„Pourquoi Pas!" prima openingsfilm
van de Utrechtse Cinemanifestatie
Een weekje film kijken
Leusder Krant - Kijk op de film
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1978
DOOR
BERT VOS
UTRECHT - Van
woensdag 25 oktober tot en
met woensdag 1 november
speelde zich in de
bioscooptheaters Camera,
Studio en Springhaver de
zevende Utrechtse cine-
manifestatie af. Zo'n 25
nieuwe speelfilms konden
in die periode worden be
keken en voor voor wie
„filmkijken" het absolute
einde is, kon daar in
Utrecht beslist zijn of haar
filmhart ophalen. Er was
voor elk wat wils te bekij
ken, ook al is de Cinema-
nifestatie niette vergelijken
met de filmwee 1c Arnhem,
waar; de meer corn-
mercielef gerichte speel- 9|
films hun premières bele
ven. Toch waren er tal van
films te zien in Utrecht, die
niet in Filmhuizen, maar in
de normale theaters zullen
worden gedraaid. (Voor zo
ver gewone bioscopen
normaal en Filmhuizen ab
normaal zijnHet is nu
eenmaal zo, dat de com
merciële waarde van een
film (dat is de kijkdichtheid
van het grote publiek) be
paalt, of een film wel of niet
in de normale bioscoop-
roulatie komt of niet. Niet
commerciële Filmhuizen
nemen de rest van de films
voor hun rekening en zo
komt iedereen aan zijn
trekken.
Voor wie niet in de gele
genheid is geweest zelf in
Utrecht naar de films te
gaan kijken, maakten wij
bijgaande selektie menin
gen. Er is niet gestreefd
naar volledigheid. In feite is
(subjektief) gekozen uit het
totaal van 25 films, waarbij
gekeken is naar films,
waarvan in ieder geval kan
worden verwacht, dat die q-
op de een of andere wijze
ooit eens in Amersfoort te
zien zullen zijn. Zodra dat
het geval is komen we ui
teraard uitgebreider op de
desbetreffende film terug.
Deze opiniërende terugblik
kan niet anders zijn dan een
eerste mening, een recen
sie in het kort. We hopen er
de talrijke filmliefhebbers
onder onze lezers een ple
zier mee te hebben gedaan.
PAULE PAULANDER
Anders ligt dat met de beide films van
de Duitse regisseur Reinard Hauff, die
op de Cinemanifestatie te zien waren
Ook kwaliteitswerk, maar het zal waar
schijnlijk alleen te zien zijn in Filmhui
zen en dergelijke.
Een goede greep van Saaltink om
deze twee films van de Duitse cineast
samen naar Utrecht te halen, want ze
hebben erg veel met elkaar te maken.
..Paule Paulander" is het verhaal over
de teloorgang van het platteland. De
vader van de vijftienjarige Paule woont
op een boerderij die door de eeuwen
heen familie-eigendom is geweest.
Maar nu is er uit het bedrijf nog maar
een marginaal bestaan te peuren Te
klein voor mechanisatie, resteert de
boer weinig anders dan voor een
vleesfabriek varkens te fokken en als
ook dat mislukt, is het einde nabij.
Het is tevens het moment waarop het
tot geweldige confrontatie komt tussen
Paule en zijn vader. Want de benarde
omstandigheden thuis hebben vooral
Paule in de verdrukking gebracht Hij
moet de klappen opvangen, die zijn ru
we. autoritaire vader in zijn ellende uit
deelt Als dan ook nog eens zijn
vriendinnetje hem in de steek laat, barst
Paule los en slaat zijn vader met een
schop de hersens in. (MK)
DER HAUPTDASTELLER
Voor Paule Paulander" had Hauff
gedeeltelijk gebruik gemaakt van
amateur-acteurs. Maanden had Hauff
gezocht naar de geschikte personages
voor hij Paule en zijn vader vond Voor
Paul betekende het een afwisseling van
het grauwe bestaan van alledag en toen
de filmploeg vertrokken was, kon de
hoofdrolspeler (Hauptdasteller) moeilijk
verwerken dat zijn leven zich weer
langs de oude wegen zou afwikkelen.
Hij had nu juist iets van een ander leven
geproefd Hij trok achter de regisseur
aan en, omdat Hauff zich verantwoor
delijk voelde voor de jongen, name de
ze hem in zijn huis op.
Maar de jongen merkt dat het Hauff
toch allereerst om zijn film blijkt de gaan
en de hoofdrolspeler begint hem te ter
roriseren. Uiteindelijk moet Hauff er
kennen niets met hem te kunnen begin
nen en ziet hij zich gedwongen de jon
gen naar huis terug te brengen
Over dat vervolg op „Paule Paulan
der" gaat de tweede film van Hauff
Kennelijk ziet Hauff de rol van een re
gisseur die zoals hij dat heeft gedaan,
met „gewone" mensen heeft gewerkt
als een vrije dubieuze. De regisseur in
„Der Hauptdasteller" wordt tamelijk
genadeloos getekend Mario Adorf
speelt als de vader van de jongen een
van de beste rollen die ik ooit gezien
heb. (MK)
AUS EINEM DEUTSCHEN
LEBEN
Omdat hij „het proces van de col
lectieve verdringing enigszins wil te
genwerken", zegt Theodor Kotulla zijn
film „Aus einem Deutschen Leben"
gemaakt te hebben. Het scenario is ge
baseerd op de roman „De dood is mijn
beroep" van Robert Merle, waarin de
voormalige commandant van
Auschwitz de hoofdrol speelt
Kotulla interesseert zich vooral voor
de vraag hoe een mens zich kan ont
wikkelen tot massamoordenaar Een
massamoordenaar, die er trots op is dat
de vernietiging van Joden in zijn kamp
zoveel efficiënter verricht wordt dan in
Treblinka.
Kotulla heeft er geen film met gruwe
lijke beelden van gemaakt - het groot
ste gedeelte van de film speelt zich niet
in Auschwitz af Niettemin verlaat je na
twee en half uur verkild de bioscoop.
Een afschuwelijk indrukwekkende film
(MK)
ANDY, BLOED EN BLOND
HAAR
Als een volslagen gemiste kans moet
de Nederlandse film „Andy, bloed en
blond haar" beschouwd worden. Het
thema is namelijk zeer de moeite
waard, maar de uitwerking dermate
vodderig, dat je je afvraagt waarom die
film op de Cinemanifestatie vertoond
moest worden.
Er zijn in „Andy" twee hoofdrol
spelers, die in de ogen van regisseur
Frank Wiering, waarschijnlijk be
schouwd moeten worden als vertegen
woordigers van de hedendaagse jeugd
De een is een jongen uit Hengelo, die
zijn gebrek aan werklust en de daaruit
voortvloeiende verveling compenseert
met veel bier en agressief gedrag. De
ander is een vrouwelijk fotomodel, in de
periferie van de dure Amsterdamse
subcultuur.
Die twee ontmoeten elkaar en dat
moet het begin zijn van een spannend
verhaal. Maar Wiering. die ook het sce
nario schreef, heeft er niet erg veel van
weten te maken. Andy dendert als een
olifant door het milieu van het meisje
Ella en Ella voelt zich niet thuis in de
omgeving van Andy. Regelmatig wordt
er iemand tot bloedens toe op zijn bek
geslagen, en als Wiering het helemaal
niet meer weet laat hij zijn beide hoofd
rolspelers maar weer eens een ritje in
de - uiteraard - gestolen auto maken.
Een heel goedkope uitwerking dus van
wat op zich een boeiend thema is
Andy Vrielink (als Andy) en Jonna
Koster (als Ella) doen er hun best om
UTRECHT - Hoewel de opening
van de Cinemanifestatie, vorige
week woensdag in Utrecht, niet werd
opgeluisterd door de aanwezigheid
van regisseurs of acteurs, was het
toch een hele leuke avond. Dat was
te danken aan de film, die door pro
grammasamensteller Hans Saaltink
was uitgezocht om de spits van het
tweejaarlijkse Utrechtse filmfestival
af te bijten. „Pourquoi pas!" van
Colline Serveau bleek een voortref
felijke film, die zeker tot de verras
singen van het festival gerekend
moet worden.
Met „Pourguoi pas!" maakt de Fran-
caise Colline Serveau haar debuut als
regiseusse. Eerder werkte zij als actrice
en scenarioschrijver, onder meer voor
Bertucelli In „Pourguois pas!" schildert
Serveau de mogelijkheden en onmoge
lijkheden van een groepje mensen, dat
samenleeft Alexa. Fernand en Louis
hebben hun bekomst gekregen van het
reguliere bestaan Alexa heeft een
mislukt huwelijk met een jonge mana
ger achter de rug. Fernand ervaart de
gevolgen van zijn weinig liefdevolle
jeugd en Louis' relatie met Fernand
betekende het einde van diens huwe
lijk.
Deze drie mensen hebben nu hun
eigen wereldje in een groot oud huis
opgebouwd. Alexa - die een zieke da
me voorleest - en Fernand - pianist in
een nachtclub - zorgen voor de inkom
sten en Louis doet het huishouden. Dat
geschiedt in een betrekkelijke har
monie, waarin iedereen met de anderen
vrijt en er van jalouzie geen sprake lijkt
te zijn.
Dat het met name het karakter van
Louis is, dat een grote bindende factor
in de ménage trois betekent, blijkt op
het moment dat hij voor enige tijd het
huis verlaat. Louis heeft een nieuwe
vlam en kapot is de driehoek. Alexa en
Fernand houden het met z'n tweetjes
niet vol en de vrouw verlaat het huis
Die eenzaamheid is Fernand te veel
en hij spoort Louis op, die bereid blijkt
terug te komen. Maar dan met zijn
nieuwe vriendin Sylvie. Geen bezwaar
voor Fernand en ook niet voor Alexa die
korte tijd later het huis weer opzoekt.
Alleen blijkt Sylvie niet op de hoogte
van het feit dat de relatie van de drie
meer is dan een paar met iemand op
kamers Wanneer Sylvie door toeval de
ware aard van de samenleving van het
drietal ontdekt, wil ze aanvankelijk on-
middelijk vertrekken. Maar in de laatste
beelden van de film zien we het vierde
lid van het huishouden haar reeds ge
pakte koffer toch weer de slaapkamer
indragen.
Een mooi verhaal over liefde tussen
mensen, over spanningen, solidariteit,
af en tot elkaar afstoten en het samen
vinden van oplossingen. Gefimd in vele
korte humoristische scènes, die je 93
minuten lang vrolijk weten te boeien
Geweldig, dat je een dergelijk thema zo
luchtig weet te verfilmen, dat het toe
gankelijk is voor een groot publiek Bo
vendien voortreffelijk geacteerd. Een
film die Amersfoort niet mag missen en
zeker geschikt is voor een van Jog-
chems theaters. (MK)
Andy Vrielink en Jonna Kester in „Andy, bloed en
blond haar".
Alan Bates in „The Shout".
Marcello Mastroianni in „Bye Bye Monkey"
Michael Schweiger in „Der Hauptsteller".
„Watership Down" (Waterschapsheuvel), de afsluiting van de Utrechtse Cinemanifestatie.
van het povere verhaal wat te maken,
maar ook hun werk is niet fantastisch.
Jonna Koster weet in een aantal scènes
nog wel een bepaald type neer te zet
ten, maar wat Vrielink er van bakt is fl ut
Onbeholpen geacteer, dat kennelijk
gecompenseerd moet worden door het
accent waarmee de hoofdrolspeler
spreekt. En dat is dus ook al weer een
oude truc Het blijkt uiteindelijk de mu
ziek van Herman Brood en „Normaal"
te zijn, die de toeschouwer tot het eind
van de film wakker houdt. (MK)
THE SHOUT
De Engelse speelfilm „The Shout"
van de Poolse filmregisseur Jerzy Sko-
limowski werd op het filmfestival in
Cannes dit jaar voor het eerst vertoond
en met ietwat gemengde gevoelens
ontvangen Toch is „The Shout" (De
Kreet) een erg boeiende, vooral intri
gerende film over een man, die de
macht heeft door middel van zijn stem
te doden en ander onheil te veroorza
ken. Deze man (een voortreffelijke rol
van Alan Bates) vertelt tijdens een cric
ketwedstrijd op het terrein van een ge
kkenhuis zijn bizarre verhaal aan Ro
bert Graves, die het verhaal waarop
„The Shout" is gebaseerd in 1926
schreef Het is het verhaal van Cros-
sley, de doodskreet-producent, die op
een gegeven moment bij een wild
vreemd echtpaar binnen stapt en zich
daar volkomen nestelt. Hij gaat niet al
leen met de vrouw Rachel naar bed
(zonder zich ook maar iets aan te trek
ken van de gevoelens van de echt
genoot Anthony), maar demonstreert
tevens zijn macht aan Anthony, ergens
in de duinen. Het resultaat van de
doodskreet is gruwelijk Schapen ster
ven, een oude herder valt dood neer
Meeuwen vallen uit de lucht. De aarde
trilt.
„The Shout" is een erg intrigerende
film. Skmolimowski is er in geslaagd om
zijn film een heel specifieke sfeer mee
te geven, soms van dreiging, soms van
verwarring, onzekerheid en meedo
genloosheid Verder met Susannah
York als Rachel en John Hurt als An
thony in de hoofdrollen Een prima film
(V.)
BLUE COLLAR
Het leven van Amerikaanse arbei
ders is geen Amerikaanse droom. Dat is
eigenlijk het leitmotiv van de Ameri
kaanse film „Blue Collar" van de nog
jonge regisseur Paul Schrader, die
trouwens als scenario-schrijver zijn
sporen reeds heeft verdiend (van wie
o.m Taxi Driver, Obsession en Rolling
Thunder werden verfilmd). „Blue Col
lar" is een nogal wrange film over het
leven op een Amerikaanse auto-fab
riek. waar drie vrienden (twee zwarten
en een blanke) verwikkeld raken in al
lerlei louche zaken, waaruit zij zich
tenslotte niet meer weten te bevrijden.
Zaken, waar de vakbond nauw bij is
betrokken. Onfrisse zaken Naast die
spannende ontwikkelingen schetst
Schrader in zijn film de mensonterende,
geestdodende toestanden in zo'n
Amerikaanse autofabriek en dat doet hij
trefzeker De hoofdrollen zijn in goede
handen bij Richard Pryor (als Zeke
Brown), Harvey Keitel (als Jerry Bar-
towski) en Yaphet Kotto (als Smokey
James). „Blue Collar" is boeiend door
de milieuschildering, de voortreffelijke
vertolkingen van de drie hoofdrol
spelers en de prima fotografie van Bob
by Byrne. Een film om over na te den
ken En dat zal ook de bedoeling zijn
geweest van Schrader
(V)
BYE BYE MONKEY
Marco Ferreri is - vooral in de kringen
der alternatieve circuits - geen onbe
kende regisseur. Op de Cinemanifesta
tie werd afgelopen week zijn nieuwste
film „Bye Bye Monkey" gedraaid (Ciao
Maschio. Rève de Singe) met Gérard
Depardieu, Marcello Mastroianni. Ja
mes Coco, Geraldine Fitzgerald en Gail
Lawrence in de hoofdrollen. Ik moet
zeggen, dat „Bye Bye Monkey" geen
gemakkelijke film is. ook al blijft hij je
toch steeds weer intrigeren, omdat je
wilt weten, waar Ferreri naar toe wil. Het
enige wat Ferreri eigenlijk doet is een
beeld- scheppen van een stervendp
maatschappij, op de rand van de ge
boorte van een volgende fase. Het is
beslist geen optimistische kijk op de
maatschappij en zijn hoofdfiguren zijn
«/oornamelijk mensen, die allang de
aansluiting met die samenleving heb
ben verloren en een geheel eigen leven
zijn gaan leiden temidden van de „nor
male" maatschappij. Gérard Lafayette
bijvoorbeeld (een rol van Gerard De
pardieu) is een elektronicus. die klusjes
opknapt voor Andreas Flaxman (James
Coco), de eigenaar van een was
senbeeldenmuseum en daarnaast de
belichting verzorgt van een theater
groepje van vrouwen, die vol maat
schappijkritiek hun toneelproduktie ge
stalte proberen te geven Luigi Noccello
(voortreffelijk gespeeld door Marcello
Mastroianni) is een Italiaan, die toch al
bij voorbaat tussen wal en schip valt en
daarbij nog de nodige frustaties heeft
ten opzichte van vrouwen. In die sfeer
speelt de hele film zich af. waarbij een
klein aapje, door Luigi gevonden bij het
lijk van King Kong op het strand, een
belangrijke rol speelt. Marco Ferreri, we
wisten dat reeds uit zijn eerdere films,
heeft bepaald geen optimistische kijk
op de wereld en wat hij in „Bye Bye
Monkey" in beeld brengt is eveneens
het pessisme, de wanhoop en de een
zaamheid. Voor mensen, die daar ge
voelig voor zijn, die zich bij de ge
voelens van Ferreri kunnen aansluiten,
er zich in kunnen vinden, is „Bye Bye
Monkey" wellicht een schitterende film.
Anderen zullen wellicht halverwege de
voorstelling (van bijna twee uur) de zaal
verlaten om in opgewektere sferen bij te
komen van deze triest-troosteloze aan
eenschakeling van menselijke een
zaamheid en wanhoop zonder enig uit
zicht.
(V.)
WATERSCHAPSHEUVEL
Na het lezen van het inmiddels be
roemde boek van Richard Adams
„Watership down" (Water
schapheuvel) vraag je je af hoe zoiets
verfilmd zou kunnen worden. Want dat
het boek een verfilming waard was.
daarover bestond geen twijfel. De enige
mogelijkheid is inderdaad als tekenfilm,
want ik zie mannen en vrouwen in ko-
nijnenpakken allemaal nog niet die na
tuurlijke capriolen maken, konijnen ei
gen. De Britse cineast Martin Rosen is
met een vrij groot team animators aan
de gang gegaan en ook al verklaarde
schrijver Adams, dat de film nooit ge
maald zou kunnen worden, het resul
taat kon toch zijn goedkeuring wegdra
gen
„Waterschapheuvel" van Martin Ro
sen werd gekozen als de afsluiting van
de Utrechtse Cinemanifestatie en ik
vind dat een uitstekende keus. Niet al
leen, omdat juist tijdens zo'n openings-
en sluitingsavond de bioscoopzaal van
Camera niet alleen wordt bevolkt door
de pure cinefielen, maar ook door de
genodigden, die normaal gesproken
veel minder vaak met film worden ge-
konfronteerd; ook omdat „Watership
down" volgens mij één van de betere
films uit de Cinemanifestatie-selektie
en zeker als afsluiting van deze r®D C
festatie een hoogtepunt.
„Watership down" is als tekeL.n r,
een verademing Het is géén gestrcKL^
lijnde Walt Disney-produktie. dimLgi
kant en klare figuren telkens opnj
hun avonturen laat beleven. Regis$Lnjnni
producer en scenarioschrijver F
Rosen en de zijnen hebben gekifc
voor een poëtische kleur-aanpai|
weet eigenlijk niet eens of dat well^
bestaande uitdrukking is, maar zo|
ik het). De bedoelingen van hettl-j^
zijn - voor zover werkelijk realiseerïjj
in het korte bestek van 78 minuta!^
uitstekend overgebracht in beetólze
waarbij niets yap de essentie varfLb
verhaal verforen is gegaan, ook alsC
bopk uitgebreider inde beschrijyjpIL q,
Het ïs beslist niét zo, dat „Waterig
down" voor de jeugd is bedoeld. HÏ
een volwassen tekenfilm, waarbij vi
al de realiteit, gezien vanuit het oogl
der konijnen werd geaccentue)
Kompleet met verschrikkingen, dijw a
haar kleurrijke en fantasievolle uit»|
ring, realistisch angstaanjagend
komen en zeker ongeschikt zijn I
door al te jeugdige ogen te worden a
schouwd. Zoals in de beschrijving!
de Cinemanifestatie wordt gezel
de verschrikkingen waaraan B
bi bloot stond, verbleken er bij
Waarmee ik niet wil zeggen, I
„Watership down" een lugubere te>
film zou zijn. Integendeel. Het hele!
haal komt op mij over als een zeer lp
tuurlijke reeks oorzaken en gevolgP^
realistisch in beeld gebracht op eenl
ze, zoals konijnen dat zouden zien (kjvv
gediend met een relativerende hur»er
vol vermenselijkte trekjes, zonder
de identiteit van het konijnenbestaarl
de achtergrond wordt gedrongfcdc
„Waterschapheuvel" is een volwas^
tekenfilm voor volwassenen. Een li
die eigenlijk iedereen zou moeten g
zien.
BIJ FORTMANN EN
HEHENKAMP VINDT
U EEN PRACHTIGE
KOLLEKTIE BRONZEN
DIERENFIGUREN,
GEMAAKT MET VEEL
LIEFDE VOOR HET
DIER EN EEN GOED
OOG VOOR DETAIL.
VARIÈRENÜ VAN 'N
KIKKER VAN 3 CM
HOOG
REN-
VAN
ELK
IS EEN
WERK
TOT EEN
PAARD
35 CM.
BEELDJE
KUNST-
OP ZICH.
