3e man van zes miljoen
als bouwvakker in „Steel"
leusder krant
DONDERDAG 10 JANUAR11980
)OOR BERT VOS
AMERSFOORT - De filmtheaters in Amersfoort zijn deze week grotendeels
'P herhaling. Dat betekent, dat u in ieder geval nog kunt gaan kijken naar
erschillende belangrijke films, voor zover u die nog niet hebt gezien. Zoals
Apocalypse Now" ..I never promised you a rose garden" en „Rabbi Abra-
am in het wilde westen". Ook Jean Paul Belmondo blijft in parodistische
ktie, terwijl de ijzige kou van het Bereneiland Euro in haar greep houdt. Die
ekke kever Herbie is er nog steeds en dat geldt ook voor Bud Spencer en
1ANNEN VAN STAAL
.Voor de liefhebbers van mecano",
o typeerde Frank Zaagsma in het Pa-
30I de film „Steel" van regisseur Steve
iarver. Het is natuurlijk een beetje een
gemakkelijke typering voor een film,
se meer spanning heeft te bieden, dan
en uurtje of twee knutselen met dat
pel Want „Mannen van staal" geeft de
Imkijker een aardige blik op al dat staal
de staalbouw en wat er allemaal bij
omt kuken, voordat zo'n wolkenkrab-
PROFEET
Hij keek nogal sombertjes, ter
wijl hij een slok nam uit het kleine
glaasje. ,,1980", zeihij en het
klonk als een verzuchting, ,,1980
wordt een slecht jaar. Let op mijn
woorden: de vette jaren zijn voor
bij, we krijgen nu de zeven ma
gere jaren.Omdat nergens nog
een plaats vrij was - iedereen wil
de het jaar blijkbaar al drinkend
beginnen - was ik naast hem te
recht gekomen. Een somber
ogende man van boven de mid
delbare leeftijd, wiens grijze haren
doorschemerden en op sommige
plaatsen de overhand kregen in
zijn nogal wild gekapte kuif Een
man ook, waar je moeilijk aan
voorbij kunt gaan. Een plaatselijke
persoonlijkheid, dat was duidelijk.
Omdat ik niet op zijn sombere
voorspelling reageerde, verhief hij
lichtelijk zijn stem om mij alsnog te
doordringen van de eeuwige
waarheid, die hij verkondigde.
,,Het is nog de vraag of wij 1990
zullen haien.Dat begon al ernsti
ger te worden en ik keek hem dan
ook een tikkeltje nieuwsgierig aan.
,,U ziet niet zoveel in de tachtiger
jaren?" vroeg ik voorzichtig, uit er
varing wetend dat sommige men
sen in een enkel woord een aan
moediging zien om een hele preek
af te steken. Ik trof het slecht, want
hij behoorde tot dat soort mensen.
„De tachtiger jaren! Laat me
niet lachen! Neem nou om te be
ginnen Van Agt en zijn dappere
manschappen. In februari of uiter
lijk maart geven zij de pijp aan
Maarten, dat is zo zeker als wat.
En dan zijn we er nog niet, want
wat we daarna krijgen is ook niet
om over naar huis te schrijven. Wat
denk je bijvoorbeeld van Terlouw
en Wiegel samen?"
Ik denk persoonlijk nooit over
dat soort onwaarschijnlijkheden
na, maar de man had er blijkbaar
een hele profetische studie van
gemaakt. „Kijk," zei hij en schoof
vertrouwelijk wat dichter naar mij
toe. Ik rook de kombinatie van je
never en after shave, ook al zou je
dat op het eerste gezicht niet zeg
gen. De onderkant van zijn gezicht
deed eerder aan Lubbers denken
dan aan de gladgeschoren wan
gen van de D'66-voorman. „Ter-
louw, dat is bij vriend en vijand
bekend, gaat het maken in de
tachtiger jaren. Zijn partij wordt
groot, héél groot. Dat is toch rede
lijk, nietwaar?" Ik haalde mijn
schouders op, want profeten zijn
al net als opiniepeilers: ze denken
dat ze de waarheid op papier
hebben staan, maar in de meeste
gevallen is het een halve waar
heid.
Terlouw wordt minister-presi
dent en Wiegel wordt zijn rech
terhand." Hij knikte tevreden en
nam een slok om deze politieke
kombinatie te bezegelen „Want
Wiegel is niet gek hoor. Die is nu
vice-premier en dat bevalt hem
goed. Voor zover ik het zie - en ik
zie het héél goed - wil Wiegel
graag mee blijven doen Daarom
zal ie het eens zijn met dat nieuwe
liberale ontwerp-programma. Alle
echte liberalen samen in één par
tij Naast mii zat een rasechte po
liticoloog. begreep ik. En nog
profeet ook.
„Verder zullen we dit jaar de
broekriem aan moeten halen, dat
is duidelijk, Minder olie, meer wer
keloosheid, minder geld, meer
vrije tijd en zo kan ik nog wel een
half uurtje doorgaan.Dat leek mij
hoogst onaantrekkelijk en daarom
bood ik de geachte afgevaardig
de van het profetendom een
nieuwjaarsborrel aan. Dat stelde
hij zeer op pri/s. „Ook de borrel
wordt straks onbetaalbaar, "knikte
hij somber, „laten we er daarom
nu nog maar van genieten.Hij le
digde zijn glas op koninklijke wij
ze, als was het nectar uit het para
dijs.
Een sigaartje stelde hij ook erg
op prijs, maar ook voor de rokers
had hij uitsluitend zeer slechte be
richten. Afgezien nog van de
slechte gezondheid die je op je
hals haalde door het maar steeds
blijven roken, had hij ook geen
goed woord over voor de prijsver
hogingen, die in het nabije ver
schiet lagen. „Het wordt allemaal
echt onbetaalbaar meneer, geloof
mij, ik kan het weten. Kijk, de re
gering Terlouw zal ons het roken
wel afleren. Een minister-presi
dent als milieu-deskundige, dat
kan toch nooit goed gaan? Nog
voordat het jaar voorbij is zullen
we met z'n allen snakken naar een
lekkere sigaret of sigaar. De We
duwe gaat failliet en er volgen er
meer. 't Is afgelopen met het heer
lijke leventje. Fini, schlusz, basta.
De man kende zijn talen
In een ogenblik van onbehaag
lijke stilte werd de borrel gebracht.
„Dank je, Jaap," zei de man en
knikte naar de ober, ook al geen
toonbeeld van opgewektheid. „Ik
zit meneer hier net te vertellen, hoe
slecht we het krijgen." „O ja?"
Jaap de ober schoof een stoel bij
en ging belangstellend zitten,
„Moet je luisteren, Gerrit." Hij
fluisterde bijna van pure discretie,
„ik heb ook nog een niet zo beste
voorspelling. Speciaal voor jou.
Weet je," hij pauzeerde even
doordringend, „ik heb nog een
fikse rekening van je staan. De
baas heeft me gezegd dat ik tegen
jou moest zeggen, dat je dit jaar
niet meer op zijn oneindige geduld
hoeft te rekenen. Dit is je laatste
borrel hier, tenzij je voordat je
weggaat eventjes afrekent. Een
dikke zeshonderd gulden, Gerrit
en dan hebben we de rente nog
niet eens meegerekend."
„Nou?" zei de man en keek me
met trieste ogen aan. „Heb ik je
het niet gezegd? Het wordt een
verdomd slecht jaar. Ik wist het.
Hij sloeg zijn laatste borrel driftig
achterover en veegde met intens
welbehagen zijn lippen af. „Tja,"
zei hij toen en stond op. „Dan ga ik
maar. 1980 Bah! Een rot jaar"
Buiten werden de laatste resten
vuurwerk de lucht ingeschoten.
Hij luisterde er even naar. Het
hoofd half opgeheven, een
peinzende uitdrukking op zijn ge
zicht. „25 miljoen," zei hij toen en
knikte, „25 miljoen. Dat doet maar.
Maar ook dat is straks afgelopen-
We krijgen straks ander vuurwerk.
Ja, dat is het Ander vuurwerk.
Wedden, dat 1980 ons laatste jaar
is?"
Ik voelde geen enkele behoefte
om die weddenschap met hem
aan te gaan. De profeet zwaaide
nog even met z'n arm en verliet
toen het warme etablishement. Hij
liet zowaar een leegte achter.
Jaap, de ober stond ook op. Met
een diepe zucht en afhangende
schouders, waarop de hele we
reld leek te rusten, ging hij terug
naar de tap. Je hoefde geen pro
feet te zijn om te vertellen, wat hij
ging doen. Zijn baas zou er niet
gelukkig mee zijn.
Even later was ie terug. „Betaalt
u de rekening van Gerrit, me
neer?" vroeg hij hoopvol. Ik
schudde m'n hoofd. „Eén glaas
je, zei ik, „één glaasje.Hij knikte.
„Dat had ik wel gedacht meneer.
Ken u geen ongelijk geven. Dat is
dan zes gulden vijf en zestig cent,
inclusief meneer.Hij schuivelde
weg om het wisselgeld te halen.
En gedachten voorspelde ik, dat
hij met drie gulden terug zou ko
men bij gebrek aan kleingeld. Ik
kreeg voor die één keer gelijk en
voelde me heel eventjes een echte
profeet. Net als Gerrit.
Terence Hill, die met hun slecht gemaakte lach-knokfilm toch de vierde week
van Cinema 1 ingaan, verbazingwekkend, maar waar.
Nieuw is de spannende film „Mannen van staal" (Steel) van regisseur Steve
Carver, met Lee Majors, (de man van zes miljoen) als de grote man in de staal
bouw
Wie, zoals Kareltje Kei per ongeluk Duo 1 binnenloopt, zal onverbiddelijk
gekonfronteerd worden met „Het hete dagboek van een zeventienjarige'' en
als dat laat op de vrijdag- of zaterdagavonden gebeurt, met „De verkrachting
van Lynn Carter". In Duo 2 daarentegen blijven de goede, de slechten en de
afschuwelijken nog eventjes, terwijl in de nachtvoorstellingen vijf veroor
deelde Amerikaanse soldaten in de Tweede Wereldoorlog stampij maken en
zelf de rotzooi op moeten ruimen in „Opdracht voor vijf veroordeelden".
bergigant ook helemaal stevig in elkaar
zit Dat regisseur Carver de zaak een
beetje extra spannend maakt door han
dicaps in te bouwen, is dan meegeno
men
Lee Majors, die we allemaal toch
kennen als die sterke man van zes mil
joen. moet het in „Steel" wel zonder al
die bionische snufjes doen en deson
danks gaat het hem prima af op enkele
kleine inzinkingen na Majors is vracht
wagenchauffeur geworden, nadat hij in
de staalbouw last van hoogtrevrees had
gekregen en dat is een gevreesde
ziekte in die hoge business. Als
chauffeur leidt hij een tevreden leven
met zo nu en dan een aardig vrouwtje in
de cabine. Daar komt abrupt een eind
aan als de dochter van een staal-
bouwer, gespeeld door Jennifer O'Neill,
haar sportwagen voor de bumper van
zijn vrachtwagen zet. Lee zwicht voor
het charmante dametje, laat z'n vracht
wagen staan, en stapt in de sportauto.
Het gaat er om, dat de staalbouwer
het loodje heeft gelegd, terwijl het
bouwwerk, waar hij mee bezig is, op tijd
gereed moet komen. Gebeurt dat niet.
dan is de zaak op de fles, omdat de
broer van de eigenaar zijn aandeel
opeist. Haast is dus geboden en dat kan
alleen maar worden gegarandeerd door
de echte hoogte-bouwers, die over het
hele land verspreid aan het werk zijn.
Maar Lee heeft die mannen binnen de
kortste keren bij elkaar en neemt zelf de
leiding op zich van dat aardige ploegje
profs.
George Kennedy, Art Carney en nog
enkele anderen staan Lee prima bij in
zijn niet aflatende strijd tegen de tijd èn
tegen de broer van de overleden eige
naar, die intussen allerlei aardige trucs
bedenkt om de zaak lam te leggen.
Kortom: voor de liefhebbers van dit
soort films een prima en vakkundig ge
maakte film, waarbij uiteraard alles
tenslotte nog op z'n pootjes komt Met
Jennifer voor Lee, dat spreekt.
(Cinema 2. eerste week, twaalf jaar)
OPDRACHT VOOF VIJF
VEROORDEELDEN
Oorlogsfilms worden niet meer zo
gemaakt als vlak na de tweede wereld
oorlog, toen de echte ellende nog vers
in het geheugen lag en dat is dan waar
schijnlijk ook de reden, dat de Italiaanse
regisseur Enzo G. Castellari van „The
inglorious bastards" (Opdracht voor vijf
veroordeelden) van het oorlogsgege-
ven een lach- en knokfilm heeft probe
ren te maken Hij is daar maar deels in
geslaagd, dankzij de grote reeks on
waarschijnlijkheden, die hij in het sce
nario stopte Soms aardig stuntwerk,
ook al lijken sommige zaken wat al te
gladjes te verlopen voor die vijf Ameri
kanen in vijandelijk gebied.
In Frankrijk is de oorlog op zijn he
vigst tussen de Duitse en Amerikaanse
troepen, als een groep Amerikaanse
soldaten geboeid wordt afgevoerd Tij
dens hun vervoer met een vrachtwagen
weten ze hun bewakers te overmees
teren en proberen ze zich een weg naar
Zwitserland te banen.
Deze weg zal niet gemakkelijk blijken
te zijn en na tal van ongewilde gevech
ten te hebben overleefd raken de vijf
Amerikanen in handen van een Duitse
eenheid. Ook hier weten ze te onsnap
pen en vervolgen hun weg, ontmoeten
tien mooie meiden die in een waterval
aan het baden zijn, overnachten in een
gebombardeerde hangar en ontdekken
een tot de tanden gewapende Duitse
patrouille die het onderspit tegen de
keiharde vijf moet delven.
Tijdens een ontmoeting met een
Franse verzetsgroep blijkt dat de Duitse
patrouille in werkelijkheid een com
mando Amerikanen was die waren ge
land om een Duitse transporttrein te sa
boteren. In deze trein wordt een be
langrijk onderdeel van de V-2 raket ver
voerd. De vijf genadelozen besluiten de
opdracht over te nemen
(Duo 2, nachtvoorstellingen, 16 jaar).
FILMHUIS: JANUARI IN
TEKEN DERDE WERELD
Januari staat voor het Filmhuis
Amersfoort in het teken van de Derde
Wereld. Aandacht wordt geschon
ken aan Senegal (met de film Xala).
Uruguay (Het zand van de ochtend
stond), Tunesie/Llbië (De AMM-
BASSADEURS(, Argentinië (Het uur
van de opstand), Vietnam (Introduc
tion to the enemy), Cambodja, Zuid-
Afrika (Zwijgen is goud), Chili, Brazi
lië (De gebroeders Naves) en Iran (De
Cyclus). In de komende weken hou
den we u op de hoogte.
DRIE FILMS
Het nieuwe jaar wordt meteen goed
begonnen met maar liefst drie films. Dat
is ten eerste de film „Xala" uit 1974 van
regisseur Sembene Ousmane
In een West Afrikaans land wordt on
afhankelijkheid verkregen De de-kolo
nisatie gaat gepaard met toespraken en
festiviteiten De Europeanen worden
door de nieuwe machthebbers letterlijk
de Kamer van Koophandel uitgegooid.
Maar langs de achterdeur zien we ze
snel terugkomen De nieuwe zwarte
machthebbers hebben hun authentieke
gewaden verwisseld voor keurige
zwarte pakken, met stropdas en als de
blanken weer binnen komen, zijn ze
geen heersers meer maar technische
en economische adviseurs. Elk van de
zwarten krijgt een keurig diplomaten
koffertje. als statussymbool Als ze in de
xkoffertjes kijken, blijken deze helemaal
vol met bankbiljetten te zitten. El Hadj
Abou Beye die een bloeiend in- en
exportbedrijfje heeft en nu lid is van de
geheel uit zwarten bestaande Kamer
van Koophandel kondigt trots aan dat
hij een derde echtgenote zal nemen en
dat hij de leden van de Kamer uitnodigt
voor de bruiloft Net als alle anderen
spreekt hij liever frans, dan de auto
chtone taal. het wolof De eerste scene
symboliseert de onafhandelijkheid, die
vele Westafrikaanse landen verkregen
in de zestiger jaren van de koloniseren
de landen Engeland en Frankrijk. Deze
onafhankelijkheid stelt, zoals Sembene
zegt, weinig voor. De vroegere macht
hebbers, in dit geval de Fransen heb
ben de formele macht in de landen niet
meer, maar blijven volop aanwezig en
behouden hun greep op de economie
van het land en zorgen ervoor dat er
een hun gunstig gezind regiem in het
zadel zit. Weldra ontstaat in deze lan
den een nieuwe toplaag, een zwarte
bourgeoisie en het is deze bourgeoisie
die Sembene in Xala hekelt. De eerste
scene maakt ook de stijl van de film
duidelijk. Xala is een luchtige, maar
scherpe komedie.
De leden van de Kamer van Koop
handel arriveren voor de bruiloft in een
rij schitterende limousines met
chauffeur. Allen hebben zij hun status
symbool, het zwarte koffertje, nog bij
zich De gasten bewonderen de ka-
doos kleurentelevisie, een nieuwe auto
e.a. Adja en Oumi. de twee eerste
vrouwen van Beye praten over dit derde
huwelijk, waar ze zich plotseling mee
gekonfronteerd zien. Adja, Beye's
eerste vrouw berust erin. op dezelfde
wijze als ze berust heeft in het tweede
huwelijk van Beye. De trotse moeder
van de nieuwe echtgenote brengt hen
wat te eten en spoort hen aan Ngone,
de nieuwe vrouw maar te beschouwen
als een verworven zuster De moeder
van Ngone probeert Beye over te halen
allerlei oude vruchtbaarheiasrituelen uit
te voeren, maar hij weigert. Hij vindt het
belachelijk, bovendien, zo vindt hij heeft
hij al twee gezinnen Vrienden en
zakenkollega's bieden hem allerlei lo
tions, pillen en poedertjes aan voordat
hij zijn nieuwe vrouw zal gaan ont
maagden. Hij weigert ook deze. Maar 's
nachts slaat het noodlot toe. Beye ont
dekt tot zijn ontzetting dat zijn man
nelijkheid hem in de steek laat. Ngone
blijft maagd en Beye bemerkt zich im
potent,
De volgende dag op zijn werk, nog
helemaal in de war, hoort hij in zijn ge
dachten nog de muziek van het feest en
de woedende moeder van Ngone, die
hem verwijt haar adviezen in de wind
geslagen te hebben Beye beseft dat hij
de XALA te pakken heeft, een vloek die
over iemand uitgesproken deze per
soon tijdelijk impotent maakt. Wie kan
dat gedaan hebben? Een van zijn ja
loerse echtgenoten? Zijn geradikali-
seerde dochter die zijn status helemaal
niet ziet zitten? Of misschien een ver
geten vijand9
Beye bezoekt verschillende mara
bouts, de kruiden- en toverdokters van
het land Hij krijgt allerlei middeltjes en
zalfjes voor zijn edele delen, een fles
lotion om zich mee te wassen. Hij krijgt
een amulet en een koord voor om zijn
middel als hij, zo luidt het advies van de
marabout, 's nachts grommend als een
wild beest, naar zijn vrouw toe kruipt op
handen en voeten. Het amulet moet hij
dan tussen zijn tanden klemmen. Alle
middelen hebben geen resultaat Nadat
hij nacht na nacht alles probeert, krijgt
hij op een ochtend bezoek van Oumi,
zijn tweede vrouw. Zij komst haar
huishoudgeld halen en herinnert hem
eraan dat het de volgende nacht haar
beurt is, het bed met hem te delen
Beye's chauffeur vertelt hem over een
marabout, die ergens diep in het bin
nenland woont en waarover wondere
verhalen gaan Ze gaan op zoek naar
de man Meer curieuze rituelen volgen
en opnieuw krijgt Beye allerlei middel
tjes. De marabout wordt voor zijn dien
sten beloond met een cheque (die later
ongedekt blijkt). Beye voelt zich prima
na afloop van de behandeling en zoekt
snel zijn nieuwe vrouw op Helaas, zij
menstrueert en wijst hem af. Snel gaat
hij naar Oumi. Door zijn frustraties be
steedt Beye weinig aandacht aan zijn
zaak die al snel verloedert De bank
geeft hem geen krediet meer en de
cheques die hij uitgeeft zijn ongedekt
Beye's oudste dochter Rama bezoekt
hem en zij herinnert hem eraan dat hij
Adja, zijn eerste vrouw al een tijd lang
niet meer bezocht heeft Beye spreekt
frans met Rama en begrijpt niet waarom
zij alleen in het wolof tegen hem wenst
te spreken. Hij biedt haar geld aan en
ook het door hem geïmporteerde Evian
bronwater, waarvan hijzelf twee liter per
dag drinkt en waarmee hij zijn chauffeur
zijn auto laat schoonmaken. Het enige
wat Rama vraagt, is dat hij haar moeder
gelukkig maakt
De zaak van Beye wordt door
deurwaarders gesloten die ook zijn auto
meenemen. Geen van hen kan rijden
zodat ze met z'n allen de auto weg
moeten duwen. Uiteindelijk, ten einde
raad bezoekt Beye zijn eerste vrouw
Adja Bij haar huis is een menigte be
delaars samengestroomd onder leiding
van de marabout, die door Beye's
chauffeur aangeraden was. Hij is ko
men „afrekenen" omdat Beye hem met
een ongedekte cheque betaald had
Ook is de marabout gekomen om de
XALA terug te nemen, de betovering op
te heffen In het ritueel dat volgt worden
Beye alle westerse statussymbolen van
het lijf gerukt en hij wordt door de bede
laars bespogen. In het slotbeeld danst
Beye, in authentiek senegalees ge
waad op de muziek, die door de bede
laars gemaakt wordt.
Toen XALA klaar was kreeg Sem
bene moeilijkheden met de Senegalese
censuur Hij werd verplicht voor
bioscoopvertoning in Senegal een
tiental stukken uit zijn film te snijden In
de film bekritiseert Sembene de nieuwe
zwarte machthebbers van zijn land en
hun relaties met de vroegere kolonis
ten, die nu, zij het indirekt. wederom het
land beheersen Als film is XALA Sem-
bene's beste film en net als in MAN-
DABI (De Postwissel) - zie elders in
deze katalogus - weet hij op een humo
ristische wijze de problemen scherp
naar voren te brengen. Politiek gezien
kijk op de film
is het ook Sembene's hardste film, die
zich dan wel in Senegal afspeelt, maar
die op gaat voor vele gedekoloniseerde
landen in Afrika of elders.
DE AMBASSADEURS
De tweede film op het programma
van het Filmhuis is „De Ambassa
deurs" van regisseur Naceur Ktari
uit 1976, een Tunesisch, Libisch-
Franse co-produktie. Een film over
gast-arbeiders.
In Parijs is een wijk waar niet veel
Fransen graag doorheen lopen. In deze
wijk de zg. Goutte d'Or, vlakbij het me
trostation Barbes speelt DE AMBAS
SADEURS zich af DE AMBASSA
DEURS vertelt meerdere verhalen Het
zijn de verhalen van de duizenden
mannen, vrouwen en kinderen, die hier
in deze wijk wonen, elkaar op de hoe
ken van de straten tegenkomen, in de
cafés praten, samengepakt zitten in de
vele pensions. Zij bepalen voor een
groot deel het leven in de wijk. Zij zijn de
duizenden Afrikaanse arbeiders die
hier wonen. De film begint met Salah
die uit zijn dorp vertrekt om in Parijs
werk te zoeken. Ook hij hoort de hierbo
ven geciteerde redevoering van een
regeringsambtenaar voor zijn vertrek.
Hij komt in Parijs aan en wordt door
vrienden opgevangen. Naast alle pro
blemen zoals het vinden van onderdak
en het zoeken naar werk. dringt zich al
snel het probleem op waar de film ver
der over zal gaan: de tegenstellingen
tussen de Afrikanen en de Fransen, het
niet altijd even latente rascisme dat in
de wijk leeft, de vooroordelen jegens
elkaar en het isolement waarin de
buitenlandse arbeiders leven. In de wijk
organiseert Monsieur Pierre (ver
moedelijk een oud-koloniaal) bijeen
komsten met de lokale middenstanders
tegen de Afrikaanse arbeiders Het zijn
emotionele vergaderingen doorspekt
met vooroordelen en rascisme
Mehdi, een vriend van Salah, wordt
op een nacht aangevallen en vermoord
in het kanaal aangetroffen, ledereen is
vertwijfeld. Hulp inroepen van politie en
ambassades heeft weinig zin, zoals
men zegt want die zullen goede relaties
niet in gevaar brengen Albert, de con
cierge van het huis waarin Zohra met
haar zoon Ali wonen ergert zich mate
loos aan het gedrag van Ali; hij gaat met
een frans meisje om. heeft geen werk
en is voor Albert het voorbeeld van een
geïmmigreerde opvreter en nietsnut.
Ruzies en herrie in het pand leiden tot
een vechtpartij waarbij Ali door Albert
wordt doodgeschoten. De gespannen
situatie heeft een razzia van de politie
tot gevolg, op zoek naar illegalen Hon
derden buitenlandse arbeiders worden
opgepakt en ingesloten Illegalen drei
gen het land uitgezet te worden In de
gevangenis diskussieert Salah met zijn
landgenoten Hij herinnert zich de tijd
van de onafhankelijkheidsoorlog tegen
de Fransen In een terugblik zien we
Salah als kleine jongen zijn eigen pro
test uitvoeren Hij gooit met stenen naar
een voorbijrijdende franse patrouille Hij
wordt eveneens opgepakt en krijgt een
stevige reprimande.
De 1 mei demonstratie is aanleiding
solidair gezamenlijk op te treden in een
protest tegen de erbarmelijke situatie
waarin velen moeten leven en tegen het
rascisme. Naast duizenden franse ar
beiders en arbeidsters lopen duizenden
buitenlandse arbeiders in de demon
stratie mee. Kort hierna komen enige
tientallen buitenlandse arbeiders en
sympathiserende Fransen bijeen in de
Goutte d'Or in een zaaltje om een ge
filmd verslag te zien van de 1 mei de
monstratie Tijdens de filmvertoning
dringt de politie het gebouw binnen en
onderbreekt de vertoning. Alle aanwe
zigen worden opgepakt en moeten mee
naar het buro. Op het buro proberen de
agenten de organisatoren eruit te lich
ten van de filmvertoning, die zij zien als
een bijeenkomst met een demonstratief
karakter. Het is duidelijk dat degenen
die er voor aangezien worden, het land
zullen moeten verlaten
In het grote lokaal van het buro staan
inmiddels een honderdtal mensen. Elke
keer als de politie een naam afroept
voor ondervraging doen alle mensen
een stap naar voren. Niemand treedt uit
de massa. Zij zijn solidair met elkaar en
door hun geweldloze verzet maken zij
het de agenten onmogelijk hun kontrole
uit te oefenen. Met dit beeld waarin
honderd mensen geweldloos uiting ge
ven aan hun onderlinge solidariteit en
als één macht opstaan tegen de geves
tigde orde, die hen naar Frankrijk ge
haald heeft om te werken maar die hen
maatschappelijk en kultureel isoleert,
eindigt de film
HET ZAAD VAN DE OCH
TENDSTOND
Een prijswinnaar is de film „Het
zaad van de ochtendstond" van het
Kollektief Talier de Montevideo uit
1972.
De film verhaalt, in grotendeels do-
kumentaire vorm, in drie delen dat in
Zuid-Amerika geen uitweg meer moge
lijk is zonder de vernietiging van het
kapitalisme en de konfrontatie met het
imperialisme. De Cubaanse revolutie
heeft de weg gewezen. Dat is de kon-
klusie van het kollektief Taller de Mon
tevideo, na gekonstateerd te hebben
dat de vreedzame reformisten neder
laag op nederlaag hebben geleden om
dat ze hun historische taak niet op een
radikale manier hebben kunnen volb
rengen. De reformisten zijn gekapitu-
leerd voor het imperialisme en de natio
nale oligarchieën en dit heeft ertoe ge
leid dat in de huidige imperialistiese pe
riode geweld, marteling en moord mid
delen om te regeren zijn geworden. De
Boliviaanse mijnwerkers waren in 1952
nog zo machtig dat ze de invloed van de
regerende families nog tegen konden
gaan en een schijnmacht konden op
bouwen met eigen wapens, een eigen
radiostation en vakverenigingen
Het eerste deel van de film vertelt hoe
deze mijnwerkers dertien jaar later bij
een konfrontatie met de machthebbers
weg worden geveegd Eerst worden ze
15
uitgelokt wanneer in mei 1965 plotse
ling enkele oude leiders van de vak
vereniging worden gearresteerd. Er
breekt een staking uit waaraan weldra
alle 26.000 mijnwerkers uit de bergstre
ken deelnemen. De toevoer van tin
staat stil Maar weldra heeft het Boli
viaanse leger, gesteund door enkele
Amerikaanse elitekorpsen de stakers
geïsoleerd en wanneer deze na twee
weken in grote voedselnood zijn ge
raakt, wordt een grootscheepse aanval
ingezet, waarbij er wel voor wordt ge
zorgd dat alleen de woonhuizen worden
vernield en niet de mijnen. Het tweede
deel toont met stukken uit archieffilms
weekbladen en foto's twee vormen om
tegen de onderdrukking en uitbuiting
verzet te plegen: meer binnen de ge
vestigde orde door akties tijdens de
verkiezingen en door gewapende
guerrilla. In het eerste geval: bij een
toespraak door een leidende socialist
blijken de luisteraars al snel verveeld
door zijn abstracte gepraat.
In het derde deel worden verschillen
de fragmenten van gewapende
guerrilla's getoond. Scenes rond de
Braziliaan Marighela en zijn dood, rond
Camillo Torres en zijn dood in Colum
bia, de begrafenis van de eerste stu
dent in Uruguay die door politiekogels
werd gedood en vele andere scenes uit
de strijd tegen het imperialisme in de
Zuidamerikaanse landen.
HET UUR VAN DE OP
STAND
Op woensdag 16 januari tenslotte
wordt een speciale Argentinie-avond
gehouden. Verschillende Argentijnen,
die in Amersfoort wonen, willen op die
avond trachten om tot een Solidariteits-
komité Argentinië te komen. Solidariteit
van Nederland met het Argentijnse
volk. Het is ondanks vele taalproblemen
gelukt om voor die avond een bijzonder
gevarieerd programma te brengen. Be
halve de film „Het uur van de opstand"
zal er een spreker zijn en zullen ver
schillende stands volledige informatie
kunnen bieden aan de belangstellen
den Er zullen Argentijnse gebruiks
goederen en kleding ten toon worden
gesteld. De organisatoren hopen, dat
de opkomst groot zal zijn' U komt toch
ook?
AGENDA
Xala" wordt in het Filmhuis vertoond
op zaterdag 12 januari (om 20 15 uur en
23 00 uur), zondag 13 januari (20.15
uur).
„Het zaad van de ochtendstond" is
te zien op maandagavond 20.15 uur.
„De Ambassadeurs" wordt ver
toond op dinsdag 15 januari 20.15 uur.
„Het uur van de opstand" tenslotte
op de Argentinie-avond, woensdag 16
januari aanvang 19.30 uur
filmagenda
Filmagenda voor Amersfoort van
donderdag 10 januari t/m woensdag
16 januari 1980.
Grand 1: tel. 038-14632
„The Love Bug" Dagelijks: 13.45 en
18 45uur. Za., zo. enwo. 13.45.16.15,
18 45 uur (a.l.)
Grand 2
..Apocalypse Now" Dagelijks: 13.45-
21 00 uur Zondag: 13 45-17.30-21.00
uur. (16 jaar)
Grand 3
,,'n Moordbandiet" (Flic ou voyou). Da
gelijks 13 30-18 30-21 15 uur Zon
dag 13.30-16.00-18.30-21 15 uur.
(16 jaar)
Grand 4
„Rabbi Abraham in het wilde westen"
Dagelijks: 13 30-18 30-21.30 uur.
Zondag: 13.30-16 00-18.30-21.30
uur. (12 jaar)
Grand 5
„I never promised you a rose garden".
Dagelijks: 13.45-18.45-21.30 uur
Zondag: 13.45-16.15-18 45-21.30
uur. (16 |aar)
Cinema 1: tel. 033-18900
„De vier vuisten op safari". Dagelijks:
13.45-18 45-21.30 uur Zondag:
13 45-16 15-18 45-21.30 uur (a.l.)
Cinema 2
„Mannen van staal" Dagelijks: 13.30-
18 30-21.15 uur. Zondag: 13.30-
16 00-18.30-21.15 uur. (a.l.)
Euro: tel. 033—33655
„Het geheim van Bear Island" Dage
lijks: 13.45-18 45-21.15 uur. Zondag:
13.45-16.15-18.45-21.15 uur (12
jaar)
Zaterdag en Woensdag 18.45-21.15
Euro kindervoorstellingen
„Panda's avontuur" (ondertiteld). Za-
terdaa en woensdag: 13 45 uur. (a.l
Duo 1: tel. 033-16572.
„Het dagboek van een 17 jarige" Da
gelijks: 14 15—19.15—21 30 uur Zon
dag. 14 15—19.15—21.30 uur. Zondag
14.15-16.30-19.15-21.30 uur (18
laar)
Duo 2
„The Good, the bad, and te ugly" Da
gelijks: 14 00 en 20 00 uur (12 jaar)
Duo nachtvoorstellingen
Duo 1
„De verkrachting van Lynn Carter"
Vrijdag- en zaterdagavond 24 00 uur
(18 jaar)
Duo 2
„Opdracht voor vijf veroordeelden".
Vri|dag- en zaterdagavond: 23.45 uur
(16 jaar).
