prn
Brijpstra De Gier': gezonde Hollandse
ngens in slordig gemaakte film
Escape to Athena": film vol toevalligheden
GEZONDHEID
kijk op de film
ène uit de film „The Main Event", die binnenkort in première gaat met
rbara Streisand en Ryan O'Neill, het succesduo uit „Whats up Doc?"
Sinds uitgekookte fabrikanten
ons met prijzenswaardige hard
nekkigheid proberen te overtui
gen, dat we toch vooral erg ge
zond moeten eten en dus hun ar
tikelen tot ons moeten nemen,
worden we overstroomd met al
lerhande voedzame zaken, die
ons doorsnee biefstukje, de aard
appelen en de groente dienen te
vervangen. En dat allemaal onder
het allesomvattende gezond
heidsmotto Goed voor bloed- en
hartvaten, goed voor, ja er is
eigenlijk maar weinig op de markt,
wat een bepaalde ziekte niet kan
voorkomen als je er maar met een
vaste regelmaat gebruik van
maakt.
Macro-biotische voedselfabri-
kanten willen ons zelfs zover zien
te krijgen, dat we al datgevaarlij
ke" eten laten staan om ons met
vereende krachten te wijden aan
het vegetarisme, de zogenaamde
onbespoten groenten, etc etc.,
terwijl weer andere kooplieden
ons bezweren om - als we ons
eens een keertje niet helemaal jo-
vel voelen, toch maar vooral hun
natuurlijke geneesmethoden te
gebruiken. Echt, succes verze
kerd, ook al vergeet men er dan
meestal bij te vermelden, dat die
methoden wellicht best goed zul
len zijn, maar natuurlijk wel alles
op natuurlijke wijze doen, dus niet
zo snel als het pilletje van de dok
ter.
U hebt het al begrepen, ik ge
loof met zo erg in al die fraai klin
kende preparaten, hoewel ik op
rechte bewondering heb voor de
mensen, die uit principe tot het
vegetarisme zijn overgegaan en
het nog volhouden ook, ondanks
de talrijke verleidingen van onze
westerse beschaving. Ik heb er
begrip voor, dat er mensen zijn,
die zich niet vol willen laten stop
pen met allerlei chemische pille
tjes om hun zenuwen in bedwang
te houden, maar de natuur als
bondgenoot houden. Prima alle
maal, zal er verder geen kwaad
woord van zeggen.
Toch bekroop me kortgeleden
wel weer enige twijfel, toen ik een
proef pakket" op mijn bureau
vond, verzonden door een fa
brikant die blijkbaar van mening
was, dat ik ook bekeerd moest
worden of in ieder geval, via mijn
welwillende aanprijzing, de lezers
van dit blad Nu bent u vast wel
mondig genoeg om zelf te kunnen
oordelen over dit gloednieuwe
produkt, maar toch alvast enkele
aardige bijzonderheden.
Het nieuwe produkt is een
kauw-tablet Nee, geen stuk
kauwgum, maar uiteraard in die
handige doordrukstrip verpakt ta
blet, waar je op moet kauwen om
een massa gezondheid binnen te
krijgen. Als het goed is, dan moet
de fysiologische verbrandings-
waarde van 1 vezeltablet 71
kJoule 17 kcal zijn, maar daar
hebt u als leek wellicht weinig of
niks aan, dus vergeet dat maar. Ze
zijn gezond, vast en zeker.
Ze zijn gemaakt uit 5000 mg
tarwezemelen en 2000 mg
rietsuiker (helpt u al kauwend ook
nog de arme Derde Wereldlan
den!), maar u mag niet vergeten,
dat alle aangegeven waarden on
derhevig zijn aan de voor na-
tuurprodukten gebruikelijke
biologische schommelingen.
Droog en niet warm bewaren,
wanneer u er geen gebruik van
maakt.
Een vezelrijk dieet in de ideale
vorm. De tablet. Bij nader inzien
het ik toch maar besloten om me
bij m'n normale dieet te houden
een stukkie vlees, wat aardappels
en groente, overgoten met niet al
te vette jus. Dat tablet op m'n bord
stond wel een beetje kaal. Mis
schien, dat mijn kinderen er toch
aan zullen moeten wennen Mis
schien, dat over zo'n twintig, der
tig jaar, als we dat mogen bele
ven. er geen karbonaadje. geen
aardappelen en geen groente
meer te krijgen zullen zijn. Kan
zijn, maar tot dat moment wil ik er
wèl van genieten
Voor één categorie zijn de tar
wezemelen in ieder geval niet be
doeld. Ik dacht er mijn konijnen
een plezier mee te doen. Ze trok
ken hun neus op en knabbelden
verder aan een heerlijk vers paar
debloem-blaadje Ik kon ze geen
ongelijk geven.
V.
De onwaarschijnlijkheid van het
gebeuren, de lange reeks toeval
ligheden en de wat opgeschroefde
humor, maakt van „Escape to
Athena" niet direkt de film, die je zou
verwachten. Ik ken de (wellicht
Griekse) regisseur George Pan
Cosmatos niet, maar zijn produkt
maakt ondanks de tekortkomingen
een geroutineerde indruk, geba
seerd op vaker met succes beproef
de effecten, die nu toch wat al te cli
chématig overkomen.
Een groep krijgsgevangenen moet
tijdens, de Tweede Wereldoorlog opeen
Grieks eilandje opgravingen doen rièar
oudheden onder toezicht van de blijk
baar corrupte kampcommandant Hecht
(Roger Moore) Er worden verschillen
de ontsnappingspogingen gedaan,
terwijl ook op het eiland zélf het verzet
groeit tegen de bezetters. Vlak in de
buurt bevindt zich bovendien een ge
heime lanceerplaats van Duitse raket
ten, die uiteraard wordt opgeblazen,
terwijl er ook nog sprake is van een
schat, waarvoor verschillende kapers
alle mogelijke moeite willen doen
De ellende met deze film is. dat regis
seur Cosmatos op twee gedachten is
blijven hinken, zonder dat een resolute
producent heeft ingegrepen. Aan de
ene kant is „Escape to Athena" vrij
luchtig opgezet, zodat je vooral in het
begin de indruk krijgt een soort satiri
sche oorlogsfilm voorgezet te krijgen,
terwijl al snel blijkt, dat ook gedacht is
aan wat harde aktie Een en ander is
echter onvoldoende op elkaar afge
stemd om een harmonieuse film op te
kunnen leveren.
De bekende acteurs en actrices die
voor deze film (waarschijnlijk als een
tussendoortje) zijn komen opdraven,
doen een beetje verveeld geroutineerd
hun best, maar overtuigen niet. Roger
Moore zie ik persoonlijk liever als Ja
mes Bond. dan als zo'n halfslachtige
kampcommandant, die ondanks zijn
Duitse nazi-uniform toch de Britse
gentleman blijft en dan ook prompt aan
het slot van de film overloopt naar de
geallieerde vijand (al was het alleen
maar om een deel van de opgegraven
oudheden in bezit te kunnen krijgen)
De aktie-delen koncentreren zich
hoofdzakelijk op de vernietiging van
een onderzeeboot-haven èn van een
lanceerbasis Het eerste gaat uitste-
)0R BERT VOS
AMERSFOORT - Het befaamde epos „Novecento"
100) van Bernardo Bertolucci, spreekt in Amersfoort aan.
ide delen van de film (in totaal zo'n vijf en een half uur
ngenot)trekken veel belangstelling. Vandaar, dat men er
de komende week nog naar toe kan gaan. (Grand 5).
Grijpstra De Gier", de nieuwe Nederlandse film van
m Verstappen doet het goed in Amersfoort en dat bete
nt uiteraard een tweede week (Grand 3). In deze affeve-
g van de filmrubriek een beschouwing van onze mede-
rker Marnix Kreijns over deze Nederlandse politiefilm,
hlet duo Hill en Spencer blijven er op los siaan in Grand 2,
oonraker" begint aan de twaalfde week en maakt daar-
>e de drie maanden vol, in Grand 4. Herman van Veen en
chaotische film is voor de zevende week in Cinema 2 te
iden.
Het blijft een succes, deze film, waarvan de ene
helft van Nederland zegt „er geen moer van te snappen" en
de andere helft bijna zwijmelend de zaal na afloop verlaat.
„The Warriors", de zo geruchtmakende film over het
New Yorkse bendewezen, is naar Euro verhuisd, waar de
film aan de vijfde week begint. Geen opzienbarende toe
standen, zoals in Amerika. En terecht. „Lucky Luke en de
ballade van de Daltons" valt bijzonder goed bij de jeugd en
dat kon ook bijna niet anders. Vandaar voor de tweede
week in de matineevoorstellingen op zaterdag en
woensdag in Euro.
Blijft over (naast de Duo-films) de enige nieuwe film van
deze week: „Escape to Athena". Zo op het eerste gezicht
zou je zeggen: dat zou best eens een prima film kunnen
zijn, want er zijn grote namen in te zien. Roger Moore (als
Duitse kampkommandant), Claudia Cardinale, Elliot Gould
en David Niven spelen een hoofdrol. Alles speelt zich af in
een Duits gevangenkamp op één der Griekse eilanden met
vlak in de buurt ook nog een geheime raket-lancerings
plaats. Wat een keiharde oorlogsfilm óf een satire op het
oorlogsbedrijf had kunnen worden, werd vlees noch vis.
Een film vol toevalligheden, waardoor ie minder leuk is
geworden.
In Duo 2 een film uit het nieuwe genre: guerrilla-films.
„Spel voor aasgieren" (Game for Vultures) is de titel, gere
gisseerd door James Fargo, met Richard Harris, Richard
Roundtree, Joan Collins en Ray Milland in de hoofdrollen.
Voor de liefhebbers van aktie, dat spreekt.
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1979
Scène uit: „Grijpstra De Gier' van Wim Verstappen.
Die linkshandige Frau.
kend, het laatste stuit onverwacht op
moeilijkheden de groep was eigenlijk
van plan om de schat uit het klooster te
roven, van die lanceerbasis wist men
niks. Puur ..toeval" dus
Kortom, op sommige momenten
best aardig amusement, maar het
blijft allemaal hangen tussen allerlei
genres en goede bedoelingen in.
(Cinema 1, eerste week, 16 jaar).
SPEL VOOR AASGIEREN
De liefhebbers van aktiefilms kunnen
(uiteraard) terecht in Duo 2, waar ook al
een oorlogsfilm draait. Het is echter een
oud genre in splinternieuwe verpak
king: de guerrilla-film Hollywood heeft
in de afgelopen jaren ontdekt, dat er
nog aardig wat oorlog gevoerd wordt in
onze brave wereld, met name in het
werelddeel Afrika, dat nog steeds de
brandhaard der wereld genoemd kan
worden Tal van zogenaamde bevnj-
dingsgroepen werpen zich in het zwarte
werelddeel op als de rechtmatige, de-
mokratisch gezinde eigenaren van een
bepaald land en het is duidelijk, dat
Oost en West belangstellend de talnjke
gevechten langs de zijlijn gadeslaan, zo
nu en dan het veld opsnellend óm in te
grijpen, als de spelregels niet volgens
eigen inzicht worden gespeeld.
De handelsboycot in Rhodesië (Zim
babwe) speelt in „Games for Vultures"
van regisseur James Fargo een be
langrijke hoofdrol, maar daarnaast
wordt er natuurlijk hevig gevochten voor
de vrijheid en demokratie. Het is alle
maal een spel voor aasgieren, dat blijkt
ook nu weer in deze film, waarin de
hoofdrollen worden gespeeld door Ri
chard Harris, Richard Roundtree. Joan
Collins en Ray Milland
Het gaat allemaal om helicopters,
die de Rhodesische regering graag
toe wil voegen aan haar wapenar
senaal, terwijl de vrijheidsstrijders,
die daar toevallig achterkomen, alle
mogelijke moeite doen om dat te
voorkomen. Moordaanslagen, ont
voering en een ware veldslag is het
gevolg. Aan het slot komen twee te
genstanders tegenover elkaar te
staan, oog in oog, en vragen zich dan
af, wie er eigenlijk wint. Niemand, is
het antwoord, maar dan heeft men
wel zo'n anderhalf uur gekeken naar
„dat spel om niets"(Duo 2,
eerste week, 12 jaar).
ESCAPE TO ATHENA
Willeke van Ammelrooy in „Grijpstra De Gier".
GRIJPSTRA EN DE
GIER: GEZONDE
HOLLANDSE
JONGENS
't Zijn gezonde Hollandse jongens
en dat zijn het. Inspecteur Grijpstra
en adjudant De Gier hebben in de
visie van Wim Verstappen het hart op
de juiste plaats en op de dingen een
simpele kijk. De wereldbevolking
kan je bijvoorbeeld verdelen in man
nen en vrouwen. Vrouwen zijn er in
twee soorten: mooie en lelijke. Bij de
eerste categorie kijk je zo snel mo
gelijk wat ze in huis hebben, naar de
andere categorie kijk je bij voorkeur
niet. De wereld der mannen wordt
gevormd door de pasters en de suk
kels.
Ander voorbeeld: verdovende
middelen zijn er in twee soorten: de
verslavende en de niet-verslavende.
Hasjies kan geen kwaad en Grijpstra
en De Gier willen zelf ook wel eens
een gekruld saffie opsteken. Maar
met heroïne is het wat anders: dat is
een bron van veel ellende en mis
daad. Wie zich daar mee bezighoudt
is een onderkruipsel dat je desnoods
tijdens diensttijd op z'n bek mag
slaan.
Laatste voorbeeld: homofielen zijn
en blijven flikkers, en dat is dus uit
kijken geblazen. Maar er zitten ook
wel eens geschikte jongens tussen.
Zoals die ene die een trucje met het
laten van een wind kent, da's ge
woon gein natuurlijk.
Aldus, kort aangeduid. Grijpstra en
De Gier volgens Verstappen en
Houwer, respectievelijk regisseur en
producent van de eerste verfilming van
een boek van Janwillem van de Wete
ring. Dat boek heet „Het lijk in de Haar
lemmerhouttuinen" en het is het eerste
in een reeks waarin inspecteur Grijpstra
en adjudant De Gier de hoofdrollen
vertolken. De boeken van Van de We
tering zijn bestsellers en een verfilm
was dan ook een voor de hand liggende
zaak. Het is alleen jammer dat het op
deze manier is geschied. Van Verstap
pen en Houwer moet op zijn minst ge
zegd worden dat ze nogal slordig met
het werkje van Van de Wetering zijn
omgesprongen. Wie zijn boeken kent
moet dat al begrepen hebben uit bo
venstaande karakteromschrijving van
beide helden, die niet zo volledig is als
Van de Wetering ze uittekent, maar
Verstappen maakt er echt niet meer
van.
MEER
Kijken we bijvoorbeeld even naar Ri-
nus de Gier. In de film is de adjudant,
gespeeld door Rutger Hauer, niet meer
dan een tamelijke geile vrijgezel In de
boeken is hij dat misschien niet minder,
maar hij is ook nog een hoop meer. Zo
verhoudt De Gier zich altijd op een ta
melijk subtiele manier tot de commis
saris Daar is in de film absoluut niets
van terug te vinden. En ook voor Grijp
stra. gespeeld door Rijk de Gooijer,
geldt dat Verstappen en Houwer menen
te kunnen volstaan met een karikatuur
van de beschreven figuur
Het is niet het enige dat mij ervan
overtuigde dat er slordig werk is gele
verd. Ook gewoon de loop van het ver
haal komt nogal verminkt op het witte
doek terecht. Met name door de zijsp
rongen die er gemaakt worden, die in
het boek wel in de context passen, maar
in de film volslagen los komen te han
gen, kon gemakkelijk verwarring ont
staan, zoals de achtervolging van een
Chinees, het heroïnehoertje bij Grijp
stra thuis en het meisje dat aan een
overdosis heroine overlijdt op een
woonboot. Het zijn gegevens die in het
boek gebruikt worden om zowel een
beeld te geven van het moderne Am
sterdam als om de karakters van de
beide hoofdrolspelers uit te diepen. In
de film lukt dat geen van beide echt
goed. Tellen wij daar ook nog bij op. dat
de zogeheten aktie-scènes nogal lan
derig in elkaar steken, dan moet hier
bijna sprake van een mislukking zijn De
achtervolgingen werden in ieder geval
in Hollywood 25 jaar geleden al beter
gedaan.
DE GOOIJER
Dat je je toch niet vijf kwartier zit te
vervelen, integendeel weieens luidop
kunt schateren, lijkt mij vooral te danken
aan de wijze van acteren, met name
van de beide hoofdrolspelers Rijk de
Gooijer bewijst wederom een ver
schrikkelijk knappe filmacteur te zijn
Het gemak en de vanzelfsprekendheid
waarmee hij op het celluloid acteert is
van een voor Nederland ongekend ni
veau. Wanneer De Gooijer goede rollen
en betere regisseurs dan Verstappen in
deze film geboden worden, moeten zijn
prestaties internationaal aan kunnen
slaan.
Ook Hauer doet het goed. al vond ik
dus de figuur van De Gier te weinig
body hebben. Maar dat lijkt mij meer te
wijten aan de regie dan aan het spel van
Hauer. Verrassend is het optreden van
Donald Jones, in de gunstige zin des
woords. Vermelding verdienen verder
ook Andrea Domburg als Miesje en
Marjan Berk als de echtgenote van
Grijpstra. Ook aanwezig zijn weer Wil
leke van Ammelrooy en Marina de
Graaf, de een zonder, de ander met
blote borsten
HEROÏNE
Zij allen acteren in een verhaal,
waarin ene Piet begint met in een strop
te hangen. Het lijkt zelfmoord, maar
Grijpstra en de Gier hebben, in tegen
stelling tot hun geüniformeerde col
lega's - overigens ook allemaal wel
jongens van de gestampte pot, de poli
tie is in dit verhaal een hele beste ka
meraad - hun twijfels Het onderzoek
levert al spoedig op dat Piet, leider van
de zogeheten Hindistische stichting,
zich voor veel meer dan alleen Oostere
religies en meditatie interesseerde
Noest speurwerk brengt de heren uit
eindelijk op verdovende middelen en
vervolgens de sympathieke moorde
naar De ontknoping kan dan uiteinde
lijk wellicht nog verrassend heten
In z'n totaliteit een magere rolp
rent, waarmee het werk van Jan
willem van de Wetering geen eer
wordt aangedaan. Scènes, waarin
prima wordt geacteerd redden de
boel een beetje, maar het wordt nooit
meer dan een soort spannend jon
gensboek over twee gezonde Hol
landse jongens in hun nobele arbeid
bij de prinsemarij. En dat is veel min
der dan er van te maken zou zijn. In
ieder geval te weinig voor de heren
Verstappen en Houwer, de succes
regisseur en de succes-producent.
Hun samenwerking heeft in de eerste
film niet geleid tot het resultaat dat er
van verwacht mag worden. Zeker
niet tot het resultaat dat beide heren
er zelf van verwacht zullen hebben;
„Grijpstra en de Gier" zal het niet
lang volhouden in de bioscopen.
DIE LINKSHANDIGE
FRAU
Zaterdag in de nachtvoorstelling
van het Amersfoortse Filmhuis (aan
vang 23.00 uur) aandacht voor de
Westduitse speelfilm „Die links
handige Frau", de eerste speelfilm
van Peter Handke, gebaseerd op zijn
gelijknamige novelle. Het verhaal
gaat over een vrouw (Edith Clever)
die besluit alleen te gaan leven, zon
der haar man (gespeeld door Bruno
Ganz). Het is een verhaal van ver
vreemding, waarin de vrouw steeds
meer op zichzelf komt te staan, zich
afsluitend voor de wereld om haar
heen. Handke verfilmde zijn verhaal
in een nogal overdadige symboliek
en daar moet je van houden.
(Filmhuis Amersfoort, nachtvoor
stelling, zaterdag 23 uur).
