„Kramer versus Kramer",
schitterende scènes uit een huwelijk.
.SPETTERS" - GOEDKOOP EFFEKTBEJAG IN VAKKUNDIGE FILM
„One flew over the Cuckoo's nest"
bestseller opnieuw in roulatie
DONDERDAG 6 MAART 1980
kijk op de film
vlot (zeg grof) taalgebruik, veel
mooie jonge meiden en vlotte binken
en zorg ervoor, dat we een verhaal
krijgen, waarbij we ook voldoende
sponsors kunnen inschakelen." Als
dat de opdracht is geweest aan scé
narioschrijver Gerard Soeteman
voor de film „Spetters", dan heeft
Gerard uitstekend aan zijn opdracht
voldaan, want al die ingrediënten
zitten er in. Misschien had Honda al
bij voorbaat belangstelling getoond
en kreeg Gerard de boodschap mee
dat het ook nog allemaal rond mo
torcrossen moest gaan. Sony en
Heineken waren In ieder geval later
ook present. Dat de film zo n vier
miljoen gulden heeft gekost doet dan
verder eigenlijk niets meer ter zake,
want het resultaat is wellicht exact
wat Paul Verhoeven en Joop van der
Ende voor ogen hadden. Een vlotte
film, gericht op de massa, vooral de
jonge massa. Een film, waar het bijna
niet mis mee kan gaan. Alleen de
drugs ontbreken gelukkig.
Het tamelijk magere verhaal waaraan
..Spetters' is opgehangen draait om
drie vrienden. Hans (Maarten Spanjer).
Eef (Toon Agterberg) en Rien (Hans
van Tongeren) Deze drie knapen zijn
gek op motorcrossen, waarbij Rien zelf
hoge ogen begint te gooien als veelbe
lovende nieuweling. Hun idool is mo
torcross-kampioen Witkamp (Rutger
Hauer), die ze tijdens zijn wedstrijden
blijven volgen. Maja (Marianne Boyer)
is de vaste vriendin van Rien, terwijl de
andere twee knapen regelmatig op de
versiertoer gaan om ook aan hun gerief
te kunnen komen. Al in het begin van
het verhaal komt Fietje er nog bij (een
voortreffelijke rol van Renee Souten-
dijk), die met haar patat-kraam de cros
s-wedstrijden afrijdt om haar kroketten
en patat te slijten. Een nogal dubieuze
TV-verslaggever van Studio Sport
(Jeroen Krabbé) heeft een regelmatige
schnabbel bij motoren-fabriek Honda
en weet daardoor ook nog wel wat te
versieren voor Rien, die graag prof wil
worden Fietje is het meisje, dat
zoekende is en voorlopig a'leen maar
winst wil zien bij haar transacties Maja
is gevoeliger en houdt echt van Rien.
terwijl Fietje op het eerste gezicht wat
oppervlakkiger van aard is Eef is de
zoon van een zeer godsdienstig kwe
ker, die hem regelmatig afranselt voor
zijn zonden, Rien is de zoon van een
opgewekte café-houder en Hans de
al even goedkope, platvloerse benade-
rinq
Overigens hebben de jongelui in de
film overduidelijk bewezen uitstekend
en ongedwongen te kunnen acteren.
Hun spontaniteit steekt nogal af tegen
de geroutineerden Rutger Hauer en
Jeroen Krabbé Met name Renée
Soutendijk en Hans van Tongeren
brachten door hun spel nét iets meer
diepgang, zij het met onopzettelijke
vlagen Maarten Spanjer is de komiek
van het spel. Hij zou in een echte kome
die wellicht hoge ogen gooien De mu
ziek van Kayak - soms oorverdovend
boven het geronk der motoren uit - zal
wel funktioneel zijn voor „Spetters",
hoewel het ook best iets rustiger had
gekund.
Konklusie: „Spetters" is een vak
kundig gemaakte film, op een nogal
genant-demagogische wijze gericht
op de jongeren van vandaag zonder
goed verhaal, zonder diepgang. Met
humor, tragiek, geweld en sex. Maar
vlees noch vis.
(Grand 3, 2e week. 16 jaar)
ONE FLEW OVER THE
CUCKOO S NEST
Bijna vier jaar na de Nederlandse
première terug in de bioscopen:
„One flew over the cuckoo's nest",
de met vijf Oscars bekroonde film
van regisseur Milos Forman. In 1976
was „Cuckoo's Nest" één van de
meest bejubelde films, niet in de
laatste plaats door het schitterende
spel van Jack Nicholson als
McMarphy en Louise Fletcher als
zuster Ratched. Voor hen, die de film
toen misten, zal „Cuckoo's Nest"
een welkom weerzien zijn.
Zoals bekend draait het allemaal om
een psychiatrische inrichting, waar
McMurphy terecht komt. omdat hij in
een verbeteringsgesticht simuleert
psychisch gestoord te zijn om aan dat
straffe regiem te kunnen ontkomen.
McMurphy beschouwt het aanvankelijk
nog als een goeie grap. dat hij iedereen
er zo uitstekend tussen heeft genomen,
maar hij begint zich daadwerkelijk met
zijn mede-gestoorden te bemoeien, als
hij tot de ontdekkinq komt. dat het sys-
vervolg op pagina 13
Scène uit ..Spetters'"
zoon van een aannemer, die zelf mon
teur en pompbediende is. Voilé, uitste
kende uitgangspunten voor een boei
ende film. Dat zou het ook geworden
zijn, indien Verhoeven met zijn onmis
kenbare vakmanschap zijn aanvanke
lijk in enkele filmbeelden knap neerge
zette karaktertekeningen van de hoofd
figuren in de rest van de film verder zou
hebben uitgediept. Helaas, het scena
rio van Soeteman bood daarvoor wel
licht te weinig aanknopingspunten,
want het is bij een oppervlakkige film
gebleven
Dat kon ook eigenlijk moeilijk anders
als je bij voorbaat zoveel aspekten van
de samenleving in een paar uur film wilt
verwerken. Dan wordt het erg moeilijk
om ook maar iets verder uit te diepen.
Het gevolg daarvan is, dat in de meeste
gevallen de toeschouwers zich niet
zullen identificeren met één der hoofd
personen, of het zou met Rien kunnen
zijn, die zo ongelukkig terecht komt.
Mochten ouderen naar „Spetters''
gaan kijken met de bedoeling iets meer
te weten te komen over de drijfveren
van onze hedendaagse jeugd, die zul
len wellicht gesterkt worden in hun
aanwezige vooroordelen De jeugd van
vandaag is grof in taalgebruik en om
gang, heeft weinig beschaving, heeft
alleen maar belangstelling voor sex,
beschouwen hun ouders als noodzake
lijk kwaad en verder basta! De oudere
generatie zal daar niet veel wijzer van
worden, ook al moet ik toegeven, dat
het vooral jonge publiek tijdens de
voorstelling van „Spetters" die ik bij
woonde. hard huh best deden om
Soeteman. Verhoeven en consorten
gelijk te geven, maar het is niet dé jeugd
van vandaag
Regisseur Paul Verhoeven is een
vakman, die met bijna Amerikaanse
kwaliteits-maatstaven kan filmen en dat
ook met „Spetters" opnieuw bewijst.
Technisch is er aan „Spetters" dan ook
weinig op te merken. Op enkele merk
waardige schoonheidsfoutjes na, zoals
dat hete patat-vet dat over de borst van
een Hells Angel wordt gegooid, zonder
dat er een dokter aan te pas komt (de
knaap loopt later weer vrolijk verder),
het door de storm zwiepende tentdak
van de evangelisatie-groep terwijl het
windstil is als we even later buiten
staan, maar een kniesoor, die daar op
let. Technisch gezien heeft Verhoeven
bijna het vakmanschap van een Roger
Corman, de koning van de exploitation-
movies Met een beter scenario en met
een ook wellicht beter eigen uitgangs
punt, kan daar zonder meer een uitste
kende film uitkomen. Met méér gevoel,
méér diepgang en daardoor geloof
waardiger. Zonder de nogal goedkope
effekten in taal- en beeldgebruik en de
filmagenda
Filmagenda voor Amersfoort van don
derdag 6 maart t/m woensdag 12 maart
1980
Grand, tel. 033-14632.
Grand 1
„10". Dagelijks: 13.45,19.00 en 21.45 uur.
Zondag: 13.45, 16.15,19 00 en 21.45 uur
Leeftijd 16 jaar.
Grand 2:
Die Blechtrommel. Dagelijks: 13.30 en
20.15 uur, Leeftijd 16 jaar.
Grand 3:
Spetters. Dagelijks: 13.30,18.30 en 21.15
uur Zondag: 13.00.15.45, 18.30 en 21.15
uur. Leeftijd 16 jaar.
Grand 4:
Vier vuisten op Safari. Dagelijks: 13.45,
18.45 en 21.30 uur. Zondag: 13.45,16.15,
18.45 en 21.30 uur. A.l.
Grand 5:
Manhattan. Dagelijks: 13.45, 18.45 en
21.30 uur. Zondag: 13.45, 16.15, 18.45 en
21.30 uur. A.l.
Cinema, tel. 033-18900
Cinema 1:
One flew over the cuckoo's nest. Dage
lijks: 13.30,18.30 en 21.30 uur. Leeftijd 16
j jaar.
Cinema 2:
The amityville horror. Dagelijks: 13.30,
18.30 en 21.15 uur. Zondag: 13.30,16.15,
18.45 en 21.45 uur. Leeftijd 16 jaar.
Euro, tel. 033-33655
Euro:
I Kramer versus Kramer. Dagelijks: 13.45,
18.45 en 21.15 uur. Zondag: 13.45, 16.15.
18.45 en 21.15 uur. Woensdag: 18.45 en
21.15 uur. Leeftijd 16 jaar.
Euro:
Popeye's super festival. Zaterdag en
woensdagmiddag: 13.45 uur. A.l.
I Duo, tel. 033-16572
Duo 1
Kom uit die broek... Dagelijks: 14.15,
19.15 en 21.30 uur. Zondag14.15,16.30,
19.15 en 21.30 uur. Leeftijd 18 jaar.
Duo 2:
Race naar de schroothoop. Dagelijks:
14.00, 19.00 en 21.15 uur. Zondag: 14.00,
16.15,19.00 en 21.15 uur. Leeftijd 12 jaar.
Duo nachtvoorstellingen
Duo 1
Perverse heerlijkheden. Vrijdag en zater
dagavond: 24.00 uur. Leeftijd 18 jaar.
Duo 2:
De laatset trein uit Katanga. Vrijdag en
zaterdagavond: 23.45 uur. Leeftijd 16
jaar.
IOOR BERT VOS
AMERSFOORT - Twee nieuwe films deze week, waarvan één een Neder-
ndse première. Dat is „Kramer versus Kramer" van regisseur Robert Be
ton met Dustin Hoffman, Meryl Streep en Justin Henry in de hoofdrollen. Nu
beladen met maar liefst negen nominaties voor een Oscar. En, terecht!
Voor hen, die toen de bestseller van Milos Forman hebben gemist, goed
euws. „One flew over the cuckoo's nest" met Jack Nicholson en Louise
etcher in twee formidabele hoofdrollen, is terug.
Verder in deze rubriek alsnog aandacht voor de Nederlandse film „Spet-
rs" van Paul Verhoeven.
Let u even op de gewijzigde aanvangstijden van Grand 3?
en zich ternauwernood kunnen hand
haven Mensen, die elk op hun eigen
wijze voordien in een soort droomwe
reld hebben geleefd zonder zich te
realiseren waar ze mee bezig waren.
Het moment van ontwaken, van het
ontdekken van die andere realiteit, is
ruw en vooral ook definitief.
Benton heeft daar geen loodzwaar
drama van gemaakt Integendeel Op
een evenwichtige wijze bouwt hij zijn
verhaal op, natuurgetrouw schildert hij
de eerste vertwijfelde pogingen van
Ted Kramer om zijn taak als „werkende
huisvrouwop zich te nemen. De eerste
aarzelende kennismaking met zijn
zoon, die hij voordien alleen aan de
ontbijttafel en 's avonds voor het naar
bed gaan had ontmoet, maar niet wer
kelijk kende Vol vertederende humor
door de onbeholpenheid, waarmee dat
alles plaatsvindt. Een groot deel van de
film draait om Ted en zijn zoon Billy Pas
in het laatste deel komt zijn ex-vrouw
terug en ondanks de langdurige afwe
zigheid van de vrouw slaagt Benton er
in om in korte tijd ook haar motiveringen
over te brengen op zijn publiek en de
sympathie, die je als toeechouwer had
voor Ted en zijn zoon. wordt daarna
gedeeld met Joanna
„Kramer versus Kramer" is een
indrukwekkende film over een
eigenlijk gewoongezin vol herken
bare situaties. Met al even indruk
wekkende vertolkingen van Dustin
Hoffman als Ted Kramer (die daar
mee revanche nam voor de twee
laatste films die een flop werden)
Meryl Streep als Joanna Kramer,
Justin Henry als de zesjarige Billy en
Jane Alexander als vriendin Mar-
gareth, die Ted in zijn moeilijke pe
rioden tracht te helpen.
Nog niet zo lang geleden debu
teerde Herman van Veen op een
soortgelijke thema met „Uit elkaar".
Met dit verschil, dat „Kramer versus
ramer" veel beter in elkaar zit en veel
genuanceerder het thema uitbouwt
en verdiept zonder vals sentiment.
Warm aanbevolen.
(Euro. ed première)
SPETTERS
Ik stel me het volgende voor. Pro
ducent Joop van der Ende en reis-
seur Paul Verhoeven zijn op een
avondje bij scenario-schrijver Ge
rard Soeteman op bezoek gegaan en
onder het genot van een pittige bor
rel kreeg Soeteman de volgende op
dracht: ..Gerard, wat jij nou eventjes
voor ons moet doen is een lekker
verhaal schrijven waarin de volgen
de zaken zitten: Hells Angels, gods
dienstwaanzin, Jesus People, reva
lidatie, gebedsgenezing, hetero-sex.
homo-sex. beroving, vandalisme,
verkrachting, stuntwerk, corruptie,
drama, humor, romantiek, hobby,
een tikkeltje disco, misschien een
tikkeltje racisme, maar niet teveel,
KRAMER VS KRAMER
„Kramer versus Kramer" kreeg in
s Verenigde Staten maar liefst ne-
sn Oscar-nominaties, waaronder
Ie voor de beste film, de beste ac-
ur (Dustin Hoffman), beste
rouwelijke bijrollen (Meryl Streep
n Jane Alexander), beste mannelij-
t bijrol (Justin Henry) en de beste
gie (Robert Benton). De definitieve
euze voor de Oscars zal op 14 april
s. worden gemaakt. Ook voor de
olden Globe Awards gooide „Kra-
ler versus Kramer" hoge ogen: be
te film, beste acteur, beste bijrol
voorrang hebben gekregen boven zijn
gezin Dustin Hoffman: „Zijn relatie met
zijn gezin is een abstraktie Hij zet hun
foto's op zijn bureau en dat is in feite de
kortste afstand tussen hem en zijn ge
zin."
Alleen gelaten met zijn zes jaar oude
zoon Billy, in feite een vreemdeling voor
hem. wordt Ted gedwongen om moeilij
ke keuzen te doen. Wat begint als ver
plichting, wordt echter een bron van
verbazing en plezier. Voor het eerst in
zijn leven beseft hij wat werkelijk waar
de voor hem heeft, wat werkelijk de
moeite waard is om voor te vechten
Zijn vrouw Joanna (Meryl Streep)
heeft haar gezin verlaten, om zichzelf
terug te vinden. Na een heel leven,
zoals ze zegt, „voor iemands dochter,
of vrouw of moeder" te hebben ge
speeld. Op haar manier is het verlaten
van haar gezin een teken van liefde,
want zij is van mening, dat haar gezin
beter af is zonder haar
Het duurt anderhalf jaar voordat
Joanna haar zelfvertrouwen heeft her
wonnen en haar schuldgevoelens opzij
bijzonder goedbetaalde job, waarin ze
haar eigenwaarde teruggevonden
heeft. Zij vindt, dat ze recht heeft op
haar zoon, maar Ted vecht terug „Zegt
de wet, dat een vrouw zonder meer een
betere opvoeder is omdat ze een vrouw
is?" vraagt hij op het moment dat de
zaak „Kramer versus Kramer" haar
hoogtepunt bereikt.
Regisseur Robert Benton, die zelf het
scenario schreef, gebaseerd op de ro
man van Avery Corman. is er in ge
slaagd om rond dit eigentijdse gegeven
een volkomen geloofwaardige en in
drukwekkende film op te bouwen Een
film, die een grote mate van herkenning
in zich heeft, met uitstekend uitgediepte
karakters. In „Kramer versus Kramer"
geeft Benton zowel de man als de
vrouw in het verhaal de eigen waarde
die hen toekomt Hij verkiest geen partij,
maar probeert in soms ontroerende
scènes zowel de motivering van Ted als
van Joanna op een genuanceerde wijze
over te brengen op zijn publiek. Dat is
hem op bijzonder knappe wijze gelukt,
want zowel Ted als Joanna weten
(Meryl Streep) en beste scenario
(Robert Benton). Zo'n film maakt
natuurlijk nieuwsgierig. Deze week
gaat „Kramer versus Kramer" In Ne
derlandse première en zal ook in
Amersfoort te zien zijn. Het is de
moeite waard om deze film te gaan
zien. De onderscheidingen zijn niet
voor niets gegeven.
„Kramer versus Kramer" is een
eigentijds verhaal over relaties, waar
den en keuzes. De hoofdrol wordt ge
speeld door Dustin Hoffman als Ted
Kramer, een jachtende, hardwerkende
advertentieman, die is geobsedeerd
door succes. Als zijn vrouw hem plotse
ling verlaat en hij voor de taak wordt
Fietje (Renée Soutendijk) en Rien (Hai
gesteld voor zijn zes jaar oude zoontje
te zorgen, verliest hij de greep op zijn
plaats in de maatschappij en wordt
steeds meer de „huismoeder
Ted is altijd van mening geweest, dat
hij een goede echtgenoot en vader is
geweest, dat alles wat hij doet voor zijn
gezin wordt gedaan De waarheid is
echter, dat hij zijn gezin heeft op
geofferd aan zijn carrière. Hij heeft het
enorm druk gehad met het aantrekken
van nieuwe opdrachten, promotie ma
ken, kortom indruk te wekken bij zijn
superieuren. Het zijn die zaken, die
van Tongeren) in „Spetters" van Paul
heeft kunnen zetten Dan neemt ze een
belangrijke beslissing: ze wil haar zoon
terug Zij wil de voogdij over haar zoon
Billy
Ted Kramer is dan inmiddels een bij
na volleerde opvoeder van zijn zoon
geworden Zijn werk heeft hij verwaar
loosd en op een gegeven moment komt
het tot ontslag Het kan hem eigenlijk
weinig schelen. Hij heeft de rol van wer
kende moeder met plezier op zich ge
nomen, maar wil het nog beter doen
Zijn vrouw (intussen van hem ge
scheiden) heeft een eigen baan. Een
Verhoeven
evenveel sympathie op te wekken bij de
toeschouwer.
Het is geen kwestie meer van kiezen
tussen de man of de vrouw met de zoon
als inzet Het wordt een identifikatie met
het probleem zelf, met de warmbloedi
ge mensen die verward raken door de
gevoelens die het probleem oproept In
feite legt hij met „Kramer versus Kra
mer" het sociale falen van onze heden
daagse maatschappij bloot In ragfijne
beelden tekent hij de ontreddering van
levens, die in de maalstroom van de
keiharde werkelijkheid terecht komen
Scène uit „Kramer versus Kramer"
Hoffman en Justin Henry in „Kramer versus Kramer", een uitstekende film,
negen Oscar-nominaties kreeg
BIZARRE WERELD
Verstokte Apocalypse-aanhan-
gers moeten nu wel ongeveer de
kriebels hebben gekregen. Nu zelfs
in een klein, bescheiden landje als
Suriname niet de kolonels (die heb
ben ze daar niet) maar de sergeants
de dienst hebben overgenomen,
Khomeiny weer beter is, de FNV
ons land deze week fiks lamlegt en
het kabinet Van Agt desondanks
neusbloedend aan de kant, maar in
het zadel blijft toekijken, nu kan het
bi/na niet anders, of de vaak voor
spelde apocalypse moet zo onge
veer nabil zijn. Het komt een beetje
slecht uit, nu we net weer een we
reldkampioen hebben, maar voor
de rest In Amsterdam hebben ze
alvast een voorproefje genomen en
rolden de tanks door de stad. Een
stelletje fascisten dringen een kerk
binnen en plegen geweld tegen
buitenlandse arbeiders, die in het
godshuis tenminste hadden ge
hoopt op vrede. Khomeiny, hele
maal uitgerust, laat zeventien te
genstanders neerknallen De
Olympische Spelen zijn vermoord
door agressie, tja wat willen we dan
nog?
Het is maar een heel kleine greep
uit de steeds toenemende ellende
die ons overspoelt als een spring
vloed. Er is geen aardigheid meer
aan en zelfs de filmindustrie laat ons
in de steek door Paul Verhoeven op
ons af te sturen met zijn.Spetters",
die de verwordenheid onze toe
komst in zulke begeesterde beel
den voor ons uittekent.
Kijk, dat zou allemaal niet eens zo
erg zijn, als we tenminste maar op
één ding konden rekenen: het weer.
Maar ook daar is twijfel troef. Ik zie
het er van komen, dat we onze va
kantie straks wel op onze buik kun
nen schrijven. Niet, dat hier de kolo
nels de grenzen hermetisch zullen
gaan sluiten. Dat zie ik niet zo gauw
gebeuren, zolang onze verdedigers
het nog zo druk hebben met Am
sterdam en zo. Ach en die staking
zal dan wel weer voorbij zijn, want
Van Agt en zijn kameraden zullen
toch ééns moeten toegeven, dat ze
ook ééns met regeren moeten be
ginnen, zoals de Nederlandse
rechtsorde dat voorschrijft.
Nee, dat is het probleem niet. Het
is veel erger. Vandaag las ik in mijn
krant, dat Israél onder de sneeuw
ligt. Op zich zou dat een goede ge
legenheid zijn voor de vijanden om
het land op ski's te veroveren, maar
daarvoor zijn de kolonels en gene
raals uit het Midden-Oosten niet
vaak genoeg in Zwitserland ge
weest om hun bankrekening wat op
te peppen. Het probleem zit em nou
eens niet in de mens en dat is op
zich al een hele verademing, ik geef
dat toe
Het probleem is de natuur zelf.
Want stel je voor. Sneeuw over Is
raël. Veertig tot honderd centimeter
dik is die laag. Als dat géén vergis
sing is, dan ben ik bang, dat ik voor
de komende zomer een win
tersportvakantie zal moeten boeken
en skiles zal moeten nemen. Want in
Israël is het volgens mijn beschei
den berekening lang geen winter
meer Vast wel lente. En bovendien
zit ye daar veel dichter bij de even
aar en.Ik zei het u al: het is ge
woon mis met de wereld. Nog
eventjes en we gaan straks op de
schaatsen naar de stembus, tenzij
Van Agt de rit uitzit.
Apocalypse Now is de titel van
Francis Coppola's film. Zou ie dan
toch gelijk hebben?
Bereidt u voor op bevroren si
naasappelen. En onze jongens in
Libanon kunt u het beste een warme
wollen trui sturen. Maar zet er wel
het goeie adres op, want in Israël is
het nu extra koud.
Shaloom wordt slalom, met of
zonder ski's
V.
