Bob Fosse's „All that jazz": puur
vakmanschap in Hollywood-traditie
DANS- EN MUZIEKFILM ROND DE DOOD
The Black Stallion":
romantische film rond jongen en paard
OOR BERT VOS
CUl
en
.ZO HAD IK
EEN FIETS
DONDERDAG 23 OKTOBER 1980
kijk op de film
15
IMERSFOORT - Het kan niet op. Vorige week vier nieuwe films in Amers-
irt. Nu alwéér twee nieuwe. Eén daarvan is de Gouden Palm-wlnnaar „All
t jazz", van regisseur-choreograaf Bob Fosse, de andere een romantische
inturenfilm rond een zwarte hengst en een klein, maar dapper jongetje „The
ick Stallion". Twee uitersten eigenlijk.
.Wholly Moses!" met Dudley Moore in de hoofdrol, heeft het maar één week
jehouden. Jammer, want slecht was deze film bepaald niet ondanks de soms
ikke dialoog-grapjes. Maar goed, het publiek beslist, al dan niet terecht,
ieprolongeerd werden: „In denst van Hare Majesteit" (Grand 1„Once upon a
e in the west" (alweer voor de zevende week in Grand 2), „Platvoet aan de Nijl"
and 3) „In de greep van de Zombies" (Grand 4) en „Xanadu" (Cinema 1) en
Verhoeff's „In het teken van het beest" (Grand 5).
leze week ook enkele reprises: „The Warriors" (Duo 2) en „Two minute
mlng" (Duo 2, nachtvoorstellingen). Kortom: alles bij elkaar een gevarieerd
inu en alles nieuw of tamelijk nieuw. Zoals het eigenlijk hoort.
LL THAT JAZZ
)e bekende regisseur-choreograaf
b Fosse wist met zijn „musical over
dood" in Cannes de Gouden Palm
g te slepen. Fosse werd bekend door
us als „Cabaret" met Liza Minelli,
baseerd op verhalen van Christopher
erwood over het opkomende nazis
in Berlijn „Lenny", over het leven
de komiek met de gruwelijke grap-
n Lenny Bruce. Eigenlijk ligt „All that
enigszins in het verlengde van
te twee films, ook al is het onderwerp
tanders. „All that jazz" is in feite een
sical over de dood, maar ook een
ik autobiografische film over het le-
van Bob Fosse zelf. De basis van al
films is dan ook: hoe behandel je
t zwaar thema op blijmoedige wijze.
In „All that Jazz" is Fosse daar uitste
kend in geslaagd en het resultaat is een
imponerende dansfilm, waarin zoals
gebruikelijk het verhaal weer onderge
schikt is gemaakt aan de schitterende
choreografieën, resulterend in indruk
wekkende, wervelende jazzballetten.
Wat dat betreft heeft Fosse, als een
ouwe rot in het vak, de moderne jon
gens van „Xanadu", „Can't Stop the
Music" en dergelijke behoorlijk in de
schaduw gesteld. Want „All that jazz"
bevat naast de soms verrassende
show-elementen een dramatische on
dertoon, die een climax krijgt in een be
klemmende dans rond het doodsbed
van de hoofdfiguur Joe Gideon (een
werkelijk formidabele rol van Roy
Scheider), in feite Bob Fosse zelf, zoals
hij zich dat sterven wellicht in zijn bittere
fantasieën heeft voorgesteld
Wij leven in een verwarrende,
uiterst gecompliceerde wereld vol
verbazingwekkende tegen
stellingen. Ik heb me daar het af
gelopen weekeinde wat in ver
diept, geïnspireerd door de
duizenden natgeregende en ver
kleumde aktievoerders, die rond
Dode waard waren verzameld om
onze regering duidelijk te maken,
dat niet iedereen maar slikt, dat
kernenergie moet.
Zelf heb ik me buiten elke aktie
gehouden tot nu toe, maar ik neig
nu toch wel tot de mening, dat je
als burger natuurlijk niet alles over
je kant kunt laten gaan. Want wat
is het geval? U hebt natuurlijk ook
wel in uw regionale dagblad gele
zen, dat de politie (uw beste ka
meraden dus) in de keistad in ak
tie is gekomen. Niet gewapend
met helm, wapenstok en schild,
maar met degelijke draadscharen
en ijzerzagen heeft onze keistede-
lijke politiemacht de ongehoorza
me burger een lesje geleerd.
Het stationsplein werd leegge-
veegd. Geen imponerende char
ge van getergde M.E.-ers, maar
een materiële aanval op het regio
nale fietsenbestand Argeloze
fietsers uit de hele omgeving zijn
die dag in alle vroegte op hun fiets
gestapt om in Amersfoort de trein
te pikken naar hun werk onder het
begeesterende motto: Spaar
energie, neem de trein!
Groot zal hun verbazing, verbij
stering en steeds groter worden
de woede en onmacht zijn ge
weest, toen zij bij terugkeer ont
dekten, dat hun fiets was verdwe
nen. En dat, terwijl ze hun karretje
toch zo zorgvuldig met een vrijwel
gegarandeerd fietsslot hadden
veilig gesteld tegen handige
fietsendieven, die ook in deze
omgeving een steeds grotere
plaag zijn gaan vormen.
Het is allemaal echt waar hoor.
De politie heeft zich gemanifes
teerd in een reuze gezellige
fietsenjacht. Want laten we wel
wezen, die fietsen hadden daar
niet horen te staan. Niet dat
iemand er ooit veel last van heeft
gehad, maar toch
Kijk, het gaat me natuurlijk niet
om de vraag of de politie al dan
niet rechtmatig heeft ingegrepen.
Ik zal ook nu nog niet zwaar gaan
tillen aan het feit, dat eigenlijk ie
dereen rustig een fiets kan stelen,
zonder dat de politie ooit tot ver
volging zal overgaan.
Maar het zit me wel enorm
dwars. Iedereen wordt tegen
woordig opgeroepen om met de
trein te gaan reizen (energiebe
sparing, weetje wel?). Een steeds
groter aantal wordende Neder
landers luistert naar die oproep,
tot grote ellende van de Neder
landse Spoorwegen, die tot dan
steeds hebben geleefd met de
treurige gedachte aan de teloor
gang van ons nationale rail-we
zen. De treinen zijn weer overvol
en zelfs een Mussolini zal waar
schijnlijk voorlopig niet meer in
staat zijn om die dingen op tijd te
laten rijden.
Desondanks stappen hon
derdduizenden vaderlanders elke
morgen op hun fiets (energiebe
sparing, weet je wel7) en nemen
de trein (je komt overal met de
trein). Desondanks leggen de Ne
derlandse Spoorwegen steeds
grotere gratis parkeerplaatsen
aan voor autorijdend Nederland
dat ook wel eens een trein wil pik
ken om van die file verlost te zijn.
Desondanks zetten hon
derdduizenden fietsende Neder
landers hun fiets zo dicht mogelijk
bij het station neer op hoop van
zegen, stevig op slot gezet met die
fantastische veiligheidssloten van
de ANWB of met stalen kettingen
verankerd. Desondanks grijpt een
politie-apparaat in om die over
treding resoluut af te straffen. „Zo
had ik een fiets en zo had ik
niets
Een verbijsterende, waanzin
nige wereld. Kijkend naar al die
verkleumde aktievoerders bij die
kerncentrale ben ik eigenlijk tot de
volgende konklusie gekomen:
Dodewaard en fietsen? er is geen
enkel verschil
Of zou je van het fietsen boven
dien kunnen zeggen, dat het
energie-verspilling is geworden?
Zo had ik iets en zo had ik niets?
Met een auto kom je toch overal,
óók bij het station met die gratis
parkeerplaatsen? En je hebt geen
veilig ANWB-slot nodig en je hoeft
ook geen akrobatische hersen-
toeren uit te voeren om die strip
penkaart in het strot van zo'n kille
automaat te duwen als je in Am
sterdam of Rotterdam je weg ver
volgt met die fijne, snelle metro.
Morgen ga ik gewoon weer met
de auto. En die fiets mogen ze
houden.
V.
..It's showtime, folks!" zegt Joe Gi-
dion elke keer weer als hij zich bijna
stuk heeft gehoest (hij is een kettingro
ker. net als Fosse) en zich met allerlei
middelen weer fysiek op de been heeft
gebracht om zijn taak. de regie van een
grootse Broadway-show en het maken
van een film weer op zich te nemen. Dat
ene zinnetje: ..It's showtime, folks!" is
de kern, waar alles om draait. Het is
hetzelfde als ..the show must go on",
wat er ook gebeurt en ook al voel je je
nog zo beroerd 'Joe Gideon is zo'n
hoestende, pillenslikkende doorzetter,
die zijn werk boven alles stelt, ook bo
ven zijn dochter, ook al weet hij zo nu en
dan voor haar toch tijd te vinden Bob
Fosse weet dat moordende tempo van
een Broadway-produktie, alle proble
men, voorbereidingen en eindeloze re
petities. in een al even moordend tempo
grandioos in beeld te brengen.
Het verhaal op zich is ook hier weer
niet zo belangrijk en dat is maar goed
ook, want het publiek zal - net als ik -
vast niet zoveel raad weten met die
nogal wazige vrouwen-figuur, die tel
kens weer opduikt, en waar Gideon dan
hele monologen tegenhoudt. Is het een
gestorven vrouw, de verbeelding van
zijn ideaal, zijn persoonlijke be
schermengel of de dood? Maak er van
wat je wilt, het is niet echt belangrijk.
Wel belangrijk in het verhaal is de
gezondheid van de zich uur na uur af
peigerende Joe Gideon, die met een
tomeloze energie zijn wil overbrengt op
de dansers, de choreografen, de musici
en de producers van de show. Die
energie dendert over het doek, straalt
de zaal in. Een hartinfarct kan voor Gi
deon dan ook niet uitblijven en zelfs dan
nog blijft de show bovenaan het lijstje
van de regisseur staan.
..All that jazz" (Al dat gedoe) im
poneert. Dat is buiten kijf. De film heeft
niet voor niets de Gouden Palm gewon
nen. De dansnummers overrompelen je
door de niet alleen zeer strakke regie,
maar ook door de techniek en vooral
door de ontploffende energie van de
dansers zelf. Het is puur vakwerk wat
daar over het doek rolt in de pure traditie
van Broadway en Hollywood Met als
hoogtepunten de erotische dans-scène
„Airotica", de Minstreel-dans" in de
woning van Gideon met vrouw en
dochter, en tenslotte de dodendans"
rond het sterfbed van Joe Gideon.
Het is waar, het thema klinkt nogal
zwaar en Bob Fosse heeft niets nage
laten om die zwaarte in luchtige verpak
king onder te brengen, maar toch
Het is tamelijk gewaagd om een on
derwerp als de dood in muziek en dans
te verpakken. Niet zonder (zelf-)spot.
En de nodige satire wordt breed uitge
meten bij de dood van de danser-cho-
reograaf-regisseur Joe Gideon onder
de galmende tonen van „There's no
business like showbusiness", als de
plastic zak met het lichaam van Gideon
wordt dichtgeritst.
Ondanks de soms nogal verwarren
de elementen in het verhaal, geaccen
tueerd door een flitsende montage van
tussenshots, is „All that jazz" een film
geworden vol allure. De allure van
Broadway en all that jazz
En Roy Scheider als Joe Gideon
wordt in deze film de verpersoonlij
king, de alter ego van Bob Fosse, die
je aan de ene kant zou kunnen be
schuldigen van egotripperij, maar
die waarschijnlijk bezig is geweest
met een staaltje van wat erg ver
doorgevoerde zelfspot, voorname
lijk in ritme en dans omgezet met im
ponerende vakmanschap.
(Euro, alle leeftijden, nou ja
THE BLACK STALLION
Vooral het eerste deel van „The
Black Stallion" is van een soms
adembenemende schoonheid. En
dat is een compliment voor de de
buterende regisseur Carroll Ballard,
die het gelijknamige (beroemde)
boek van Walter Farley in opdracht
van Francis Coppola verfilmde. Het
schijnt overigens een bijzonder
zwaar karwei te zijn geweest, de ver
filming van dit in 1941 verschenen
boek en wat dat betreft kreeg produ
cent Coppola een klein voorproefje
van wat hem nog allemaal te wachten
stond met de produktie van „Apo
calypse Now", drie jaar later.
„The Black Stallion" (De zwarte
hengst] is het verhaal van een jongen,
die met zijn vader een bootreis maakt.
Aan boord van het schip bevindt zich
ook een volbloed Arabische hengst, die
door de eveneens warmbloedige eige
naar nogal hardhandig wordt aange
pakt om het dier in het gareel te houden
Tot het verdriet van de jongen (voor
treffelijk spel van de elfjarige Kelly Ro-
no), die de sympathie van het paard
tracht te winnen door hem zo nu en dan
wat suikerklontjes te brengen. Als het
schip in een zeer zware storm terecht
komt, loopt het op de rotsen. Alleen het
paard en de jongen overleven de ramp.
Het paard redt z'n jonge vriend en ze
komen op een onbewoond eiland te
recht. Een rotsachtig eiland vol zand
woestijnen
In oeze hete, verlaten troosteloze
wereld leren de jongen en de hengst
elkaar kennen en zeker nadat het paard
door hem is bevrijd van een wirwar van
touwen, worden ze vrienden. Dat blijkt
uit het redden van de jongen van een
aanval door een gevaarlijke cobra. Het
paard trapt de slang dood,
Het is vooral dit gedeelte - totdat het
tweetal wordt gered en naar Amerika
terugkeert - dat imponeert door uitzon
derlijk fraaie fotografie (opgenomen op
het eiland Corsica) Niet alleen door de
schoonheid van het landschap, maar
zeker niet ook de opgeroepen sfeer van
spanning door aparte camera-standen,
met name in de macrobeelden.
Daarna ontwikkelt de film zich tot een
meer alledaagse aangelegenheid,
waarbij de jongen het paard trouw blijft,
wat nogal wat problemen geeft in het
niet al te grote achtertuintje van de fa
milie. Als het paard tenslotte die ach
tertuin verlaat en op avontuur gaat. de
stad in, komt het tenslotte terecht in de
schuur van een ex-paardentrainer
(Micky Rooney) Hoewel de man van
plan was nooit meer terug te keren naar
de renbaan, wordt hij tenslotte toch
overgehaald en de jongen en de oude
man beginnen aan de training. Dat de
zwarte hengst uiteindelijk kampioen
wordt, dat wordt al snel duidelijk, on
danks de opdoemende problemen.
„The Black Stallion" is in sommige
opzichten een ontroerende film, die-
en dat is niet cynisch bedoeld -
vooral bij de liefhebbers van paarden
bijzonder in de smaak zal vallen.
Maar vast niet bij hen alleen. Want
De drie hoofdrolspelers in
Michael Beck.
.Xanadu": v.o.n.r. Olivia Newton John, Gene Kelly en
„The Black Stallion" is in feite zon
der meer een fijne familiefilm, pre
tentieloos met soms een dramati
sche aanzet, die bij de meer gevoeli-
gen onder ons vast wel een traantje
op zal leveren
(Cinema 2, alle leeftijden)
FILMS IN HET KORT
*ln dienst van Hare Majesteit. De
enige Bond-film met George Lazenby in
de hoofdrol, maar ondanks dit tamelijk
onbekende gezicht, dat later opduikt in
allerlei onbeduidende avonturenfilms,
is ,,ln dienst van Hare Majesteit" een
goed gemaakte, spannende film ge
worden in de inmiddels gevestigde
Bond-traditie.
(Grand 112 jaar).
Once upon a time In the west Blijk
baar zijn er nog genoeg filmliefhebbers,
die maar niet genoeg kunnen krijgen
van deze inmiddels klassiek geworden
western van de Italiaanse spaghetti-
kampioen Sergio Leone. Met de muziek
van Ennio Morricone en de fraaie beel
den van het Amerikaanse landschap,
waarin verschillende bekende acteurs
en actrices, is „En het gebeurde in het
westen" een western van allure.
(Grand 2, 12 jaar).
In de greep van de Zombies. De
zoveelste versie rond zombies, die al
lerlei gruwelijkheden veroorzaken. Dit
maal moet het de echte zijn, die van
George A. Romero, maar eerlijk gezegd
maakt het allemaal niet zo verschrikke-
Eén van de schitterende dans-scènes uit „All that jazz".
99
zwarte hengst en een klein, maar dap
per jongetje. Een debuut van regisseur
Carroll Ballard onder de beschermende
vleugels van Francis Coppola. Met
Kelly Rono en Micky Rooney in de
hoofdrollen. Voor romantische paar
denliefhebbers, maar ook voor roman
tici zonder paard goed voor enkele
aangename uurtjes.
(Cinema 2, alle leeftijden).
All that Jazz. Gouden Palmwinnaar
en veroveraar van verschillende Os
cars: „All that jazz" van danser- cho-
reograaf-regisseur Bob Fosse (Caba
ret) over een door zijn werk bezeten
Broadway-regisseur, die tijdens het
voorbereidende werk en de moordende
repetities een hartinfarct krijgt en ten
slotte sterft. Dat alles op grandioze wij
ze verpakt in perfekt gemaakte en uit
gevoerde dans-nummers, enerverende
muziek en relativerende zelfspot. De
dood als hoofdpersoon in een musical.
Ondanks de soms te flitsende montage
en de verwarrende tussenshots, steeds
boeiend van het begin tot het eind. „It's
showtime, folks!" En: „There's no busi
ness like showbusiness".
(Euro, alle leeftijden, ook al is dat
laatste ook weer niet te letterlijk te ne
men).
The Warriors. Bestseller van regis
seur Walter Hill naar de roman van Sol
Yurick. Enerverende jacht in nachtelijk
New York door de tijdelijk gebundelde
jeugdbenden op „The Warriors", een
leugdbende, die moord op een poten
tieel leider in de schoenen geschoven
wordt. Sluiptochten in de moderne
jungle van de New Yorkse buurten met
op elke straathoek het gevaar. Regis
seur Walter Hill slaagde er in om
realisme en surrealisme op een fas
cinerende wijze te verweven tot een
film, waarvan de duisterne mystiek van
een nieuwe cultus afstraalt, geprojek-
teerd tegen de achtergrond van een
benauwend angstaanjagend New York
inde duisternis.,The Warriors" was het
begin van een reeks gang-films. Zonder
meer de beste tot nu toe. Met Michael
Beck (nu ook te zien in „Xanadu") in de
hoofdrol als de leider van de Warriors.
(Duo 2, 12 jaar).
Two minute warning. Redelijk ge
maakte avonturen-film van regisseur
Larry Peerce rond de aanslag op een
„bom"- vol Amerikaanse stadion, waar
zich een scherpschutter heeft ver
schanst, die de president van de VS wil
doden. Die komt echter niet op tijd en de
man raakt in paniek. Met Charlton
Heston als politie-inspekteur Holly, en
vele andere bekende acteurs en ac
trices. „Two minute warning", geba
seerd op de roman van George La-
fountaine heeft een goede span
ningsopbouw en realiteitsgehalte.
(Duo 2, nachtvoorstellingen).
Eén van de wat al te karikaturaal aangezette scènes in „Het teken van het beest" van Pieter Verhoeff.
lijk veel meer uit. Een zombie is een
zombie. Door de iets grootsere aanpak
en een hogere aktie-frekwentie is „In
de greep of de zombies" (Dawn of the
dead") beter dan al die andere produk-
ties, maar niettemin wel strikt voor
liefh ebbers van dit onsmakelijke gedoe
(Grand 4, 16 jaar).
Het teken van het beest. Pieter Ver
hoeff's debuut-speelfilm rond de his
torische moord van IJje Wijkstra op vier
dorpsveldwachters in Grootegast.
Sfeervol, maar soms iets-te traag, ver
filmd met Gerard Thoolen en Marja Kok
in voortreffelijke vertolkingen als IJje en
Aaltje. Ook de bijrollen mogen er zijn,
dankzij verschillende leden van het
Werktheater en anderen De bekendste
onder hen is Peter Faber als Dirk Ta
bak, een vrolijke vrijbuiter. Negatief as-
pekt: de karikatuur van het strenge Cal
vinisme. Een soort jeugdsyndroom van
de regisseur?
(Grand 5, 12 jaar).
Xanadu. Bruisende pop-musical met
perfekt uitgewerktedansnummers rond
Olivia Newton-John, Michael Beck (The
Warriors) en Gene Kelly Simpel, ro
mantisch verhaal wordt op steeds aan
dacht-trekkende wijze overeind gehou
den door een werveling van dans, mu
ziek en zang. Een plezierige film voor
jong en oud in de traditie van Hol
lywood. Beter dan de doorsnee mu
ziekfilms van de laatste tijd.
(Cinema 1alle leeftijden)
4 Black Stallion. Soms ontroerend-
romantischefilm rond een eigenzinnige
filmagenda
Filmprogramma voor Amersfoort van
donderdag 23 oktober t/m woensdag 29
oktober 1980
Grand 033 - 14632
Grand 1
In dienst van hare majesteit 12 jr Dage
lijks: 13.30-18 30-21.15 uur Zondag 13 30-
16 00-18.30-21 15 uur
Grand 2
Onceupon a time in the west 12 jr: Dage
lijks: 13.30-19.15 uur.
Grand 3
Platvoet aan de Nijl. a I. Dagelijks: 13.45-
18 45-21.30 uur Zondag. 13 45-16.15-
18.45-21 30 uur
Grand 4
In de greep van de zombies. 16 jr. Dage
lijks: 13.45-18.45-21.30 uur. Zondag: 13.45-
16.15-18 45-21 30 uur
Grand 5
Het teken van het beest. 12 jr Dagelijks:
13.45-18.45-21.30 uur. Zondag: 14.00-
16 00-19.00-21 45 uur
Cinema 1 033 - 18900
Xanadu, a l. Dagelijks. 13.45-18.30-21.15
uur. Zondag 13.30-16.00-18 30-21 15 uur.
Cinema 2
Black Stallion, a.l. Dagelijks 13 30-18 30-
21.15 uur Zondag 13.30-16 00-18 30-
21.15 uur.
Euro 033 - 33655
All that jazz. a I. Zaterdag en woensdag
18.45-21.15 uur Zondag 13.45-16.15-
18.45-21.15 uur. Ovenge dagen 13.45-
18.45-21.15 uur.
Euro 033 - 33655
SJors en Sjlmmle en het zwaard van krijn.
a.l Zaterdag en woensdagmiddag 13 45
uur.
Duo 033 - 16572
Zwoele zomerlusten. 18 JR. Dagelijks:
14.15-19.15-21.30 uur Zondag. 14.15-
16.30-19.15-21.30 uur
Duo 2
The Warriors. 1 2 jr. Dagelijks. 14 00-19.00-
21.15 uur Zondag: 14 00-16.15-19.00-
21.1 5 uur.
Duo nachtvoorstellingen vrijdag- en za
terdagnacht 23.45 en 24.00 uur.
Duo 1
Dat is het einde 18 JR. 24.00 uur
Duo 2
Two minute warning. 16 jr. 23.45 uur
