Leusder Krant - Kijk op de film
DONDERDAG 21 DECEMBER 1978
27
vervolg van pagina 26
Bruce Lee in zijn laatste film „Game of Death".
GAME OF DEATH
Toen enkele jaren geleden werd
bekend gemaakt dat de grote Kung-
Fu fighter Bruce Lee de held uit de
enige echte Chinese karate films
plotseling onder geheimzinnige om
standigheden was overleden, werd
dit voorpagina-nieuws in bijna alle
dag- en weekbladen in de wereld.
De carrière van Bruce Lee was on
voorspelbaar snel gegaan sinds zijn
optreden in zijn eerste film. Het waren
geen gewone knokfilms, maar een bijna
bovennatuurlijke belevenis voor een
generatie filmbezoekers, die niet alleen
van een goede vechtfilm houden, maar
vooral respect hebben voor het karakter
en de spirituele onafhankelijkheid van
hoofdrolspeler Bruce Lee.
Zijn bovenmenselijke concentratie,
vooral goed te zien in „slowmotion",
een bijna angstaanjagende werkelijk
heid, voegt een nieuwe dimensie toe
aan het heldendom in de bioscoopfilm.
Zijn dood, midden in de opnamen van
een nieuwe film, betekende een schok
voor zijn miljoenen bewonderaars. Zij
allen zullen zich hebben afgevraagd
wat er met deze laatste film is gebeurd.
Het antwoord op deze vraag kunnen zij
zien: „Game of death", het spel rond de
dood.
Het is de zeer toepasselijke titel en de
film bevat alle opnamen die Bruce Lee
nog zelf gemaakt heeft. In het verhaal
worden geen doekjes gewonden rond
de dood van de hoofdrolspeler, die als
zodanig ook in de film is geënsceneerd:
Bruce Lee gaat ook in de film dood.
maar door een handige ingreep in het
verhaal komt hij in de laatste scène
weer tot leven, zodat de regisseur kans
heeft gezien het laatste half uur onver
valste vechtsscènes met Bruce Lee zelf
te laten zien. En de manier waarop dit is
gedaan zal alle werkelijke Bruce Lee
liefhebbers tot groot enthousiasme
brengen.
Opvallend In deze film is het
duidelijk kwaliteitsverschil tussen
de echte Bruce Lee en andere karate-
vechters. Ik heb me persoonlijk nooit
zo verdiept in het fenomeen Lee (an
deren hebben me er echter laaiend
enthousiast vaak over verteld), maar
bij het zien van „Game of Death",
moet ik toch erkennen, ook al is dit
genre niet aan mij besteed, dat Bruce
Lee's laatste acts mij imponeerden.
Voor de werkelijke liefhebbers zijn
deze laatste beelden van een legen
darisch geworden filmheld wellicht
het werkelijke einde
(Duo 2, eerste week, 12 jaar).
Het geld van Margaret Dumont kunnen
ze natuurlijk goed gebruiken. Harpo en
Groucho op boevenjacht en Margaret
Dumont krijgt de klappen. De eerste film
waarin duidelijk werd dat renpaarden
gedoped worden
At the circus - 1939 - MGM - 87
minuten. Regie. Edward Buzzell. Een
goede vriend heeft een bijna failliet cir
cus. Dat moet natuurlijk behouden blij
ven. Chico bewaakt daarom de trein,
Harpo doet spelletjes met een zeehond
en Groucho zingt zijn beroemd gewor
den lied „Lydia, the tattooed lady".
Margaret Dumont is onafscheidelijk
Go West - MGM - 1940 - 80 minu
ten. Regie: Edward Buzzell Een paro
die op het wilde westen. Oorlog tussen
de broers en een spoorwegmaat
schappij met een dolle treinrit als cli
max.
The big store - MGM - 1941 - 83
minuten. Regie: Charles Reisner
Groucho als de zeer betrouwbare, on
betrouwbare detective Wolf J. Flywheel
op boevenjacht in een warenhuis, met
natuurlijk Margaret Dumont als eige
naresse. Een spectaculaire rolschaats-
scène.
PROGRAMMA
Vrijdag 22 december t/m dinsdag 26
december: Marx Brothers festival:
Vrijdag 22 december
19.30 uur: Duck Soup
21.30 uur: Love happy
23.30 uur: Monkey Business
Zaterdag 23 december
14.30 uur: The big store
19.30 uur: Duck Soup
21.30 uur Monkey business
23 30 uur: Love happy
Zondag 24 december
14.30 uur: Go West
16.30 uur: Duck Soup
19 30 uur: Day at the races
21.30 uur: At the circus
23.30 uur: Love happy
Maandag 25 december
(eerste kerstdag)
14 30 uur: At the opera
20.00 uur: Casablanca
22.00 uur: Duck Soup
DE FILMS
De Marx Brothers: „The Big Store"
Monkey Business - 1931 - Para
mount Pictures - 77 minuten Regie:
Norman McLeod. Met de vier broers als
verstekelingen op een passagiers
schip. Venijnige gags, dolle scènes.
Geen enkele consideratie met het pu
bliek in een razend tempo knallen de
woord- en beeldgrappen van het doek
af (tot wanhoop van de vertaler).
Duck Soup - 1933 - Paramount
Pictures - 70 minuten Regie: Leo
Mc.Carey Groucho als Rufus T. Firefly;
Harpo als Pinky; Chico als Chicolini en
broer Zeppo in de rol van Bob Roland.
Natuurlijk met Margaret Dumont en
dolle dwazw avonturen in de republiek
Freedonia Ongetwijfeld hun beste film.
A night at the opera - 1935 - Metro
Goldwyn Mayer - 93 minuten. Regie
Sam Wood. De miljonaire Margaret
Dumont met een sterke Groucho als
tegenspeler. Draait alles om geld of is
het liefde? In ieder geval speelt de mu
ziek een rol.
A day at the races - 1937 - MGM -
109 minuten. Regie: Sam Wood.
Groucho is de paardendokter aan het
hoofd van een kwijnend sanatorium.
De Marx Brothers in „Go West"
DE KNETTERGEKKE WE
RELD VAN DE MARX BRO
THERS
Op de valreep van 1978 brengt hét
Filmhuis Amersfoort als eerste in
Nederland maar liefst negen Marx
Brothers-films in één weekprog-
ramma.
Kinderen zijn gek op de Marx Bro
thers. Geen wonder, zegt Groucho, de
oudste en waarschijnlijk de meest ver
maarde van de broers: kinderen ver
zetten zich tegen^alles wat autoriteit is
en wat doen wij |nders in onze films?
Filmkenners zvyijmelen buj het begrip
Marx brothers:' de meest komplete
combinatie van slapstick, muzikaliteit
en alles vernietigende, cynische dialo
gen. En het grote publiek vereert de
Marx Brothers als helden zonder vrees,
die als rugbyspelers een vijandige wé-
reld te lijf gaan Ze tackelen hun tegen
standers en geloven al doende dat het
doel de komische middelen heiligt.
Maar heilig blijft niets meer Autoriteiten
worden onder het spervuur van
Goucho's hap-snap dialogen weg
gevaagd, vrouwen - mooi of lelijk -
gaan genadeloos voor de bijl. Firma's
worden in ruines herschapen en het
oprollen van gangsterkomplotten lijkt
tot het dagelijkse toetje te behoren. In
een tijd waarin slapstick niet alleen via
de bioscoop, maar ook in tv-golven de
huiskamers binnen rolt, zijn de komie
ken van de zwijgende film huisvrienden
geworden. Maar Buster Keaton, de
vroege Laurel en Hardy, Chaplin als de
eeuwige zwerver en het altijd verbaas
de „kind" Harry Langdon blijken onver
gelijkbaar met de Marx Brothers, die in
de jaren 30 bij de geluidsfilm het komi
sche vaandel hebben overgenomen
(Laurel en Hardy niet te na gesproken,
die met een eigen, totaal aan Marx
Brothers tegengestelde stijl nauwelijks
concurrenten te noemen zijn). Het ver
schil zit 'm vooral in de omgeving.
De komieken van de zwijgende film
zijn zonder uitzondering onschuldige,
stoïcijnse, sentimentele of onhandige
personages in een grote, uiterst
vijandige wereld En in hun overwinning
op die wereld beleven zij altijd een ge
lukstreffer. De Marx Brothers wachten
hun geluk niet af Ze zijn de anarchisti
sche komieken, die de gevestigde orde,
de dubbele moraal en de hypocrisie ge
nadeloos attaqueren met dezelfde wa
pens Het huidige modewoord „mani
pulatie" lijkt door de Marx Brothers te
zijn uitgevonden Ze zetten de omge
ving naar hun hand. En terwille van het
verhaal lopen er dan nog een paar ge
wone underdogs in de film rond (zoals
de twee jonge mensen die een happy
end mogen meemaken), die door de
Scène uit „At the Circus"
Marx-broertjes uit de kapitalistische
„rat race" worden gered.
Wie zijn die veelzijdige idioten van
het witte doek9
Gummo en Zeppo hoorden er oor
spronkelijk ook bij, maar die lieten het al
gauw afweten. Ze waren niet gek ge
noeg.
Groucho is de karikatuur van de
grote ondernemer en de grote ver
sierder. Hij is degene met wie het pu
bliek zich nog net kan identificeren,
doordat hij de maatschappij binnen lijkt
te komen zoals we dat allemaal doen:
als een nette burger. Maar dat is schone
schijn, want achter de enorme ge
schminkte snor, het pientere brilletje en
de grote havannasigaar verbergt zich
een uiterst destructieve geest, iemand
die met zijn reuzenstappen - hij loopt
altijd met iets doorgezakte knieën, als in
een mislukte tijgersluipgang - de om
geving plat walst.
Chico is als „ondernemer" eigenlijk
het tegenovergestelde van Groucho.
Waar Groucho alle zaken groots aan
pakt - als derderangs dierenarts
schroomt hij bijvoorbeeld niet zich als
geneesheer-directeur van een groot
sanatorium te presenteren (A Day at the
Races) - speelt Chico de half-ltaliaans
sprekende Amerikaan die handelt in
ijsjes, pinda's, tutti-frutti of zelfs semi-
pornografische prentbriefkaarten.
Chico droomt van die andere, betere
wereld, maar hij past in zijn onschuld
dezelfde rücksichtlose methoden toe
als Groucho, die hij in elke film voor de
voeten loopt.
Harpo heeft met Chico de muzikali
teit gemeen. Chico is de pianovirtuoos -
zijn flitsende nummers met het uit
schietende rechterpinkje zijn wereld
beroemd - en Harpo (de naam zegt het
reeds) „praat" via zijn harp, een instru
ment dat hij meesterlijk beheerst. Harpo
is de zwijgende clown van het drietal: hij
communiceert met geluiden, trommels,
toeters en gebaren Daarnaast is hij een
overtuigd kleptomaan, die consequent
alles steelt wat los en vast zit. Zijn gi
gantische slobberjas met twintig zak-
!*£T
ken werd dan ook speciaal voor dat doel
ingericht.
In totaal maakten de Marx Brothers
13 films, waarin de engelachtig
ogende Harpo geen woord zegt. De
eerste vijf ilms bevatten vier Marx
Brothers (Gummo heeft alleen de to
neelperiode meegemaakt), maar
vanaf 1934 houdt Zeppo zich alleen
nog met de zakelijke kant bezig. De
familie kwam uit de vaudeville, wat
duidelijk te merken is aan de soepele
manier van bewegen en danspasjes
en de grote muzikaliteit (Groucho
kan nauwelijks zingen, maar zijn
songs zijn prima). In de film debu
teerden zij in 1929 met „The Co-
coanuts" (oorspronkelijk een to
neelrevue), waarna het in snel tempo
doorging tot 1941: „The Big Store".
Daarna bleef het even stil, tot „A
Night in Casablanca" in 1946. „Love
Happy" (1949) werd hun laatste film.
Ze waren op dat moment al in de
tweede helft van de vijftig: niet meer
zo erg jonge mannen met heel jonge
humor.
Dinsdag 26 december
(tweede kerstdag)
14.30 uur: At the circus
16.30 uur: Monkey Business
20.00 uur Love happy
22.00 uur: Go West
Theater Appelmarkt is overigens ge
sloten van 27 december 1978 t/m 5 ja
nuari 1979.
filmagenda Amersfoort
Filmagenda voor Amersfoort van
donderdag 21 december t/m woensdag
27 december 1978:
Grand 033-14632
Telefonisch plaatsbespreken voor het
Grand: Dagelijks: 12.30-15.30 en
18 00-21.00 uur. Zaterdag, zondag en
feestdagen 10.30-21.00 uur.
GRAND 1 EN 2
„Force 10 from Navarone", 12 jaar.
Dagelijks: 13.30-18.30-21.15 uur. Zon
dag en beide kerstdagen: 13.30-16.00-
18.30-21 15 uur.
GRAND 3
„Even en oneven" (Odds and evens),
alle leeftijden. Dagelijks: 14.00-19.00-
21.45 uur. Zondag en beide kerstda
gen: 14.00-16.30-19.00-21.45 uur.
GRAND 4
„Veel liefs uit Moskou" (From Russia
with love), 12 jaar Dagelijks: 13.45-
18.45-21.30 uur. Zondag en beide
kerstdagen: 13.45-16.15-18.45-21.30
uur.
GRAND 5
„Moord op de Nijl" (Death on the Nile),
alle leeftijden. Dagelijks: 13 45-20 00
uur
Cinema 033-18900
CINEMA 1
„Jaws II", 12 jaar. Dagelijks: 13.45-
18.45-21.30 uur. Zondag en beide
„A Night in Casablanca" - De Marx Brothers
kerstdagen: 13.45-16.15-18.45-21.30
uur.
CINEMA 2
„Grease", alle leeftijden. Dagelijks:
13.30-18.30-21 15 uur Zondag en bei
de kerstdagen: 13.30-16.00-18.30-
21 15 uur.
Euro Cinema 033-3655
EURO
„Waterschapsheuvel" (Watership
down), alle leeftijden. (Minder geschikt
voor èl te jeugdige bezoekertjes). Don
derdag en vrijdag: 13.45-18.45-21.15
uur. Zaterdag: 16.15-18.45-21.15 uur.
Zondag en beide kerstdagen: 13.45-
16.15-18.45-21.15 uur. Woensdag:
18.45-21.15 uur.
KINDERVOORSTELLIN
GEN
EURO
..De fluit met de zes smurfen", alle leef
tijden. Nederlands gesproken. Zater
dag en woensdag 13.45 uur
Duo 033-16572
DUO 1
.De memoires van een pornoprins", 16
jaar. Dagelijks: 14.15-19.15-21.30 uur.
Zondag en beide kerstdagen: 14.15-
16.30-19.15-21.30 uur.
DUO 2
..Game of death", 12 jaar. Dagelijks:
14.00-19.00-21.15 uur Zondag en bei
de kerstdagen: 14.00-16.15-19.00-
21 15 uur.
NACHTVOORSTELLINGEN
DUO 1
„Spiegel der lusten". 16 jaar. Vrijdag
en zaterdagavond: 23.45 uur.
DUO 2
„Zij noemden hem platvoet", 16 jaar
Vrijdag- en zaterdagavond: 24.00 uur.
Aktie-scène uit „Game of Death", met Bruce Lee.
