Oude films weer van de plank gehaald
„Pastorale 1943" en „The Wild Bunch"
Gevarieerde expositie
Vrije Kwasten in het
Van Randwijck-huis
bekéren!
DOOR BERT VOS
12
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1979
kijk op de film
13
baar aanwezig en vormt, vooral in zijn
vroegere films het meest essentiële on
derdeel van het verhaal
Peckinpah introduceerde voor het eerst
in de cinema de vertraagde opnamen
van kogels die een lichaam binnendrin
gen. kompleet met traag ronspattend
bloed Peckinpah maakte het geweld
echt zichtbaar in al haar afschuwelijke
vormen. ..The wild bunch" uit 1969 is
daar een treffend voorbeeld van. Met
William Holden. Ernest Borgnine, Ro
bert Ryan, Edmond O'Brien. Ben John
son. Warren Oates, Strother Martin en
anderen in de hoofdrollen, vertelt ..The
Wild Bunch" het verhaal van een bende
outlaws, die voor de laatste keer voor
een Mexicaanse generaal in 1913 een
karwei opknappen. Een onfortuinlijke
opdracht, die eindigt in een klompleet
bloedbad. Voor de liefhebbers van
Peckinpah een boeiende reprise
Je moet er echter wel twee uur en een
kwartier voor uittrekken.
(Euro, reprise, eerste week, 12 jaar).
OUTLAW JOSEY WALES
Uit 1976 dateert de uitstekende
western (nou ja. western „The
outlaw Josey Wales", geregisseerd
door Clint Eastwood met Eastwood zelf
in de hoofdrol als een eerzame boer. die
in de nadagen van de burgeroorlog
wordt gekonfronteerd met het geweld
Zijn hele gezin wordt uitgemoord door
de laatste resten van soldaten van de
(Noordelijke) Unie Josey Wales verlaat
zijn boerderij en zweert wraak te zullen
nemen. Dit is de basis van een span
nende film. waarin Clint Eastwood ex
celleert
.(Duo 2. nachtvoorstelling. 16 jaar).
FILMAGENDA AMERSFOORT
Grand 033 1 4632:
Tel. plaats bespreken
Dagel13.00-16.00
En: 19.00-21.00
Vr.. zat., zon 11.00-21.00
Grand 1:
„Alien", 16
Dagelijks: 13.45-19 00-21.45 uur
Zondag: 14.00-16 30-19 00-21.45 uur.
Grand 2:
„I never promised you a rose garden",
16
Dagelijks: 13.45-19.00-21.45 uur.
Zondag: 14.00-16.30-19 00-21.45 uur.
Grand 3:
„Hair", a.l.
Dagelijks. 13.30-18.30-21 15 uur.
Zondag: 13.30-16.00-18 30-21.15 uur.
Grand 4:
„Meatballs", a.l.
Dagelijks: 13.45-18.45-21 30 uur.
Zondag: 13.45-16.15-18.45-21.30 uur.
Grand 5:
„Pastorale 1943", a.l.
Dagelijks: 13.30-18 30-21.15 uur
Zondag13 30-16 00-18.30-21 15 uur
Cinema 033 18900: tel. plaats bespre
ken:
dagel13.00-16.00
En: 19.00-21 00
Vr., zat. en zon 13 00-21 00
Cinema 1:
„The Wanderers" (Zwervers). 16
Dagelijks: 13.45-18.45-21.30 uur
Zondag: 13.45-16 15-18 45-21.30 uur
Cinema 2:
„The Wiz". a.l.
Dagelijks 13.30-18.30-21 15 uur
Zondag 13.30-16.00-18.30-21.15 uur.
Euro 033 33655
tel plaats bespreken:
Dagel13.30-16.00
En: 19.00-21 00
Zon.: 13.00-21 00
Euro:
„The wild bunch", 12
Dagelijks. 13.45-20.00 uur
Zaterdag en woensdag: 20.00 uur.
EURO KINDERVOORSTELLING
Tel. 33655:
„Bugs Bunny zet de boel op stelten",
a.l.
Zaterdag- en woensdagmiddag 13.45
uur.
Duo 033 16572:
Duo 1:
„Jack and Jill", 18
Dagelijks: 14.15-19.15-21.30 uur.
Zondag: 14.15-16.30-19.15-21.30 uur.
Duo 2:
„Joyride", 12
Dagelijks: 14.00-19.00-21.15 uur.
Zondag 14.00-16.15-19 00-21 15 uur.
NACHTVOORSTELLINGEN
Duo 1:
„De grote toverstaf 18
Vrijdag- en zaterdagavond 24.00 uur.
Dou 2:
„Outlaw Josey Wales", 16
Vrijdag- en zaterdagavond: 23 45 uur.
Filmhuis Amersfoort, Appelmarkt
van zaterdag tot en met dinsdag Cana-
deze lilmweek, elke avond gevarieerd
programma. 20 15 uur.
Seine in Normandië van de hand
van Ton Kwinkelenberg.
H. Velthuisen heeft op de ten
toonstelling zijn k(l)eurig uitge
werkte akwarellen van duizend
schoon en fuchsia. Joop Seinstra
en H. Heilijgers werkten in acryl, en
leverden een aantal stemmige
landschappen (en wat een spre
kende ogen van het portret, dat
door Joop Seinstra werd ge
schilderd!)
Mevrouw Meijer-Spilsbury
stuurde enkele kundig geakwa-
relleerde landschapjes in. J. Jehee
legde zich in olieverf toe op het
Zuideuropese landschap. Van C.
J. van der Kar hangen op deze
tentoonstelling twee abstraherin
gen van de nacht en van een stad,
twee onderwerpen, waarmee hij/
zij het zich niet gemakkelijk
maakte.
J. Visser laat een tweetal ek-
sperimenten met kleurenfotografie
zien. Fiet Siewers vervaardigde
beminlijke keramiekfiguurtjes.
Tenslotte zijn er nog de aardige
kopjes in email van Bertus van de
Coterlet en de kleinformaat
akwarellen en lino's van Janine en
Marion Treep.
Het is geen wonder dat Mei
Wong in zijn ballet over Holland,
dat hij onlangs als speciale
choreografie voor het Rot
terdamse Werkcentrum Dans
schreef, de schilderkunst door
de dansers symbolisch liet
voorstellen!
i.
AMERSFOORT - Dat
schilderen een hobby kan zijn,
die door veel mensen met
enorm veel plezier en toewijding
kan worden beoefend, blijkt wel
uit de tentoonstelling in het Van
Randwijckhuis. Daar ekspo-
seert de Leusdens-Amersfoort-
se schildervereniging „De Vrije
Kwasten" werk van zijn leden
tot en met vrijdag 24 november.
Het is zeer gevarieerd werk, dat
in de grote ontmoetingsruimte is te
zien. Gevarieerd van kwaliteit. Ge
varieerd van technieken
Er zijn abstrakte olieverfschilde
rijen van M. Sikkens-Ham, die een
heel bepaalde stemming weten op
te roepen. G. H. Raat zorgde voor
een aantal vlot geschilderde
olieverfportretten. Er hangt een
grappig olieverfschilderijtje van de
AMERSFOORT - Het nieuwe bloscoopprooramma voor de komende week
heeft eigenlijk niets nieuws te bieden. Wel zijn er twee oudere films weer eens
van de plank gehaald. In Grand 5 kunnen zij, die de film gemist hebben, kijken
naar „Pastorale 1943" de in 1978 door regisseur Wlm Verstappen gemaakte
speelfilm naar de gelijknamige roman van Slmon Vestdijk. In Euro heeft men
ruimte gemaakt voor een reprise van Sam Peckinpah's meesterwerk „The
Wild Bunch", de film, die onder meer Peckinpah befaamd maakte als regis
seur van het geweld. Aandacht verder voor de Canadese week in het Films-
huis en „De Outlaw Josey Wales" In Duo 2 (nachtvoorstelllngen), met Clint
Eastwood In een Iets andere rol dan we van hem gewend zijn, maar wel In zijn
befaamde stijl, als wreker.
THE WIZ
De remake van „The wizard of Oz"
[van regisseur Victor Fleming uit 1939
net een sprankelende Judy Garland in
Je hoofdrol) draait voor de tweede
«reek in Cinema 2. „The Wiz", nu met
Diana Ross en geregisseerd door Sid
ney Lumet, vertelt opnieuw het verhaal
van het meisje Dorothy dat „verdwaalt"
sis ze achter haar hondje Toto aan rent.
Ze komt terecht in een komplete fan
tasiewereld. Wie Judy Garland heeft
gezien inde versie van Fleming, zal een
gevoel van teleurstelling niet kunnen
onderdrukken bi| het bekijken van deze
emake. Lumet heeft z'n uiterste best
jedaan om er een heel spektakel van te
naken, kompleet met de zo langza-
nerhand overbekende Motown-sound
ran Diana Ross. die ook zonder de
Supremes haar talenten waar maakt,
naar het blijft een onbevredigende
aangelegenheid. „The Wiz" speelt zich
if in New York inplaats van in het wijdse
Amerikaanse land van Fleming en dat
alleen al wreekt zich. Schitterende de
ws, daar niet van, kleurige spektakels
rol zang en dans. Het zit er allemaal in.
/akkundige fotografie, niets over te
Jagen. En toch... het blijft allemaal een
vlakke, spanningsloze aangelegen-
le'd. De film heeft mij niet weten te
loeien. Maar ik kan me voorstellen, dat
anderen - de liefhebbers van Diana
loss bijvoorbeeld - er heel anders over
lenken. Mijn zegen hebben ze. Per
soonlijk heb ik betere films gezien van
Lumet, zoals de befaamde „Twelve
Angry Men", „Murder in the Orient
Express". „Dog Day Afternoon", „Net
work" en niet te vergeten het psycho
drama „Equus" met die schitterende
vertolking van Richard Burton.
(Cinema 2, tweede week, alle leertij
den).
I NEVER PROMISED YOU A ROSE
GARDEN
We spraken vorige week de ver
wachting uit dat „I never promised you
a rose garden" tenminste enige weken
in het Amersfoortse filmprogramma zou
prijken, daarom alsnog een korte be
spreking over dit enigszins aangrijpen
de psychodrama.
Als je „I never promised vou a rose
garden" hebt gezien, ben je onmiddellijk
geneigd de film naast „One flew over
Ihe cuckoo's nest" te plaatsen en dat
moet je nu juist niét doen. „Rose gar
den" is uit heel ander hout gesneden
dan „One flew
Zeker, er zijn treffende overeenkom
sten, zoals de voorstelling van een
groep psychiatrische patiënten binnen
het afgeschermde leefklimaat, maar in
.Rose garden" gaat het veel eerder om
het genezingsproces van één enkele
patiënte, de 16-jarige schizofrene De
borah.
Een rol die op indrukwekkende wijze
gestalte krijgt door het imponerende
TYPICAL
STYLE
ENGLISH
Het was al weer wat jaartjes gele
ien, dat ik voor het laatst in Londen
was. Vorige week stak ik, manmoedig
Ie herfststormen trotserend, het Ka
raat over voor een hernieuwde ken-
rismaking. Niet om mijn geld uit te ge-
Ven in de grote warenhuizen van Bond
Street, Oxford Street en omliggende
streken (daar is geen eer meer mee te
rehalen) maar op doorreis naar elders,
fijn, dat we niet voor de winkels kwa
rten, want die waren voor het grootste
deel gesloten, omdat de nieuwe Lord
Mayor van Londen officieel werd inge-
raald, wat de Londenaren telkens
weer tot grote vreugde stemt en waar
een heel ceremonieel feest aan ver
bonden is. Onze taxi-chauffeur kon zijn
weg dan ook aanmerkelijk vlotter door
de bijna lege straten van Londen vin
den.
Als bewoner van het kontinent kom je
it Engeland en Londen (ook al is Lon
den het echte Engeland niet) steeds
weer voor verrassingen te staan. Want
de Britten houden nog steeds angst
vallig vast aan hun eigen tradities, die
In veel gevallen sterk afwijken van wat
wij als Europeanen op het vaste land
san gebruiken en gewoonten hebben.
Een avond/e Londen is wat dat be
treft een goed voorbeeld. We waren
eigenlijk van plan om naar een theater
te gaan, maar daar moet je wel tijdig
voor reserveren. We zwierven daarom
maar wat door de stad, door de typi
sche uitgaanswijken, met sbjgende
verbazing ki/kend naar de lange rijen
wachtenden voor de grote bioscopen.
0ueuen noemen ze dat. Uren in de rij
voor een kaartje. De bioscoop konden
we dus ook gevoeglijk vergeten.
Het zal zo tegen tien uur geweest
zijn, dat we besloten om een pilsje te
pakken. Een pub opgezocht dus. Een
kleine vergissing, want de pubs in
Londen zijn om die tijd uitpuilerig vol.
Massa's Londenaren waren blijkbaar
op hetzelfde idee gekomen als wij. Zich
staande houdend tussen de massa
dronken zij hun lager, ale, stout en wat
al niet meer aan merkwaardige
biersoorten. Ondertussen geanimeerd
babbelend met wie maar praten wilde.
Pub in, pub uit. Vol, overvol. Er waren
hvee mogelijkheden: of we wurgen ons
tussen de massa in de hoop eindelijk
de bar te kunnen bereiken of we gaan
in een restaurant zitten, waar het rus
tiger Is. Ook dat laatste was een vergis
sing, want de overigens vriendelijke
ober weigerde pertinent een pilsje te
serveren. Daarvoor zijn de pubs. hier
wordt gegeten, was steevast het motto,
waarmee we de koude november
avond weer werden ingestuurd.
Eindelijk-de stugge aanhouder wint
- vonden we nog enige ruimte in een
gezellige pub. Het kostte ons nog eni
ge tijd om daadwerkelijk een glas lager
te veroveren, maar onze vermoeiende
speurtocht werd dan toch eindelijk
beloond. Zelden hebben we zo geno
ten van een glas bier. Zelden hebben
we er ook zoveel moeite voor moeten
doen
Na de tweede slok ging het licht uit.
Een paar minuten maar. Bij ons in Ne
derland betekent dat heel simpel: op
drinken, het is tijd om te sluiten. Maar
aangezien het nauwelijks elf uur in de
avond was, konden we ons een derge
lijke harde maatregel niet voorstellen.
Verkeerd gedacht. Verschillende pub-
gangers ledigden hun glas en begon
nen hun jas aan te trekken.
Wij hebben toen haastig ons glas
leeg moeten drinken en stonden nau
welijks tien minuten later weer op
straat. Samen met naar schatting en
kele honderdduizenden Londenaren.
Op dat moment liep Londen leeg.
De metro-treinen waren overvol. Er
ger nog dan tijdens het spitsuur.
Hoewel de geur van alcohol over
heerste, was niemand echt dronken. Er
heerste een wat lacherige sfeer in de
trein. Meer niet. Met voorbeeldige dis
cipline werden de Londenaren naar
huis vervoerd. Wij naar ons hotel.
Daar was de bar nog open, echter
alleen voor residents, voor de hotel
gasten. We besloten om hier dan nog
maar een pilsje te vatten. De avond
was nog vroeg, nietwaar7
Verder dan een tweede glas zijn we
niet gekomen. Om twaalf uur gingen
ook hier de kranen dicht.
In gedachten zag ik die Engelsman
nog in Hoek van Holland. Zijn bagage
karretje volgeladen met kratten pils. Op
weg naar Engeland. Ik weet nu waar
om.
V.
mogen opvoeren.
De menseli|ke trekken ontbreken
natuurlijk niet, zoals ook in „One flew",
zodat het publiek zich naar „hartelust"
kan identificeren.
Temidden van dit alles blijft de lang
zaam vorderende genezing van Debo
rah en de liefdevolle toewijding van dr.
Fried, het middelpunt in het gestaag
naar een hoogtepunt groeiende psy
chodrama.
Weliswaar wordt Deborah door haar
medepatienten meegesleurd in een
dramatische afgrond, ze probeert zelfs
voor de tweede keer zelimoord te ple
gen, toch begint ze gaandeweg de film
haar hallucinaties te begrijpen, en nog
belangrijker, te doorzien De „vreemde
stemmen" die haar gedachtenwereld
bepaalden, vervagen, hoewel haar
wilskracht nog enige malen op de proef
zal worden gesteld.
Het logische „happy end" kenmerkt
de eenvoud, waarmee Anthony Page
de dramatiek van het verhaal heeft be
naderd. De bioscoopbezoeker moet het
allemaal maar aanvoelen en zal daar
soms best moeite mee hebben. Het
„happy end" geeft dan ook een onbe
stemd gevoel, de vragen die de film
openlaat neem je mee naar huis.
(Grand 2, tweede week).
PASTORALE 1943
„Pastorale 1943", dat in april 1978
z'n première beleefde, is deze week
weer eens van de plank gehaald en is in
Grand 5 te zien. Hoewel ik me aan de
ene kant kan voorstellen, dat er tal van
niet in Amersfoort vertoonde films nog
liggen te wachten om gezien te worden,
aan de andere kant is een reprise van
deze door Wim Verstappen gemaakte
film nooit weg.
Verstappen heeft de gelijknamige
roman van Vestdijk knap verfilmd, met
Frederik de Groot, Renee Soutendijk,
Bram van der Vlugt. en tal van anderen
in de hoofdrol. Verstappen - vrij nauw
keurig het boek van Vestdijk volgend -
maakte een „relativerend.' beeld van
het Verzet in Nederland tijdens de
Tweede Wereldoorlog. En met dat rela
tiverend bedoel ik niet. dat de scherpe
kantjes er vanaf zijn gehaald, dat het
verzet belachelijk wordt gemaakt, maar
ik wil er alleen maar mee zeggen, dat
Verstappen er in is geslaagd om het
verzet der Hollanders uit te beelden,
Scène uit „The wild bunch".
spel van Kathleen Quinlan. Haar over
tuigende spel vergoedt veel van de toch
wel zwakke regie van Anthony Page,
die het oorspronkelijke verhaal van de
schrijfster Hannah Green teveel naar
het publiek heeft willen verfilmen. Een
erkend regisseur als Page had moeten
voorzien dat films over psychiaterie per
definitie geen breed publiek kunnen en
misschien ook wel niet mogen trekken.
Gelukkig voor Page speelde Kath
leen Quinlan de hoofdrol en in haar spel
neemt zij ook Bibi Anderson mee, zodat
„Rose garden" toch nog naar een aan
vaardbaar nivo reikt.
„I never promised you a rose gar
den", vertelt de melodramatische ge
schiedenis van het aanvankelijk_kans-
loze genezingsproces van de schizo
frene Deborah. Niemand lijkt tot haar
geest te kunnén doordringen, ook Bibi
Anderson in de rol van psychiater dr.
Fried niet Deborah heeft zich helemaal
ingeleefd in haar eigen gedachtenwe
reld Ze laat haar gevoelens leiden door
exoties aandoende hallucinaties,
waarin ze temidden van een grillige In
dianenstam verkeert.
Hoe ze aan die hallucinaties is geko
men, wordt in de film nauwelijks uitge
legd De afbrokkelende zwijgzaamheid
van Deborah, al dan niet het werk van
dr. Fried, roept daarom vragen op. Vra
gen, die pas veel later in de film min of
meer worden verduidelijkt, maar wel als
een soort koude douche
Onderwijl houdt Anthony Page de
bioscoopbezoeker bezig met al snel
vervelende scènes, waarin alle patiën
ten samengepakt een „gekkenshow"
Scène uit „Pastorale 1943" van Wim Verstappen.
zoals dat waarschijnlijk was: een tikkel
tje onbeholpen, onwennig wat betreft
het geweld en met een vertederende
kleinschaligheid waarin Holland altijd
zo groot is geweest en nog is. Wat Ver
stappen in deze boeiende film laat zien,
zijn gewone Nederlanders in een be
trekkelijk kleine gemeenschap, die ge
konfronteerd worden met de oorlog.
Nederlanders die daar iets tegen willen
doen, die zich - hoe gering ook van
invloed - er tegen willen verzetten. En
Nederlanders, die het allemaal prachtig
vinden en spontaan het uniform van de
vijand aantrekken om als trotse hanen
de dienst uit te gaan maken, ook al blij
ven het in de meeste gevallen gewone
Nederlanders, die voor hetzelfde geld
postbodes hadden kunnen worden Die
hadden ook een aardig uniform in die
tijd. „Pastorale 1943" is een rake
schets van een plattelandsgemeen
schap in oorlogstijd. Bevolkt met al die
Nederlanders, die we zo goed kennen
uit onze eigen omgeving Gebracht met
humor en zelfspot, maar steeds bena
derd met eerbied voor wat er toen toch
maar is gedaan, ook al zijn Neder
landers van nature allesbehalve hel
den. Nederland in oorlogstijd.
Qua struktuur, benadering en uit
werking is „Pastorale 1943" naar
mijn gevoel een natuurgetrouwere
film dat „Soldaat van Oranje",
waarin de glamour van het hel
dendom een veel grotere (en wellicht
toch te overtrokken) rol speelt
(Grand 5, eerste week, alle leeftijden).
THE WILD BUNCH
Sam Peckinpah heeft vooral faam
verworven door zijn filmische aanpak
van het pure geweld. Peckinpah. zo
zeggen sommigen, heeft van dit ge
weld. de mens eigen, een komplete
studie gemaakt
Anderen vinden, dat Peckinpah het ge
weld tot religie in zijn films heeft verhe
ven. Hoe het ook zij, het geweld is in de
films van Sam Peckinpah onmisken-
