.fwisseling genoeg om niet naar elders te
hoeven gaan
|DENS JUBILEUMVIERING VAN K. F. E. BROUWER
GROTE ROL GESPEELD
BIJ UITGROEI LEUSDEN
,der Krant - plaatselijk nieuws
DONDERDAG 22 FEBRUAR11979
sr"
Inzet gemeente- secretaris
taar" W
met ridderschap O.N.
Een eindeloze rij van belangstellenden biedt felicitaties aan.
an één onzer redakteuren)
LEUSDEN - „Behoefte om naar
Öers te solliciteren heb ik nooit ge-
id. Dat. omdat er steeds volop be
ging in Leusden zat. steeds op-
buw weer nieuwe dingen op je af
namen. en het werk daardoor tel-
ns opnieuw iets verfrissends
ieg Bovendien waren er de mo-
'lijkheden om hogerop te komen,
>dat ik Leusden niet hoefde te ver
en om promotie te kunnen ma-
I Dat zeg gemeentesecretaris K. F
Brouwer, veertig jaar in dienst van
fe gemeente en in die lange reeks
Van jaren van zeg maar loopjongen
>klom tot de hoogste functie bin-
ïn het gemeentelijk overheidsver-
ind.
Geboren in 1918 in het Noord-
ollandse Schagen, belandde de
idige gemeentesecretaris door
verplaatsing van zijn vader, die bij
Bt spoor werkte in Amersfoort
aar hij de Rijks h b s. doorliep. Na
e schoolopleiding (h b s.-B) dook
e heer Brouwer als volontair in
angbroek de gemeente-admini-
ratie in Als volontair ook was hij
ïn 17 januari 1938 tot 1 december
erkzaam op de gemeentesecreta-
van Leusden en die van Stouten-
urg, om na elf weken in Amersfoort
in de secretarie verbonden ge-
'eest te zijn, in februari 1939 als
'eede ambtenaar door Leusden en
[toutenburg in dienst genomen te
'den Brouwer: „Een heel kleine
oep van mensen was daar werk-
iam. Een man of vier in totaal Een
[jn stel mensen, dat wist wat het aan
•Ikaar had. vooral tijdens de moeilij-
oorlogsjaren'
MOGELIJKHEID OM
VEEL TE DOEN
De oorlogsjaren Voor de ge
meentesecretaris van nu was het
een periode van zich inzetten voor
de bedreigde medemens. Onder
duikers vonden bij hem en zijn
vrouw onderdak en werden op tal
van andere manieren geholpen.
Brouwer- .Ja, hoe ging dat9 Je liep
tegen iets aan. deed wat. en voor je
het wist. werd je voor een volgend
karwei gevraagd, en ook daar zei je
dan geen nee meer tegen"
Daarbij tekent hij nog aan: „Er
was ook de mogelijkheid om veel te
doen. Je had een burgemeester die
in tegenstelling tot die van veel an
dere gemeenten géén NSB-er was,
je zat met een klein clubje op de
secretarie en kon volledig van elkaar
op aan Een pluspunt daarbij was
dan ook nog. dat we pal onder de
vleugels van de moffen zaten - zo
was het concentratiekamp in de
buurt, was er een kaderschool van
de WA aan de Dodeweg en had je in
Zomers Buiten de SS zitten - en
werd op grond daarvan waarschijn
lijk aangenomen, dat we niets il
legaals zouden ondernemen, met
als gevolg, dat er niet of nauwelijks
op ons werd gelet"
Dat „ons", de verzetsgroep TD.
een afkorting die stond voor Tweede
Distributiekaart, een kaart met de
invoering waarvan op vrij grote
schaal in Leusden op. zoals
Brouwer dat noemt, „illegaal legale
manier" geknoeid werd. evenals
met stamkaarten en persoonsbewij
zen.
Op de secretarie werd voorts het
inwoneraantal van Leusden op pa
pier flink opgeschroefd, om op die
manier extra distributiekaarten in
bezit te krijgen Die aldus verkregen
kaarten werden doorgespeeld naar
onderduikers.
ZIEKTE VERLOF
Om aan enkele in Leusden ont
wikkelde foefjes, o.m. met zegeltjes
voor stamkaarten en persoons
bewijzen. elders in den lande bij an
dere verzetsgroepen bekendheid te
geven, reisde de heer Brouwer het
land door Brouwer „Dat kostte de
nodige tijd Tijd. die me door het ge
meentebestuur gegeven werd, door
me zogenaamd met ziekteverlof te
sturen. Om het allemaal zo echt mo
gelijk te doen lijken, werd er tijdelijk
voor een plaatsvervanger op de
secretarie gezorgd. Zo werkte je in
die dagen in grote saamhorigheid
gezamenlijk aan een goede zaak
Het was in die tijd ook. dat ik leerde
wat echte kameraadschap is".
Na de oorlog bracht de distributie
van tal van goederen extra werk
zaamheden voor het secretarieper-
soneel met zich. Brouwer. „Heel wat
avonden werd er toen doorgewerkt.
Voor de gezelligheid, maar ook om
dat dat thuis brandstof uitspaarde,
kwam mijn vrouw dan naar de sec
retarie. zette daar een flinke kan
koffie op de kachel, en zette zich dan
aan van thuis meegenomen huis
houdelijke klusjes"
CORRESPONDENT
SCHAP
De benoeming in 1959 tot ge
meentesecretaris deed de heer
Brouwer besluiten veel tot dan toe in
zijn vrije tijd bedreven activiteiten te
beéindigen. zoals bijvoorbeeld zijn
bestuurslid-zijn van de Oranjever
eniging en zijn correspondentschap
voor het in die dagen bestaande
katholieke dagblad Het Centrum.
Brouwer over zijn tien jaar schrijverij
voor die krant: „Het was leuk werk.
omdat het je met de meest uiteenlo
pende mensen en dingen in aanra
king bracht. Meer dan eens ook, wist
ik een primeurtje in de wacht te sle
pen, een prestatietje als je bedenkt,
dat ik had op te boksen tegen full-ti-
me journalisten in Amersfoort."
Verenigingen en instanties waar
de heer Brouwer ook tijdens zijn
werkzaamheden van gemeente
secretaris actief voor bleef de
Zwembadstichting Leusden (als be
stuurslid) en de ARKA (eveneens
als bestuurslid).
GROTE REIS
Groot respect zegt de heer
Brouwer voor zijn echtgenote te
hebben „Ze had elf kinderen groot
te brengen en op mij kon ze daarbij
maar weinig terugvallen, omdat ik
vaak, heel vaak. weg was."
Vijftien jaar geleden bracht het
echtpaar Brouwer een bezoek aan
Australië, waar onderduikers van
destijds woonachtig zijn. De heer
Brouwer „Het was voor de eerste
keer tijdens ons huwelijk, dat we
samen langer dan twee nachten van
huis waren. Voorheen waren het al
tijd mini-vakantietjes geweest in de
trant van een dagje Zandvoort met
de kinderen Tijdens die reis naar
Australië hebben we het er flink van
genomen Aan die reis hebben we
ook bezoeken aan Egypte, India.
Thailand en Griekenland vast
geknoopt
Eind 1970 begin 1971 werd een
tweede grootscheepse reis onder
nomen. De heer Brouwer: „Mede
door wisselingen van burgemees
ters was ik nauwelijks aan vakantie
toegekomen Ik had derhalve nog
flink wat vrije tijd tegoed Driemaan
den zijn we toen weggeweest. Naar
Noord-Amerika. Mexico en Hawaii
zijn we gegaan, op de terugweg
Bangkok nog even meenemend
Van reizen en trekken heb ik vroeger
altijd gedroomd 'k Had destijds naar
Nederlands-lndië willen gaan
Het werk in Leusden zegt de heer
Brouwer immer met plezier gedaan
te hebben Goede contacten waren
er steeds met de burgemeester, met
de wethouders, met de verschillen
de gemeenteraden en met de amb
tenaren ook.
De heer Brouwer „Hoogtepunten
die me bij zijn gebleven? Leusden
1200 uiteraard Verder9 Ach.
hoogtepunten zijn voor mij niet het
gereedkomen van dit of van dat
maar het toewerken ernaar, het
treffen van de voorbereidingen er
voor."
GEEN LUXE
Gemeentesecretaris Brouwer.
Veertig jaar in gemeentedienst.
Brouwer: „Ik heb het oude ge
meentehuis nog meegemaakt. Ik
ben meeverhuisd naar het huidi
ge onderkomen aan de Hamers-
veldseweg. Ik zou ook nog graag
het nog te bouwen nieuwe ge
meentehuis nog even in functie
willen meemaken. Dat nieuwe
onderkomen is bepaald geen
luxe. Diensten en mensen zijn nu
te veel verspreid. Dat bemoeilijkt
de communicatie. En, die com
municatie is juist zo belangrijk.
Niet alleen zakelijk bezien, maar
ook in het persoonlijke vlak. Ja,
de ingebruikneming van het
nieuwe gemeentehuis, dat wil ik
graag nog meemaken als ge
meentesecretaris."
volontair in het Leusdense werkzaam
geweest
In vogelvlucht de voorbije veertig jaar
de revue laten passerend merkte de
burgemeester ten aanzien van de heer
Brouwer, onder meer op dat eigenlijk
van een dubbel bestaan gesproken kon
worden. Burgemeester Rademaker:
„Het was niet alleen Leusden. het was
ook Stoutenburg. Zo n dertig jaar bent u
in dienst van twee gemeenten ge
weest."
Dat tussen toen en nu het nodige
veranderde, schetste Leusdens eerste
burger onder andere aan de hand van
het inwonertal (toen 4000 inwoners,
thans tegen de 20 000), het aantal wo
ningen (destijds zo n 700 met in elk
daarvan bijna zes mensen, tegenwoor
dig rond de 5500 met daarin minder dan
drie-en-een-halve bewoner) en aan de
hand van de functie van de jubilaris
(eerst tweede ambtenaar, in maart
1940 eerste ambtenaar, sedert sep
tember 1959 secretaris)
Na voorts onder meer gewezen te
hebben op de grootste uitgroei van
Leusden. inclusief de samenvoeging
van Leusden en Stoutenburg, de ver
wezenlijking van de eerste fase en het
onderweg-zijn met de tweede fase. riep
burgemeester Rademaker de zeven
verschillende burgemeesters, de en
kele loco-burgemeesters en de ver
schillende gemeenteraden, alsmede de
scharen van medewerkers en mede
werksters. waarmee de gemeente
secretaris de verstreken vier decennia
(burgemeester Rademaker „Tien pro
cent van de 400 jaar Unie van Utrecht")
van doen had gehad, in herinnering.
De gemeentesecretaris schetste hij
onder meer als een man met zin voor
het onverwachte. Als iemand van een
vrij sterke richtlijnigheid en een gewel
dig aanpassings- en inspelingsvermo-
gen. als een man ook. die het nieuwe
onvervaard aanpakt en tegelijk de con
tinuïteit handhaafd
Raadslid Kuypers sprak als
raadsnestor woorden van lof. waarde
ring en dank namens de voltallige ge
meenteraad Door de raadsleden, zo
zei hij, was nimmer tevergeefs een be
roep op de jubilerende secretaris ge
daan
Om aan te geven dat tijdens het sec-
retaris-zijn van de heer Brouwer zo het
een en ander sterk gewijzigd was. dook
de heer Kuypers een ogenblik in het
verleden „Er gebeurde toen niks in
Leusden. Als raad hadden we soms
moeite om de zes verplichte raadsver- Burgemeester Rademaker speldt de orde-versieringen op.
ONDERDUIKERS
Tijdens de op de vergadering aan
sluitende receptie werd het woord
nog gevoerd door de heer Cohen,
een van de onderduikers die in de
oorlogsjaren door de heer Brouwer
geholpen was en daaraan, naar hij
zei, met zijn gezin, het leven te dan
ken had. Namens de onderduikers
van toen bracht hij de heer brouwer
dank en overhandigde hij de heer
Brouwer een geschenk.
De receptie werd door een zeer
groot aantal belangstellenden be
zocht. Onder de aanwezigen onder
meer de echtgenotes van vroegere
burgemeester van Leusden. oud
wethouders en oud-raadsleden,
hoofden van gemeentelijke diensten
en vertegenwoordigers van zowel
plaatselijke als regionale instanties
en organisaties.
raads- en commissievergaderingen bij.
Want. wie moest - gezien het kleine
ambtenarenkorps - dat anders doen?
Pas later kwamen de adviesbureaus en
werd ook uitbreiding gegeven aan de
dienst gemeentewerken, waardoor u
wat meer aan uw eigenlijke bezigheden
kon toekomen."
De heer Kuypers noemde de ge
meentesecretaris een goede chef. die
immer voor zijn personeel op de bres
stond. Woorden van dank aan het adres
van mevrouw Brouwer gingen verge
zeld van bloemen, haar overhandigd
door het raadslid mevrouw Verduin.
AANDACHT VOOR
HET PERSONEEL
DIKKE VINGER
IN DE PAP
Bloemetje van de loco voor mevrouw Brouwer.
i onzer redakteuren)
EN - Gemeentesecretaris
rouwer van Leusden is bij
|jk Besluit benoemd tot Rid-
Orde van Oranje Nassau. De
ing werd maandagmiddag
|rgemeester Rademaker be-
iaakt tijdens de toen in het
eerde Dienstencentrum ter
eid van het 40-jarig
Ibileum gehouden bijzon-
adsvergadering. ,,'t Is echt
00r aldus Leusdens
)urger, terwijl hij de bij de ho
rscheiding behorende ver-
i bij de jubilaris opspeldde,
ns de raadsvergadering werd
Merende secretaris door ver-
de woordvoerders geschetst
man met een zeer bijzondere
jetrachting. Woorden van lof
gewijd aan de wijze waarop
fgelopen vier decennia voor
actief was. Niet onvermeld
de manier waarop de
zich tijdens de bezet
voor (met name de Jood-
inzette.
aan goede woorden,
geschenken, de schier on-
ange rij van mensen die tij-
op de raadsvergadering
receptie de heer Brouwer
de hand schudde, het
gemeentesecretaris in zijn
komen tot de uitspraak:
me overstelpt."
afgelopen maandag, maar
op of rond 6 maart van het
had de jubileumviering eigen-
is gehad moeten hebben, zo zei
ieester Rademaker kort nadat
bijzondere raadsvergadering
jd had. Weliswaar trad de heer
ir namelijk op 20 februari 1939 in
°P jig van tweede ambtenaar in
9lyan de gemeente Leusden, maar
(van 17 ianuari 1938 1 de-
van dat iaar) was hij ook als
Hadden zowel de burgemeester als
de heer Kuypers uitvoerig stilgestaan
ook bij de belangrijke taken van een
gemeentesecretaris, zoals het eerste
adviseurschap aan gemeenteraad en
aan college van burgemeester en wet
houders, loco-secretaris Mikkers sprak
daarnaast onder meer over de aan
dacht die de heer Brouwer steeds voor
het personeel aan de dag had gelegd
De loco-secretaris zei het met name
een verdienste van de heer Brouwer te
vinden, dat deze steeds in staat was
geweest het steeds veranderende
maatschappijbeeld niet alleen op de
voet te volgen, maar ook de steeds mo
derner wordende opvattingen over le
vensvisie, taakvervulling en taakinhoud
te doorgronden, te begrijpen en door te
vertalen naar alle medewerkers
De heer Mikkers: „Het zou kiekeboe-
spelen zijn. als volstaan werd met de
constatering, dat het steeds voort
schrijdende proces van dat maat
schappijbeeld en de daaraan gekop
pelde evaluatie geruisloos is verlopen.
Ook in de relatief kleine werkgemeen
schap van de gemeente Leusden tre
den wel eens verschillen van inzicht en/
of interpretatie op. Mede daardoor - of
zou hier een ondanks dat beter passen
- bleek u toch telkens weer in staat via
persoonlijke gesprekken met een col
lectief de relaties weer tot elkaar te
brengen en. wat nog belangrijker is. de
motivatie weer terug te roepen."
Namens het personeel gaf hij de heer
Brouwer het Kabouterboek van Rien
Poortvliet ten geschenke (Mikkers:
«.Het is de beschrijving van een niet
realistische figuur waarbij deze zo
realistisch wordt voorgesteld dat zelfs
de pur sang realist het gevaar loopt het
niet realistische als realistisch te be
schouwen") Voor mevrouw Brouwer
was er wederom een bloemetje.
De heer Van Zandbrink, sprekend
namens het bestuur van de Zwem
badstichting. bracht de gemeentesec
retaris dank voor zijn inzet als bestuurs
lid van de stichting Het cadeau zei hij in
de stijl van de stichting - er wordt daar
nog al eens over „natte afdeling" ge
sproken - gehouden te hebben Dat
cadeau bleek een fles drank te zijn.
BUITENGEWOON
In zijn dankwoord zei de heer
Brouwer immer met plezier in Leusden
gewerkt en het werk steeds boeiend
gevonden te hebben („Als er van sleur
sprake zou zijn geweest had ik al lang
de kuierlatten genomen"). De lovende
woorden aan hem gericht speelde door
naar alle medewerkers, die hem in de
loop der jaren ter zijde hadden gestaan
Zeer erkentelijk zei hij de verschillende
burgemeesters te zijn, die menigmaal
van advies hadden gediend
Had eerder burgemeester Radema
ker gesproken van „een buitengewone
dag op een buitengewoon tijdstip, het
„buitengewone" zat hem voor secreta
ris Brouwer, zo zei hij. mede ook in het
feit dat hij nu eens toestemming had
gekregen om in een raadsvergadering
de raad te mogen toespreken
Cadeau van de heer Cohen namens de onderduikers van destijds.
EXTRA VERLOF
Burgemeester Rademaker bedankte
ook mevrouw Brouwer voor de wijze
waarop zij haar man steeds terzijde had
gestaan. Namens het college bood de
burgemeester vervolgens een set bij
zettafeltjes aan, alsmede een ingelijst
wapen van de gemeente Leusden.
Een ander geschenk - volgens de
burgemeester niet als een voorschot op
het pensioen - „maar als een naschot
op de ontelbare uren buiten de eigenlij
ke tijd gegeven" betrof extra verlofda
gen om, zoals burgemeester Radeaker
aangaf, „in het najaar naar Australië te
gaan" (Burgemeester Rademaker.
„Om misverstanden te voorkomen:
„De reis zélf is niet door de gemeente
aangeboden
gaderingen per jaar te komen. Weinig
gebouwd werd er toen ook. Soms per
jaar zes woningwetwoningen, en dan
riepen we al hoera." Wel eventjes an
ders werd dat, zo liet hij weten, toen de
eerste plannen tot fikse uitbreiding ge
stalte kregen. De heer Kuypers tot de
heer Brouwer: ,,U had toen een heel
dikke vinger in de pap en woonde alle
