Diakonaal Bureau in Leusden helpt
Bovenlandse Indianen van Suriname
NA ONDERWIJSKRACHTEN
NU LANDBOUWKUNDIGE
VERBETERING BRENGE
IN VOEDSELSITUATIE
LANDBOUWKUNDIGE ERICA ZWART UITGEZONDEN
HELPENDE HAND
NACHT
VAN NET.
HART
Leusder Krant - kerk en wereld
DONDERDAG 22 FEBRUAR11979
NAGENOEG GEHEEL
GEÏSOLEERD
AMERSFOORT - Sinds Colum
bus' historische vergissing - niet
Indië immers maar in Amerika
zette hij zo n vijf eeuwen terug
voet aan wal - gaan ze onder de
naam Indianen door het leven.
Door het leven althans, voor zo
ver ze de eeuwenlange overheer
sing door de blanken hebben
overleefd. Want, mag het aantal
Indianen dat het Amerikaanse
continent bevolkte voor de komst
van de Europeanen dan onbe
kend zijn - schattingen daarover
lopen zeer uiteen - vast staat wel,
dat de teruggang groot is ge
weest: talloze Indianen werden
vermoord of stierven aan uit
heemse ziekten. In wat eens hun
eigen land was, werden ze terug
gedrongen tot in de verste hoe
ken.
Letterlijk in een minderheids
positie werden ze gedrongen in
landen als de VS, Canada, Ar
gentinië en Brazilië, waar ze n
slechts te vinden zijn in achter
gebieden. In Noord-Amerika w
blijven ze in reservaten of in
armste wijken van steden en di
pen. In het Amazonegebied v
Brazilië en andere Latijns-Ame
kaanse landen vormen de Ind
nen niet alleen een achtergest
de, maar ook een vervolgde mi
derheid.
Indianen. Zijzelf en hun cultu
liepen de afgelopen eeuwen hi
de klappen op.
Met respect voor de zo eig
identiteit van de Indiaan trac
ondermeer het Algemeen Diah
naai Bureau van de Gereformei
de Kerken in Nederland een dl
van de in de Surinaamse bl
nelanden verblijvende Bove
landse-lndianen een helpen
hand te bieden. In dat kader hei
de uitzending van de Amersfoq
se landbouwkundige Erica Zw|
plaats, nadat eerder al medisc
deskundigen en onderwijs
rachten naar Suriname
uitgezonden.
AMERSFOORT - Op het allerlaat
ste moment nog is een werel
dontvanger gekocht, een ra
diotoestel, waarmee de nodige zen
ders uit de ether te pikken zijn. Eer
der al was een deel van de eigen
grammofoonplatencollectie op de
band overgespeeld. Erica Zwart:
„Cassettebandjes zijn, als je, zoals
ik, het oerwoud in gaat, nu eenmaal
wat makkelijker mee te nemen dan
een stapel elpees. Bovendien: baga
ge heb ik al genoeg, want ook het
nodige huisraad gaat mee: wat meu
bels betreft zijn dat voornamelijk in
klapbare dingen".
Het oerwoud in Erica Zwart uit de
Amersfoortse Bekensteinselaan en net
afgestudeerd aan de Landbouw Hoge
school van Wageningen gaat namelijk
als landbouwkundig ingenieur haar
kennis ten dienst stellen van in de nau
welijks toegankelijke oerbossen van
zuidelijk-Sunname verblijvende India
nen. Erica Zwart ,.Los van alle andere
problemen waarvoor de Indianen zich
daar gesteld weten, is er ook nog het
probleem van de voedselbronnen.
Sterk afhankelijk zijn ze van de land
bouw De grond waarop die landbouw
plaats heeft, is echter tamelijk onge
schikt. Daar komt nog bij, dat de wijze
waarop die landbouw wordt beoefend
die grond binnen niet al te lange tijd
volledig zal hebben uitgeput. Dringend
gewenst is het dus, dat een verbetering
in die situatie ontstaat Om die reden
dan ook word ik door het Algemeen
Diakonaal Bureau van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland uitgezon
den. In eerste instantie voor een perio
de van twee jaar, al wordt rekening ge
houden met een verlenging tot vier
jaar".
Het Algemeen Diakonaal Bureau van
de Gereformeerde Kerken, gehuisvest
in het gebouwencomplex van het Ge
reformeerde Dienstencentrum in Leus
den, beperkt zich sinds jaar en dag wat
werk betreft bepaald niet alleen meer
tot het stimuleren van diaconale arbeid
in eigen land, maar zet zich vooral ook
in tot het lenigen van nood buiten Ne
derland. Zo werd bijvoorbeeld tien jaar
geleden al een begin gemaakt met
hulpverlening aan de Indianen in zuide-
lijk-Suriname Aanvankelijk werden
verpleegsters uitgezonden (de kosten
van het medisch werk zijn inmiddels
door de Surinaamse overheid overge
nomen). later werden onderwijs
krachten gestuurd. Nu zich de behoefte
aan een deskundige op landbouw
kundig-terrein deed gevoelen, werd tot
uitzending van Erica Zwart besloten.
Erica Zwart ,,Nauw wordt samen
gewerkt met een Amerikaanse ge-
loofszending, de West Indies Mission,
en met de Medische Zending Surina
me Uitgangspunt bij de hulpverlening
is. dat integratie in de nationale sa
menleving onvermijdelijk is. maar dat
die integratie niet mag leiden tot de on
dergang van de Indianen en derhalve
geleidelijk moet verlopen. Als hulp
verleners moeten we er voor zorgen,
dat de Indianen, die tot voor enkele de
cennia terug nog onder omstandighe
den van die van het Stenen Tijdperk
leefden, de verandering als gevolg van
de confrontatie met wat je dan Wester
se beschaving zou kunnen noemen,
kunnen bijhouden maar dat dan dus
danig, dat ze daarbij hun zelfstandig
heid en hun culturele identiteit weten te
behouden. Te vaak en te veel hebben
Overgrootmoeder met achterkleinkind.
Eeuwen achtereen hebben de Bo-
venlandse-lndianen nagenoeg geheel
geïsoleerd doorgebracht in de tropi
sche wouden, die nagenoeg het gehele
zuiden van Suriname bedekken. Mid
delen van bestaan waren de jacht, de
visserij en de landbouw Gejaagd werd
op tapirs, watervarkens, apen, miere
neters en herten. Was de jacht en het
vissen een aangelegenheid voor de
mannen, de vrouwen droegen behalve
voor de kinderen de zorg voor de land
bouw, nadat de mannen daarvoor eerst
een stuk oerwoud hadden kaal gekapt
en afgebrand.
De vorm van landbouw zoals door de
Indianen ontwikkeld, staat bekend als
„shifting cultivation" (of „swidden cul
tivation") en komt neer op boskappen,
planten, oogsten en na enige tijd, wan
neer de grond niet genoeg meer ople
vert, verder trekken om daar opnieuw te
kappen, te planten en te oogsten. Ge
wassen die zoal werden gekweekt: bit
tere cassava, bataten, mapi. yams,
mais, bananen en cayennepeper
Als lekkernij beschouwden ze
suikerriet, papaja's en ananas. Van de
wilde cacaoboon werd uitsluitend het
vruchtvlees gegeten Buiten het gewo
ne menu om verorberden de Trio's dan
ook nog vogeleieren, honing, larven en
mieren
De nederzettingen waarin zij leefden
waren over het algemeen niet groot, in
de orde van grootte van enkele honder
den inwoners. Bovendien werden ze
vaak verplaatst, met name in die ge
vallen, wanneer de afstand tussen dorp
en landbouwgrondjes door het steeds
maar weer opnieuw en steeds verder
van het dorp af komen te liggen van die
HUTTEN
grondjes, te groot was geworden Bo
vendien ook, omdat na verloop van tijd
jachtsucces elders moest worden ge
zocht omdat het wild in het eigen gebied
nagenoeg geheel was buit gemaakt.
EVANGELIE BRENGEN
ze immers elders al het onderspit moe
ten delven".
OVERLEVINGSKANSEN
Erica Zwart. Inmiddels is ze naar
Suriname afgereisd. Na in Parimari-
bo kontakten gelegd te hebben met
andere onder de Indianen werkzame
organisaties en instanties, zal ze on
dermeer neerstrijken in de neder
zetting Kwamala Samoetoe, een
dorpje, waarvan de naam zoveel wil
zeggen als: de plaats waar het bam
boe op het zand groeit. Zo n vier- tot
vijfhonderd Indianen wonen er. Ze
zijn gehuisvest in hutten die zijn op
getrokken uit palen en bedekt zijn
met palmbladeren waar de wind wel.
maar de regen niet door heen kan. In
een dergelijke hut zal ook zij onder
dak gebracht worden. Erica: „De
enige luxe die ik me daar permitteer
is die wereldontvanger en zijn die
cassettebandjes. Heb ik in ieder ge
val iets om met name in de avondu
ren de tijd wat te doden, want veel
anders zal er daar in het oerwoud aan
ontspanningsmogelijkheden niet
zijn".
Erica Zwart
Sportpaleis Ahoy'
Rottendam
Reserveer
zaterdagamd
24
maart voor de
Onderwijs aan Bovenlandse-lndianen in het zuiden van Suriname.
Rond 1960 begon het Amerikaanse
zendingsgenootschap West Indies
Mission zijn werk onder de Trio- en
Wayana Indianen Naast het brengen
van het evangelie was het geven van
medische hulp een van de belangrijkste
aktiviteiten De Indianen werden name
lijk door tal van ziekten geplaagd.
Zending bedrijven en medische hulp
geven was praktisch onmogelijk wan
neer de Indianen hun min of meer no
madische levenswijze zouden blijven
volhouden. Daarom werd gedacht aan
vestiging van vaste dorpen Land
bouwgrondjes werden derhalve aan
gelegd, gewassen geplant en hutten
gebouwd. Later ook werd begonnen
met het geven van onderwijs. Gezocht
werd ook naar verbetering van de
voedselbronnen, omdat de jacht steeds
minder ging opleveren en de visvang
sten geringer werden. Erica Zwart
„Behalve op het geven van medische
verzorging en onderwijs komt het nu
ook meer en meer aan op zoeken naar
mogelijkheden om verbetering te bren
gen in de landbouw Daarbij gaat het
dan niet alleen om methodes om uitput
ting van de landbouwgrondjes tegen te
gaan. door een vorm van bemesting bij-
De inzet van West Indies Mission.
Medische Zending Suriname en Alge
meen Diakonaal Bureau heeft in het bij
zonder betrekking op de diep in het bin
nenland, nabij Suriname's zuidgrens,
verblijvende Bovenlandse Indianen,
waartoe behalve het volk van de Trio-
Indianen ondermeer die van de Akuriyo
en de Wayane behoren.
Indianenvolken zijn het, die enkele de
cennia terug nog maar nauwelijks
overlevingskansen hadden maar wier
aantal, sinds begin zestiger jaren de
zending te hulp schoot, weer in stijgen
de lijn is. Door toedoen van die zending
ook zijn ze zich in permanente neder
zettingen tgaan vestigen, na voorheen
als nomaden geleefd te hebben. Per
manente vestiging was noodzakelijk
wilde de zending medische hulp en on
derwijs kunnen geven. Zo ontstonden
dorpsjes als Kwamala Samoetoe. Ka-
wemhakan, Tepoe en Puleowime, die
de komende twee jaar het werkterrein
van Amersfoortse Erica Zwart zullen
zijn.
Erica, die een jaar of vier terug tijdens
een stageperiode al eens in die dorpjes
was: „Ze zijn alleen per vliegtuig te be
reiken. Stuk voor stuk hebben ze dan
ook de beschikking over een air-strip
waarop geland kan worden. Kontakt
met de buitenwereld is verder alleen
maar met radioapparatuur mogelijk.
Onderling liggen die nederzettingen
zo n dag of zes lopen van elkaar verwij
derd. Je moet dan wel zelf Indiaan zijn
wil je zo'n tocht in zes dagen kunnen
volbrengen. Wat dat betreft zal ik voor
het gaan van het ene dorp naar het
andere dan ook van een vliegtuig ge
bruik moeten maken. Andere mogelijk
heden zijn er niet".
Trio-nederzetting in Suriname
voorbeeld, maar ook om zaken als:
welke gewassen kun je er het best ver
bouwen, waarbij dan heel goed moet
worden gelet op de voedingswaarde
ervan. Te weinig bekend zijn de India
nen voorts met mogelijkheden om ge
wassen te vermeerderen".
