Amersfoort en regio mogen blij met 't Amersnest zijn
Pieter Vis geven concert t.b.v.
„Lisidunaa uto mobiel"
Simon C.Jansen en
OP VRIJDAG 10 FEBRUARI
GEBOORTE-DALING BEDREIGING, MAAR
Leusder Krant - plaatselijk nieuws
DONDERDAG 2 FEBRUAR11977
leden door Llsidunahof met mede
werking van de Leusdense
bevolking een zeer geslaagde aktie
gevoerd voor de aanschaf van een
aan de bewoners aangepast ver
voermiddel.)
Het konsert zal plaats vinden op
vrijdagavond 10 februari om
20.15 uur in Lisidunahof. Reser
veert u deze datum meteen in uw
agenda? Lisidunahof rekent op u
allemaal!
SOCIAAL BEWOGEN
Pieter Vis, die zich als zang
kunstenaar sociaal bewogen op
stelt, vindt dat onze medemensen
in instellingen als ziekenhuizen,
gevangenissen, jeugdtehuizen,
behoefte hebben aan kunstenaars,
die vanuit „de buitenwereld" iets
voor hen komen doen. Hij loopt dan
ook erg warm voor het aanstaande
konsert, en hij is het, die Simon C.
Jansen naar Leusden heeft weten
te krijgen.
Het bijzondere van het optreden
is, dat beide artiesten op dezelfde
avond een gedeelte van het konsert
twéé keer willen uitvoeren. Van
19.00 tot 19.45 uur brengen zij het
eerste gedeelte van het konsert
voor de bewoners van Lisidunahof.
Van 20.15 tot 21.30 uur geven zij
het konsert voor de buitenwacht.
LENTEPROGRAMMA
„Als ik een programma samen
stel", zegt Pieter Vis,,dan heeft dat
een thema, een bepaald
onderwerp. Ik vind het zéér belang
rijk, dat je een thematische inhoud
geeft aan een konsert. Voor het
konsert in Lisidunahof zal dat de
lente zijn, met de bloemen en de
vogels."
Begonnen wordt met Mozarts
lied „Sehnsucht nach dem Fruh-
ling" (verlangen naar de lente), en
van Bertha Frensel wordt uit
gevoerd „Ein Fichtenbaum" (een
spar). Uit 1924 dateert het „Here
Jesu bloemenhofken" van Willem
Pijper. Voorts staan op het pro
gramma kleine natuurliedjes van
Guido Gezelle, op muziek gezet
door Herman Meima. Natuurlijk
ontbreekt ook Catherina van
Rennes niet op het programma:
„Mij spreekt de blomme een tale"
en „Strooi vandaag een enkel
blom". Aardig is het, dat Pieter Vis
het aangedurfd heeft om bekende
liedjes als Franz Schuberts „Holder
klingt der Vogelsang" (lieflijk klinkt
het vogelgezang) en „Heiden-
röslein" (roosje op de heide) uit te
voeren.
Simon C. Jansen speelt in dit
eerste gedeelte van het konsert een
piano-solo, gekomponeerd door
Herman Meima op strofen uit de
bundel Aquarellen, over de „Een
zame kerk".
Na de pauze komt Pieter Vis'
liefde voor de romantische
liedkunst aan z'n trekken in liederen
van Brahms en Schubert, en zingt
hij nog enkele liederen van Aiphons
Diepenbrock en Herman Meima.
De liederen van Meima en
Diepenbrock waren nog niet eerder
gezet, deelde Pieter Vis mede. De
liederen van Herman Mey zijn op
gedragen aan de internationaal be
kende zanger Herman Schey.
PIETER VIS
De zanger Pieter Vis werd in
1949 geboren in Rotterdam. Als
jongenssopraan zong hij in kerk
diensten en konserten. Hij volgde
een zangstudie bij de Utrechtse
zangpedagoge Iza Valeton
Maas-Geesteranus, en kreeg van
de zanger Dietrich Fischer Dieskan
lessen in de voordracht, de inter
pretatie van de romantische Duitse
liedkunst. Hij zong opera-aria's van
Mozart voor de Zweedse televisie,
en zal dit voorjaar weer verschei
dene malen de Christuspartij in de
Johannes Passion zingen
SIMON C. JANSEN
Simon C. Jansen, organist,
pianist en dirigent, ontving zijn
piano-opleiding bij Willem Andries-
sen, studeerde orgel bij Cornelis de
Wolf en dr. Anton van der Horst, en
direktie bij Jaap Spaanderman en
Felix Hupka Op zijn beurt is hij
hoofdleraar orgel aan het
Sweelinck Conservatorium in Am
sterdam Hij maakte vele kon-
sertreizen als organist, en bege
leidde verscheidene solisten Hij
ontving voor zijn muzikaal kunnen
verschillende onderscheidingen.
HERMAN MEIMA
Tenslotte de komponist Herman
Meima, de man, die het hele muzi
kale gebeuren aanzwengelde in Li
sidunahof. Hij is geboren in 1905,
en volgde orgellessen bij Alfred
Mai. Zijn vader wilde dat hij een
textiel-opleiding volgde, omdat er in
de muziek destijds geen
droog brood te verdienen was. Zo
werd hij leraar textiel aan diverse
scholen Hij kreeg zeven jaar les
van Ernest W. Mulder en theorie in
Amsterdam.
„Bij hem heb ik het vak geleerd",
zegt Herman Meima. „In de vakan
ties speelde ik orgel bij de Oosten
rijkse dominee, prof. Otto Bunker.
Hij heeft prachtige geestelijke liede
ren geschreven, en vijfentwintig
LEUSDEN - Door de in de
prlvé-sfeer liggende konnekties
van de komponist Herman Meima
met „Lisidunahof" is de bekende
cantor-organist van de Wes-
terkerk in Amsterdam, Simon C.
Jansen, bereid gevonden een
konsert te komen geven in Leus
den. Simon C. Jansen zal tijdens
dit konsert het pianospel verzor
gen. De jonge bas-bariton Pieter
Vis zal een aantal liederen ten
gehore brengen.
Het konsert wordt door beide ar-
tisten belangeloos gegeven ten
bate van de Stichting Lisiduna Au
tomobiel. En wel onder het motto:
„Lisidunahof hééft de auto; houd 'm
aan de gang!" (Zoals u zich wellicht
zult herinneren werd enige tijd ge-
Simon C.Jansen
daarvan heb ik op muziek gezet. Ik
heb ze geschreven vanuit de stem
van Herman Schey Ik zond de
liederen aan Herman Schey toe. en
deze man, die vanwege zijn leeftijd
niets nieuws meer op zijn program
ma neemt, is mijn liederen
gaan zingen! Sinds Herman Schey
gaan alle poorten voor mij open.
Veel zangers nemen de liederen nu
op hun programma
Dit jaar komen er twaalf bundels
van mij uit, waaronder een konsert
voor clavecimbel en orgel, Kerst
liederen en een piano-sonatine. Bij
Willemsen in de Langestraat in
Amersfoort verschijnen acht bun
dels.
Ik heb ook symfonische etudes
voor harmonie-orkest geschreven,
en variaties voor fanfare
KAARTVERKOOP
Vanaf maandag 30 januari zijn
kaarten (a 7,50, inklusief pro
gramma) voor het Konsert in Lisidu
nahof verkrijgbaar bij.
Boekstore. Torenakkerweg 16,
Leusden/Centrum;
Openbare Bibliotheek, Leus
den/Centrum;
Radio Drieènhuizen, Prinses Irene-
laan 17, Leusden/Zuid;
Algemene Boekhandel Leusder-
weg. Amersfoort
Leusder Krant. Rozendaallaan 9..,
Leusden-centrum.
Het programma na de pauze j
staat op een grammofoonplaat, die:,
u tijdens het Konsert in Lisidunahof.
kunt kopen De musici zullen graagj
deze plaat voor u signeren. Diverse
liederen op deze plaat werden nog
niet eerder geregistreerd.
Opvallend is hoezeer verstaanbaar, j
de lyrische zanger Pieter Vis zijn i
warm vertolkte liederen weet te- j
brengen
Wanneer u nog iets naders over t
het Konsert wilt weten, kunt u zich j
wenden tot de heer Van der Bel, het i
hoofd van de bezigheids-therapie
van Lisidunahof. die de organisatiè t
van het Konsert in handen heeft. I
Lisidunahof rekent op uw aller
komst!
ANCO MALI
AMERSFOORT - In heel Neder-
and werden i n 1976 ruim 177.000
dnderen geboren, een aantal dat
naar verwachting in 1977 onge-
/eer 173.000 zal zijn.
Lage cijfers wanneer men ze ver-
—jelijkt met die van bijvoorbeeld het
>egin der vijftiger jaren toen het ge-
toortencijfer op ongeveer 230.000
ter jaar lag, met het jaar 1965 toen
^ijna 250.000 en met het jaar 1970
oen nog 241 500 kinderen geboren
i/erden
DEZELFDE TREND IN
AMERSFOORT
In Amersfoort is de trend
dezelfde. In het begin van de jaren
vijftig een geboortencijfer van onge
veer 1.250 per jaar, in het jaar 1965
.353 geboorten, in 1970 1.416ge-
loorten, in 1977 volgens de voorlo-
>ige cijfers 923 geboorten
Cijfers, die niet alleen van grote
létekenis zullen zijn voor onze be-
'olkingssituatie, de bevolkingsop-
>ouw in de toekomst, maar die ook
iu al konkreet hun invloed hebben,
lijvoorbeeld op de exploitatie van
traamcentra, kraamklinieken en de
traamafdelingenvanziekenhuizen.
Het lijkt goed die begrippen even
e omlijnen. Een kraamcentrum is
len instelling, die zorgt voor het be-
.chikbaar stellen van kraamver-
:orgstersgedurendeeen zeker aan-
al dagen indien de kraamvrouw in
Ie eigen woning is. Een kraamin-
ichting is een speciale inrichting,
vaar de bevalling kan plaatsvinden
^n waar moeder en kind normaliter 8
110 dagen verblijven voor ze naar
ieteigen huis gaan Van een
traamafdeling wordt gesproken als
len ziekenhuis een speciale
ifdeling heeft, meestal annex aan
Je gynaecologische afdeling, waar
Je bevalling kan plaatsvinden en
noeder en kind na de bevalling een
:ortere of langere tijd blijven.
1APPORT CENTRALE
1AAD
VOLKSGEZONDHEID
Uit landelijke statistische cijfers
blijkt, dat het aantal geboorten thuis
sterk daalt, van 68,5% in 1965 tot
44,4% in 1975. Het aantal zieken
huisgeboorten in die periode steeg
van 27,3% tot 50,7%.
Opmerkelijke cijfers, die aanto-
len, dat ook in ons land in tegenstel-
ing tot vroeger de bevalling meer en
meer een „buitenshuis" gebeuren
oegint te worden.
Daar zijn uiteraard redenen voor
aan te voeren, maar de leidster van
de kraaminrichting 't Amersnest"
aan de Beekensteinselaan, zr.
M.F.M.G. Grimm vraagt zich toch
wel af of het juist is, dat men de
bevalling en de kraamverpleging in
de ziekenhuissfeer trekt.
Het is eigenlijk ook een wat
vreemde zaak, dat een normale be
valling in de ziekenhuissfeer zou
moeten plaatsvinden en dat begin
december jl. de Centrale Raad voor
de Volksgezondheid aan de toen al
demissionaire staatssecretaris van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne,
deheer J.P.M Hendriks, een advies
inzake de verstrekking van verlos
kundige hulp heeft uitgebracht,
waarin gezegd wordt „dat
vermeden moet worden voor
normale bevallingen afzonderlijke
ruimtelijke voorzieningen te creëren
buiten de ziekenhuizen De Raad
meent, dat voor bevallingen, waarbij
een normaal verloop wordt ver
wacht, terzake van de plaats van de
bevalling gekozen moet kunnen
worden uit twee mogelijkheden, te
weten: thuis of op de z.g fysiologi
sche afdeling van een algemeen
ziekenhuis, op welke afdeling de
bevalling eventueel poliklinisch
(binnen 12 tot 36 uur weer naar huis)
kan plaatsvinden."
Het lijkt erop, dat het advies - de
Raad bestaat voor de helft uit amb
telijke leden - op het lijf van de toen
malige staatssecretaris is ge
schreven, een wat „gekleurd"
advies is, niet los gezien kan worden
van het streven van de vroegere
ziekenfondsman Hendriks om de
gehele gezondheidszorg door de
ziekenfondsorganisaties te doen di
rigeren. Want werkelijk steek
houdende argumenten tegen de
kraaminrichtingen bij normale be
vallingen hebben we er niet in
kunnen vinden.
,,'t Amersnest aan de Beeken
steinselaan, één van de tien zelf
standige kraaminrichtingen, die ons
land nogtelt, dievoor Amersfoort en
de regio een funktie vervult.
HET BEGIN
En dat al 25 jaar doet. In Amers
foort was aan het begin van de vijf
tiger jaren de Stichting Diakones-
senarbeid, die zich bezighield met
wijkverpleging (Het Oranje-Groene
Kruis) en daarnaast met kraamver-
zorging, d w.z de verpleegsters of
kraamverzorgsters kunnen twee
maal per dag thuis moeder en kind
verzorgen.
ue vaak slechte
huisvestingssituatiesvan nadeoor-
log, de te gehorige flats leidden er
toe, dat op 30 december 1952 voor
notaris mr. S. van 't Eind de akte
werd gepasseerd, waarbij de Stich
ting Interne Kraamverzorging der
Hervormde Gemeeente te Amers
foort werd opgericht, die twee dagen
later in een woonhuis aan de Hen
drik van Viandenstraat begon met
een kraaminrichtinkje met 5, later 7
8 bedden. Die inrichting werd later -
eriszelfsgedachtaan eenkombina-
tie met het rusthuis Nijenstede -
overgeplaatst naar twee panden in
de Beekensteinselaan, die volledig
verbouwd werden en ongeveer 7
jaar terug met een derde uitgebreid.
Die uitbreiding maakte het mogelijk
om de kraaminrichting totaal te ver
bouwen, van een lift te voorzien en
tot een volledig geouti lieerde inrich
ting te maken, die de toets van de
kritiek kan doorstaan.
HET HOEFT OOK NIET ZO
STRAK!
Een inrichting met een maximale
capaciteit van 23 bedden, waarvan
echter officieel maar een 15 17 in
gebruik zijn, met ruime, modern in
gerichte kamers op de eerste en
tweede verdieping, met drie verlos
kamers, die niet de „steriele" sfeer
van het ziekenhuis ademt, maar de
geboorte wil doen geschieden in
een omgeving, die veel huiselijker
is.
Als we 's avonds om tegen ne
genen met zr. Grimm door dekraam-
inrichting lopen zitten bij de bedden
dan ook nog vaders, hoewel de of
ficiële bezoektijd allang voorbij is.
Zr. Grimm. „het hoeft ook niet zo
strak!"Maar ze voegt eraan toe, dat
één van de pluspunten van de
kraaminrichting: meer rust voor de
kraamvrouw dan in de eigen woning
wel in het oog wordt gehouden.
In 1976 hebben in ,,'t Amersnest"
502 bevallingen plaatsgevonden.
Dat wijst er op, dat de
kraaminrichting een streekfunktie
vervult, want volgens de gemeente
lijke statistieken werden er indat jaar
316 kleine Amersfoortertjes aan de
Beekensteinselaan geboren De
overige 186, dat is 40 kwam uit
Soest, Barneveld, Leusden en Nij-
kerk, een enkeling uit Putten en Hil
versum. Uit diegemeentelijkestatis-
tieken blijkt nog iets anders. Ze
tonen aan, dat de eerder genoemde
landelijke statistische cijfers voor
Amersfoort niet opgaan. Van de in
1976 geboren Amersfoortse kinde
ren zagen er 316 in de kraamin
richting, 302 in de ziekenhuizen en
274 thuis het levenslicht. Daaruit
blijkt wel, dat als er een kraamin
richting is, veel aanstaande
moeders daaraan de voorkeur
geven boven het ziekenhuis, en te
recht'
Want als men de bevalling - om
welke sociale reden dan ook - niet
thuis kan of wil laten geschieden,
dan benadert de kraaminrichting
meer de situatie thuis. Zr. Grimm:
„We weten hoe goed het is als het
pasgeboren kind zoveel mogelijk
kontakt met de moeder heeft.
Daarom staan de baby's bij ons uit
drukkelijk de hele dag op de kamer
Allen 's nachts gaan ze naar een
apart kamertje."
Het is eigenlijk een onbegrijpelijke
zaak, dat men ook denormalebeval-
lingen in het ziekenhuis wil doen
geschieden. Terwijl de deskundig
heid van de - altijd gediplomeerde -
kraamverzorgsters veel groter is
dan van de verpleegsters - veelal
leerling-verpleegkundigen - in het
ziekenhuis.
Trouwens er is toch een merk
waardige tendens. Enerzijds de
huisartsen, die de bevallingen
steeds meer overlaten aan de ver
loskundigen. omdat die hiervoor de
beste opleiding en, in het algemeen,
meer ervaring hebben, anderzijds
de specialisten, die vaak wel heel
vlot zijn met het stellen van de z.g
medische indicatie, waardoor de
kosten van de bevalling en de
ziekenhuisopname volledig voor re
kening van het ziekenfonds komen
OBJEKTIEVE KEUZE MO
GELIJK
In dat opzicht is de regeling, datde
eigen bijdrage zowel bij de
kraamzorg thuis als bij verblijf in de
kraaminrichting gelijk blijft, nl
300,-een betere. Hierdoor kan zo
objektief mogelijk een keuze tussen
beide mogelijkheden gemaakt wor
den. Een keuze, die afhankelijk is
van de huisvesting, van de aanwe
zigheid van andere kinderen, maar
bijv. ook van de mate van rust voor
de moeder. De thuisbevalling vormt
vaak ook voor devader - en dat is de
enige keer, dat die in dit verhaal naar
voren komt - een grotere belasting,
omdat het kraamcentrum geen kon-
tinu zorg verstrekt. Immers de
kraamverzorgster komt thuis op een
vaste tijd en gaat op een vaste tijd
weer weg.derestkomtdanveelalop
de vader neer.
Voor moeders van een eerste ba
by is de begeleiding in de kraamkli
niek ook beter als die in het zieken
huis.
Zr. Grimm vertelt hoe men die - bij
een normaleverblijfsduurvan8 a 10
dagen - eigenlijk in twee perioden
kan verdelen: de eerste vier dagen
verzorging, de overige dagen in-
struktie Een groot deel van de
tweede periode wordt besteed om
de moeder te instrueren hoe ze met
het kind moet omgaan, bijv vast
moet houden bij het wassen enz
En dan is er de gezamenlijke
gymnastiek „Het is soms net een
schoolklas op vakantie. Een
besloten klein gropeje, waarvan
iedereen iedereen kent en waarbii
wat afgelachen wordt
DE SFEER IS DIE VAN EEN
GEZIN
De sfeer in de kraaminrichting is
die van een gezin en zr. Grimm laat
zich ontvallen, als we over de per
soneelsbezetting en haar positie als
leidster praten en op het verrichten
van het huishoudelijke werk komen
„het is net als in een gezin. Moeder
doet alles mee. En ze bedoelt er
mee, dat 's morgens iedereen - de
leidster en de kraamverzorgsters -
met het aan kant brengen van de
kamers, bijv met het dweilen van de
vloeren, meehelpt.
Maar de uitspraak tekent de
plaats, die deze diakones. die in
1963 bij het Utrechtse Diakones-
senhuis werd ingezegend, ze was
toen al leidster van een
kraamcentrum in Ochter. in de Be
tuwe - wil innemen; die van
„moeder in de kleine ge
meenschap van jonge moeders,
baby's en kraamverzorgsters, die
de bewoonsters van t Amersnest
samen vormen Tekent ook de
sfeer, die er heerst en waaraan de
kraaminrichting mede haar be
staansrecht ontleent
OOK SHORT-STAY
Die van een de eigen woning ver -
vangend tehuis, waar de verlos
kundigen uit Amersfoort en de regio
de a smoeder graag opattenderen,
waar ook de mogelijkheid van een
„short stay - .1 2 dagen na de
bevalling - mogelijk is. waar aan de
kwaliteit van dezorg de nodige aan
dacht wordt geschonken Zo wordt
elke baby onderzocht door de aan t
Amersnest verbonden kinderarts,
mevr P A W. Lindenburg
't Amersnest, een voorziening
waar Amersfoort dankbaar voor
kan zijn, maar waarvan dé ex
ploitatie door het dalende ge
boortencijfer steeds moeilijker
wordt. En dat is waarschijnlijk 'n
grotere bedreiging voor het
voortbestaan dan het advies van
de Centrale Raad voor de Volks
gezondheid!
