Gregory Peck als „Mac Arthur", generaal uit
de tweede wereldoorlog: 'n fenomeen
BcKtRw!
„DE MANTEL DER LIEFDE",
PERSIFLAGE VAN
ADRIAAN DITVOORST
DONDERDAG 2 FEBRUAR11977
Leusder Krant - Kijk op de film
filmagenda Amersfoort
een film over gemaakt, gebaseerd op
die even eenvoudige als originele
vondst:
De Tien Geboden - ooit bedoeld als
een leidraad voor een verantwoord
leefpatroon - geprojecteerd op de dage
lijkse praktijk van ons eigentijds be
staan, m.a.w. Zo Zijn Onze Manie
ren
De Mantel der Liefde of Adriaan
Ditvoorst persiflage op De Tien Ge
boden is een spiegel van onze tijd. in
derdaad, de voorpagina van een krant:
gruwelijk, ontroerend, doortrapt, naief,
met een lach en een traan.
Enfin, bekijkt u het zelf maar eerst.
Deze week in Nederlandse première
ook In Amersfoort te zien.
(Euro Cinema, eerste week, zestien
jaar).
Filmagenda voor Amersfoort van
donderdag 2 februari t/m woensdag
8 februari 1978.
GRAND 3. tel. 033-14632.
The spy who loved me, 12 jaar.
Dagelijks. 1.30-6.45-9.30 uur, zondag:
1.30-4.00-6 45-9.30 uur,
GRAND 4
Te gek om los te lopen, alle leeftijden.
Dagelijks 1,45-6.45-9.15 uur, zondag:
1 45-4 15-6.45-9.15 uur.
GRAND 5
A clockwork orange, jaar.
Dagelijks: 2.00-7.00-9.30 uur, zondag:
2 00-4,30-7.00-9.30 uur
CINEMA 1, tel. 033-18900
Smokey and the bandit, alle leeftijden
Dagelijks: 1 45-6.45-9.15 uur, zondag:
1.45-4.15-6.45-9.15 uur
CINEMA 2
MacArthur, alle leeftijden.
Dagelijks: 1.30-6.30-9.00 uur, zondag.
1.30-4.00-6 30-9.00 uur.
EURO CINEMA, tel. 033-33655
De mantel der liefde, 16 jaar.
Dagelijks: 1 45-6.45-9.15 uur. Zater
dag 4 15-6 45-9.15 uur, zondag:
4.15-6.45-9 15 uur, woensdag: 6.45-
9.15 uur.
Herbie gaat naar monte carlo, alle leef
tijden.
Zaterdag-, zondag- en woensdagmid
dag: 1.45 uur.
DUO 1, tel. 033-16572
Breeduit de koets in, 16 jaar
Dagelijks. 2.15-7.15-9.30 uur, zondag:
2.15-4.30-7.15-9.30 uur
DUO 2
Bruce lee en ik, 16 jaar
Dagelijks 2.00-7.00-9 15 uur, zondag:
2.00-4 15-7 00-9.15 uur
NACHTVOORSTELLINGEN
DUO 1
Sex-games Swedish style, 16 jaar
Vrijdag- en zaterdagavond: 24.00 uur.
DUO 2
The outlaw josey wales, 16 jaar
Vrijdag- en zaterdagavond: 23.45 uur.
OOR BERT VOS
'AMERSFOORT -Viernieuwe films,
ikele reprises en verder natuurlijk
i prolongatie van succes-films als
The spy who loved me", „Smokey
id the bandit" en „Herbie gaat naar
onte Carlo". Paul Verhoeven's
jstseller „Soldaat van Oranje" is na
weken eindelijk uit Amersfoort
^rdwenen. James Bond begint aan
j zevende week, „A Clockwork
range" aan de derde, „Smokey and
e bandit" aan de tweede en
-ierbie gaat naar Monte Carlo" aan
i zevende week.
Nieuw is in ieder geval Adriaan Dit-
»orst's persiflage op de Tien
eboden: „De mantel der liefde", die
deze week in première gaat en het ge
speelde filmportret van een fenomeen:
„MacArthur" van regisseur Joseph
Sargent, het verhaal van eén van de
beroemdste generaals uit de Tweede
Wereldoorlog. „Breeduit de koets in" is
in Duo 1 te zien (in de nachtvoorstellin
gen afgewisseld met ,,Se>. Games
Swedish Style"), terwijl in Duo 2 „Bruce
Lee en ik" over het doek rolt, waarbij de
gigant van de karate en kung-fu
herleeft In de nachtvoorstellmgen van
Duo 2 „The Outlaw Josey Wales", één
van de betere westerns van Clint
Eastwood, die nog niet zo heol lang ge
leden in Amersfoort heeft gedraaid.
„Herbie" is te zien in de ma'tineevoor-
stellingen op zaterdag, 2'ondag en
woensdag in Euro Cinema, l.achen kan
men met Jerry Lewis in een oudje „Te
gek om los te lopen" (Whichi Way to the
front) in Grand 4
Humprhey Bogart Is nog steeds een film-legende. Zaterdag vertoont het
Amersfoortse Filmhuls de laatste film in de Bogart-serle.
DE PROGRESSIEVE
FILM
Om aan haar doelstellingen méér
inhoud te geven heeft het Amers
foortse Filmhuis besloten om nauw
samen te gaan werken met de „Film
club De Progressieve Film" te Rot
terdam. Deze filmclub heeft als doel
progressieve en revolutionaire films
te vertonen om hiermee een alter
natief te scheppen tegenover het be
staande filmaanbom Dezelfde
doelstelling als de Nederlandse
filmhuizen dus. Een samenwerking
ligt daarmee voor de hand. Men kan
lid worden van de „Filmclub De
Progressieve Film", zodat men
goedkoper de voorstellingen, die
door de progressieve filmclub
worden georganiseerd kan bezoe
ken. Het lidmaatschap Is geldig voor
alle voorstellingen, ook buiten
Amersfoort, die door deze club wor
den georganiseerd. Het kost een
tientje per jaar of 5,50 per half jaar.
Het Filmhuis Amersfoort brengt voor
lopig tot en met juni elke maand één film
uit het programma van de Filmclub De
Progressieve Film Het programma ziet
er als volgt uit: in februari „Kafr Kas-
sem", in maart „Siërra de Teruel", in
april ..De aarde" en „De verrader, in
juni „Sambizanga" De voorstellingen
op zaterdag beginnen om half 8, de
overige voorstellingen om kwart over 8
Het ligt in de bedoeling om het niet bij
filmvertonen alleen te laten. Na afloop is
er ruimschoots gelegenheid tot
diskussie over de gedraaide film, er zal
een boekenstand over het desbetref
fende onderwerp zijn etc
EERSTE FILM:
KAFR KASSEM
De eerste progressieve film, die in
samenwerking met de PF wordt ge
draald in het Amersfoortse Filmhuls,
is „De massamoord van Kafr Kas
sem", een Palestijnse speelfilm, een
produktie van Bohran Aiaouie.
Kafr Kassem is een Palestijnse
speelfilm die gespeeld wordt door de
inwoners van een Syrisch dorp Zij spe
len de rol van de bewoners van het Pa-
TENTAMEN-TIJD
Er zijn gemakkelijke tijden en
moeilijke tijden. Tot die laatste ca
tegorie behoort ongetwijfeld de
\tentamen-tijd. U weet wel, dat is de
oeriode, dat tal van scholieren moe-
en bewijzen, dat ze ook werkelijk
wat hebben opgestoken van de
ijverige pogingen der leraren en le
raressen om de jeugd klaar te sto
men voor deze toch al erg ingewik-
keld geworden maatschappij. Ten
tamen. Spreek het woord een paar
keer langzaam uit en het begint erg
veel te lijken optentakel" en in ge
dachten voel je dan de lange
spriet-armen van de Franse gram-
matica, de wiskundenatuurkunde
of welk moeilijk rot-vak dan ook om
je heen kronkelen Je zit er in ge-
vangen, als een vlieg in een spin-
neweb en daar krijg je ongetwijfeld
slapeloze nachten van.
Een goede kennis van mij kan
daar over meepraten. Als moeder
van een paar opgroeiende dochters
is zij ten nauwste betrokken bij het
lief, maar vooral het leed, dat ver
bonden is aan tentamen-tijd. Want
naast de spanning van het moment
blijft daar natuurlijk steeds de
groeiende twijfel over het eigen
kunnen. En zoiets moet je beslist
niet onderschatten.
M'n kennis heeft daar enkele sla
peloze nachten aan over ge
houden. Niet, dat zij zelf in gedach
ten zo met het tentamen-weekje van
haar dochter bezig was, maar
omdat de dochter zelf zo rusteloos
was, dat ze de hele nacht door het
huis dolde, daarbij haar
huisgenoten konsekwent uit een
welverdiende slaap houdend. Er
zijn - dat leert de praktijk - allerlei
oplossingen mogelijk om die slape
loosheid, die opgekropte spanning
en groeiende twijfel, een tikkeltje
terug te dringen tot normale propor-
i" ties. Die kennis van mij, die zo lang
zamerhand mee-leed met haar
dochter, greep in d>si eerste plaats
naar een paardemJddel: slaapta
bletten.
Nu schijnt dat jonge volkje van
tegenwoordig taai or te zijn, dan
men op het eerste gezicht
verwacht, want nadat de tabletten
aan de vooravond waren genuttigd,
moest de familie nog enige tijd ge
duld uitoefenen, voordat de uitwer
king zichtbaar begon te worden.
Toch won de moderne chemie het
van de geestelijke weerstand en de
barrière werd langzaam maar zeker
geslecht. Het tentamen-slachtoffer
begon werkelijk een tikkeltje
slaperig te worden en de hoop
gloeide op in het h uisgezin, ze ging
naar bed!
Moeder ging voor alle zekerheid
toch maar mee en dat was werkelijk
een staaltje van vooruit-denken,
want inderdaad: de slaap wilde
toch maar niet definitief doorzetten.
M'n kennis is niet voor één gat te
vangen en vatte bovendien haar
taak erg ernstig op. In de boeken
kast zocht en vond zij de komplete
deditie van „Guliver's Reizen", het
bekende boek van Jonathan Swift,
en zette zich aan de sponde van
haar dochter. Om voor te gaan le
zen, een gezellige, ouderwetse
gewoonte, die tegenwoordig
steeds minder in zwang is nadat de
(dwang-)buis z'n triomftocht was
begonnen.
Het moet al gok gaan, als ze daar
niet van in slaap valt, dacht m'n
kennis en begon aan het eerste
hoofdstuk van dit boeiende boek
Verschillende hoofdstukken verder
werd eventjes getest of Klaas Vaak
z'n weldadige werk al had gedaan,
maar de dochter had zich nog geen
zand in de ogen laten strooien en
dus werd aan het volgende hoofd
stuk begonnen. Lilliputters, reuzen,
al die bekende figuren van Swift
bevolkten de slaapkamer. En ja
hoor, eindelijk, vele hoofdstukken
verder, was dochterlief in een diepe
slaap gezonken. Gulliver had zijn
werk gedaan.
Die nacht heeft het hele gezin ge
slapen als een roos. Dankzij Gulliver
en Jonathan Swift. Ik weet met of het
boek op de literatuurlijst staat, maar
als dat niet het geval is, zou het
eigenlijk zo snel mogelijk moeten
gebeuren. Zo'n boek is goud
waard
V.
Gregory Peck als „MacArthur".
MacARTHUR
lestijnse dorp Kafr Kassem, dat in door
Israël bezet gebied ligt. Het verhaal van
de film is gebaseerd op historische fei
ten Het speelt zich af in 1950 toen Na
sser de nationalisatie van het Suez-
kanaal aankondigde Hoewel het
kanaal Egyptisch grondgebied was,
stond hij tot op de dag van de nationali
satie onder Engels beheer Engeland
startte na de toespraak van Nasser met
behulp van Frankrijk en Israël een ver-
geldingsaanval tegen Egypte Israël
kreeg de taak toebedeeld het Oostelijk
front met Syrië waar Kafr Kassem ligt
rustig te houden
Wij volgen in de film het leven van de
inwoners van Kafr Kassem vanaf het
moment dat zij in een klein café de toe
spraak van Nasser beluisteren tot op de
dag van het bloedbad. Die dag stellen
de Israëli's een uitgaansverbod in. mid
den op de dag, terwijl iedereen op het
land is. Als zij van hun werk terugkomen
worden ze door de Israëli's neerge
schoten
De film schildert de onderdrukking en
diskriminatie van het Palestijnse volk.
hun geboorteland is hun ontnomen en
onder Israëlisch beheer geplaatst; via
koppelbazen krijgen zij werk bij de Is
raëlische grootgrondbezitter; hun lonen
zijn een stuk lager dan die van de Is
raëlische arbeiders; de Palestijnse ar
beiders worden niet tot de vakbond toe
gelaten. Het verzet tegen deze onder
drukking gaat als een rode draad door
de hele film. De strijd van het Pa
lestijnse volk voor zijn bevrijding van het
zionisme en voor een Palestijnse staat
waarin Arabieren en Joden vreedzaam
naast elkaar kunnen leven staat nog
steeds op de dagorde. Deze film kreeg
een speciale prijs van de PLO Maar dat
is niet zo verwonderlijk (Filmhuis
Amersfoort, zaterdag 19 30 uur.
zondag tot en met dinsdag om 20.15
uur).
DEAD END
Op zaterdag 4 februari wordt in het
Amersfoortse Filmhuis de laatste
film in het Humphrey Bogart-
retrospectief getoond. Het is de film
„Dead End", waarmee een boeiende
reeks film-klassiekers wordt afge
sloten. (Zaterdag - 23.00 uur - Film
huis Amersfoort).
ne uit „De mantel der liefde".
-.^1- -- 1
„Te gek om los te lopen".
DE MANTEL DER LIEFDE
Een lange rij bekende Nederlandse
acteurs en actrices. Hans Boskamp,
Joost Prinsen, Marjan Berk, Ronny
Bierman, Paul Röttger, Jules Croiset,
Henk Molenberg, Willeke van Am-
melrooy, Rijk de Gooyer, Sylvia de
Leur, Frans Vorstman, Julien Schoe-
naerts, Tim Beekman (het heertje uit
Tita Tovenaar), Mimi Kok, Wiesje
Bouwmeester en Anne Wil Blankers:
het is slechts de bekendste greep uit de
vrij grote hoeveelheid medespelenden
aan de film „De mantel der liefde" van
Adriaan Ditvoorst. Als het aan die ac
teurs en actrices ligt en de mate van
bekendheid die ze genieten, zou je zo
zeggen, dat het een goede film moet
zijn
Ik moet u echter eerlijk bekennen, dat
ik dit nieuwste produkt van Ditvoorst
niet heb kunnen bewonderen om tijdig
een recensie voor deze rubriek te kun
nen schrijven.
U zult het dan ook moeten doen met
een tamelijk summiere beschrijving
Wie zondagavond naar de TV heeft ge
keken, naar Cinevisie, de filmrubriek
van de NOS, heeft iets kunnen zien uit
deze persiflage op de tien geboden, en
dan weet u net zoveel als ik.
Als een meisje van 8 jaar aan haar
moeder vraagt wat de tien geboden zijn
en de moeder met veel moeite er 3 of 4
kan noemen, zal het meisje waar
schijnlijk haar wenkbrauwen optrekken
en niet begrijpen waar die mensen zich
vroeger zo druk om maakten, terwijl te
gelijkertijd haar vader in dezelfde kamer
op de voorpagina van het ochtendblad
het dagelijks nieuws leest moord
politiek bedrog bankoverval
machtsmisbruik sexueel vergrijp
Het meisje zal het verband tussen de
tien geboden en de voorpagina van de
krant niet begrijpen, maar Adriaan Dit
voorst heeft dat wel gedaan en heeft er
Hoewel Ik persoonlijk geen
liefhebber ben van oorlogsfilms,
moet ik toch erkennen, dat ik ge
boeid heb gekeken naar „Mac
Arthur" van de Amerikaanse regis
seur Joseph Sargent. Douglas Mac
Arthur was één van de meest
bekende generaals uit de Tweede
Wereldoorlog. Een man, die opviel
door zijn nogal eigenzinnige wijze
van denken. Een man, dankzij wiens
inzet de oorlog in het verre oosten
beslissend werd gewonnen en die
Japan op de knieën zou hebben ge
kregen zonder gebruik van de
atoombom. Een man ook, die zich
met tegenzin neerlegde bij de wa
penstilstand in Korea, ook al had hij
zich verkeken op de inmenging van
de Chinezen in deze oorlog. Douglas
MacArthur, de man, die na de oorlog
de keizer van Japan werd genoemd
en die tijdens de oorlog eigenlijk ma
ling had aan de president van de VS
en zo mogelijk zijn eigen strategie
volgde. Een man, die vaak vooraan in
de frontlinie was te vinden. Een man
die vocht uit overtuiging. En boven
alles een man, die een deel van onze
geschiedenis heeft gemaakt.
Deze biografische film over het leven
van MacArthur tijdens en kort na de
tweede wereldoorlog, duurt bijna twee-
en een half uur, maar is zowel uit
filmisch als uit historisch oogpunt de
moeite van het zien waard Gregory
Peck is een acteur, die als het ware voor
deze rol geknipt is. Hij speelt de gene
raal dan ook met verve en overtuiging.
Zij, die zich de tweede wereldoorlog
nog uit eigen ervaring herinneren,
zullen-in deze film, ondanks het feit, dat
het zich allemaal afspeelt in het verre
oosten en de pacific, tal van herken
ningspunten tegen komen. Brokjes ge
schiedenis, die weer gaan leven, relief
krijgen tegen de achtergrond van de
geschiedenisboekjes.
Generaal Douglas MacArthur was
geliefd bij zijn manschappen. Een voor
beeld van vastberadenheid temidden
van de grauwe ellende van een niet
altijd even voorbeeldig verlopende oor
log Opgeven is er niet bij. Als hij de
Philippijnen moet verlaten om de
troepen in Australië te hergroeperen,
doet hij de belofte dat hij terug zal keren
om de Jappen van het eiland te jagen.
Hij komt later terug en lost de belofte in.
Het meest ellendige van een oorlogs
film vind ik meestal de misplaatste ro
mantiek van het heldendom, van de
stralend moedige soldaat, die door alle
ellende heen naar de overwinning
stormt in heldhaftige gevechten. Regis
seur Joseph Sargent heeft dat aureool
van heldenromantiek gelukkig groten
deels weten te vermijden en ook
Gregory Peck weet zijn rol zeer
beheerst te spelen Oorlog is niet leuk,
niet spannend. Oorlog is
mensonterend, bloederig en legt de
laagste instinkten van de mens bloot.
Sargent is er in geslaagd om ;!owel die
aspekten, als de rol van gene.raal Ma
cArthur in deze tragedie op de juiste
wijze te doseren, waarbij de hoofdfiguur
toch zo nu en dan even los; komt te
staan van het wereldgebeuren om hem
heen.
Dat komt het meest tot uitdrukking in
die fragmenten, waarin de generaal de
oorlogs-strategie met de president van
de VS bespreekt, eerst met Theodore
Roosevelt, later met Harry Truman, die
Roosevelt nog tijdens de oorlog op
volgde. Vooral tussen MacArthur en
Truman boterde het niet zo. Truman
mocht MacArthur niet, hoewel hij hem
slechts enkele malen had go.zien. Sar
gent weet op - naar wordt aangenomen
waarheidsgetrouwe wijze via dialogen
te schetsen, hoe de verhouding tussen
die twee mannen was. In dat deel van
de film komt de lach boven en wint de
humor het van de ernst van dat
moment.
Dat president Truman tenslotte het
einde van de oorlog tegen Japan for
ceerde door de eerste atoombom ter
wereld neer te gooien op Hiroshima,
was nu niet direkt de manier, waarop
MacArthur het zou hebben gedaan. Af
gezien nog van het feit, dat i'ruman Ma
cArthur hierover niet van teivoren had
ingelicht, was McArlhur van mening dat
hij die oorlog ook wel zonder die atoom
bom zou hebben gewonnen Het feit,
dat een wapenstilstand in Korea werd
afgesloten, kon zijn goedkeuring ook
niet wegdragen Hij zou liever doorge
vochten hebben
„MacArthur" is een geloofwaardige
film geworden, zonder al teveel heroïek
rond deze markante figuur, maar toch
wel zodanig, dat deze prominente
hoofdrolspeler uit het drama dat tweede
wereldoorlog heette, opnieuw tot leven
wordt gebracht en zijn „spel" opnieuw
speelt. Een bloedserieus spel, waarin
echte doden vallen, met als inzet de
vrede. Gelukkig biedt de huidige we
reldmaatschappij niet veel kansen aan
dit soort fenomenen om op te bloeien.
Laten we hopen, dat het nooit zal ge
beuren. „MacArthur" is een standbeeld
in de tot nu toe turbulente geschiedenis
van de Verenigde Staten. Een „held",
die mede door deze film méér relief en
betekenis kreeg als een belangrijk facet
van het donderende raderwerk van de
oorlogsmachine. Oorlog wordt door
mensen gemaakt en beëindigd. Je zou
het bijna vergeten.
(Cinema 2, eerste week, alle leef
tijden).
