NOS maakt filmopnamen in Leusden
voor programma schooltelevisie
Willem van Heil, eerste
j goudsmid in een juweliersgeslacht
Verzilverde
lepeltjes
voor de
Dorpskerk
Leden „De Eendracht" en Amersfoortse schoolkinderen spelen mee
r
Leusder Krant - plaatselijk nieuws
DONDERDAG 8 JUN11978
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN - Een NOS-ploeg
onder aanvoering van regisseur
Frits Neuman maakt dezer dagen
In Leusden opnamen voor een
film. De film zal in oktober in het
kader van de schooltelevisieserie
„Wat gebeurt er?" uitgezonden
worden. Aan de film, die bestemd
is voor de kinderen van de vierde
klas van het basisonderwijs,
wordt naast enkele professionele
acteurs ook medegewerkt door
een groep schoolkinderen uit
Amersfoort en leden van de
Leusdense amateur-toneel
vereniging „De Eendracht".
De film is Dedoeld ter ondersteu
ning van het ..Wereldverkenning",
waarvoor door Neuman en de zijnen
vier programma's van ongeveer vijf
entwintig minuten worden gemaakt.
De eerste, waarvoor nu ongeveer
veertien dagen lang in Leusden op
namen worden gemaakt, wordt ge
maakt naar aanleiding van de kin
derboekenweek. In december volgt
er een film rondom Sinterklaas. Voor
het volgend jaar staan programma's
gepland, die „Het jaar van het kind"
en „Veiligheid in en om huis" tot on
derwerp hebben.
KARELTJE KAFT
De nu nog naamloze film vertelt
het verhaal van drie kinderen, die
zelf een krantje gaan uitgeven. Zij
doen dat omdat de plaatselijke
delen. En dat natuurlijk pal voor de
deur van Duim zijn winkel
Voor de uitgave van hun eigen
krant hebben de kinderen wel de
medewerking van de auteur van
„Kareltje Kaft" nodig, maar die is
moeilijk te vinden omdat hii onder
pseudoniem publiceert. Na om
zwervingen onder andere via de bi
bliotheek komt men er uiteindelijk
toch achter, wie zich achter het
pseudoniem verschuilt Het is een
zeer verrassende ontknoping
BIEZENKAMP
De film bevat tal van
handreikingen en suggesties voor
de kinderen en hun onderwijzers om
iets te doen met boeken, tijd-
schnften, kranten, de bibliotheek
enzovoort Een deel van de
opnamen wordt in de Leusdense bi
bliotheek gemaakt. De opnames in
en rond de winkel van de heer Duim
zijn gelokaliseerd in de zaak van de
firma ElektroPon op de
Biezenkamp. op welk
winkelcentrum ook een aantal
buitenopnamen worden gemaakt
Ook in verschillende Leusdense
wijken zijn of worden opnamen ge
maakt. De schoolscènes worden in
Amersfoort op „De Blokken" ge
maakt. waar de meespelende kin
deren vandaan komen. De keuze
viel op de kinderen van deze school,
omdat daar nogal veel aan drama
gedaan wordt. Voor de in de druk
kerij te spelen scènes trekt de film
ploeg naar Huizen In Leusden was
geen voor het doel geschikte druk
kerij te vinden
De belangrijkste rollen worden
gespeeld door Jan Teulings, Ger
Smit, Dick Scheffer, Henk Uterwijk
en Els Buitendijk. Ook voor een aan
tal leden van „De Eendracht" zijn er
rollen.
krant, gemaakt in de drukkerij van
één van hun vaders, hun favoriete
feuilleton niet meer opneemt. De
krant weigert de avonturen van „Ka
reltje Kaft" nog langer af te drukken,
op aandrang van ene meneer Duim.
plaatselijk ondernemer en lid van de
oudercommissie, die het verhaal
wat te ver vindt gaan. De avonturen
waren voor de kinderen aanleiding
tot allerlei merkwaardige spelletjes,
die volgens Duim niet door de
beugel konden Zo was een Kareltje
Kaft-verhaal over bedelen door de
kinderen aanleiding om te gaan be-
verrast was van het resultaat. Ze was er
zielsblij mee. Het overtrof haar ver
wachtingen. Ze wilde de knoppen op
goud hebben, en dat was voor mij een
uitdaging! Maar er bleek een grote
hoeveelheid tin in die knoppen te zitten.
Dat was een tegenslag. Eerst moest ik
de stenen verwijderen. Daarna moest ik
het tin er uit halen door de knoppen in
de ijzeroxyde met een chemische ver
binding te leggen. Het tin wordt dan
weggevreten.
Die knoppen bleken, toen ze uit het
bad kwamen, en er geen tin meer in zat,
laat ik maar noemen verteerd te zijn.
Zo'n verteerd „skelet" moet opgeknapt
worden. Je moet er tegen aan; je móét
verder, want je vakmanschap daagt je
uit om er weer knoppen van te maken.
Het was een krachttoer maar ik
hóólde het. In zo'n geval kun je niet
zeggen, dat je er wat aan verdient! Maar
het sterkt je zelfvertrouwen als
vakman."
MOET DIE REPARATIE ZO VEEL
KOSTEN
We zijn dan meteen op een punt be
land. dat bij veel mensen zwaar op de
maag ligt Moet die reparatie zó veel
kosten? vragen ze. Dót zie je er niet aan
af! Maar ze vergeten, dal het vakman
schap van de goudsmid niet alleen op
zijn vakopleiding, maar voornamelijk op
zijn eigen geduld, vindingrijkheid en
handvaardigheid berust. Het uurloon
van een goudsmid bedraagt niet ten on
rechte (minimaal) 30,-
„Een doodgewone ring op maat ma
ken," zegt Willem van Heil „De
mensen beseffen niet wat daar bij ge
beurt.
Ik kan 24 karaatskleur toepassen, dat
is de fijngoudkleur Rosékleur, dat neigt
naar het rode En de 14 karaatskleur
dat is doublé
Dan heb ik een oprekinstallatie, een
plaat- en draadwals, een heel fijne
brandapparatuur met lasbrandertjes.
een ultrasonische schoonmaakband,
een polijstmachine.
Willem van Heil toont al zijn laadjes
met fournituren steentjes, veringen,
sluitinkjes dasspelden, chatons (zet
tingen). baretten, veiligheidskettinkjes,
balletjes en noemt u maar op Een in
vestering van duizenden guldens. „En
nog grijp je wel eens mis," zegt ie
RESPEKT VOOR DE KUNDIGHEID
VAN DE OUDE VAKLIEDEN
Wat het vak van goudsmid nekt. zijn
de mogelijkheden van de commercie.
Hup, hup, hup met zo'n of zo'n machien
tje, en $r is weer een gouden sieraad
klaar. Willem zelf heeft een uiterst vak
kundige opleiding gekregen bij een ge
degen bedrijf in Voorburg. Hij heeft veel
respekt voor de kundigheid van de
oudere vaklieden. Dat is nu niet meer
op te brengen. Zo gaaf en vakbekwaam
als die mensen werkten, en zoveel tijd
als die mensen aan een sieraad konden
besteden. In elke tak van handvaardig
heid kampt men met dót euvel.
Willem van Heil heeft in
Schoonhoven les gehad van de edels
mid Ton Postma, en hij bewondert de
gave dingen die deze vakman maakt.
Ook heeft Willem veel respekt voor de
makers van de oude. antieke sieraden
Wat die kerels, met beperkte hulp
middelen, voor elkaar brachten!
Toch is het niet zo. dat hij de moderne
machines niet naar waarde kan
schatten Vele moderne hulpmiddelen
zijn praktisch en efficiënt
OPBOUW PARTIKULIERE KLAN
TENKRING
„Ik zou het plezierig vinden om een
partikuliere klantenkring te krijgen,"
zegt Willem van Heil „Uit de buurt on
dervind ik veel belangstelling. De men
sen kunnen altijd bij me komen kijken. Ik
maak van de geheimen van de vakman
geen taboegedoe Er zijn trouwens
weinig mensen, die zich niet voor siera
den interesseren. Zelfs de mensen, die
geen sieraden willen dragen, vinden het
toch interessant om te kijken hoe je het
doet Ik ken ook mensen, die geen juwe
lierszaak voorbij kunnen lopen, zonder
er even te hebben gekeken!"
U kunt Willem opzoeken in „De Dro-
medaris". Dioriet 10. Leusden-
centrum. U kunt ook telefonisch een
afspraak met hem maken 033-45409.
Anco Mali
LEUSDEN - In het kader van de
kostenbestrijding van de renovatie 1
van de Dorpskerk in Leusden-Zuid
is men zojuist gestart met de ver- f
koop van verzilverde lepeltjes De
afbeelding op de lepeltjes bestaat uit
de aard der zaak uit een getrouwe
copie van de Dorpskerk De uitvoe-
'rfng van de lepeltjes, zo zegt de Re-
novatiecommissie, is prachtig.
Behalve voor uzelf, zijn de lepel
tjes uitstekend geschikt voor „rela
tiegeschenk' De prijs behoeft voor
niemand een bezwaar te zijn, want
deze bedraagt slechts 7,50 per
stuk. De netto-opbrengst is bestemd it
voor de renovatie Wees er snel bij. i
de verkoop gaat vlot! Verkooppun- I
ten zijn: Marcuskerk, Leusden-C., 't jj.'
Trefpunt. Leusden-Z de heer C. J
A Seldenrijk. Van D Scheltuslaan fC
10 en mevr. S. v. d Linde-Hoger-
waard, W de Zwijgerlaan 34. Leus- v't
den-Z. U
Waarschijnlijk zullen de lepeltjes |,l
binnenkort ook in enkele winkels in ijk
Leusden-Zuid en Leusden-Centrum 'fs
te koop worden aangeboden. jjjj
Ter herinnering moge het volgen- Le
de dienen Giften voor de renovatie ij
zijn zeer welkom op postgiro 3100 b
t.n v Bouwfonds Ned. Herv. Kerk te [j
Leusden
LEUSDEN - Acht van zijn fami
lieleden zitten in het vak. De familie Van
Heil is dan ook een bekende Amers
foortse juweliersfamilie. Grootvader,
vader, twee ooms, een zuster en drie
broers: ze zijn allemaal juwelier. Ze
hebben een aardje naar grootvaartje,
en Willem van Hell over wie dit stuk
gaat, is een waardige telg uit het Van
Heil geslacht, met dit verschil dat hij de
eerste goudsmid in de familie is
Per 1 maart 1978 heeft hij zich zelf
standig in Leusden gevestigd, en is hij
een eigen reparatie-atelier begonnen.
Hij voert trouwens niet alleen reparaties
uit. Willem van Heil vervaardigt ook
nieuwe sieraden naar ontwerpen of
ideeën van zijn kliënten. De reparatie is
wél de hoofdmoot (op dit moment). Wil
lem repareert maar liefst voor zeven ju
welierszaken over het land verspreid:
de zaak in Amersfoort uiteraard, Oude-
water, De Bilt, Brunsum, Oostburg en
zovoorts. Van de juwelier in Oostburg
knjgt hij veel antiek, kiligrainwerk. af
komstig van de klederdrachten. Fili-
grain (van het Latijnse filium draad,
en granum korrel) is fijn, meestal ge
knoopt en daarna geplet draadwerk uit
edelmetaal, dat als sieraad wordt ge
bruikt. Het wordt dikwijls op een
metalen plaat gesoldeerd, in kom-
binatie met gouden of zilveren korrels.
Vertel eens iets over het repareren
van een paar antieke knoppen. Hoe
gaat dat in zijn werk?"
Kleiner of groter maken, een
stukje er tussen zetten Je moet er eens
een stukje uithalen of er een stukje aan
toevoegen. Zo'n ring ondergaat een
hele ingreep, en je moet er aan sol
deren. Na de ingreep gaat de'ring in
vitriool of verdund zwavelzuur om de
zwarte aanslag te verwijderen. Dan
wordt de ring witgeel. Daarna moet de
schede van de ring opgevijld en het
overtollig soldeer verwijderd worden
Daarna komt het schuren en polijsten
van de ring. het weer mooi glimmend
maken."
SCHOONHOVEN
De meeste goudsmidsleerlingen
komen van de middelbaar technische
school, dat is de vakschool voor
goudsmeden in Schoonhoven De op
leiding duurt vier jaar. Drie jaar schoo
lopleiding, één jaar stage
Bij die opleiding hoort
vanzelfsprekend het goudsmeden als
praktijkvak. een behoorlijke dosis teke
nen, boetseren, bouwstijlenleer (belan
grijk voor restauratie, en voor het
taxeren van oude sieraden) en
edelsteen kunde staan ook op het prog
ramma. Naast algemene vakken als
Frans, Duits, Engels, maatschappijleer
en dergelijke!
Dat edelsteenkunde belangrijk is.
licht Willem toe ,Als jet met een ring
met steen aan de gang moet, moet je
eerst vaststellen of de steen tegen de
dingen kan. die je met de ring wilt
uitvoeren. Met de ultrasonische
schoonmaakband tril je de sieraden na
het polijsten (ze zitten dan onder een
zwarte stoflaag) schoon De malachiet,
de turkoois en de parel kunnen daar niet
tegen De turkoois is een héél zachte
steen met aders. Als die zo n behande
ling zou ondergaan zouden de adertjes
helemaal leeg lopen
,,Bent u nèt zo'n precisieman met uw
gereedschap, als ik ken van de ko-
perdrijvers en de zilversmedenOp de
spiegels van de hamers en de ponsjes
mag bij hen geen stofje voorkomen. Elk
klein korretje zou bij het dri/ven een
moeilijk te verwijderen groefje in het
materiSal te weeg brengen.
GEREEDSCHAP ONDERGESCHIKT
AAN WERK
„Nee, hoor. Mijn gereedschap is vol
komen ondergeschikt aan mijn werk.
Behalve misschien de grote machines,
die vertroetel ik wel. Ik heb een galvani
sche installatie om te verzilveren en te
rodineren. Rodineren is een rodiumlaag
opbrengen Rodium is een platinasoort
Wit gouden sieraden worden gerodi-
neerd. Het moet onder een steen niet
donker zijn De steen moet zo veel mo
gelijk kunnen lichten Dus wordt het me
taal ónder de steen gerodineerd.
„Laatst moest ik een paar antieke
knoppen, die op een ceintuur hadden
gezeten, restaureren. Laat ik voorop
stellen dat de kliënte, voor wie het een
nagedachtenis van haar moeder was,
