laïcentrum, uniek in Europa
Sinaïcentrum
omvat nu ook
geronto-
psychiatrische
afdeling
3NDERDAG 23 AUGUSTUS 1979
De oorlog loopt als een
m
de draad door ons werk"
ejaarden drinken koffie in de geronto-psychiatrische afdeling
een onzer verslaggevers)
AERSFOORT - Door het open
van de kamer van de genees-
directeur van het Slnaï-cen-
waaien de klanken van een
onig lied binnen. In de tuin van
entrum zit een zwakzinnige jon-
het lied „Roodborstje tikt tegen
raam'' te zingen, maar hij is bij
regel blijven steken: laat
er In, laat mij er in klinkt het
naar.
i zijn kamer zit geneesheer-dl-
leur dr. A. Sunler ondertussen
i groep journalisten voor te lich-
over zijn opvattingen omtrent de
tandeling van psychisch ge-
orden en zwakzinnigen. Sunier
mt zich een overtuigd voorstan-
van ambulante hulpverlening,
mg dat mogelijk is. De hulpverle-
gaat naar zijn cliënt toe, die, zo-
I het een sociaal leefbare situatie
n zijn eigen omgeving kan blij-
Sunier: „Via deze dependance-
hode willen we de afsluiting van
>atiënten doorbreken. We hebben
grenzen losgelaten die vroeger
terrein van de psychiatrische pa
nt en de zwakzinnige omgaven".
*en later wordt de geneesheer-di-
eur vrij fel geattaqueerd door een
ere dame in het gezelschap journa-
n Zij wil van Sunier weten op welke
ria iemand in het Sinaïcentrum
dt toegelaten. Zij voegt er onmiddel-
tie reden van haar specifieke be
stelling hiervoor aan toe; enkele
n geleden heeft zij zich ingespan-
om een kennis opgenomen te krij-
in het Sinaï-centrum, hetgeen haar
gelukt is. Daar is de oudere dame
al verbolgen over Eén van de aan-
ge verpleegkundigen weet zich de
fokken persoon voor de geest te
n en meldt dat deze cliënt wel-
iar niet is opgenomen maar wel
uent gebruik maakt van de hulp die
dt geboden vanuit de dependance
de Amsterdamse Saksen
marlaan. Dr Sunier springt er on-
dellijk op in. Hij noemt het een voor
bid van schromelijke overschatting
de waarde van een opname en
romelijke onderwaardering van am-
ante hulpverlening Daaraan maken
riedewerkers van het Sinaï-centrum
in ieder geval niet schuldig. Vanuit
ambulante zorg worden 700 mensen
loipen het aantal mensen dat in het
ai-centrum is opgesloten is 3.5 maal
dein Maar voor hen geldt: ..Doel van
lame is genezen en resocialiseren
terugbrengen (in één of andere
m) naar de maatschappij." zoals in
bescheiden toelichting valt te le-
.,Een patiént hoe ziek of psychotisch
of oud of jong ook valt onder bovenge
noemd principe Er is geen uitzonde
ring. omdat zelfs in het meest extreme
psychotische isolement blijkt dat er met
het resterende ..conflictvrije" deel van
de persoonlijkheid een eenvoudige
vorm van menselijke interrelatie altijd
mogelijk is. De individualiteit kan dus
nooit weggedacht worden" ,,Het bo
venstaande gaat doorvoor een modern
integraal geestelijk en lichamelijk
gezondheidszorgmodel
KOSJER
Mochten deze uitgangspunten en
genoemde nadruk op ambulante hulp
verlening het Sinaï-centrum al niet tot
een bijzondere inrichting maken, dat
doet zeker het feit dat het centrum het
- Eén van de kamers in Beth Ha Karmel
belangrijkste onderdeel is van de Cen
trale Vereniging voor de Joodse
Geestelijke Gezondheidszorg ,.De
J.G.G heeft een Joodse signatuur",
vermeldt de toelichting kortweg en
prompt vraagt iemand wat dat in feite te
betekenen heeft. Sunier heft de handen
tot schouderhoogte, glimlacht en zegt:
..Wat dat te betekenen heeft9 Bijvoor
beeld dat het voedsel en drinken dat
hier geserveerd wordt kosjer is Ook
wat u nu eet en drinkt, al was u dat
misschien niet opgevallen, als ik het
niet had gezegd Verder worden hier de
Joodse hoogtijdagen gevierd Verder is
het moeilijk op te sommen in zulke be
noembare dingen Het is een erkenning
van Joodse waarden; een sfeer waarin
plaats is voor iedere Jood. van orthodox
tot liberaal U moet niet vergeten, het
gaat om mensen met psychische pro
blemen die in laatste instantie uit hun
eigen vertrouwde omgeving weg moe
ten. Voor die mensen betekent het heel
wat. wanneer ze hier iets van hun eigen
omgeving aantreffen
Het Sinaï-centrum is het enige psy
chiatrische ziekenhuis met een Joods
signatuur in heel Europa. Het staat
open voor iedereen, ook voor niet-jo-
den dus, maar de meeste van de pa
tiënten zijn joods Vrijwel allemaal ko
men zij uit Nederland, terwijl er ook wel
eens Belgische. Engelse of Israëlische
patiënten worden opgenomen. Een
probleem is het vinden van voldoende
joodse stafleden. Sunier: „Het lukt ons
gewoon niet om een volledig joodse staf
te hebben. Met name het aantrekken
van jongere joodse verpleegkundigen
is zeer moeilijk; van hen gaan er veel
naar Israël Het gevolg is dat hier het
merendeel van de staf niet-joods is. Of
je dan toch een joodse sfeer hier kunt
houden? Ja we dachten van wel, al kun
je natuurlijk nooit weten, hoe het zou
zijn met een volledig joodse staf."
ORTHODOX
f-JI
Als rabbijn is aan het Sinai-centrum
verbonden dezelfde man, die voorgaat
in de kleine' joodse gemeente in
Amersfoort Een streng orthodoxe jood.
Vraag van één van de journalisten:
komt het nu niet voor bij joden, zoals je
dat ook wel ziet bij mensen uit streng
katholieke of protestantse milieus, dat
zij psychische problemen krijgen juist
vanuit die orthodoxe opvoeding Sunier
bevestigt dat Is dan een streng ort
hodoxe rabbijn wel de aangewezen
persoon om deze mensen terzijde te
staan? Sunier geeft voor beantwoor
ding van die vraag het woord aan de
heer Bouwmans. lid van het bestuur
van de Centrale Vereniging voor de
Joodse Geestelijke Gezondheidszorg
en tevens lid van de joodse gemeente in
Amersfoort Hij vertelt wat over die
joodse gemeenschap klein, ongeveer
160 man groot, van orthodox tot uiterst
liberaal Moeilijk dus voor zo'n gemê
leerd gezelschap een geestelijk leider
te vinden die allen aanstaat
- De dependance aan de Saksen Weimarlaan in Amsterdam
Dienstvleugel van het Sinaï-centrum
Bouwmans ..Toen we wisten dat de
nieuwe rabbijn een zeer orthodoxe man
was, waren er echt wel mensen die hun
hart vasthielden Zij vroegen zich af,
hoe dat nu zou moeten. Ik denk dat ik
namens iedereen spreek, wanneer ik
zeg dat het ontzettend goed gaat Dat
komt omdat de rabbijn er in slaagt om,
hoewel zelf orthodox, te accepteren dat
er ook andere joden zijn. zoals meer
liberale, en ook hun standpunten te
respecteren. Hij komt ook bij liberalere
joden over de vloer, al zal hij zich daar
natuurlijk wel aan zijn eigen orthodoxe
eetgewoonten houden
Ik kan het met een voorbeeld wel
duidelijk maken: orthodoxe joden mo
gen op de sabbath niet in de auto rijden
Maar als ik op de sabbath naar de sy
nagoge ga, dan doe ik dat met de auto.
want ik woon er ver vandaan. De rabbijn
komt lopen Vraag ik hem: mag ik op de
sabbath autorijden9, zegt hij nee. Maar.
SPECT
)aaruit ook het volgende over de uit-
ïgspunten van het Sinaï-centrum.
e opvatting dat een mens onderdeel
een centraal punt) is van een maat-
lappij en een meer micro-sociale
ep. brengt met zich mee dat ieder
hier werkt of er is opgenomen met
aar het sociale wederkerigheids-
gmsel respecteert. Dit is ook de basis
Dr elk groepsgebeuren en voor het
xeel en de rechtvaardigheid in de
>ep (Men wisselt met elkaar adviezn,
endendiensten en conflicten en ge-
Blens uit, die serieus dienen te wor-
genomen met inachtneming van de
odzakelijke structuur van het cen-
m.)
voegt hij eraan toe. ik wil wel graag dat
je naar de synagoge komt, dat waar
deer ik zeer Snapt u? Hij zegt niet ja, hij
zegt niet nee. hij laat aan mij de beslis
sing op welke wijze ik naar de synagoge
kom."
Waaraan Sunier nog toevoegt dat de
rabbijn ook binnen het Sinaï-centrum
zich een positie als vertrouwensman
van veel patiënten heeft weten te ver
werven. ook van diegenen wiens pro
blemen mede geënt zijn op een streng
orthodoxe opvoeding
TRAUMA'S
U zult ook wel te maken hebben
met mensen met oorlogssyndro
men, veronderstelt een der aanwezi
gen. Sunier knikt. „We hebben op
een bepaalde dag in 1978, een wil
lekeurige, ik geloof dat het 19 de
cember was, een onderzoek gehou
den hoeveel van onze patiënten met
een traumatisch oorlogsverleden te
kampen heeft. Daarbij hebben we de
zwakzinnige kinderen uiteraard
buiten beschouwing gelaten. Toen
bleek ons dat niet minder dan 73
procent van de opgenomenen hier
zit in verband met een traumatisch
oorlogsverleden." Ook de aanwezi
ge leden van ambulante hulpverle
ningsteams hebben uitgebreid er
varing met cliënten met een trauma
tisch oorlogsverleden. „Het loopt als
een rode draad door ons werk heen",
zegt één van hen.
En Sunier vervolgt: „Er zijn men
sen die in kampen hebben gezeten,
maar dat zijn er niet veel, want u
weet: er zijn er slechts weinig terug
gekeerd. We hebben vooral te maken
met mensen die in de oorlog in een
geweldige stress hebben geleefd
vanwege het ondergedoken zitten.
Voortdurend in onveiligheid, voort
durend berichten opvangend, dat
weer naaste familieleden verdwenen
waren. De gevolgen daarvan slepen
die mensen jaren met zich mee. en
soms vraag je je af wat erger is
MARNIX KREYNS
- Luchtopname van het Sinaï-centrum in Amersfoort
AMERSFOORT - Het Sinaï
centrum is onderdeel van de
Centrale Vereniging voor de
Joodse Geestelijke Gezond
heidszorg (J.G.G.) en is gevestigd
aan de Laan 1914 nummer 23. Dr.
A. Sunier is geneesheer-directeur
van het centrum dat in mei 1960 in
gebruik werd genomen.
De psychiatrische kliniek, waar
ongeveer 90 patiënten kunnen
verblijven, omvat de Dr. Jan Kat-
afdeling voor dames en de Dr.
Lobstein-afdeling voor heren.
Hier tussenin ligt de eet- en re
creatiezaal, die door de patiënten
gemeenschappelijk gebruikt
wordt voor maaltijden, ontspan
ning en als kantine. Ook de ver
schillende creatieve- en activer
ingstherapie-afdelingen worden
door dames en heren gezamenlijk
bevolkt.
Er is ook een afdeling physi-
sche therapie, een afdeling voor
sport en spel, een gym
nastiekzaal en een zwembad
Verder is er Beth-Ha-Tabor. een
instituut waar geestelijk gehan
dicapten en een kinder
psychiatrische observatie-afde
ling waar sedert de eerste dagen
van 1966 een 65-tal - merendeels
jeugdigen - een verzorgend te
huis vindt, terwijl ze op de werk
dagen op scholen in de stad, op
de beschutte werkplaats of in het
op het terrein liggende pedagogi
sche vormingscentrum opge
vangen worden. Een gedeelte van
deze jeugdigen woont in een
woonhuis voor werkende jonge
ren in Amersfoort.
Aan het psychiatrisch zieken
huis vastgebouwd ligt tenslotte
een moderne afdeling voor be
jaarde patiënten. In deze geronto-
psychiatrische afdeling Bet-Ha-
karmel kunnen vijftig bejaarden
verblijven.
Met de behandelingsunit en
verblijfsmogelijkheid voor
dagziekenhuispatiënten is de be-
handellngs- en revalidatie-mo-
gelijkheid nog verder uitgebreid;
hierdoor groeide de Sinaï-kliniek
uit tot Sinaï-centrum.
Het Sinaï-centrum omvat thans
190 patiënten, terwijl het aantal
patiénten dat in sociaal-medi
sche zorg contact heeft met het
Sociaal Medisch Centrum op de
Saxen Weimarlaan 37 in Am
sterdam ongeveer 700 bedraagt.
Ter gelegenheid van de ope
ning van de geronto-psychiatri
sche afdeling vorige week werd
een aantal journalisten voor een
bezoek aan het centrum uitgeno
digd.
