„Sagen van koning Arthur":
fascinerende herdruk
De Hamer van Lucifer" -
imponerend epos over een
vernietigde beschaving
HM
Schroef
vliegen
„De schroefvliegen";
kwaliteitsbundel
ZEEUWS MEIS JE MARGARINE*?*
SPAR SOEPBAUEH blikje 120 gramflf
SPAR FRU/TCOCRTAU heel blik 275
N/UESPR/TSR/NGEN pak voor /69
AtBnkaessm KWARK ™im79
SPAR SATE BABI MET SAUS /*g
GEGRILDE
I ACHTERHAM
ZWAH B07£R
HAMWORST
B0£R£H
M£TWORST i
STCCêMARST
BUITONI
DINSDAG 22 JUL11980
LEUSDER KRANT
4
In de uitstekend verzorgde serie van
Thieme: „Sagen, mythen en legen
den", verscheen kort geleden een fas
cinerende facsimile herdruk van het
boek „Sagen van Koning Arthur en de
ridders van de Tafelronde", door Nelly
Montijn-De Fouw, met tal van illustra
ties van Arthur Rackham. De eerste
druk van dit omvangrijke sagenboek
verscheen in 1920.
Hoewel in het algemeen de sagen en
legenden rond de fameuze koning Art
hur en zijn ridders van de Tafelronde
veel worden verteld in Groot-Brittannié
(veel plaatsnamen daar herinneren nog
steeds aan Arthur), bleef de legende
vorming rond deze mysteneuze figuur
niet beperkt tot Engeland alleen. In heel
Europa doen verhalen de ronde over
koning Arthur, de tafelronde, de toven
aar Merlijn en de heilige Graal Verha
len, die tot op de dag van vandaag tot de
verbeelding van velen blijven spreken.
Het boek van Nelly Montijn is een
omvangrijk standaardwerk, waarin de
belangrijkste sagen zijn opgenomen.
11
voorzien van historische kant
tekeningen. Tien stuks en dat alleen le
vert reeds een boekwerk van ruim vijf
honderd bladzijden op.
De Arthur-legenden kregen vorm in
de twaalfde en dertiende eeuw (en eer
der!) in Europa Met name in Engeland,
Frankrijk en Duitsland deden ontelbare
verhalen de ronde en het was dan ook
een schier onmogelijke taak, zoals me
vrouw Montijn in haar inleiding schrijft,
hieruit een goede keus te doen, waar
door de figuur van Arthur en de zijnen
recht wordt gedaan en een zo volledig
mogelijk overzicht wordt geboden
Koning Arthur behoort tot de enkele
opzienbarende figuren in de geschie
denis, aan wie grote moed en boven
natuurlijke gaven worden toegeschre
ven Verschillende historici hebben hun
hoofd in de afgelopen eeuwen gebro
ken over de werkelijke oorsprong en
betekenis van deze koning, ridder en
militaire hoofdman.
In verschillende erg oude geschied
Een pil van een boek: bijna 600
bladzijden dik. Geschreven door de
bekende sf-auteurs Larry Niven en
Jerry Pournelle: „De hamer van Lu
cifer" (Lucifer's Hammer). Een in
drukwekkend boek, geheel passend
in de huidige trent van het steeds
populairder wordende doem-den-
ken. „De hamer van Lucifer" Is een
komeet, die in enkele dagen tijd een
einde maakt aan de hedendaagse
beschaving.
Nu zult u wellicht opmerken, dat het
beslist geen erg origineel idee is en u
hebt dan natuurlijk volkomen gelijk,
want tal van schrijvers hebben dit idee
uitgewerkt tot een al dan niet boeiend
boek. Nog niet zo lang geleden hebben
de filmliefhebbers „Meteor" kunnen
bekijken met Sean Connery in de
hoofdrol Ook zo'n onderwerp, waarbij
een meteoor de grote boosdoener is
„De hamer van Lucifer" lijkt er niet
op. Ook al zijn Niven en Pournelle dan
niet ontkomen aan verschillende cli-
ché's, zoals vloedgolven, aardbevingen
èn de ontwikkeling van een nieuwe reli
gie. de uitwerking van het gegeven
maakt van „De hamer van Lucifer" een
uitermate boeiend epos van menselijke
wil en doorzettingsvermogen, van lief
de, haat en terreur Een verhaal, waarin
de chaos overheerst en mèt de chaos
de laagste instinkten van de mens bo
ven komen, tegelijk met die onmisken
baar aanwezige wil om kost wat kost te
overleven
Met name J. G. Ballard had in het
verleden het monopolie op dit soort
verhalen, maar steeds meer bekende
SF-schrijvers hebben zich aan het
doomsday-thema gewaagd en vooral
ten aanzien van de menselijke bescha
ving né de vernietiging van onze pla
neet door welke oorzaak dan ook. De
roman van Larry Niven en Jerry
Pournelle acht ik tot nu toe een posi
tieve uitschieter. Niet zozeer door de
omvang van het werk (589 forse blad
zijden in paperbackformaat), maar
veeleer door de zorgvuldige uitwerking
van het gegeven, waardoor zelfs de ge
bruikte cliché's een geheel nieuwe di
mensie krijgen.
De schrijvers beperken zich niet tot
enkele hoofdpersonen, maar laten het
leven van tientallen mensen met elkaar
verbinden. Dat vereist zeker in de
eerste helft van het boek enige con
centratie, maar de lijst van alle voorko
mende personen aan het begin van het
boek, is daarbij een handig hulpmiddel.
„De hamer van Lucifer" is geschre
ven volgens het vaak beproefde be
stseller-patroon, maar is indruk
wekkender door het gegeven en de se
rieuze uitwerking daarvan.
Als de komeet Hammer-Brown het
zonnestelsel binnenduikt, heeft de
menselijke beschaving er nog geen
vermoeden van, dat dit stukje kosmos
een groot gevaar voor de aarde zal
gaan vormen Pas in een later stadium
komen de wetenschappers tot het be
sef, dat de kans op een botsing zéér
groot is. Veel kan er dan al niet meer'
worden gedaan om een paniek èn een
grootse chaos te voorkomen. Het wordt
een kwestie van „zorgen dat je de dans
ontspringt" en „vreten of gevreten wor
den". Het laagje beschavingsvernis
verdwijnt en het oeroude barbarisme
komt weer boven. Een nieuwe religie
wordt een succes, maar de bood
schappers van het onheil moeten dat
later bezuren en hun heilsboodschap
wordt met de dood beloond. Als de bot
sing een feit is, begint pas de werkelijke
strijd om te overleven. Kannibalisme
doet haar intrede. Niven en Pournelle
weten de chaos op een werkelijk verbij
sterende manier te omschrijven. De
totale ontreddering van een ultra-mo
derne beschaving wordt ragfijn uitgete
kend, niet ontbloot van cynisme.
Toch is het tekenend voor het huidige
denken, dat het slot van het boek, als de
zaken weer op een (beperkt) rijtje gezet
worden, de overlevingskansen van het
menselijke rad worden afgewogen aan
het wel of niet bezitten van kernenergie.
Ik wil op deze plaats geen mening ge
ven over de gevaren of de voordelen
van kernenergie, maar het is een ge
miste kans, dat Niven en Pournelle
zonder wezenlijke argumenten kozen
vóór het opnieuw gebruiken van ker
nenergie alleen uit puur zakelijke mo
tieven: met het bezit van „de bliksem"
zal de beschaving weer snel kunnen
worden hersteld.
De vraag blijft achterwege of het
dan een verstandiger beschaving zal
zijn geworden. Ondanks het feit, dat
„De hamer van Lucifer" een im
ponerend epos Is, blijf Ik aan het slot
met verschillende vraagtekens ach
ter, die gemakkelijk vermeden had
den kunnen worden.
„Geef mijn kinderen de bliksem te
rug", smeekt aan het slot senator
Jellison, die in de chaos van het ge
weld de natuurlijke en verstandige
leider van een groep overlevenden
werd. Het zal niet baten, tenzij er ver
standig gebruik van wordt gemaakt.
Bijvoorbeeld om te voorkomen, dat
een tweede ramp de aarde zal treffen.
Wat dat betreft zijn Niven en
Pournelle allesbehalve optimistisch
gestemd, gezien het toch wel maca
bere slot, in enkele cursieve zinnet
jes neergezet
Bert Vos
„De hamer van Lucifer" (Lucifer's
Hammer - 1977). Vertaling: David
Brisk-1980. Uitgegeven door Bru-
na Zn te Utrecht. Paperback, 589
blz. Paperback, prijs f
Zelf* in dt tijd van Ot an
Stan warden ar al
geboortekaartje*
verstuurd
Maar vast niet zulke aardige
als uit oe enorme kollektie
van de Lausdar Krant, want
ie weet met wat ie ziet als ie
de modelienboeken
doorbladert Deze is erin
ieder geval bi| Uit de ti|d
vanOtenSien
Leusder krant,
Rozendaallaan 9.
Leusden/Centrum
Tel. 033-941495 -
Kelth Laumer: De komst van de
Chaos/Invasie uit de dimensies.
Ook Keith Laumer wordt door Meulen-
hoff herdrukt. Ook een dubbelroman.
Laumer is een meester op het terrein
van bizarre ideeën, maar vooral ook
bekend door zijn verhalen over de sterk
geperfektioneerde oorlogsmachines
(„Dinochroom). In deze dubbelroman
laat Laumer hele stukken van de wereld
verdwijnen De chaos komt. De tweede
roman gaat ook over de waarschijnlijke
komst van de chaos, maar hierin is
sprake van paralelle werelden, verbon
den door een Netwerk
Prima SF-werk van een erkende
meester!
(Meulenhoff SF nr. 77-tweede druk-
319 blz. prijs 12,50).
Het park, door Don Gold. Een prima
politie-thriller van Don Gold, waarin al
les draait om de jacht op een psychopa-
tische moordenaar. Jongens van rond
de vijftien jaar worden schijnbaar zon
der enig motief in het park vermoord
Politieman Warren Jackson krijgt de
opdracht om de moordenaar to pakken.
Hij speelt een erg gevaarlijk spel: hij
kiest zelf het slachtoffer In de
broeierige sfeer van die snikhete zomer
in Manhattan voltrekt zich een bloed
stollend drama in het Central Park. Een
prima geschreven thriller
(Bruna. Zwarte Beertjes, nr. 1862, 187
blz. Prijs 5,-).
kundige geschriften wordt melding ge
maakt van het optreden van Arthur,
maar tot nu toe heeft niemand met eni
ge zekerheid kunnen vaststellen, dat
Arthur ook werkelijk als man heeft be
staan of dat het een samensmelting is
van verschillende mannen uit de
middeleeuwen en daarvoor, die opzien
baarden door hun uitzonderlijke daden
Naast oude Keltische en Romeinse in
vloeden moet zeker ook niet de chris
telijke invloed worden onderschat, wat
het duidelijkst tot uiting komt in de le
gende van de Heilige Graal.
„Sagen van Koning Arthur" geeft een
boeiend inzicht in het leven van koning
Arthur, zoals dat door tientallen, mis
schien honderden schrijvers en min-
streels in het verre verleden werd vast
gelegd en doorverteld. Wie met name
het zuiden van Engeland en Wales
doorkruist, zal tal van namen en plaat
sen tegen komen, die de herinnering
aan deze legendarische held levend
houden.
Het is een uitstekend idee om door
middel van deze herdruk die herin
neringen een extra dimensie te geven.
V.
„Sagen van Koning Arthur" door Nelly
Montljn-De Fouw, 1920.
Tweede (fotografische) druk.
Uitgave: W. J. Thieme Co te Zutphen.
1980.
Gebonden, 528 blz.
prijs 39,50.
„De schroefvliegen en andere verhalen",
samengesteld door Terry Carr.
Vertaling: 1980 door J H. M. Verheydt
Uitgave: Het Spectrum-Utrecht, Prisma-
SF-reeks nr. 1909. Pocket, 392 blz.
12,50.
„De schroefvliegen en andere ver
halen". uitgegeven door het Spectrum
in de SF-Prisma reeks, is een uitste
kende bloemlezing science fiction-
verhalen, samengesteld door Terry
Carr. Kwaliteitsverhalen met daarbo
ven enkele fikse uitschieters, zoals het
poëtische, maar spannende „Ster-
rendans" van Spider en Jeanne Robin
son, waarin een balletdanseres, dieniet
geschikt is voor ballet op aarde bij een
normale zwaartekracht, het ruimte-
dansen ontwikkelt totdat een buite
naards ruimteschip de aarde nadert
Menselijke wilskracht in een fascine
rend ruimte-avontuur. Raccoona Shel
don schreef het titelverhaal „De
schroefvliegen". Een opmerkelijk idee,
uitgewerkt tot een opmerkelijk, wellicht
deprimerend verhaal.
De vrouwen zijn toch al goed
vertegenwoordigd en dat levert in de
meeste gevallen toch andere, gevoeli
ger SF-verhalen op. veelal gericht op
intermenselijke en kosmische relaties
Een goed voorbeeld is het verhaal van
Lisa Tuttle: „De aap van de familie",
een niet alleen amusant verhaal, maar
ook een vertelling vol meegevoel. Von-
da N. Mclntyre ook geen onbekende in
de SF-literatuur, vertelt in „De Azte
ken" een episode uit het leven van een
jonge vrouw, die ruimtevaartpiloot
wordt en daarvoor haar hart inruilt voor
een kunstmatig orgaan. Geen opzien
barend aktieverhaal maar vol goed ge
doseerde emoties en in een fascine
rende stijl
Verder in dit boek o.m. een goed ver
haal van nieuwkomer John Varley, die
in zijn korte schrijversloopbaan reeds
verschillende boeiende romans op zijn
naam heeft staan „De Lollipop" en
„Het zwarte gat" is weer zo'n inventief
idee van Varley Fritz Leiber goochelt
met getallen en vooral met het getal
zeven in „Een voorjaarsrite", een men
geling van SF en vooral fantasy, waar
deze meester ook op de langere baan,
zo sterk in is.
„De schroefvliegen en andere ver
halen", is een uitstekende bundel van
een kwalitatief hoog niveau. Aanbevo
len.
V.
:N ANDERE VERHALEN
Samengesteld doorTerry Carr
oToioToioio:r>i?>io:oioioio;(5ioio:oroToToir>ioioio;o
tenzij anders vermeld gelden deze aanbiedingen van 24 t/m 30 juli
laiaiaiaif
kuipje 500 gram voor
of Siciliana 298
UIT DE DIEPVRIES
zakje 3 stokjes voor
'00 CRAM^gg
/SC SRAM
tSCCRAMj^g
saks met tuinkruiden
170 gram
1 tfSRl salami I cervelaat
£^f*r\ 230 gram 230 gram
IILIJIIIIIIIIIIIIIIIIIIITIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIHMIIIIIIII UIIIIUIIII/
