'oor het oog der profeten, ien belangwekkend boek DOOR ,De droom van de helden", sen groots boek „De ondergang van Guernica" verslag van een bombardement „Fatale vluchf'dramatisch toekomstverhaal over wat morgen kan gebeuren GTX DE LUXE, LE GUIN EN P0UL ANDERSON Sas Embargo spanning en grove erotiek „De Vikingen Saga" Nieuwe boeiende SF T Samenstelling: Bert Vos „Een muis redt zich altijd", kostelijk Leusder Krant - boeken DONDERDAG 18 ME11978 Eind vorig jaar schreef Ik een ver haal over het jaar 2000 aan de hand ran voorspellingen en profetieën. Seen optimistisch artikel, dat ben ik net u eens. Het deed me genoegen, lat Ik tal van reakties, zowel schrlf- eiljk als telefonisch van lezers heb lekregen, die het een boeiende ma- erie vonden. Het is ook een boeien- Ie materie en dat je daarbij niet hoeft te volstaan met een artikel van twee antenpagina's, maar er boeken rer vol kunt schrijven, bewijst de r A. Luijben uit Soest, die dezelf de materie behandelt in zijn om vangrijke studie „Door het oog der irofeten meer dan 360 bladzijden >ol Interessante gegevens, na ja- jnlange bestudering van de bijbel joor hem aan het papier toever- •ouwd. Terwijl Ik heb getracht op n zo neutraal mogelijke wijze iets [te vertellen over wat er over het jaar eeduizend en het einde der wereld ^voorspeld, daarbij zowel profeten Is helderzienden en andere voor- Dellers aan het woord latend, is de eer Luijben geheel geïnspireerd oor de bijbel in haar totaliteit. Het is bijzonder boeiend om te lezen, at de bijbel aan profetieën heeft te >ggen Luijben weet dat allemaal larfijn uit de doeken te doen, ook al is }t daarbij wel noodzakelijk enige bij- Hkennis te hebben en zeker om de er naast te hebben Bijna erhonderd bladzijden is niet niks en je oet er dan ook rustig de tijd voor ne en Zonder het totaal van deze in- ukwekkende bijbelstudie te willen be- itiseren. heb ik toch wel enige opmer- ngen In de eerste plaats het feit, dat )oor het oog der profeten' niet alleen b nuchtere feiten op een rijtje zet. maar larnaast ook een overvloed aan ge- •fsovertuigingen van de schrijver zelf. aardoor de helderheid van het geheel ligszins voor de doorsnee-lezer wat )l worden vertroebeld Alleen zij, die jzelfde (rotsvaste) geloofsovertuiging jn toegedaan, zullen ten volle van dit Dek kunnen genieten en er eventueel ieheel of gedeeltelijk mee in kunnen emmen. Anderen zullen daar méér loeite mee hebben Niet alleen omdat j minder kennis van de bijbel hebben, 9^ lann wellicht helemaal niet zijn opge- >ed en daardoor teveel zullen worden rerspoeld door „geloofskreten'die jte oor de trouwe kerkgangers wellicht A irtrouwd zullen zijn, maar die voor de et-kerkelijke lezer wat „overdone" ipaan zullen doen. En dat is een beetje '7jammer, want in feite is „Door het oog "der profeten" het waard door veel men sen (ook buiten-kerkelijken) gelezen te worden In de tweede plaats heb ik m'n twijfels er de tijdsrekening die de schrijver nteert. De heer Luijben gaat in zijn >ek uit van een tijdsperiode vanaf lam en Eva tot nu (of beter gezegd tot et jaar tweeduizend), die drie keer eeduizend jaar beslaat Wat bete- int, dat volgens de schrijver de mens- iid niet langer dan zesduizend jaar :0fl ïstaat Luijben baseert dat op de uit- ,en praak, dat „duizend jaren voor God als in dag zullen zijn" en koppelt dat aan tekst Hosea 6:1,2: ..Hij zal ons na lee dagen levend maken", waarmee FB de verwoesting van Jeruzalem en de daarmee gepaard gaande verstrooiing van Israël wordt bedoeld, die na twee duizend jaar weer werd hersteld Het klinkt natuurlijk wel eigenwijs als iemand stelt dat de mensheid nog maar zesduizend jaar bestaat, terwijl er tal rijke bewijzen zijn, die het tegendeel aantonen en de mensheid een ouder dom van tenminste een miljoen jaar ge ven, ook al zijn er wetenschappers, die nog verder gaan, meerdere miljoenen geven aan de mens. Wie de bijbel let terlijk neemt - en de heer Luijben doet dat - die zal ongetwijfeld niet verder dan zesduizend jaar komen. Of dit korrekt is, valt te betwijfelen Nu is dit op zich niet zo erg belangrijk en kan alleen maar stof tot meningsver schillen geven, die met de kern van de zaak weinig of niets hebben te maken, maar het konkreet aangeven van een aantal jaren aan de hand van bijbeltek sten, acht ik erg gevaarlijk, omdat de praktijk heeft uitgewezen, dat de bijbel op verschillende manieren uit te leggen is Door zo gemakkelijk een aantal jaren vast te stellen voor het bestaan der mensheid, wordt erg snel de geloof waardigheid van het totale boek op het spel gezet bij mensen, die niet zonder meer uit de bijbelteksten de leeftijd der mensheid kunnen vaststellen en on getwijfeld ook enige waarde hechten aan de bevindingen der archeologische wetenschap Daarom alleen al is het jammer, dat de schrijver zich heeft laten verleiden tot dit soort tijd-schema's Voor het overige moet ik zeggen, dat ..Door het oog der profeten" een in drukwekkend boek is, waard om door iedereen gelezen te worden Een opmerkelijk feit van dit boek is. dat het door de auteur in eigen beheer is uitgegeven en dat is op zich nogal een waagstuk De heer Luijben is geen theoloog, noch historicus, maar een man, die gegrepen is door het bijbel woord Voor hem geldt, dat zoveel mo gelijk mensen dit boek moeten lezen. Wie belangstelling heeft voor het boek, kan schrijven naar de heer A. Luijben, Industrieweg 26. Soest. V ng t ).C 13; 126. De Zuidamerikaanse litera- FIï Sur heeft al vele grote namen lieverd en een ervan is die van lolfo Bloy Casares, schrijver n, .Ontsnappingvan Duivelsei- id" en „Morels uitvinding". Jja° sulenhoff is de Nederlandse ■tgever van alweer het vijfde ^ek. dat in ons land van Bioy sares verschijnt. 3e volstrekt eigen sfeer die de ote Lantijns-Amerikaanse irijvers weten op te roepen is weer te vinden in „De droom n de helden" (vertaler Barber n de Pol), dat alweer meer dan intig jaar geleden werd ge- avo Itreven en nu ook in brede La ng in Nederland toegankelijk i. i :milio Gauna, een automonteur Buenos Aires, viert carnaval met S|n vrienden. Drie dagen lang trek- i zij door de stad en Gauna weet T™ 1 achteraf weinig meer te herin- ren van wat er gebeurd is. Wel imt hij nog wel eens over een treffen met een afschrikwek- har Stl ui .40 50 I :sei Al 0m ierk '9 kende man, met wie hij in een mes sengevecht verwikkeld zou zijn ge weest. Het carnaval raakt op de ach tergrond, Emilio trouwt en leidt een vrij rustig leven. Drie jaar later her haalt de tocht zich en Gauna wil dit keer dezelfde route volgen, hetzelfde meemaken om erachter te komen wat er destijds gebeurd is. Alle gebeurtenissen blijken een fa tale samenhang te vertonen, de witte plekken in Gauna's geheugen worden opgevuld met gruwelijke scenes en de afloop wordt ditmaal niet door een toevalligheid verhin derd... De onvermijdelijkheid ervan is een van de grootste prestaties van Adolpho Bioy Casares in 'n boek dat in expressie ongeëvenaard is en wie dat een wat sterke uitdrukking vindt, moet het boek maar eens lezen. Iedere figuur in het boek is boeiend en is duidelijk getekend, belangrijk of on belangrijk De bijna mystieke sfeer die „De droom van de helden" op- JJ 11 In de serie SAS met prins Malko Linge in de hoofdrol schreef Gerard de Villiers het in Nederland nieuwe „SAS Embargo" Het boekje is doortrokken van een wat grove ero- roept is terug te voeren tot een bij zonder sterke opbouw van het ver haal, waarin gebeurtenissen ge leidelijk hun betekenis krijgen De dokter. Clara en haar vader, het uitstapje met Lambruschini, je ver geet ze niet meer ,,De droom van de helden" is zonder meer een groot boek. De droom van de helden van Adolpho Bloy Casares verscheen bij Meulenhoft en kost 22,50 - 1978. F. M. tiek en het verhaal, dat het olie embargo van enkele jaren terug behandelt, biedt gevaarlijk veel ruimte voor discriminatoire op merkingen die dan uitbundia vaak voorkomen. Dat terzijde is het best wel een spannend boekje en voor liefhebbers van sensatie zeker geen teleurstelling. F. M. Bruna-Zwarte Beertjes 1978 boeken, voor u besproken Terwijl de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie heel broederlijk in de ruimte bezig waren met het aan el kaar koppelen van eigen ruimte vaartuigen met als doel te komen tot een zekere standarisatie van ruimte schepen, waardoor eventuele red dingspogingen onderling mogelijk zou kunnen worden, begon de be kende SF-schrijver Harry Harrison in 1976 aan zijn roman „Fatale vlucht", waarin een stapje verder wordt ge gaan. Harrison, die al een boeiend en kwa litatief hoog gewaardeerd SF-oeuvre op zijn naam heeft staan, situeerde zijn roman rond een gezamenlijke ruimte- vlucht van Russen en Amerikanen met als doel het winnen van energie uit de zon. Een samenwerking uit dwingende noodzaak, omdat beide landen vrijwel zonder energie zijn komen te zitten. Een interessant uitgangspunt, wat re sulteerde in een uitermate spannende toekomstroman. Geen ontmoetingen met buitenlandse wezens, geen onver wachte zaken met zonnewezens of iets dergelijks. Niets van dit alles. Harrison schetst een tijdperk vlak na de onze, een zeer nabije toekomst. Hij doet dat enerzijds op doel, zakelijke wijze, zeer knap de politieke verhoudingen extern en intern met elkaar verwevend, an derzijds warmbloedig ten opzichte van de hoofdrolspelers in dit ruimte-drama Harrison schrijft met kennis van za ken en weet het verhaal van het begin tot het einde boeiend te houden, zonder dat al teveel in technische zaken wordt vervallen „Fatale vlucht" is het verhaal van zes mensen, die in naam van de mensheid op zoek gaan naar nieuwe energie. Zowel Russen als Amerika nen, vol bezieling en in het besef, dat veel van de toekomst der aarde van hen afhangt. Dat er komplikaties optreden, is een duidelijke zaak. Als Russen en Amerikanen samen iets gaan onder nemen. speelt in de eerste plaats de internationale politiek een belangrijke rol, gezien vanuit puur nationalistische motieven, iedere partij is overtuigd van het gelijk, ook van het recht om politiek zo te handelen, ook al komt dit niet ten goede aan het gezamenlijk projekt In de tweede plaats spreekt de techniek op zich een belangrijk woordje mee, want ook al is de Russische en Ameri kaanse ruimtevaart-techniek zoveel mogelijk op elkaar afgesteld, helemaal zeker zal men er nooit van kunnen zijn, dat alles perfekt op elkaar aansluit. Met deze elementen als basis bouwt Harrison een voortreffelijk, maar ook angstaanjagend verhaal op, waarin bo vendien een realiteit sterk naar voren komt: het neerstorten van een kosmos- satelliet met kernlading op de aarde Ongewild, want Harrison schreef het boek in 1976, terwijl juist dit jaar de ont hullingen over neerstortende satellieten in de pers kwamen. „Fatale vlucht" heeft alle elemen ten In zich van een gedegen toe komstvisie, geromantiseerd wel iswaar, met hier en daar een niet weg te cijferen vleugje heldenmoed, zo wel bij de Amerikanen als bij de Rus sen, maar ongetwijfeld een stukje toekomst, dat - als de ontwikkelin gen van vandaag doorgetrokken worden - zonder meer realiteit kan worden. Hopelijk dan zónder de fa tale afloop, die Harrison deze ge- kombineerde rulmtevlucht meegaf. „Fatale vlucht", door Harry Har rison. Vertaling Felix ThIJssen. Uitgave: De Fontein te Baarn. 1978. Gebonden. Nog altijd behoren de Vikingen tot één van de volkeren, die het meest tot de verbeelding van de mensen van nu spreken Niet alleen de geschiedenis boeken staan vol van de roemruchte daden van de Noormannen, die met hun stevig gebouwde drakenschepen de zeeën aan de Europese kusten on veilig maakten, ook tal van volksoverle veringen getuigen van de soms ver woestende kracht van het Skandinavi- sche volk Toch blijft het meestal bij de verwoestingen als men vertelt over de Vikingen. Wie zij waren, wat hun ge bruiken en tradities waren, hun goden en rituelen, hun kunstuitingen, déór wordt zelden in de geschiedenisboeken over gesproken. Dit hiaat is door tal van geschiedkundige werken opgevuld en voor wie er belangstelling voor heeft, kan ik het boek „De Vikingen Saga" aanbevelen van Rudolf Pörtner, kort geleden in vertaling bijHMeulenhoft te Baarn in tweede druk uitgebracht. Pörtner is er in geslaagd om de woelige wereld der legendarische Noormannen in zeer heldere schrijftaal uit de doeken te doen, zonder de feiten geweld aan te doen Een fascinerend boek, een herdruk waard. Rijk geïllu streerd. kleurrijk verteld Aanbevolen voor hen, die er méér van willen weten. „De Vikingen Saga", door Rudolf Pörtner. Vertaald door C. W. A. J. A. Walraven. Uitgegeven door Meulenhoff - Baarn. Tweede druk 1978. De science fiction is in een stroomversnelling terecht gekomen. Dat is niet alleen duidelijk te merken aan de belangstelling die filmmaat schappijen de laatste tijd tonen voor dit onderwerp (Star Wars, Close en- counters of the Third Kind en een heruitbrengen van „2001"), maar ook aan de gestage stroom nieuwe (al dan niet vertaalde) SF-romans in de respektievelijke speciale science fiction-reeksen der Nederlandse uit gevers. Als liefhebber van dit uiter mate boeiende genre, moet ik zeg gen, dat ik erg verheucjÖ ben met de ze groeiende belangstelling, maar ten aanzien van het bespreken van al deze SF-romans. moet ik mij toch enige beperktheid opleggen. Je wordt zo gauw eenzijdig en daarom in onze boekenrubriek met mond jesmaat aandacht voor de SF néést andere genres. Deze keer valt de li teraire schijnwerper op nummer 130 van de Meulenhoff SF-reeks, „GTX de Luxe" met drie romans in één band van Charles Harness (Op drift in paradoxen). Lloyd Biggie (Monu ment) en Keith Laumer (Een plaag van demonen). Verder op „Het driekantige wiel" van Paul Anderson en een herdruk van één van de meest bekende romans van Ursula LeGuin: „De Linkerhand van het duister", bekroond met de Hugo en Nebula Award. GTX DE LUXE Zoals gezegd biedt SF 130 uit de reeks van Meulenhoff te Amsterdam maar liefst drie avontuurlijke science fiction-romans in één band. Bovendien zijn alle drie romans zonder uitzonde ring van een uitstekende kwaliteit. Van Charles Harness verscheen in Neder land eigenlijk nog maar bitter weinig: „De ring van Ritornel" (in 1976) Daar om is het des te verheugender, dat we hu opnieuw kennis kunnen maken met een schrijver, die zonder enige twijfel tot de besten behoort. In „Op drift in para doxen" vertelt Harness een niet alleen spannend, maar soms ook humoris tisch verhaal, dat op een dramatische, maar vooral verrassende wijze eindigt. Het speelt zich allemaal af in een toe komstig keizerlijk Amerika, waar de sla vernij (zij het iets anders) opnieuw is ingevoerd Er ontstaat (uiteraard) een broederschap tegen deze misstanden en uit deze broederschap ontpopt zich een mytisch figuur, op wie de hoop voor een betere toekomst is gevestigd. Har ness speelt op Vogtiaanse wijze met de tijd, soms bijna daarin verstrikkend, maar zeker onnavolgbaar. Lloyd Biggie (van wie we eigenlijk veel te weinig in Nederland zien) schreef de roman „Monumenten", het tweede deel uit nr. 130 van de Meulenhoff-reeks. Voor mij is „Mo numenten" het hoogtepunt van de drie, ook al Is de roman „Een plaag van demonen" van Kelth Laumer ook van een uitstekende kwaliteit. In „Monumenten" schetst Lloyd Biggie op warm-menselijke wijze de strijd van een arme bevolking op een on bekende planeet tegen op bult be luste leden van de interplanetaire bond. Biggie weet dit alles met een voortreffelijke sfeer-tekening tot le ven te brengen, vol kleine, mense lijke details, warm van toon, maar vooral ook vol vaart en humor, voortvloeiend uit de onverbiddelijke logica der autochtonen en de botte methoden van de moderne ruimte vaartmens, die al eeuwen voordien afscheid had genomen van de klein schalige wereld zonder ruimtevaart. Ik zal niet teveel van dit boek vertel len, de hele opbouw en de uiteinde lijke ontknoping behoren hoofdstuk voor hoofdstuk zonder enige voor kennis te worden gelezen. Een uit schieter. „Een plaag van demonen" van Keith Laumer heeft eveneens kwaliteit, maar dit verhaal is toch heel anders van ka rakter dan de vorige. Laumer schreef meer verhalen over gigantische oor logsmachines met menselijke, althans bionische onderdelen, zoals in de bun del „Dinochroom" en „Het laatste be vel". Ook in „Een plaag van demonen" is dit de kem waar alles om draait. „Een plaag van demonen" is zonder meer een avonturen SF, waarin de helden tenslotte overwinnen, waarin vreemde wezens de mensheid trachten te over heersen door middan onder meer de techniek en geestelijke beïnvloeding. Maar vertelt, zoals alleen Baumer dat zou kunnen HET DRIEKANTIGE WIEL Bij de uitgeverij Gradivus verscheen van Paul Anderson de bundel korte verhalen „Het Driekantige wiel", waarin de ook uit andere korte verhalen en ro mans van Anderson bekende held Da vid Falkayn allerlei onstuimige, maar ook uiterst spitsvormige avonturen in de ruimte beleeft. Avonturen, waarin al lerlei problemen opduiken om opgelost te worden met als doel een rijke han delsbuit voor Nicholas van Rijn, de meest gewetenloze handelsmagnaat aan deze kant van de melkweg An derson vertelt dit allemaal met veel hu mor, waarin de spanning steeds aan wezig blijft. Vooral de ontknoDinaen ziin kostelijk en maken vanHet driekantige wiel" een juweeltje. DE LINKERHAND VAN DUISTER Eén van mijn llevellngs-schrljvers In de science fiction Is ongetwijfeld de Amerikaanse schrijfster Ursula LeGuln. Van haar hand verscheen In 1969 „The left hand of darkness" en de roman viel meteen In de prijzen als de beste SF-roman van dat Jaar. Het werd bekroond met de Nebula- en Hugo Award, twee belangrijke onderscheidingen In de Internatio nale science flctlon-wereld. De uit geverij Meulenhoff te Amsterdam gaf de Nederlandse vertaling uit In 1971 In haar bekende reeks en voor hen. die tot nu toe geen Nederlandse edi tie meer konden bemachtigen, is er goed nieuws. Kortgeleden ver scheen bij Meulenhoff een tweede druk, nu echter onder de titel „De linkerhand van het duister" (in 1971 „Duister s linkerhand"). Zoals In tal van haar romans kreéert Ursula Le Guin ook in dit boek een geheel el- gen wereld, met een geheel eigen ecologie. Een wereld ook met een el- gen psychologie en mythologie. „Ze heeft er een Juweel van een verhaal van geweven", zegt Frank Herbert, de schrijver van Duin en daarmee Is niets teveel gezegd. „De linkerhand van Duister" blijft nog steeds een van de meest fascinerende boeken van Le Guin, een herdruk waard! Bert Vos. GTX de Luxe, SF nr. 130 In de Meulenhoff-SF-reeks. Paperback. 1978. „Het driekantige wiel", door Paul Anderson. Uitgave: Gradivus Den Haag, 1978. Vertaling: R. Neehuls- Alderink. „De linkerhand van het duister", door Ursula e Guin. Vertaling: M. K. Stuyter s.J. Meulenhoff-Am- sterdam, SF-reeks nr. 43.), tweede druk, 1978. De Spaanse burgeroorlog is één van de meest besproken oorlogen, vooral ook door de rol, die zowel Duitsland als de Sowjet-Unie hierin speelden. De Spaanse burgeroorlog wordt vaak beschouwd als het „oefenterrein voor de tweede we reldoorlog" en dat wordt wel het al lerbeste geïllustreerd door de af schuwelijke bijdragen, die het Duitse Condorlegioen van veldmaarschalk Wolfram von Richthofen (het elite korps van de Duitse luchtmacht) hebben geleverd om generaal Fran co de overwinning te bezorgen. Vooral de laatste tijd wordt de gehele mensonterende geschiedenis van de Spaanse burgeroorlog in het licht van de Spaanse nieuwe demokratie opgerakeld en opnieuw geanaly seerd. Daarbij komen steeds meer nieuwe feiten boven water, waaruit steeds meer de buitenlandse invloed op deze burgeroorlog naar voren komt. Kortgeleden verscheen bij de uitge verij Bruna Zn te Utrecht een nieuw boek met feiten over de Spaanse zwarte periode Het is het boek „De ondergang van Guernica" van Gordon Thomas en Max Morgan-Witts. Over Guernica zijn tal van boeken en artikelen verschenen, zonder dat duidelijk kon worden aangegeven, wat er precies op die beruchte 26e april 1937 gebeurde en wat er aan vooraf ging. Jarenlang werd de schuld van de vernietiging van Guernica op rekening van de republikeinse regering of de Basken geschreven. Wat er werkelijk gebeurde is vooral na de tweede we reldoorlog steeds duidelijker geworden. Guernica werd uit de lucht gebom bardeerd door Duitse vliegtuigen in op dracht èn/of in samenwerking met Franco's nationalisten. De waarheid rond deze gruwelijke tragedie van Guernica, wordt door Thomas en Morgan-Witts verder ont rafeld aan de hand van nieuwe ge tuigenverklaringen, onder meer ook van Duitse zijde Uit alles blijkt - voor zover dit nog niet bekend was - dat Guernica beschouwd werd als een „oefening" voor de Duitse luchtmacht. Von Richthofen gaf opdracht Guernica te bombarderen „zonder rekening te houden met eventueel aanwezige bur gers" en legde zo de grondslag voor de techniek van de Blitzkrieg, die later ge bruikt zou worden bij de verwoesting van Rotterdam, Coventry, Hamburg, Dresden en uiteindelijk Hiroshima. „De verwoesting van Guernica" Is niet zozeer een onthullend boek, maar wel een zeer indrukwekkend verslag van een totale vernietiging en als zodanig het lezen en herinne ren waard. Pablo Picasso legde de verschrikking van Guernica reeds onvergetelijk vast, dit boek bevestigt niet alleen de tragedie, maar ac centueert het tot in de details. Het persbericht van Franco op 5 mei 1937: „Guernica werd niet door mijn luchtstrijdkrachten gebombardeerd het werd door de Basken zelf met vuur en benzine vernietigd", is hier mee wel voorgoed ontzenuwd, ook al zullen er altijd wel vragen blijven be staan. „De ondergang van Guernica", door Gordon Thomas en Max Morgan-Wltts. Vertaling H. H. van Delden. Brune-Utrecht. Paperback. 1978. Eventjes aandacht voor een nieuw, schitterend prenteboek uit het fonds van Bruna. Het Is het boekje „Een muls redt zich altijd", van Etlenne Delessert (illustraties) en Anne van der Essen (tekst). De Nederlandse bewerking Is van Wil lem Wilmink en dat garandeert een verrukkelijke tekst. „Leer uit dit boek, hoe muizen lijden onder ver anderende tijden", zo begint „Een muls redt zich altijd" en gaat vervol gens verder met het verhaal van de muls vanaf de Middeleeuwen en eindigt tussen de afvalhopen van onze moderne maatschappij. Een kostelijk boekje, alleen vond Ik het Jammer, dat mijn exemplaar wat al te krap was afgesneden, waardoor de boven de platen gedrukte teksten soms deels In de papiermand van de binder waren verdwenen. Ik neem aan, dat dit niet bij alle exemplaren het geval Is, maar eventjes bekijken voor u dit kostelijke boekje koopt, kan in dit geval geen kwaad. V. „Een muls redt zich altijd", door Anne van der Essen en Etlenne Delessert. Nederlandse bewer king: Willem Wilmink. Uitgave Bruna Zn Utrecht 1978. Gebon den.

Historische kranten - Archief Eemland

Leusder Krant | 1978 | | pagina 9