„Toen we het café sloten,
was niemand het er mee eens
1 eu
sd
er
kraan
t
Tinus van de Pol:
delMA/Vrnjn werk
Zaterdag 26 mei 1979
terugblik
19
LEUSDEN - Martinus van de
Pol, beter bekend als Tinus,
heeft jaren samen met zijn
vrouw een café-slijterij ge
rund op het hoekje van de
Zwarteweg Burgemeester de
Beaufortweg (dus precies te
genover de Rabobank).
Tegenwoordig, zij zijn bei
den 72 jaar, hebben zij alleen
de slijterij aangehouden en
verkopen rookartikelen om
toch nog iets te doen.
V.d. Pol. „Van mijn geboorte
af, toen woonden wij op een
klein boerderijtje op de plaats
waar nu de Biezenkamp staat,
heb ik in Leusden gewoond.
Tegen de tijd dat ik van school
kwam, dat was in 1919, had ik
meer het idee om slager te
worden, maar ik rolde vanzelf
in het baantje van bak
kersknechtje bij Stephen van
de Berg.
Stephen van de Berg had een
café plus bakkerij op de plaats
waar nu slijterij en bakkerij v.d
Hengel zit. Als caféhouder al
leen kon je namelijk je brood niet
verdienen. Zo had 't Ros Beyaart
een café en kruidenierswinkel.
Paauw (waar nu de grote Chi
nees tegenover de Biezenkamp
zit) had een café en kruide
nierswinkel en Mets (tegenover
de Smoussesteeg) had ook een
café en kruidenierswinkel. Jaren
heb ik in de bakkerij gewerkt,
eerst bij Stephen van de Berg,
daarna bij Evert v.d. Hengel en
weer later bij Herman v.d Hen
gel Inmiddels, dat was in 1932.
trouwde ik en ging iets voorbij
autobedrijf Bloemendal wonen.
Op een gegeven moment was
het huis waar wij nu nog steeds
wonen te huur voor 6- per
week en zo konden wij starten
met het café. In een later sta
dium hebben wij het pand ge
kocht".
U moet zich voorstellen dat
Leusden er toen heel anders uit
zag, op de plaats waar nu het
gemeentehuis staat met de hele
wijk Hamersveld, waren alleen
weilanden. Huizen waren
slechts te vinden aan de Ha-
mersveldseweg en Zwarteweg.
Het hele gebied wat nu Leusden
is was weiland met boerderijen.
Winkels waren er praktisch niet,
op de kruidenierswinkels na.
Schoenen maken bijvoorbeeld
werd bij iemand aan huis ge
daan evenals andere noodzake
lijke ambachten.
ZWAAR
V.D. Pol. „Het caféleven in die
tijd was heel zwaar. Overdag
had ik gewoon mijn baan en 's
avonds zorgde ik voor het café.
Moeder stond om zes uur op,
(dat doet ze trouwens nog
steeds) en zorgde overdag voor
het café. Om acht uur aina het
café open en om half negen
stond de koffie klaar.
Hun café stond bekend als
een net en rustig café. De
ouderen maakten hun biljartje of
legden hun kaartje en de jonge
ren zaten gezellig bij elkaar
Moeilijkheden hebben we bijna
nooit gehad. Dat ligt ook voor
een groot deel aan jezelf. Je
moet het vóór zien te blijven, dat
iemand teveel drinkt. We heb
ben wel eens iets gehad, maar
dat waren vaak mensen van een
andere plaats.
Het kwam natuurlijk wel eens
voor, dat ik iemand uit de buurt
niet meer gaf. omdat hij al teveel
op had.
Dan was het van: „hier kom ik
nooit meer", maar de volgende
dag kwam hij wel zijn excuses
aanbieden Gokken met kaarten
heb ik nooit toegelaten, daar
komt altijd ruzie van"
Het café was in die tijd ook een
soort verzamelpunt, ging de
voetbalclub uit spelen, dan werd
er bij v.d. Pol verzameld. Alle
fietsen werden tegen het huis
gezet en men vertrok met de
bus, na afloop dronk men een
glaasje bij v.d. Pol. In die tijd
kwamen er voor het eerst ook
wel eens wat meisjes mee naar
binnen. Voor de oorlog kwam
dat nooit voor. Er is zelfs een tijd
geweest, maar dat wist meneer
v.d. Pol zich nog van zijn vader
te herinneren, dat de pastoor het
op de preekstoel verbood
Andere voetbalclubs die in
Leusden moesten spelen ver
zamelden zich ook altijd bij v.d.
Pol. Toen de voetbalclub een ei
gen kantine kreeg, was dit na
tuurlijk afgelopen. Mevrouw v.d.
Pol zuchtte wel eens vanwege al
die fietsen. Vaak kon ze haar ei
gen dan niet eens op. De brand
weer kwam na een oefening ook
altijd trouw naar v.d. Pol. In de
tijd dat iedereen een fiets of
bromfiets had. kon je praktisch
buiten uitrekenen of het binnen
vol was
GELACHEN
V.D. Pol. „We hebben best
wat afgelachen Op een avond,
het was ontzettend mistig ging er
een klant uit Amersfoort op de
fiets naar huis. Hij nam het bin
nenweggetje langs de kweke
rijen en moest even een plasje
doen. Hij stapte weer op zijn
fiets, maar inplaats van verder te
gaan, was hij teruggefietst zon
der het te merken Op een gege
ven moment, hij was al bijna
hier, merkte hij hetzelfde hoopje
zand op de grond op, wat hij bij
de heenweg ook al was tegen
gekomen. Toen is hij maar even
doorgefietst om het te komen
vertellen.
De mensen dronken toen
vaake een jenevertje, maar zij
keken goed of het glaasje wel
helemaal gevuld was. Glaasjes
die gevuld waren tot aan het
streepje pikten zij niet, want zo
werd er gezegd, voor de boven
ste helft heb ik ook betaald.
Je moest ook altijd bijspringen
wanneer er een mannetje tekort
was met klaverjassen. Dan werd
er geroepen. „Tinus kom je er
even bij". De andere klanten ac
cepteerden dat gewoon.
ZWARTE LIJST
In die tijd ging er ook een zo
genaamde zwarte lijst in Leus
den .en de omliggende ge
meenten rond. Deze lijst werd
opgemaakt door de politie. Aan
de mensen die op de lijst voor
kwamen mocht niet geschonken
worden. Dit kwam bijvoorbeeld
omdat zij hun geld opmaakten
aan drank, terwijl zij een gezin
hadden of omdat zij thuis, nadat
ze een borrel op hadden de boel
kort en klein sloegen. Wanneer
je je een tijd netjes gedroeg, kon
je naar het gemeentehuis gaan
om te vragen of je van de lijst
geschrapt kon worden. Deze lijst
heeft nog heel lang bestaan.
V.d Pol „Wat dat geld opmaken
betreft, ik hield het zelf ook in de
hand. ik wilde nooit dat iemand
van zijn loonzakje rondjes uit
deelde Er moest niet aan het
loonzakje gekomen worden. Dat
kun je niet hebben. Wij hoorden
ook van anderen dat het hier een
net café was en we wilden graag
die naam houden, de klanten
weten gauw genoeg waar ze
aan toe zijn Als kastelein zelf
moet je niet meedrinken Ik heb
daardoor meerdere collega's
zien sneuvelen Als je je dan
verrekent (dat noemen ze met
een vork schrijven), dan is het
mis.
Vaak krijgt de kastelein al de
schuld, dat hij teveel rekent,
maar dan vergeten de mensen
al die rondjes die ze weggeven".
KINDEREN
Meneer en mevrouw van de
Pol hebben negen kinderen In
de begintijd van het café was het
ook voor mevrouw v.d. Pol een
zware tijd. Gelukkig konden de
oudste kinderen de jongste hel
pen. Onderlussen zijn alle kin
deren al een tijd getrouwd en het
huis uit. Van de zes dochters
waren er drie in de verpleging en
twee in de kraamverzorging
Nu zit de oudste zoon in
Australië, de jongste zoon in
Nieuw-Zeeland en een dochter
in Washington. Toch heeft de
vervolg op pagina 21
