I
Amusante tijdreis in
de SF-suspence: „Time after time"
f/im
[BERM
Kredietkaarten als consumptie-wapen
H.G. WELLS IN ONZE MODERNE „UTOPIE"
DOOR BERT VOS
WOLLIGE WERELD
NDER
DE
DONDERDAG 31 JANUAR11980
kijk op de film
11
AMERSFOORT - Behalve twee nieuwe films in het Duo
duo en in de nachtvoorstellingen van deze twee theaters,
is er voor de filmliefhebbers deze week één nieuwe film,
die alleszins de moeite van het bekijken waard is. Dat is
„Time after time" van regisseur Nicolas Meyer met Mal
colm McDowell als de schrijver H. G. Wells, David Warner
als Jack the Ripper en Mary Steenburgen als Amy Rob-
bins. Hoewel verschillende kansen bleven liggen, is re
gisseur Meyer er toch in geslaagd om van het gegeven -
Wells reist met zijn eigen tijdmachine naar 1979 - een niet
alleen amusante, maar ook erg spannende film te maken.
Anders dan anders.
Voor het overige verandert er weinig. In Grand 1 blijven
,,The love bug" (matinee) en „Apocalypse Now" (avondvoor
stellingen). Grand 2 biedt de uitstekende jeugdbende-film
„Quadrophenia" met o.m. muziek van The Who, in Grand 3
kan men kijken naar de uitbraak van Clint Eastwood in „Es
cape from Alcatraz", Grand 4 laat Jean-Paul Belmondo als ,,'n
Moordbandiet" zien (Flic ou voyou) en Grand 5 gaat de twee
de week in met „Une histoire simple" (Een eenvoudig ver
haal).
„Airport '80 - The Concorde", zoals bekend een ram
penfilm, doet het goed in Cinema 1waar de film nog een
week blijft, terwijl in Cinema 2: „Time after Time" voor het
eerst gaat draaien. „De vier vuisten op safari" zijn afge
zakt naar Euro en dat werd tijd. In de matineevoorstellin
gen van Euro op zaterdag- en woensdagmiddag „Dik
Trom en zijn Dorpsgenoten".
In Duo 1 breekt de zomer reeds aan met „Een lange hete
zomerorgie" (in Griekenland), met in de nachtvoorstellin
gen een reprise van „Pluk mij", terwijl Duo 2 ruim baan
geeft aan „Bruce Lee in Nieuw Guinea" en „Shaft's grote
opdracht" in de nachtvoorstellingen.
TIME AFTER TIME
Zoals gezegd: „Time after time" is
een amusante film. En dat niet alleen,
want door het goed gedoseerde
thriller-effekt, zou je deze film kun-
We leven in een wereld vol
schapen. Vol met grote, zachte,
wollige schapen, die blatend onze
toch zo uiterst geruststellende
wereld vol alleswetende com
puters bedreigen. We worden - of
we het willen of niet - overspoeld
met wol. Groene wol, rode wol,
blauwe wol, zwarte wol, witte wol,
gele wol en zo kan ik nog óren
doorgaan. We leven niet langer in
die zeldzaam opwindende wereld
van Peter Stuyvesant, maar in de
warme, beschuttende, kriebelen
de, gekmakende wereld van de
wol, compleet met het toch al zo
befaamde wolmerk. Wol. Ik heb
het niet gewold, ehgewild,
maar ik kom er niet onderuit. De
wol heeft mijn leven in haar warme
greep gekregen. Ik word er 's
nachts van wakker, badend in
mijn zweet, lekker onder wollen
dekens, nadat ik gedroomd heb
van al die tienduizenden schapen,
die vrolijk blatend (mekkeren?) mi/
bedolven onder nog méér wol. Ik
werd als een wolbolletje in de wol-'
lige wereld die de mijne is gewor
den.
Het kwam eigenlijk tijdens het
weekeinde ineens over me. Met
geheel andere plannen en nog vol
niet in te houden enthousiasme
begaf ik mij mèt mijn komplete ge
zin op weg naar Utrecht Vakan
tiebeurs, Kreatieve beurs en Kar-
wei-beurs Op karwei zogezegd
We hadden eigenlijk niet zoveel
plannen, wilden alleen maar
eventjes kijken op enkele vakan
tieplekjes om wat folders mee te
nemen (bespaart je heel wat ge
schrijf en veel postzegels) en voor
de rest zouden we wel zien
En dat was het nou net. We
neöoen niets anders gezien dan
wol. Goed, de vakantiebeurs was
gelijk één van de luxe zandbakken
aan de Franse zuidkust, als het
pierepotje van de visser en je
moest konstant brutaal wringend
optreden wilde je een foldertje
veroveren, maar we kregen onze
plastic zakken best vol.
De grootste ramp die over ons
kwam was de Kreatieve Beurs.
Tjee, mensenlief! Ik heb de schrik
nóg in de benen Als we de
kreatieve beurs moeten geloven
breit héél Nederland Zo ver het
oog reikte: wol, wol, wol.
En daar tussenin de piepkleine
tot manshoge spinnewielen, ver
leidelijk tussen de strengen en
bolletjes wol geklemd als spinnen
in een kleurrijk web, klaar om toe
te happen Je kon door al die bos
sen wol de gewone dingen des
levens niet meer ontwarren, zoals
ze dat vroeger zo prachtig wisten
te zeggen.
Het enige lichtpuntje was de
encyclopie-verkoper, die ons met
een mysterieuze stem zijn stand
binnenlokte en ons met de ver
leidelijkheden van het genereuze
afbetalings-systeem tot over
moedige daden probeerde over te
halen. Maar wij weerstonden zijn
schier onweerstaanbare verlok
kingen en worstelden verder, om
dat al spoedig bleek, dat er geen
kop koffie aan vast zat. Verder, de
wollige wereld in om tenslotte, met
een héél diepe zucht van opluch
ting, terecht te komen in de al even
verblindende wereld van Hoog
Catharijne. De wereld van nu.
Ontdaan van alle wol. Déar voel
den we ons thuis. Tussen het blin
kende, wolvrije beton, de stalen
spanten en de patat-happende
treinreizigers, op weg naar ner
gens.
Vannacht toch weer lelijk ge
droomd. Toen ik vanmorgen wat
wilde zeggen, blaatte ik. Kreatief,
dat wel, maar tochHet wordt
de hoogste tijd, dat ik een bezoek
aan mijn psychoanalist breng. Ik
ben mijn eigen ik kwijt. Bèéehhh!
Ik kijk naar buiten en zie alleen
maar witte wol. Zou een psychoa
nalyse me nog kunnen redden?
V.
Mary Steenbergen, een „coming star", als Mary Robins en Malcolm McDo
well als H. G. Wells in „Time after time" van regisseur Nicholas Meyer.
nen omschrijven als een SF-sus
pence, met overigens betrekkelijk
weinig science fiction-elementen.
De Engelse filmpionier Robert Paul
werd geïnspireerd door H. G. Wells
..The time machine" (uit 1895) om een
filmvoorstelling te presenteren als een
denkbeeldige reis door de tijd en er is
ook wel eens gedacht, dat Wells door
film werd geïnspireerd bij het scheppen
van zijn tijdmachine. George Pal zette
in 1960 zijn fantasie in beweging om
„The Time Machine" te filmen, een reis
van 1899 (via 1917, 1940. 1966) naar
het jaar 802701In „Time after time"
gaat het minder ver, slechts tot 5 no
vember 1979.
Nicolas Meijer schreef het scenario
naar een verhaal van Kearl Alexander
en Steve Hayes, waarin de beroemde
schrijver Herbert G Wells noodge
dwongen gebruikt moet maken van zijn
eigen, nog niet geperfektioneerde tijd
machine om in 1979 de met dezelfde
tijdmachine ontsnapte massa-moorde
naar Jack the Ripper te vinden, voordat
deze nieuwe moorden begaat Wells,
die meerdere malen heeft verkondigd,
dat in de toekomst ongetwijfeld goede
hoop ligt voor een echt Utopia zonder
oorlog, zonder angst met volledige
rechtvaardigheid voor iedereen, komt in
het San Francisco van 1979 tot een
verbijsterende ontdekking, da» meer
dan tachtig jaar later zijn Utopia nog ver
te zoeken is. Jack the Ripper is daar
bijzonder tevreden over als hij vaststelt,
dat „hij in deze wereld volkomen op zijn
plaats is Hier kan ik me uitleven
Wells is niet alleen teleurgesteld in de
toekomst, maar aan de andere kant ook
verbijsterd en soms verrukt over alles,
wat de toekomst heeft opgeleverd aan
nieuwe normen, nieuwe produkten en
nieuwe cultuurvormen Of zoals hij
zegt, wanneer hij waarderend op een
plastic tafel klopt: „dat is een prima
soort hout, dat heb ik nog niet eerder
gezien."
Met medewerking van de bank
bediende Amy Robbins. die verliefd op
hem wordt zonder te weten wie Well's
is, weet de schrijver zich echter uitste
kend te handhaven in deze voor hem
vreemde wereld vol bizarre, opmer
kelijke zaken, die hem beurtelings ver
bijsteren of tevreden stellen.
De achtervolging naar Jack the Rip
per wordt ingezet en het gevolg is. dat
de nieuwe vriendin van Wells zelf het
slachtoffer dreigt te worden. Natuurlijk
slaagt Wells met zijn vriendin er in om
alles op z'n pootjes terecht te laten ko
men en ze keren tenslotte via de tijd
machine. die op een expositie ter ere
van de beroemde schrijver H G Wells,
staat opgesteld, terug naar het jaar
1899. En zoals onze geschiedenis ver
meldt. Amy Robbins stierf in 1927
Regisseur Meijer is er in geslaagd om
van dit gegeven een niet alleen amu
sante, maar ook spannende film te ma
ken. Als zodanig is „Time after time"
geslaagd te noemen, goed voor bijna
twee uur prima entertainment Aan de
andere kant kunnen we konstateren,
dat Meijer veel méér uit dit onderwerp
had kunnen halen Hij maakte helaas te
weinig gebruik van de mogelijkheden,
die het gegeven hem bood: de totale
onbekendheid van Wells met de wereld
van 1979 en de opvallende kontrasten
tussen het Victoriaanse tijdperk van
1979 en de opvallende kontrasten tus
sen het Victoriaanse tijdperk waarvan
hij zelf deel uitmaakte en de moderne
tijd, vol met normen die iedere Vic-
toriaan met afschuw zou hebben ver
vuld. ondanks het feit, dat Wells in zijn
leven zijn tijd ver vooruit was en zelfs al
droomde van een grotere gelijkheid
tussen man en vrouw
Tijdreizen behoort tot de verwor
venheden van de science fiction, die
met een geruststellende regelmaat
nieuwe vindingen oprispt die het rei
zen in de tijd vergemakkelijken. H. G.
Wells was één der eerste roman
schrijvers, die deze „vinding" voor
een boek gebruikte. Het boek „De
tijdmachine" werd meerdere malen
verfilmd. Nicholas Meijer is er echter
in geslaagd om een originele variatie
te bedenken, die aanspreekt. Juist
omdat vanuit het Victoriaanse tijd
perk naar onze eigen wereld wordt
gereisd. Het resultaat is dan ook, dat
je - door de ogen van Wells kijkend -
opeens de wereld anno 1979 geheel
anders gaat bezien en dat is op zich
zelf erg verfrissend. Warm aanbe
volen.
(Cinema 2, eerste week, 12 jaar, 112
minuten).
LES APRENTIS SORCIERS
In het weekprogramma van het
Een genie wordt in het vermeende Utopia door enkele politie-agenten in de
tang genomen. H. G. Wells in „Time after time", een voortreffelijke rol van
Malcolm McDowell.
Filmhuis kan men vanaf zaterdag kij
ken naar de Franse film „Les App-
rentis Sorciers" (De tovenaarsleer
lingen) van regisseur Edgardo Co-
zarinsky. De hoofdrollen van deze in
1976 gemaakte film worden vertolkt
door Zouzou, Peter Chatel, Marie-
France Pisier en Dennis Hopper.
Les apprentis sorciers is een thriller
over Latijns-amerikaanse vluchtelingen
in een spookstad, genaamd Parijs en
een comedie over de wijze waarop kun
stenaars hun revolutie beleven, meer
op het toneel, dan op de barricaden
De centrale figuur is Clara, een Fran
se vrouw die tijdens de regering var
Allende in Chili woonde. Met haar ge
vluchte vrienden stort ze zich in eer
avontuur dat haar bedwelmt en met zich
mee sleept. Vier mannen spelen in haar
leven een belangrijke rol Alex, haar
man, die zich enkel druk maakt om zijn
carrière als filmer. Antonio, vijf jaar ge
leden een romantische tiener en nu een
leuk uitziende terrorist. Pancho, die een
dubbelzinnige houding aanneemt te
genover het gewapende ondergrondse
verzet en in de salon van Madame Um
laut, waar CIA en KGB-agenten cham
pagne drinken en foto's uitwisselen; en
tenslotte Phil, haar legendarische
rechtse minnaar, die in een onver
wachte rol uit haar verleden opduikt.
Parijs is zowel het slagveld als de ach
tergrond, stad van herinneringen aan
en monumenten van de Revolutie en
het Verzet. „Dantons dood", het stuk
van Georg Büchner met naast Danton
de personen van Robespierre en Saint-
Just speelt in de film een centrale rol.
De rode draad die door de film loopt is
een diplomatenkoffertje, een doos van
Pandorra, vol met paspoorten van ver
moorde politieke gevangen, de kost
bare handel voor een nieuwe en ge
heime markt.
(Filmhuis, zaterdag tot en met dinsdag,
20.15 uur)
FRANSE FILM
Overigens staat de maand februari
voor het Filmhuis deels in het teken van
de Franse film Zo kan men zaterdag
avond a s. in de nachtvoorstelling kijken
(vanaf 23 uur) naar twee films van
Malcolm McDowell als H. G. Wells in
„Time after time".
Jean-Luc Godard. „Tout les garcons
en „Alphaville".
Van Godard in de volgende nacht
voorstellingen zijn in februari nog te
verwachten „Charlotte" (zaterdag 9
februari) en ..Vladimir et Rosa" (zater
dag 16 februari)
DUITSE FILM
In de normale voorstellingen van het
Filmhuis worden Duitse films gepre
senteerd. Dat is in de week van 9 tot en
met 12 februari „Aus der Ferne sehe ich
dieses Land van 16 tot en met 19
februari „Die verrohung der Franz
Blum" en van 23 tot en met 26 februari
„De angst van de doelman voor de
strafschop"
filmagenda
AMERSFOORT - Filmagenda voor
Amersfoort van donderdag 31 januari t/m
woensdag 6 februari 1980
Grand 1 - tel. 033-14632.
THE LOVE BUG. alle leeftijden, zaterdag
zondag en woensdag 13 30 uur
APOCALYPSE NOW, 16 jaar, dagelijks
13.30, 20 15 uur. zaterdag en woensdag
20 15 uur; zondag 15 30, 20 15 uur
Grand 2
QUADROPHENIA. 12 jaar. dagelijks 13.45,
18 45. 21.30 uur. zondag 13 45. 16 15,
18 45, 21 30 uur
Grand 3
ESCAPE FROM ALCATRAZ. 16 jaar. dage
lijks 13 30. 18.30, 21 15 uur; zondag 13 30,
16 00, 18 30. 21 15 uur
Grand 4
'n MOORDBANDIET, 12 jaar. dagelijks
13.45, 18 45, 21 30 uur; zondag 13 45,
16.15. 18 45, 21 30 uur
Grand 5
UNE HISTOIRE SIMPLE. 16 jaar, dagelijks
13.45, 18.45, 21 30 uur, zondag 13.45,
16 15. 18 45, 21 30 uur
Cinema 1 - tel. 033-18900.
AIRPORT '80-THE CONCORDE. 12 jaar.
dagelijks 13 45. 18 45. 21 30 uur; zondag
13 45. 16.15. 18 45. 21 30 uur
Cinema 2
TIME AFTER TIME. 12 jaar. dagelijks 13.30.
18 30, 21.15 uur; zondag 13.30, 16 00,
18.30, 21 15 uur
Euro - tel. 033-33655.
VIER VUISTEN OP SAFARI, alle leeftijden,
dagelijks 13 45, 18 45. 21 15 uur. zondag
13 45,16.15 18 45, 21 15 uur; zaterdag en
woensdag 18 45. 21.15 uur
KINDERVOORSTELLINGEN
Euro - tel. 33655
DIK TROM EN ZIJN DORPSGENOTEN.
ALLE LEEFTIJDEN Nederlands gespro
ken Zaterdag en woensdag 13 45 uur
Duo 1 - tel. 033-16572.
EEN LANGE HETE ZOMERORGIE, 18 jaar.
dagelijks 14.15, 19 15, 21.30 uur; zondag
14.15, 16 30, 19.15. 21.30 uur
Duo 2
BRUCE LEE IN NIEUW-GUINEA. 12 jaar.
dagelijks 14 00, 19 00, 21 15 uur; zondag
14 00, 16.15, 19 00, 21 15 uur.
NACHTVOORSTELLINGEN
Duo 1
PLUK MIJ. 18 jaar. vnjdag- en zaterdag
avond 24.00 uur
Duo 2
SHAFTS GROTE OPDRACHT, 16 jaar.
vrijdag- en zaterdagavond 23.45 uur
NIEMAND zal kunnen ontkennen dat wij ons in 1980 behoorlijk zullen
moeten beperken in onze drang tot welvaartsverbetering. De aangekon
digde matiging zal er nu werkelijk moeten komen. Het gaat er alleen
maar om in welke richting onze guldens minder besteed zullen worden
en welke consumptiecategorieën er zonder kleerscheuren zullen af
komen. Dat beseffen handel en bedrijfsleven ook zij zullen de ver
bruikers door middel van voorlichting en reclame zodanig trachten te
beinvloeden dat de schade voor elk van hen zoveel mogelijk beperkt
blijft. Theoretisch is het mogelijk dat wij evenveel blijven consumeren en
dat onze besparingen alleen afnemen. Praktisch komt daar niets van
terecht. In de eerste plaats omdat er een aantal consumenten is dat
achteraf spaart, dus met geleend geld werkt. Vervolgens omdat in
minder goede tijden de drang om een appeltje voor de dorst te
bewaren toeneemt en tenslotte omdat ook de geldbedrijven, die leven
van de besparingen op inkomens, zich evenmin onbetuigd zullen laten
in hun aanmoedigingen aan het publiek om van hun spaardiensten
gebruikt te maken. De strijd om de guldensstroom van inkomen langs
bepaalde banen te leiden zal dus in de meest hevige vorm voortgaan.
JUIST met het doel om in die geldweg
van salaris beuren tot uitgeven een
belangrijker rol spelen, zullen de ban
ken in 1980 een nieuw wapen in de
strijd te werpen in de vorm van de
kredietkaart Het is bepaald geen
nieuw idee maar kopen via een
credit-cart is reeds lang ingeburgerd,
zij het in andere landen meer dan bij
ons. Bij een credit-caid koopt men
zonder geld op vertoon van een
krediet- of betaalkaart Die kaart
ontvangt men van een organisatie, die
zich belast met de betaling van
schulden van de kaarthouder nadat
deze gezorgd heeft dat die organisatie
over een rekening beschikt met vol
doende saldo. Men koopt dus niet op
krediet maar ten laste van een eigen
rekening. Voordat men een credit
card in handen krijgt moet men de
uitgever ervan zijn kredietwaardigheid
aantonen door middel het regelmatig
overboeken van zijn salaris of door
middel van een bezit aan effecten of
onroerend goed. Men moet dus kre
dietwaardig zijn. Bovendien moet
men nog een inschrijfgeld betalen in
een vaste jaarlijkse contributie dan wel
een kleine opslag boven de betaling.
GROTE POPULARITEIT
BEHALVE de blauwe giro-betaalkaar
ten kenden wij al de kaarten van de
Diners-culb en van American Express.
De grootbanken verstrekten tot heden
die diensten niet. Via het overnemen
van Eurocard Nederland en het deel
nemen in het kapitaal van Eurocard
International zal men in de toekomst
in een groot aantal landen over de
gehele wereld betalingen kunnen
doen door alleen een handtekening te
plaatsen, waarvoor men pas de re
kening in Nederland gepresenteerd
krijgt. De banken verdienen niet alleen
aan de kaarthouder maar ook nog aan
de aangesloten bedrijven, die een
gering promillage van hun omzet of
feren voor de dienstverlening. De
girodienst schiep tot heden wel de
gelegenheid om met een blauwe kaart
in het buitenland een bedrag bij het
postkantoor te innen maar men kan
met die kaarten over de grenzen niet
betalen Er zijn ook landen die aan de
inwisselbaarheid van girokaarten niet
meedoen omdat de postdienst daar
anders functioneert, bijvoorbeeld de
V.S. en Australië
Kredietkaarten winnen aan populari
teit naarmate men er in meer landen
mee kan betalen en wanneer er steeds
meer bedrijven aan meewerken. Dat
lijkt nu te gaan gebeuren wanneer alle
grootbanken er achter gaan staan De
banken kunnen van het crediet-card-
systeem groot voordeel genieten. Zij
behoeven aan een massa klanten dan
geen of veel minder munten en bank
papier uit te betalen. Dat werkt niet
alleen arbeidsbesparend maar leidt
ook tot het maken van minder fouten
bij de uitbetaling. Via het lidmaat
schap en de provisie van de leve
ranciers krijgen zij een betaling voor
hun administratieve dienstverlening.
Voorts is het een machtig middel ten
behoeve van de klantenbinding. Grote
winsten kunnen zij boeken wanneer zij
met voldoende zekerheidsstelling van
de klant deze gelegenheid bieden tot
een zeker bedrag rood te gaan staan.
De weg naar het consumptief krediet
wordt dus verder geëffend en wat is
gemakkelijker om de bestedingen te
bevorderen? Wanneer de klant een
veelvuldig gebruik maakt van zijn
credit-card krijgt de bank ook nog een
prachtig inzicht in het uitgavenpa-
troon van de consumptieve relaties.
En dat biedt een goed uitgangspunl
voor andere en eventueel verdergaan
de vormen van kredietverlening.
GEZONDE VOORLICHTING
CONSUMENTEN met een credit-card
hebben wel degelijk voordeel van hun
betaalkaart. Zij kunnen overal naar toe
en betalingen doen zonder geld bij
zich te hebben. Dat bespaart hen
wachttijden voor de loketten van
banken en zij hoeven niet uit te
mikken over hoeveel vreemd geld zij
dienen te beschikken. Bij een snel
groeiend internationaal toerisme
schept dat grote mogelijkheden. De
kredietkaarten-bezitter krijgt voorts
van zijn bank een goed overzicht van
zijn buitenshuis en eventueel buiten
het eigen land gedane uitgaven. Met
kasgeld moet men daar zelf een boek
houding voor bijhouden. Het beste
den van geld wordt erdoor versoepeld
en daar zit ook het gevaar in van over-
besteding. Bij het uitbreiden van de
betalingsfaciliteiten zullen wij de con
trole op ons uitgavenpatroon zelf
meer moeten verscherpen. Afspraken
tussen de banken onderling en tussen
de bankwereld en de overheid zullen
ervoor moeten waken dat zij in de
tachtiger jaren niet al te zeer door de
overbesteding worden bedreigd. Een
gezonde voorlichting kan daarvoor
een machtig wapen zijn in het belang
van een goede financiering van de
particuliere huishouding. Voorshands
hangt het succes van de credit-cards
af van het aantal bedrijven dat aan het
systeem meedoet Anderzijds kunnen
kredietkaarten er bij helpen dat het
geld blijft rollen. In tijden van recessie
is dat niet onbelangrijk om in een
stagnerende markteconomie voldoen
de vaart te houden om daarmee de
werkgelegenheid te dienen.
