel", zei Justino .Zodat
hij zal begrijpen, dat die Russische
vorst zijn heil zocht bij den wijn. Ook
in Rusland bloeit de wijnstok zei hij,
toen hij zijn heil niet vond en hij
kocht hier wijnstokken, een schip
vol, en voer ermee naar zijn huis.
God zegene hem Menigeen heeft
rijk van hem geleefd Maar later
kwam er een Russische heer. hij
was rentmeester van den vorst en
hij zei: ..onze druiven gedijden niet
daarginds' En hij kocht een schip
vol van onze aarde, opdat de
druiven zouden gedijen. Aarde van
hier", zei Justino. en hij wees door
het raam naar de rosse aarde,
gloeiend en donker van de laatste
zon Maar wie stapt er drie jaar later
aan wal? De rentmeester. De wijn
gedijt niet", zei hij. heer ik kom een
wijnboer huren, die den stok en den
grond kent. Ei, dat viel hem niet
licht, een boer van zijn grond te ha
len. Maar geld is geld. hij kreeg de
oude Juanito en zijn vrouw en de
hele familie op een schip Beste
wijnboeren Maar nu zeven jaar ge
leden. wie stapt er bij mij binnen op
een morgenvroeg voor een glas
van de beste rode? Juanito.
,,Kijk", zegt ik. ..Juanito? Terug in
het land". „Zeker", zegt hij. „Dat is
de waarheid. Hier ben ik weer" „En
gindervraag ik. „Hoe is dat ge
gaan?" „Nee", zegt hij, „het is niet
gegaan. Ik heb dien grote heer ge
zegd: Wijnstokken kan uwe
edelheid kopen. Aarde van Spanje
kan uwe edelheid kopen Een
goede wijnboer kan uwe edelheid
kopen. Maar dezon van Spanje kan
uwe edelheid niet kopen en die
maakt met Gods genade, den wijn".
„Wat een ellende. Justino", zei hij.
„Schrale wijn en vreemd eten in al
den omtrek". „En zo is dat hier met
den wijn gesteld heer", zei Justino.
„En is dat geen fraaie geschiede
nis?"
„Het is een fraaie geschiedenis,
Justino. Maar ik geloof, ik heb ze
ook eens in een boek gelezen En
men vertelde ze daarin van een
Fransen wijn". „En waarom zou ze
ook niet in een boek verteld worden
van een Fransen wijn", zei Justino
beminnelijk. „Het is een ware en
goede geschiedenis. Kan men
goede geschiedenis ooit te veel ver
tellen'?"
In dit verhaal had het dus even
goed een koning uit ons land
kunnen zijn. Er zijn hier streken
waar de wijnstok gepoot zou
kunnen worden, boeren, met wie
het waarachtig wel zou gaan, maar
we hebben geen zon, die de
druiven zou doen rijpen
Gelukkig hebben wij nog net ge
noeg zon voor onze bessen, fram
bozen en appels Reeds Plinivis
(23-79 n.Chr.) schrijft over de be
reiding van vruchtenwijnen uit ap
pelen en peren en ook Karei de
Grote in zijn „Capitillar de villis"
maakt er gewag van „Wij veror
denen dat iedere magistraat onder
zijn personeel enige bekwame vak
lui moet hebben... Lieden, die ver
kwikkende dranken kunnen be
reiden zoals bier, perenwijn, ap
pelwijn".
Al werd er in andere landen al
veel vruchtenwijn geproduceerd, in
ons land begon men rond 1930 pas
in het groot. Toen begon prof
Sprenger op het laboratorium voor
tuinbouw en plantenteelt in Wage-
ningen zijn wetenschappelijke be
studering van de vraagstukken be
treffende de vruchtenwijnbereiding
De achtergrond hiervan was de
Nederlandse fruitteelt rendabel te
maken.
Thans zitten wij in ons land aan
een productie van miljoenen liters
Hoofdzakelijk zijn dat in Nederland
dessert wijnen met een relatief
hoog alcoholgehalte en meestal
aangenaam zoet van smaak. Juist
door die zoetheid komt het aroma
van gezond fruit het best tot zijn
recht. Een goed behandelde vruch
tenwijn heeft een zeer natuurlijke
en eigen smaak Voor het geld. dat
men er als consument aan
besteedt, en mits men van een ver
trouwd huis koopt, kan men een
wijn krijgen, die zeer veel
voldoening schenkt, bijzonder
eerlijk is, fris, niet hard, en licht op
de maag ligt. Een goed gekoelde
appelwijn kan bijzonder verfrissend
zijn op een warme zomeravond.
Enige weken geleden zag u wel
licht op de televisie dat Sonja Ba
rend, Haya van Someren. Cider
(dat is een mousserende appelwijn)
en champagne liet proeven. Zij
moest zeggen wat de echte cham
pagne was. Voor de Cider produ
centen was het een geweldig com
pliment dat Haya de Cider aanwees
als de echte champagne De prijs
echter van champagne ligt on
geveer 20.- per fles hoger dan
van Cider
Vrijwel uit alle vruchten kan men
wijn maken De vruchten worden
dan geperst en het sap wordt in gis
ting gebracht. Eerst verloopt de
