„Voortgezet onderwijs volwassenen
moet tekorten Mammoetwet opvangen"
„Stimulans Kortrijk" exposeert
in het Ploeghhuis
A. van der Zande, rector Avondscholengemeenschap
LEUSDER
KRANT
DONDERDAG 24 APRIL 1980
1 CU
SKI
ei*
kran
Is
onderwijs
12
AMERSFOORT - ..Het voort
gezet onderwijs voor volwassenen
kan herstellen wat de mammoet
wet aan tekorten heeft", zegt
rector A. van der Zande van de
Avondscholengemeenschap
Amersfoort als hij ons het hoe en
waarom van het avond- en dagon
derwijs aan die scholengemeen
schap toelicht. Een avond
scholengemeenschap. die niet
over een eigen gebouw beschikt,
voor het dagonderwijs gebruik
maakt van lokaliteiten van ..De
Amersfoortse Berg", voor het
avondonderwijs van de Rijks
scholen-gemeenschap aan het
Thorbeckeplein, ook een lokatie in
Baam heeft, in dit schooljaar on
geveer een 550 leerlingen telt
Leerlingen, die uit Amersfoort en
een wijd gebied er omheen komen,
bijv. uit Soest. Baarn. Nijkerk.
Putten. Ermelo, Harderwijk.
Scherpenzeel en Woudenberg,
die in leeftijd variëren van 17 tot 62
jaar
LANDELIJK
GROEI
STERKE
..In een jaar tijd, van 1978 op
1979, is mede in samenhang met
de maatregelen, die ik zoëven heb
geschetst, het aantal cursisten ge
stegen van nog geen 70 000 tot
boven de 90 000 en ik durf te zeg
gen dat we de 100 000 stellig in het
jaar 1980 zullen passeren en dik
zullen passeren". Dat zei minister
A Pais van Onderwijs op 27 fe
bruari jl ter gelegenheid van het
50-jarig bestaan van de Knor-
ringa-avondscholengemeen-
schap in Amsterdam Dit citaat is
minder opgenomen om wat de mi
nister er in zegt als wel om de
naam van dr H Knorringa hier te
kunnen noemen Hij was het die in
1929 het initiatief nam tot de op
richting van het ..Amsterdams
Avondgymnasium", waardoor het
mogelijk werd om zich tijdens de
avonduren in schoolverband voor
te bereiden op een gymnasiumdi
ploma. ..Het initiatief van Knor
ringa kwam in een tijd dat het voor
weinigen was weggelegd in hun
jeugd naar een HBS of Gym
nasium te gaan Een belangrijke
oorzaak hiervan lag op het finan
ciële vlak De scholen waren voor
de meeste Nederlanders te duur
en de jongens en meisjes gingen
meestal na de leerplicht zo snel
mogelijk geld verdienen om een
aanvulling te geven op het be
perkte huishoudbudget Daarom
zouden meer aovnd-HBS'en en
-Gymnasia in die periode wel erg
zinvol geweest zijn, maar ook dan
zouden financiële drempels blijven
bestaan: het avondonderwijs werd
nog niet gesubsidieerd, staat in
..Onderwijs aan Volwassenen",
een boek. dat enkele jaren terug
verscheen en ook aan de geschie
denis van het volwassenenonder
wijs aandacht besteedt
Het is zeker niet zo. dat het
avondonderwijs, zoals we ge
makshalve het dag/avondonder
wijs voor volwassenen voorlopig
zullen noemen een ..uitvinding"
/an na de oorlog is. Toen vond
achter wel de grote opkomst
Dlaats Met twee duidelijke bloei-
aenoden: de eerste daarvan duur-
je van 1945 tot de beginjaren van
1950. de tweede volgde direkt op
je invoering van de z g. Mam-
moetweg in 1968
AL RUIM 100 JAAR
Als we het initiatief van dr. Knor-
'inga als de start van het avondon
derwijs zouden willen zien doen
we onrecht aan het han-
delsavondonderwijs en de
ambachtsavondscholen en om
heel volledig te zijn aan de avond
school voor volwassenen, die al in
1871 door de Nederlandse Maat
schappijvoor Nijverheid en Handel
te Amsterdam werd gesticht, een
onderwijsinstelling, die onder de
naam Gemeentelijke Dag- en
Avondschool voor Volwassenen
nog steeds bestaat en floreert
Ook in Den Haag bestaat al meer
dan honderd jaar een primaire
school voor volwassenen Het
handelsavondonderwijs heeft in
ons land een heel belangrijke
funktip vervuld. In 1910 bedroeg
het percentage leerlingen op de
handelsavondscholen 20% van
het totaal aantal leerlingen op de
Gymnasia. HBS'en, Lycea.
MMS'en, Handelsdag- en han
delsavondscholen Toen jaar later
was het zelfs 30%.
IN AMERSFOORT
SINDS 1919
Amersfoort heeft wat avondon
derwijs betreft niet voorop gelo
pen Het handelsonderwijs kwam
hier in 1919 van de grond en het
heeft tot ver na de oorlog geduurd
voor ook boekhoud- en talen
cursussen op het programma
kwamen De Handelsavondschool
verdwijnt in 1975. maar de Stich
ting Amersfoortse avond-mavo.
later de Avondscholengemeen
schap Amersfoort-scholen-
gemeenschap voor avond-mavo,
avond-havo, avond-atheneum en
dag-mavo, dag-havo voor vol
wassenen - zorgt dat het avond
onderwijs blijft bestaan, zelfs aan
zienlijk wordt uitgebreid.
Dat hangt ook samen met de
plaats, die het avondonderwijs is
gaan innemen. In vroeger jaren
was het ..een onderwijs, dat min of
meer in het verborgene bestond
voor mensen, die alleen dan na
grote opofferingen en inspannin
gen, een diploma (via het staats
examen MULO. HBS of Gym
nasium) wisten te behalen," zegt
de heer R A. C Hoksbergen. die
uitvoerige studies over het avond
onderwijs heeft gemaakt Gelet de
huidige terminologie zou men de
avondscholen van toen eerste
kans onderwijs kunnen noemen.
Hoksbergen doet dat ook als hij
schrijft. ..Achteraf is het in ieder
geval eenvoudig'te constateren,
dat het handelsavondonderwijs
voor grote delen van de bevolking,
die hoofdzakelijk uit de lagere mi
lieus kwamen, de enige mogelijk
heid was om voortgezet onderwijs
te krijgen Omdat dit onderwijs
voor een deel gesubsidieerd was.
was het ook betaalbaar In feit was
dit avondonderwijs voor hen de
eerste kans op voortgezet onder
wijs."
DE KOMST VAN
DE MOEDER-MAVO
Het is in het midden van de zes
tiger jaren dat de volwassen-edu
catie - de wens. om populair ge
zegd. op latere leeftijd, dus na de
leerplichtige leeftijd via het volgen
van onderwijs aan de eigen kennis
en ontwikkeling te werken - ster
ker in de belangstelling komt te
staan Maar de werkelijke groei
begint eigenlijk met de ..moeder
mavo." waarvan de eerste in
augustus 1975 in het Noordhol
landse Middenmeer start. Als fi
liaal van de avondschool in Alk
maar.
Dat vereist een toelichting Er is
geen subsidieregeling, die het
mogelijk maakt om een school
voor onderwijs aan jongeren ook
open te stellen voor onderwijs aan
volwassenen Dat belemmert het
oprichten van de moeder-mavo's,
tot begin 1975 iemand binnen het
ministerie van onderwijs het lumi
neuze idee krijgt om dagonderwijs
voor volwassenen te beschouwen
als ..avondonderwijs overdag
Het Besluit Avondscholen is dan
van toepassing en zo komt aan de
Ariëns-mavo in Middenmeer een
moeder-mavo. die in verband met
de subsidiëring een filiaal is van de
Alkmaarse avondschool
Na Middenmeer volgt Nijmegen
en in augustus 1976 zijn er al -
over het hele land verspreid - 41
scholen, die hun poorten openen
voor onderwijs aan volwassenen
overdag. En weer een jaar later
verzorgen praktisch alle avond
scholen - en dat zijn er ruim 120 -
ook dagonderwijs.
In Amersfoort heeft iets soortge
lijks gespeeld. Naast de avond
mavo komt in 1976 de avond-ha
vo. die - ook weer in verband met
de bekostiging ervan - admini
stratief een dependance is van het
Goois Avondcollege Maar die pe
riode is ook al weer voorbij en nu
bezit Amersfoort een volledige
avondscholengemeenschap
De heer Van der Zande als rec
tor daarvan zegt: ,,We spelen in op
de wensen, die volwassenen nu en
in de toekomst kunnen hebben bij
het weer naar school gaan. Wen
sen als: ik wil 's morgens naar
school om moderne vreemde talen
te leren, of ik wil s avonds op havo
niveau alleen wiskunde volgens of
ik wil 's morgens en 's middags
naar school om een mavo-diploma
te behalen of ik wil eerst een voor
bereidende cursus volgen om ou
de kennis op te frissen."
WAT KAN
ALLEMAAL?
Vandaar dat er heel wat cursus
sen te volgen zijn. De heer Van der
Zande zet ze op een rijtje: Voor
bereidende cursussen mavo,
spoedcursussen wiskunde, na
tuurkunde en scheikunde op ma
vo- en havo-niveau, dagmavo
voor volwassenen, daghavo voor
volwassenen, avondmavo.
avondhavo, avondatheneum.
Zoals ook bij het dagonderwijs
kent het onderwijs voor volwasse
nen de vakkenpakketten. Bij de
avondscholengemeenschap kan
men uit de volgende vakken kie
zen Nederlands. Frans. Duits,
Engels. Geschiedenis, Aardrijks-
kunden, Wiskunde, Natuurkunde.
Scheikunde, Biologie, Han
delskennis en "Economie Een uit
gebreid vakkenpakket dus, waarbij
komt dat men door de invoering
van het certificatensysteem per
vak kan afstuderen, d.w.z. niet de
voor het behalen van het mavo-,
havo- of atheneum-diploma ver
eiste 6 vakken gelijktijdig, behoeft
te volgen, maar met een of enkele
vakken kan volstaan. Men doet
dan in dat vak examen en kan daar
een certificaat voor behalen Dat
certificaat blijft onbeperkt geld<
verloopt niet Wanneer men vooi
vakken - waaronder Nederlan*
en een moderne taal - certificate
heeft kan men die al naar gela/
het niveau waarop men exame
heeft gedaan, inruilen voor ee
mavo-, havo- of atheneum-c
ploma.
Op zich betekent dit, dat men
één of meer vakken, die men in zi
vakkenpakket mist, als men ee
verkeerd vakkenpakket voor
verdere opleiding heeft of als mt
dat wil verrijken, een deel van
lessen - dus in een bepaald vaki
bepaalde vakken - kan volgen
Het onderwijs op de avon|
scholengemeenschap gaat et
grote toekomst tegemoet, meei
de heer Van der Zande en hij wij
op de plannen voor betaald ed'i
catief verlof, op de deeltijdarbei
op de discussie over het leerrec
van volwassenen, waarop wij
een volgend nummer nader zulli
terugkomen
leusder krnnt
in pvc en enkele vlastekstielen
nogal ..gehavend"
De keramiek, die bij de kollektie
is, is voor de (door het Kapelhuis)
verwende Amersfoortse kera-
miekliefhebber een teleurstelling.
Origineel zijn wel de voeten in klei
van Nicole Huisseune. Voeten met
rode sokken. Banketbakkersvoet
met snoepjes, in doorzichtig kra
kend plastic gehuld Van Catheri
ne Baelde zijn er heel blond ge
schilderde tennisballen Uitge
voerd in een zeer dunne verfop-
dracht
De tekeningen van Mario Cal-
lens zijn komposities van hout.
waarvan de beste is: het vlot zon
der Meduse
Lucas Coeman heeft in zoge
heten mensenkastjes" torsi on
dergebracht. In houten kastjes
vindt men gipsen busten en billen
In de laatjes ervan voeten
Van Christine Degroote zijn er
op zichzelf best mooie vormen in
AMERSFOORT - In het
Ploeghuls, Muurhulzen 159,
kunt u In de komende twee
weekends een groepstentoon
stelling zien van „Stimulans'' uit
Kortrijk. Het is een expositie van
het werk van een dertigtal jonge
Westvlaamse kunstenaars. Het
werk werd in de maand maart in
Eindhoven geëksposeerd. En
wil nu in Amersfoort een dialoog
tot stand brengen tussen de
kunstenaars, die in eenzelfde
taalgebied hun stem laten ho
ren.
Het betreft hier een kollektie
veelsoortig werk. Van olieverven,
akwarellen, potloodtekeningen,
tekstielobjekten en keramiek tot
bronzen, plastieken en kijkdozen.
Het is werk van de meest uit
eengelopen geaardheid, kwaliteit
en opvatting en van diverse soor
ten van vakmanschap
Aan sommige werken heeft het
transport helaas niet veel goed
gedaan Toen ik het werk zag.
waren diverse objekten. een versie
Uit in Amersfoort
vlas, onder ander van een boom
achtig iets met langwerpige
vruchten. De kleurschakeringen
zijn fraai. De afwerking slecht. De
witte voering piept er storena aoor-
héén.
Knap zijn de fotorealistische
portretten van Jacques Devos
Uitschieters op deze tentoon
stelling
Van Joris Ghekiere zijn er on
wezenlijke. surrealistisch aan
doende mooie oliepanelen ..zon
der titel".
Geestig zijn de ..leisteenveran-
deringen" van Herman Filiep Zij
bestaan uit drie banen leisteen, die
uit ingenieus in elkaar grijpende
schakels bestaan, die van vorm
kunnen veranderen
Robuust en mooi van kleur is de
tekstielskulptuur in sisal van Trui
Martens
Met potlood tekende Paul Pattijn
strukturen in het land. weglopend
naar de einder toe En een polach
tig stuk wild gras op een zan-
dondergrond.
Bezienswaardig zijn de kijkkast
en de muizennestjes van Geert
Vercaemer Wat er al niet in i
hokjes van de kijkkast zit! C
droogde bloemetjes, kaartjes, e
spin, stukjes glas, botjes
U kunt deze tentoonstelli
van onze jonge zulderbur
zien op de vrijdagen 25 april ei
mei van 19.00 tot 22.00 uur,
zaterdagen 26 april en 3 mei v
11.00 tot 17.00 uur en de zond
gen 27 april en 4 mei van 14.
tot 17.00 uur.
Als Pietje een broertje ot
zusje gekregen heeft
dan kan de familie en dan
kunnen alle kennissen snel
op de hoogte zijn van
deze blijde gebeurtenis.
Want u kunt uw geboorte
kaartjes vlug en
gemakkelijk bestellen bij de
Rozendaallaan 9.
Leusden-C. Tel. 941495
U mag onze modellen
boeken thuis rustig
eens doorkijken.
