UITEINDELIJK 1
MAANDAG 24 DECEMBER 1979 1.
vervolg van pagina 15
niet haalbaar. Voordat je op gang
bent en je gegevens en docu
mentatie binnen krijgt van de ver
schillende groeperingen, is er al
een hele organisatie geweest. Bo
vendien is het een zeer kostbare
zaak. Wil je het een uitloop laten
hebben, dan moet je verschrikke
lijk goed gedocumenteerd zijn, er
moet een groot documentatiecen
trum komen
- Eén van uw meningen is dat
vrouwen die geen tijd hebben of
denken te hebben om voor de
opvoeding van hun kinderen in
te staan, er beter aan zouden
doen geen kinderen te krij
gen
Prof Bladergroen ..Omergeen
te verwekken, laten we het zo
stellen Tegenwoordig kan dat."
- Wat brengt u tot zo'n stel-
lingname?
Prof Bladergroen ..Het is een
biologisch gegeven dat de relatie
moeder-kind een hele specifieke
is. en dat het kind die specifieke
relatie behoeft om zich vertrouwd
en veilig te voelen om zelfstandig
te worden In een project dat ik ge
had heb zag ik bijvoorbeeld de
taal van het gezinskind veel beter
jit de doos komen dan die van het
crèche-kind Aan een crèche-kind
gaat men dan weliswaar taaicom
pensatie-programma's geven,
maar het wordt lege taal. want het
moet in zijn spelen en zijn omgang
zijn taal ontwikkelen Het leert de
taal niet van de andere kinderen,
maar van de volwassenen Het
gaat hier om gegevens die na de
oorlog internationaal zeer voor
treffelijk onderzocht zijn, en ze
worden volkomen in de prullen
mand gegooid, zelfs door de
wetenschap Men beweert dat je
taal kunt trainen en men werkt met
plaatjes, doch een kind ziet een
plaatje waarschijnlijk niet eens
goed Het moet met die dingen
driedimensioneel werken, en dan
zegt het: ..Dit is een theepot", en
het herkent die aan de functie van
net schenken. Dat is de grote
moeilijkheid, dat men niet wil be
grijpen dat het kind een levendige,
creatieve ..handelaar" in de ken
nismaking met de gewone dingen
is. en niet met de plaatjes
- Het moet de dingen kunnen
vast pakken, betasten?
Prof Bladergroen ..Ze moeten
alles kunnen vast pakken, en als
een kind een theepot kapot smijt,
merkt hij dat hij het is die de wereld
verandert. Dat is het creatieve
moment. - dat is het gekke! Ik ben
in het jaar van het kind getreden,
•niet omdat ik het zo graag wou,
maar omdat ik dit nog wel onder
steunen wil een kind heeft het
recht op aandacht van vader en
moeder in een leefmilieu - dat bo
vendien een nestgeur heeft, wat
heel belangrijk is - waar het ver
trouwd in is en waar het de ouders
kan vertrouwen Als ik op het
ogenblik de statistieken van de
kindermishandeling zie merk ik
dat er op enorm grote schaal mis
handeld wordt Met andere woor
den. men duldt het kind niet meer
VADER EN MOEDER
- Volgens u hoort een
moeder haar kind zelf op te voe
den?
Prof Bladergroen ..Ja. Maar de
vader ook. Het is niet dat ik de va
der wil uitsluiten De moeder is
evenwel de eerste twee jaar sterk
gebonden aan het kind. Het gekke
is dat iedereen denkt dat na de
geboorte de hormonale verande
ring van de moeder weg is. doch
*Jie blijft nog wel enkele jaren be
staan en functioneren Er is 'n ver
schrikkelijk aardig onderzoek ge
weest in Besanpon De moeders
van de kinderen van een bepaalde
crèche kregen allen een nieuw
hemd dat ze een week moesten
dragen, daarna wassen en terug
brengen. De hemden werden in de
crèche op een hoop gegooid en
flink door elkaar gehaald. De hele
club weet feilloos het hemd van de
eigen moeder te vinden, hult zich
erin. maakt er een pop van. gaat er
op zitten en speelt dan echt."
- Feministen zullen het met
uw meningen wellicht wat moei
lijk hebben?
Prof. Bladergroen: ..Ja. Ik heb
hier in Nederland soms nogal wat
last met de Rooie vrouwen
- Ik veronderstel toch dat u er
niets op tegen heeft dat vrou
wen zich in de maatschappij
waar maken? Uiteindelijk heeft
u het ook gedaan.
Prof. Bladergroen: .Ik heb het
ook gedaan en ik heb er geen pijn
van gehad Het is moeilijk, maar op
een gegeven moment heb ik
moeten kiezen Toen mijn werk zo
ver gevorderd was en er een hu
welijk aan de orde was. toen heb ik
neen gezegd Ik kon die kinderen
niet in de steek laten, en anderzijds
kon ik het de man niet aandoen
- Van deze keuze nooit spijt
gehad?
Prof Bladergroen. ,.Nee. Want
ik heb altijd kinderen om me heen
gehad, door internaatswerk. door
ze in huis te hebben Ik had een
pleegzoon, de zoon van een over
leden vriendin van me. en ik heb
hem nooit zonder andere kinderen
willen laten. Ik heb dus altijd een
soort gezinsstructuur om me heen
gehad
- Er zijn natuurlijk gezinnen
waar man én vrouw verplicht
zijn uit werken te gaan om rond
te kunnen komen. Wat zegt u
dan tot die mensen? Geen kin
deren? Of hoe ziet u die situa
tie?
Prof Bladergroen: ..Ik vind het
een bijna onoplosbaar probleem
Als het echt een noodzaak is dat
vader en moeder uit werken gaan.
dan is er vaak een oma of een
tante die voor de kinderen instaat
Zoiets is in kleinere gemeen
schappen makkelijk haalbaar
EENZAAMHEID
- Als een kind constant door
de grootmoeder wordt opge
voed, bestaat het gevaar dan
niet dat het zich helemaal op die
grootmoeder toespitst en uit
eindelijk de eigen moeder niet
meer kent?
Prof Bladergroen: ..Als het de
crèche-juffrouw is die zoveel kin
dertjes moet opvoeden, bij wijze
van spreken, dan krijg je de een
zaamheid Dat is de tegenpool. Bij
de grootmoeder hebben de kin
deren tenminste nog eén aan
dachtspunt. De moeder riskeert
inderdaad de ambivalentie van het
kind tot haar Ik ken een gezin waar
de ouders allebei uit werken gaan
en hun twee kinderen hechten zich
inderdaad aan de huishoudster die
hen opvangt En de moeder heeft
nu inderdaad last van jaloezie."
- Welke betekenis hecht u
aan de rol van de vader?
Prof. Bladergroen: ,,De rol van
de vader is die van de begeleider
en ondersteuner van de moeder
Het tweede is dat hij een helpende
hand kan bieden. Hij kan met het
kind spelen Hij heeft evenwel niet
die hormonale structuur Waar ik
erg de nadruk op wil vestigen is dat
de handen van de volwassene
voor de kinderen zo'n grote rol
spelen Ze verraden de emotie. De
vader heeft dikwijls sterkere en
meer betrouwbare handen dan de
moeder Zij heeft - letterlijk - een
andere aanpak. De rol van de va
der is misschien een wat aanvul
lende Ik ken mensen met een
tweeling: de moeder geeft de
eerste de borst, en de vader de
tweede de fles. en na verloop van
tijd wordt er geruild."
- De televisie zal ook wel een
zeer nefaste rol spelen bij de
opvoeding van kinderen, dacht
ik.
Prof Bladergroen ..Mijn indruk
is dat kinderen er veel te vroeg
voor gezet worden en er niets van
zien. Ik heb er onderzoeken over
gedaan voor hun twaalfde jaar
zien ze geen reguliere beweging
op het scherm, laat staan in het
verkeer Ze doen er echt jaren over
om exact te kijken naar wat wij ze
aanbieden. Dat bewegende beeld
trekt bovendien de ogen uit elkaar
- daar komen nu Amerikaanse pu
blicaties over - waardoor er lees
stoornissen ontstaan Ik vond net
tijdens mijn vakantie in Ierland een
artikel overgenomen uit een Ame
rikaanse courant, waarin gezegd
werd dat televisie-kijken aan kin
deren volledig verboden zou
moeten worden daar het aantal
leesstoornissen erdoor in Amerika
zienderogen toeneemt."
- Wat denkt u over die vele
kinderen die tegenwoordig
moeten opgroeien op die enkele
vierkante meters van een flatje
vijf of tien hoog?
Prof Bladergroen ..Nou, dat is,
geloof ik, cruciaal We hebben net
in Berlijn die hele bouwvergade-
ring gehad met de bouwtoelever-
ingsbedrijven, met de architecten,
met sociologen, psychologen, pe
dagogen waar de eindcon
clusie was dat de bouw kind-
feindlich is Hoe lossen we dat nu
op? Er zijn experimenten dat men
binnen in flats de ontmoetings
plaatsen voor kinderen bouwt, en
dat vooral ook het veld rondom een
speelgelegenheid voor kinderen
moet zijn. In Kopenhagen heb ik in
de bewoning een hele zorg voor
het kind ontmoet. Kinderen mogen
er niet hoger dan op de derde ver
dieping wonen omdat anders het
zicht op de wereld verandert. De
ruimten die kinderen toebedeeld
krijgen, worden niet door de ar
chitecten bepaald - zij krijgen er
wél de schuld van - maar door de
overheden!"
- U vindt het van groot be
lang dat kinderen over voldoen
de bewegingsvrijheid kunnen
beschikken. Kunt u even ver
klaren waarom?
OER-ELEMENTEN
Prof. Bladergroen ..Omdat
vanuit de beweging het kind de
ruimte leert verkennen en zijn li
chaam aan de ruimte aanpast en
weet hoe het zich moet coördine
ren om ruimte af te leggen, te
overbruggen. Er zijn essentiële
dingen die het kind moet hebben
In de eerste plaats, zand. water,
vuur: de oerelementen. - daar
moeten ze mee kunnen spelen
zonder gevaar Ze moeten kunnen
ontdekken dat zand en water kun
nen gebakken worden tot stenen
Dat is gewoon het oergebeuren
van onze hele cultuur De mens is
een creator, de aap niet. Het
eerste wat kinderen ook bouwen
is een hut. maar als ze helemaal
geen hut meer te bouwen krijgen
omdat ze de ruimte niet meer heb
ben. dan blijven die kinderen in
een passieve ruimte zitten die ze
niet verkennen en waarvan ze de
kwintessens in wezen niet van
meet af aan ervaren. Het tweede is
dat ze. wanneer ze wat groter zijn
en naar buiten gaan. in hun spel
zoeken het klimmen het springen
naar beneden - dus de hoogte, de
diepte, de verte het zich op het
water voortbewegen, het in het
water zijn. en kijken wat je met de
dingen doen kunt."
- Wat wenst u een toekom
stige moeder vooral op het hart
te drukken?
Prof. Bladergroen ..Als je een
kind hebt. is het een zo kostbaar
bezit, want het is de mens van de
toekomst!"
