Aktie voor patiëntenbezoek(st)ers
in Amersfoort gaat van start
Gratis
Maispoppetje
V/
AFD. UTRECHT VAN DE NED. MULTIPLE SCLEROSE STICHTING
IIIT IN AAGKSFOMtT
BAKKER'S
AUTOBEDRIJVEN
B-A-B- BV
t££tP£KP£ KUNST, TH£AT£R,FIIM
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1980 I lEMSilen hmnt
gevarieerd allerlei
14
AMERSFOORT/LEUSDEN - De
afdeling Utrecht van de Nederlandse
Multiple Sclerose Stichting gaat in
de komende weken een aktie voeren
om voor haar patiënten in Amers
foort bezoek(st)ers te vinden. Men
sen, die bereid zijn om zo af en toe
eens een bezoekje af te steken bij
een patiënt die aan multiple sclerose
lijdt. In verscheidene plaatsen in Ne
derland zijn al diverse bezoek(st)ers
gevonden, en het blijkt in de praklijk
dat het initiatief voortreffelijk werkt.
Multiple Sclerose patiënten zijn nor
male mensen als u en ik. Ze zijn alleen
op een bepaald moment in hun leven -
en meestal valt dat tussen 17 en 35 jaar
- getroffen door de ziekte, die multiple
sclerose heet. Hoewel deze ziekte
reeds sinds 1835 bekend is. blijft deze
ziekte artsen, verplegenden en de pa
tiënten zelf voor problemen plaatsen.
"Het ziekteproces speelt zich af in het
ruggemerg en in delen van de herse
nen Door nog niet bekende oorzaak
treden in het centraal zenuwenstelsel
haarden op in de witte stof. Multiple
haarden, die aanleiding geven tot een
grote variëteit van verschijnselen Die
afhankelijk zijn van de plaats waar de
haard optreedt en van de grootte van de
haard.
Verergeringen en verbeteringen in de
toestand van de patiënt treden op wan
neer nieuwe haarden ontstaan of ge
deeltelijk weer tot rust komen. Deze pe
rioden van tot rust komen en rustig blij
ven van ontstane haarden kan maan
den, jaren duren. Juist de spreiding van
de haarden in de tijd en wat hun plaats
in het centraal zenuwstelsel betreft ma-
In gesprek met mevrouw E van Dullemen-Rolff M S.-patiënte, over het door haar
uit het Engels vertaalde boek ..De feiten over M.S
ken de diagnose moeilijk. Het stellen
van de diagnose wordt nog ekstra ver
zwaard, doordat een specifiek diagnos-
tisch kenmerk in het bloed en in het
ruggemergvocht ontbreekt.
De meest voorkomende ver
schijnselen zijn loopstoornissen, tre-
moren. bijvoorbeeld trillende handen,
nystagmus, onwillekeurige oogbewe
ging; diplopie, dubbel zien; dysarthrie,
stotend spreken
ELK JAAR:
TIËNTEN
260 NIEUWE PA-
DONDERDAG 6 NOVEMBER
INTERNATIONAAL FOLKLO
RISTISCH DANSTHEATER
Up donderdag 6 november treedt het
Internationaal Folkloristisch Danst
heater in Amersfoort op. Om 20 15 uur
in het Flinttheater Het uitgangspunt
van het Internationaal Folkloristisch
Danstheater is het konserveren van
een stuk onvervangbare kuituur en het
levend houden daarvan.
Het gezelschap richt zich op het to
tale scala van de Europese folkloristi
sche dans en muziek. Het repertoire
omvat enkele tientallen choreografieën
en dansen uit alle folkloristische Euro
pese gebieden. Het authentieke mate
riaal wordt op zo verantwoord mogelijke
wijze in het theater weergegeven
Het gezelschap bestaat uit profes
sionele dansers en musici. Twintig dan
sers en danseressen, 6 musici en 1
zangeres staan onder leiding van een
Russische balletmeester.
Volksdansen zijn in voorbije eeuwen
ontstaan in gesloten gemeenschappen.
Natuurlijke grenzen als bergketens en
rivieren zorgden voor een vrijwel kom
pleet isolement ten opzichte van naast
liggende kuituren Afstanden waren
onoverbrugbaar. Zo zelfs dat binnen
een land grote verschillen in muzikale
en bewegingspatronen konden ont
staan, ook al waren de rituele uitgangs
punten dezelfde
VRIJDAG 7 NOVEMBER
THE CARETAKER
The New Shakespeare Company
London voert op vrijdag 7 november om
20.15 uur Harold Pinters ..The Careta
ker" op De voorstelling is Engelstalig.
,,De huisbewaarder' brengt het
spanningsveld in kaart tussen drie
mannen, waarvan er twee een nauwe
familierelatie hebben en de derde een
buitenstaander is Davies verkijkt zich
op de rek, die er in de band tussen de
beide broers aanwezig is. Hij verraadt
degene, die hij als de zwakste ziet aan
de sterkere, bij wie hij in het gevlei wil
komen. Zijn strategie mislukt en keert
zich uiteindelijk tegen hemzelf. Onver
hoedse overgangen van intrigerende
vaagheid naar schijnbare duidelijkheid
openen steeds weer nieuwe per-
spektieven.
VRIJDAG 7 NOVEMBER
MUZIEK VOOR EEN PIEK
Op initiatief van het Bumafonds wordt
er in de theaterschool van De Flint ook
in november weer gemusiceerd.
Deze maand zal er op elke vrijdag
avond worden gemusiceerd door het
Trio Mauve. Van 19.30 tot 20.00 uur.
Het Trio Mauve bestaat uit: Marten
Root. fluit; Viola de Hoog. cello; Tine
Proper, piano.
Er worden werken van Nederlandse
komponisten ten gehore gebracht.
Waarbij de musici zo mogelijk weten
swaardige anekdoten zullen vertellen.
U kunt 1,- bijdragen in de kosten.
Vandaar het motto: muziek voor één
piek
ZATERDAG 8 NOVEMBER
HET ANARCHISTENBAL
In het Flinttheater brengt Michel
Waisrisz ..Het Anarchistenbal" op za
terdag 8 november om 20.15 uur
Het Anarchistenbal is een plechtig
feest met enige ongehoorzame gasten.
Plotseling als een gat in een wolkendek
is het theaterpodium een kleine en tij
delijke vrijstaat waar het anarchisme
zich geweldloos manifesteert.
Dit is een feest, warm en plechtig,
een soort bal met vreemde gasten,
maar niet gemaskerd, ledereen danst
met iedereen. Sommigen doen dat niet
Alle muizen zijn aanwezig. Een inge
houden vrolijkheid straalt van hun ge
zichten af. Tussen de dansmuziek ver
schijnt een man op het podium. Hij ver
telt. Hij vertoont kapriolen Wat hij
brengt is theater. Regelmatig wordt zijn
optreden onderbroken door diverse on
gehoorde personen. Zij brengen toe
spraken. verboden mime. Kropotkins-
senijen-kwikstep, lauwe oorlogsmop
pen
Samen met Maarten van Regteren
Altena richtte Michel Waisrisz ..Claxon"
op. waarmee zij grammofoonplaten uit
brengen met geïmproviseerde muziek,
theater- en geluidsdokumenten.
ZATERDAG 8 NOVEMBER
DE REDERIJKERS
De Amersfoortse Toneelvereniging
,,De Rederijkers" brengt op zaterdag 8
november twee éénakters Het zijn
..Arme rijken" door Nono. en ..Help, ik
leqf" door John Tully In wijkcentrum
,,De Drietand" aan het Neptunusplein.
Aanvang 20.00 uur.
ZATERDAG 8 NOVEMBER
FRANCISCUS VAN ASSISI
Mevrouw Schmidt houdt op zaterdag
8 november een lezing voor de Konin
klijke Vereniging Oost en West. De le
zing is getiteld ..Franciscus van Assisi".
Om 14.30 uur in het Berghotel aan de
Utrechtseweg 225. De toegang is kos
teloos voor alle belangstellenden.
ZONDAG 9 NOVEMBER
TRIO ANK
Het Trio Ank Mulder speelt op zondag
9 november in de serie koffiekonserten
in het Flinttheater. Om 12.00 uur.
Op het programma staan werken
van: H, Andriessen, Rossini, Doppler,
Marcelle Sonlage en A. Filtz
Het Trio Ank Mulder bestaat uit: Ank
Mulder, dwarsfluit, Frank van Koten,
hobo, Emily Heyens. harp.
ZONDAG 9 NOVEMBER
KINDER-DOE-UUR
Tijdens het koffiekonsert op zondag 9
november organiseert het Kreatief
Centrum De Hof weer een Kinder-doe-
uur.
Rian Eelman en Willem Bora houden
de kinderen van 6 t/m 12 jaar bezig met
kreatieve handvaardigheid. Van 12 00
tot 13 00 uur In het Kreatief Centrum
De Hof in De Flint, ingang aan de Teut.
Elk jaar worden in Nederland ten
minste 260 patiënten ziek door middel
van multiple sclerose Het ziektebeloop
strekt zich gemiddeld uit over 29 a 30
jaar. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat
de ziekte berust op een virus dat eerst
na enige tijd in het lichaam aanwezig te
zijn aktief wordt en ziekteverschijnselen
doet ontstaan. Een andere hypothese
gaat uit van een gevoeligheid van het
organisme van de lijder voorde ..eigen"
eiwitten van de zenuwcellen Beide hy
pothesen steunen op waargenomen
veranderingen in het bloed en het rug
gemergvocht van patiënten, die reeds
enige tijd ziek zijn.
Het ziekteproces kan in ernstige
mate het leven van de patiënt hebben
beïnvloed Met als gevolg, dat
trouwplannen, een nieuwe baan, ge
zinsuitbreiding, plannen voor de toe
komst op de tocht kwamen te staan.
AKTIE
BEZOEK
VOOR PATIENTEN-
Sinds kort is de Nederlandse Multiple
Sclerose Stichting begonnen met een
aktie om de patiënten te laten bezoe
ken. Bestuurslid mevrouw S. Santcroos
is erg blij met de resultaten van de
eerste avond met een kleine groep be-
zoek(st)ers in spé, die dit voorjaar werd
georganiseerd Het eerste be-
zoek(st)ersteam is al gevormd. En nu is
dan Amersfoort aan de beurt.
Om te zien hoe zo iets in de praktijk
werkt zijn we gaan praten met mevrouw
J B. Looyenga-van Dijk. die in de
Koekoekstraat woont. Zij is al twintig
jaar multiple sclerose patiënte, en
maakt gebruik van een rolstoel. Sinds
dit voorjaar krijgt zij bezoek van me
vrouw M. Doornenbal.
We vinden de dames aan de koffie,
gewikkeld in een opgewekt gesprek.
Mevrouw Looyenga heeft de kopjes
klaargezet, en heeft zelfde koffie en
thee gezet. Ze begeeft zich in haar rol
stoel naar de keuken, en ze brengt op
een blad dat ze aan de rolstoel haakt,
de spulletjes naar de huiskamer.
Wij vragen haar waarom ze bezoek
heeft aangevraagd.
UIT HET NAUWE KRINGETJE
Mevrouw Looyenga-.Ik vind het gezel
lig als er iemand komt Ik vind het prettig
om met andere mensen om te gaan.
Dan zit je niet altijd met hetzelfde krin
getje Ik geloof, dat het erg belangrijk is,
dat je uit dat nauwe kringetje wordt ge
trokken.
Ik kreeg bericht van de Nederlandse
Multiple Sclerose Stichting of ik het op
prijs zou stellen, dat er een bezoek(st)er
bij me zou komen. Ik vond dat een goed
idee. Het is iemand van de M.S Stich
ting. en als het nodig is kun je over je
ziekte praten.
Wel ben ik een beetje bang om zo'n
relatie aan te gaan. maar ik denk dat dat
voor elk mens geldt, die een relatie
aangaat, dat zo'n relatie afbreekt. Als
patient ben ik dan natuurlijk dubbel
kwetsbaar".
Mevrouw Doornenbal lacht, en
zegt dat ze het daarvoor véél te goed
met elkaar kunnen vinden. En bo
vendien is zij niet over één nacht ijs
gegaan, toen ze zich als bezoekster
opgaf bij de Stichting. Ze is zéér ge
motiveerd.
Vorig jaar om deze tijd las ik een ad
vertentie in ,,De Stad Amersfoort",
vertelt ze. ,.De Stichting vroeg be-
zoek(st)ers. In januari 1980 hadden we
een voorlichtingsavond in Zeist, naar
aanleiding van een film. Een bezoek
ster uit Den Haag vertelde ons hóe zij
deed vanaf het moment dat ze op de
stoep stond totdat ze de deur achter
zich dichttrok. Daar hebben we zéér
veel aan gehad
Daarna kon je overdenken of je het
wilde doen Je werd natuurlijk ook over
spoeld door een stuk emotie en dat
moest je eerst verwerken.
Van huis uit ben ik verpleegster, en
vroeger werkte ik in de vakanties in ,,De
Heygraeff". Ik wou al lang weer iets
dergelijks gaan doen. Mijn jongste is nu
nog op de kleuterschool, en ik moet dit
werk tussen de schooltijden in doen.
Ik besloot na rijp beraad om het te
gaan doen. en ik heb tot op heden twee
patiënten. Er zijn mensen, die kunnen
wel méér dan twee patiënten één"
ZELF VEEL VAN LEREN
..Je kunt er zelf veel van leren. Je ziet
hoe opgeruimd de mensen zijn, hoe ze
hun dagen weten te vullen. Hoe ze af
leiding zoeken, lezen, knopen".
Mevrouw Looyenga heeft een
gangloper voor het huis van haar
zoon geknoopt. Een mooie loper In
wijnrode kleur. „Een zeven
maandskleedje", zegt ze.
Mevrouw Looyenga is al twintig
jaar M.S. patiënte. Ze was erg ziek,
maar er was haar nooit verteld wat ze
had.
..Later heb ik uit een Duits boule
vardblad gehaald wat ik had", vertelt ze
..Ik dacht: he. dat is hetzelfde wat ik
heb. Duizeligheid. Niet goed kunnen
zien. Toen heb ik dat aan mijn dokter
voorgelegd.
M.S.dat is ook bij het publiek niet erg
bekend. Mantelspecialist. daar denken
ze aan, M.S. patiënten zijn zo opgewekt
zeggen ze. Ja. ze kennen het hele
ziektebeeld niet Mijn man en ik hebben
er samen destijds om gelachen, want ik
voelde me helemaal niet ziek!
Toen ik es in het ziekenhuis voor een
onderzoek was, vroeg ik mijn man om
het blaadje van de Stichting mee te ne
men, want ik werd er zo moe van tel
kens weer opnieuw uit te leggen hoe die
ziekte in elkaar zit. Niemand wist er iets
van. 't Leek echt zo iets geheimzinnigs!
Ik zeg nu: ik ben echt een uitverkore
ne. Mijn hand wil niet, en daardoor kan
ik niet schrijven. Ik kan ook niet lopen
Maar verder kan ik èlles, en ik heb mijn
goede humeur!
ACHTER DE DRIEPOOT
In 1967 heb ik die rolstoel gekregen,
en in het begin gebruikte ik die alleen
buiten de deur. In huis liep ik achter de
driepoot. Nu ben ik zo ver, dat ik dat niet
meer kan. Ik weet nu. dat ik alleen maar
achteruit ga Ik probeer natuurlijk dat zo
veel mogelijk uit te stellen en zo lang
mogelijk in de running te blijven Toen
de dokter later tegen mij zei: ,,Uw voor
land is een rolstoel" dacht ik: ..nou, dat
wil ik niet".
Hoe reageert het publiek als u in
een rolstoel buiten bent?
..Ik was es een keer bij de slager Er
was een jongetje van vier jaar, die me
vroeg of ik niet kon lopen. Ik zei. dat ik
het wel kon. Je kan een kind van vier
jaar toch niet over die ziekte gaan ver
tellen. Ik zei: „Ik vind het leuker om me
te laten rijden" Toen zei dat jongetje
„Als je echt kunt lopen, dóé dat dan es".
Die moeder sleurde dat kind weg, en
gaf het een harde klap in zijn gezicht".
„Ja", zegt mevrouw Doornenbal. Dat
is weer zo'n geval van volwassenen, die
er geen raad mee weten. Die zelf niet
weten wat voor houding ze moeten
aannemen tegenover een rolstoel-
patient
„KIJK, ZO N STOEL WIL IK NOU
HEBBEN!''
Mevrouw Looyenga: „Ik hoorde een
jongen van een jaar of acht es tegen zijn
moeder zeggen: „Kijk. mam, zó'n stoel
wil ik nou hebben!" waarop die moeder
zei: „Dat kan hoor. als je wat ouder
bent"
Ik ging met een vriendin een jurk ko
pen. „Die jurk", zei ik. Mijn vriendin ging
met me mee om te passen. De ver
koopster kwam erbij. Die praatte over
mij heen met mijn vriendin. „Nou", zei
mijn vriendin, „dat moet u haar maar
vragen. Die jurk is voor héér".
Alsof je zelf niet mondig bent!
Och, ik merk het niet eens meer. Ik ben
er al zó aan gewend.
Er zijn zoveel mooie dingen in het
leven Kijk de natuur. En de mensen zijn
zo lief en vriendelijk voor mij Ik lees
veel. Ik zie het leven van de zonnige
kant Ik begrijp niet, dat de mensen altijd
de zwarte puntjes van het leven zien
In 1970 lag ik in het ziekenhuis voor
een onderzoek. Toen heb ik daar een
dame leren kennen. Sinds ik in de
Koekoekstraat woon komt ze elke don
derdagmiddag, en gaat met me de stad
in. Al die jaren lang Iedere week komt
ze speciaal voor mij uit Achterveld. Ik
vind het een unicum. Ze verdient een
stoel in de hemel!
Ik vraag of mevrouw Doornenbal
óók een vaste bezoekdag heeft.
Ze lacht „Ik kom te hooi en te gras",
zegt ze. „Als ik het druk heb. bel ik op,
en dan maken we een praatje door de
telefoon. Ik bel wel altijd even van te
voren op. en vraag of het gelegen komt.
Het moet een vertrouwenskwestie wor
den Wij als bezoeksters hebben het
belang van de patiënt op het oog.
Stel. dat er grotere problemen gaan
komen, dan bespreken we die met het
bestuur. De bestuursleden bezoeken
allemaal zelf één patiënt om te zien hoe
het in z'n werk gaat en wét we kunnen
tegenkomen".
Mevrouw Looyenga: „Ik zou elke MS
patiënt willen aanraden: vraag zo'n be-
zoek(st)er aan. Je hele blik op het
buitengebeuren verruimt. Je bent even
uit je kleine kringetje!"
Mevrouw Doornenbal: „Ik vind het
persoonlijk de moeite dubbel en dwars
waard Je kunt iemand blij maken. En je
gaat over veel dingen nadenken
En zo ontzettend veel tijd kost het
niet. Twee patiënten bezoeken in één
maand, dat kun je makkelijk doen Het
geeft je zelf een stuk vreugde en je
hoopt door je werk een stuk vreugde te
brengen. Bel op als je niet kunt. Houd je
aan je belofte: maak de mensen niet blij
met vage beloften".
Wie zich wil opgeven om een
Amersfoortse patiënt te bezoeken:
dat kan aan het volgende adres:
Sekretariaat Afdeling Utrecht, me
vrouw Vink, Mesdaglaan 1 b, 3735 LK
Bosch en Duin. Telefoon 03404-
31669.
De Amersfoortse MS patiënten
wachten op u!
Aangepaste apparatuur maakt het lezen van boeken en tijdschriften mogelijk.
BMW 630 CSA grijs met. 1978
BMW 728 groen met1978
BMW 520 A groen met. 1978
BMW 520 groen met1978
BMW 320 groen met1979
BMW 320 wit, LPG 1978
BMW 318 oranje, LPG dec. 1978
BMW 316 groen met1978
BMW 316 zilver met1978
BMW 316 beige1976
Het kadootje van Guif van 31 oktober
t/m 1 december a.s.
Vanaf 31 oktober krijgt u bij elk bezoek aan
uw Gulfstation een leuk gratis
maispoppetje. Er zijn een groot aantal
soorten. Kom daarom steeds naar Gulf en
verzamel de hele serie Zolang de voorraad
strekt!
kela
Amersfoortsestraat 22, Soesterberg.
Neptunusplein 13, Amersfoort.
Hessenweg 170, Achterveld.
NijverheidswegN. 83
3812 PL Amersfoort
Telefoon 033-14047.
Na 20.00 uur
dhr. J. de Heus,
02152-58751
B.V. AUTOBEDRIJF
DAAN VAN DE K00Y
Stadsrlng-Hogeweg 45 3816 BM Amersfoort.
Stel prijs op onze persoonlijke bediening)
Gewoon prettiger en beter.
Gulf en BK-gas pompstation. Geopend
van 7.00-24.00 uur.
(Gulf)
Gulf. Actief voor u.
