Filmweek
Arnhe
Filmweek
Arnhem
1979
DONDERDAG 11 OKTOBER 1979
kijk op de film
internationale
ène uit „Movie, Movie" van Stanley Donen, met George C. Scott als eerlijke
ksmanager.
Regisseur Don Siegel staat vooral
bekend door zijn prima aktiefilms met
Clint Eastwood (o m. .Dirty Harry
Zijn nieuwste aktiefilm is echter toch
van een geheel ander kaliber dan men
zou verwachten met dezelfde Clint
Eastwood in de hoofdrol ..Escape from
Alcatraz" is veeleer een dokumentair
gemaakte thriller van een perfekte ont
snapping van de ..rots". Alcatraz. De
Amerikaanse staatsgevangenis, waar
maar weinigen kans zagen uit te ont
snappen en zij. die daar wel in slaagden
hun pogingen met de dood moesten
bekopen De enkelen die wèl slaagden
en overleefden, waren Frank Morris en
Clarence en John Anglin, die in 1962,
vlak voordat Alcatraz voorgoed werd
gesloten, de rots ontvluchtten. Morris
(in de film gespeeld door Clint
Eastwood) en zijn makkers slagen op
een perfekte wijze om te ontsnappen en
Don Siegel heeft dat alles minutieus in
beeld gebracht, elke handeling volgend
met daarbij de dagelijkse gang van za
ken in de gevangenis, die duidelijk
maakt, dat ontsnappen eigenlijk onmo
gelijk zou blijken. ..Escape from Alca
traz" is een spannende thriller gewor-
dei i. met een soms snijdende en zelden
ontspannende sfeer, ondanks de wran
ge humor in de overigens toch spaar
zame dialogen Door deze kombinatie
van opgevoerde spanning, de steeds
aanwezige kans op ontdekking èn de
Een opmerkelijke film is de nieuwste
van de Amerikaanse regisseur Robert
Altman. ..Quintet" met Paul Newman,
Bibi Anderson. Fernando Rey, Brigitte
Fossey en Vittorio Gassman in de
hoofdrollen. ..Quintet" is opmerkelijk,
niet alleen door het gekozen thema,
maar zeer zeker ook door de sfeervolle,
aparte uitwerking, die Altman's eigen
verhaal kreeg ..Quintet" speelt zich af
in de toekomst In een wereld, die op
weg is naar de ondergang door de
komst van een nieuw ijstijdperk Een
tijdperk, waarin miljoenensteden ten
onder gaan en slechts de sterksten zich
met moeite in leven houden. ..Quintet"
is een metaforisch verhaal over leven
en overleven. ..Quintet" is ook de naam
van het spel. dat in die kille eindtijd met
zeer veel inzet wordt gespeeld, en
waarin de dood een belangrijke rol
speelt Essex (Paul Newman) komt na
een lange tocht uit het zuiden in een
noordelijker gelegen stad aan. waar hij
is geboren. De stad is onherkenbaar
veranderd. Ook hier heeft de ijzige kou
toegeslagen Essex raakt verstrikt in
het dodelijke Quintet-spel dat in de stad
wordt gespeeld ..Quintet" is op tal van
punten een opmerkelijke film. Robert
Altman is er in geslaagd om die soms
moedeloze sfeer van een ondergaande
wereld in beelden over te brengen,
waarbij hij een speciaal effect toepaste
om de kilte, de ijzige kou van de nieuwe
Scène uit het nieuwe SF-super-horror-spektakel .Alien" van regisseur Ridley Scott.
-MWEEK ARNHEM
Woensdagavond werd de Internatio-
e Filmweek Arnhem afgesloten met
wereldpremière van de nieuwe Ne-
landse film ,.Kort Amerikaans" van
isseur Guido Pieters. In de afgelo-
week hebben de filmliefhebbers
schoots hun hart op kunnen halen
een keur van films. In deze rubriek
leden wij uiteraard aandacht aan
chillende films, die in Arnhem wer-
gepresenteerd. Wij kunnen daarin
volledig zijn en doen daarom een
is Geen uitgebreide beschouwin-
maar een korte indruk. Wanneer
i film later in Amersfoort wordt ver-
nd. komen we daar uitgebreid op
'9
Filmredaktie.
i LUNA
[RNARDO BERTOLUCCI
)e filmweek werd stijlvol geopend
t de nieuwe film van de Italiaanse
isseur Bernardo Bertolucci (de
ker van o.m. „1900"): „La Luna",
t Jill Clayburgh in een formida-
e hoordrol als de opera-zangeres
arina Sllverl en Matthew Barry als
ir zoon Joe. Bertolucci bewijst
t „La Luna" (de Maan) opnieuw
i klasse.
i deze twee uur en vijf en twintig
uten durende film vertelt Bertolucci
verhaal van een opera-zangeres
vanuit de VS met haar zoon terug-
rt naar Italië, waar ze zangles heeft
lad De jongen. Joe. mist zijn overle-
i vader, raakt in Italië aan de verdo
lde middelen en de moeder komt
nen met haar zoon in een crisis te-
ht. In de geestelijke verwarring ko-
n moeder en zoon dicht bij elkaar te
n De maan speelt een rol in dit
-poëtische verhaal als de vroegste
nnering van Joe. De kijker wordt
nfronteerd met wat lijkt op een
-drama, maar Bertolucci weet al-
perfekt in de hand te houden, do
de ernst en de humor op even-
tige wijze, waardoor het van minuut
inuut een plezier blijft om te kijken,
layburgh excelleert als de moeder
rina. terwijl Matthew Barry als zoon
eveneens een indrukwekkende
olking geeft van de aan dope ver
fde jongen, die naar een evenwicht
kt in de voor hem verwarrende we-
Voeg daarbij de schitterende fo-
afie van Vittorio Storaro en je krijgt
i fascinerende film, die door thema
uitwerking velen aan zal spreken.
JADROPHENIA
.Quadrophenia" is een film, geba-
:rd op een platenalbum uit 1973, ge-
ireven door Pete Townshend en
)r The Who uitgevoerd. „Quadro-
ïnia" gaat over jongeren uit de ar-
dersklasse die van hun omgeving
proberen te komen. Er is ontevre-
ïheid over hun bestaan en voor de
ds is het enige genoegen op de
scooter te rijden, een party bij een
meisje wier ouders weg zijn of flipperen
in de pub En dan is er nog de ruzie met
de Rockers, ook zo n groep ontevrede
nen. in leer op motorfietsen. Op Bank
Holiday in de badplaats Brighton komt
het dan traditioneel tot een groots tref
fen tussen deze twee groepen, zo ook
deze keer. Hoofdpersoon in deze
speelfilm van Franc Roddam is Jimmy,
een knaap, die zoekt naar een uitweg,
om te ontkomen aan het uitzichtsloze
leven. Ook voor hem is Brighton een
hoogtepunt, maar tevens de oplossing
voor zijn onoverkomelijke probleem
„Quadrophenia" is - ondanks de opge
schroefde vrolijkheid - een sombere
film over jongeren uit het begin der zes
tiger jaren. Een pop-opera, die in beel
den van cameraman Brian Tufano, op
nieuw tot leven komt, kompleet met
muziek van The Who en vele andere
popgroepen uit die tijd. Een op zich gaaf
werkstuk van de Engelse regisseur
Franc Roddam, dat vooral jongeren zal
aanspreken
MOVIE, MOVIE
Regisseur Stanley Donen staat voor
al bekend door zijn musicals en come
dies. In ..Movie. Movie" maakt hij een
parodie op twee genres uit de jaren der
tig. die toen aan de lopende band uit de
Hollywood-studio's kwamen. Films,
met allemaal ongeveer hetzelfde stan
daard-verhaaltje met telkens weer een
iets andere aankleding om het leuk te
houden Die films werden „gevreten"
door het grote publiek, dat in de jaren
tussen de crisis en de tweede wereld
oorlog het liefst hun ellende wilden ver
geten door het aanschouwen van an
dermans ellende in romantische ver
pakking Donen maakte op dezelfde
manier als toen zijn twee films, een pa
rodie op „Dynamite hands" en de musi
cal „Baxters Beauties of 1933".
George C Scott excelleert in beide
films. In de ene als boksmanager en in
de andere als producer van musicals.
„Movie, movie!" is een verrukkelijke
film geworden, die door de opeen
stapeling van bloedserieuze cliché's
van het begin tot het voorspelbare ein
de, veel reden tot voortdurend schate
ren of glimlachen geeft. Een kostelijke
parodie, kompleet met de tussenge
voegde trailer van een vliegeniersdra
ma „Zero Hour". Nostalgie in feestver-
pakking.
DRACULA
De Engelse regisseur John Badham
heeft het nog eens dunnetjes overge
daan: een remake van „Dracula", naar
het inmiddels zeker door de film be
faamd geworden boek van Bram Sto
ker. Nu ben ik persoonlijk niet zo'n
liefhebber van „Dracula" en aanver
wante artikelen en ik heb me dan ook
met een lichte tegenzin aan deze film-
hap gezet. Wellicht in de niet gerecht
vaardigde hoop iets anders dan anders
te zullen zien De „Dracula" van Bad
ham is - en dat mag best gezegd wor
den - prima vakwerk. Technisch gezien
is er weinig aan op te merken. Maar
daarmee alleen maak je een film na
tuurlijk niet tot een topper in z'n genre.
Badham kwam niet verder dan wat al
nende thriller te maken met daarbij die
typisch Britse humor, verwerkt in soms
flitsende dialogen
ALIEN
Een - naar mijn gevoel - hoogte
punt in de Internationale Arnhemse
Filmweek is de Amerikaanse film
„Alien" van regisseur Ridley Scott
naar een scenario van Dan O'Ban-
non (Dark Star) gebaseerd op een
verhaal van O'Bannon en Ronald
Shusett. „Alien" (de Amerikaanse
naam voor buitenaards wezen) is
een science fictionfilm, opgezet als
een groots spektakel vol met ener
verende horror. Ridley Scott is zon
der meer in zijn opzet geslaagd.
„Alien" is een super-horror, tech
nisch bijna perfekt gemaakt. En fu
turistische suspence-thriller van
formaat, waarin het gaat om een
vreemd wezen, dat het space-ship
„Nostromo" binnen is gekomen. Hij
heeft het gemunt op de beman
ningsleden, maar die slagen er niet
in om het „perfekte" wezen on
schadelijk te maken. In wezen zit in
deze film ook het zogenaamde, door
Steven Spielberg geïntroduceerde
„Jaws'-effekt: je wéét dat het mon
ster er is, maar je ziet hem niet. Je
voelt het, je hoort het. Dat èn de aan
eenschakeling van schokeffekten,
zorgen er voor, dat „Alien" een fikse
aanslag op je zenuwen doet. Per-
binatie van beide genres zou voor
mij dan een gemiddelde op moeten
leveren. Ridley Scott veroorzaakte
bij mij echter met z'n film méér dan
de gemiddelde spanning.
Technisch gezien is „Alien" vrij
wel perfekt gemaakt. Het ruimte
schip, zowel het exterieur als het in
terieur, komt geloofwaardig immens
over, de techniek imponeert. Een
belangrijk succeselement is wat mij
betreft de menselijkheid, die tegen
over de matige techniek wordt ge
plaatst als een vanzelfsprekendheid,
niet als een onoverkomelijke aan
vulling. Het zijn de mensen, die de
film beheersen. Het zijn de angsten,
de spanningen, het leven en de dood
van de bemanningsleden, die pre
valeren. Leven en dood tegenover de
bedreiger van dit leven: de alien. On
danks de enorme, perfekt gemaakte,
decors, is de techniek van de toe
komst ondergeschikt gemaakt aan
de mensen. Kompleet met de talrijke
meningsverschillen tussen de be
manning onderling, de normale kon-
versatie alsof men op een machine
fabriek is in plaats van honderden
lichtjaren verwijderd van de aarde.
Scenarioschrijver Dan O'Bannon
schreef enige jaren geleden het sce
nario van de SF-film „Dark Star",
waarin het vooral de mensen waren,
die het verhaal maakten. Ver
schillende van die menselijke ele
menten (met inbegrip van de naar
klassieke muziek luisterende com
mandant in de uitkijkkoepel) zijn
duidelijk in „Alien" terug te vinden.
Alien is mede daardoor een goed
doorwrochte vertelling geworden,
een klassiek verhaal in futuristische
lijnen omhuld van schrik en angst
voor het onverwachte en het onbe
kende. Een topper, die ver uitsteekt
boven een film als „Star Wars" of
„Close encouters of the Third Kind"
(en eigenlijk onvergelijkbaar ermee).
Bert Vos.
internationale
ESCAPE FROM ALCATRAZ QUINTET
Bibi Anderson en Paul Newman in „Quintet", een fraaie film van Robert
Altman.
THE LADY VANISHES
Scène uit „La Luna" van Bernardo Bertolucci.
dan niet amusante variaties op het the
ma. waarbij het meest opvallende de
kombinatie van Spiderman en Super
man. Niets opzienbarends. Niet slecht
en ook niet helemaal goed.
TIME AFTER TIME
De beroemde Engelse schrijver H. G.
Wells werd vooral bekend door zijn
boek „The time machine" en door „War
of the worlds" (dit laatste boek mede
door wat Orson Welles er van maakte in
zijn geruchtmakende hoorspel, waar
door een komplete paniek in de VS ont
stond). Van „The Time Machine"
maakte de Engelse filmpionier Robert
Paul in 1895 een eerste versie, pas irr
1960 gevolgd door George Pal. Nicolas
Meyer („The seven percent solution")
is een regisseur, die graag in het verle
den grasduint en er met interessante
films uit tevoorschijn komt. „Time after
Time" is daar een uitstekend voorbeeld
van. In deze komedie keert de schrijver
H. G. Wells via zijn tijdmachine niet te
rug in de tijd. maar duikt de onvoorspel
bare toekomst in om Jack The Ripper,
die ongevraagd een keer van de tijd
machine gebruik maakte om aan de po
litie te ontsnappen, tegen te kunnen
houden voordat er in die toekomst nog
meer moorden plaats vinden. De voor
uitstrevende H. G. Wells, die in de toe
komst het utopia zonder oorlog en hon
gersnood zag. vindt in 1979 allesbehal
ve een utopia. Regisseur Meyer weet
van dit gegeven een aanstekelijke ko
medie te maken met verschillende pri
ma vondsten, ook al heeft Meyer niet
alles uit dit thema weten te halen „Time
after time" is desondanks een prima
thriller-komedie geworden, met naast
de „bloedstollende" spanning van de
jacht op de vrouwenmoordenaar, de
aandoenlijke én amusante rondgang
van Herbert G. Wells door het Utopia
van 1979
allesbehalve aangename sfeer in deze
super-gevangenis, is regisseur Siegel
er in geslaagd om een voortreffelijke
film af te leveren, waarin Clint Eastwood
op een geheel andere wijze dan ge
bruikelijk (maar met behoud van zijn
bravour en gehardheid) excelleert.
FLIC OU VOYOU
De Franse regisseur George Lautner
dook (weer eens) in de Franse gang
sterwereld en maakte daarover (èn
over de corruptie in politiekringen) een
voortreffelijke slapstick-komedie met
de onovertroffen Jean-Paul Belmondo
in de hoofdrol als commissaris Stanis
laus Borowitz. in gangsterkringen beter
bekend als „de uitmester". In .Flic ou
voyou" begint de brave commissaris
aan een fikse uitmesterij en de gangs
terkringen in Zuid-Frankrijk weten aan
vankelijk niet wat hen overkomt. Met
donderend geweld werpt Borowitz zich
in de „porceleinen" kast van de onder
wereld en er zijn heel wat scherven te
rapen. De onorthodoxe methoden van
de zeer charmante commissaris wer
pen al heel snel vruchten af en het hoeft
dan ook geen betoog, dat aan het slot
van de film de zaak volledig is „uitge
mest". Regisseur George Lautner, bij
gestaan door Jean Herman (scenario)
en Michel Audiard (dialogen), is een
begaafd vakman, die met „Flic ou
voyou" spiritueel amusement oplevert,
waarbij de realiteit van alledag wordt
vervangen door de zeer amusante
fantasiewereld van Lautner. En natuur
lijk worden de stunts door Belmondo
zélf weer gedaan, wat altijd weer een
extra dimensie aan diens films toe
voegt. Met een schitterende ontsnap
ping per lesauto door de stad. „enkele
kleinere stuntjes", klauterpartijen en
pijlsnelle reakties. Kortom: een lekkere
film voor een paar uur ontspannen kij
ken naar Jean-Paul Belmondo. de
„uitmester"
Clint Eastwood speelt een excellente hoofdrol in Don Siegel's „Escape from
Alcatraz".
ijstijd, extra te accentueren Altman
filmde alsof men door een raam kijkt,
waarbij het glas aan de zijkanten reeds
is bevroren. Overigens werden veel op
namen (in Montreal) gemaakt in een
temperatuur ver onder het vriespunt.
„Quintet" is een film, waarin vooral Paul
Newman opvalt door een hoofdrol, die
wat betreft zijn vorige films, uit de toon
valt door het ingehouden spel. Robert
Altman heeft met ..Quintet" niet direkt
een grote publieksfilm gemaakt, maar
toch wel een film. die het waard is om
door een groot publiek te worden ge
zien.
soonlijk ben ik - en dat heb ik al eens
vaker gezegd - geen liefhebber van
horror. Daarentegen verslind ik als
het ware science fiction. Een kom-
Opnieuw een remake van één van
Hitchcock's beste films: „The lady
Vanishes" uit 1938 Ditmaal is het re
gisseur Anthony Page. die de roman
„The Wheel Spins" van Ethel Lina
White van een nieuw sausje voorzag,
samen met scenarioschrijver George
Axelrod. Hoewel de basis gelijk is aan
oudere versies, heeft Page toch nieuwe
elementen in zijn film gedaan. Hij heeft
meer „wereldgeschiedenis" bijge
mengd en het jonge Engelse meisje Iris
Henderson is de veel getrouwde rijke
Amanda Kelly geworden, een schitte
rende rol van Cybill Shepherd. De mu
sicus Gilbert werd in deze film de Ame
rikaanse Life Magazine-fotograaf Ro
bert London (Elliott Gould). Het verhaal
is - neem ik aan - overbekend. In een
Duitse trein vol met reizigers van allerlei
nationaliteiten op weg naar huis (de
tweede wereldoorlog staat op het punt
te beginnen), verdwijnt een oude En
gelse dame (Miss Froy) Die verdwij
ning wordt in eerste instantie alleen
maar opgemerkt door Amanda Kelly en
dat levert de nodige misverstanden op.
Miss Froy schijnt nooit te hebben be
staan. Of toch wel7 Regisseur Anthony
Page levert met „The lady vanishes"
een prima, onderhoudende film af. an
ders dan Hitchcock deed. maar niette
min kompleet met alle effekten, die no
dig zijn om van het verhaal een span
Cybill Shephard als Amanda Kelly in „The lady vanishes"
van de Britse regisseur Anthony Page.
