Speelgoedschuur
opende
Loes van den Akker: „Wij spelen veel oude muziek"
Knotgroep aan de slag
FLUIT-ORGELCONCERT IN DE JOZEFKERK OP ZA. 22 NOVEMBER
L
DINSDAG 18 NOVEMBER 1980
interview
_EJL
LEUSDEN - De fluitiste Loes van
den Akker en de organist Steef van 't
Slot geven op zaterdag 22 november
om 20.15 uur een konsert in de Sint
Jozefkerk in Leusden-Centrum. Het
konsert is voor iedereen kosteloos
toegankelijk. Het konsert zal ruim
een uur duren.
Hoe kwamen jullie ertoe dit konsert te
geven?
Loes van den Akker: „We geven al
lebei in Leusden aan de Muziekschool
es Steef al veel langer Ik vanaf 1 ja
nuari 1977, toen ik in mijn tweede jaar
tan het Muzieklyceum zat We kwamen
elkaar hier af en toe tegen. Je doet
eigenlijk als muziekdocent niet veel
samen.
Onze instrumenten laten zich goed
<ombineren En we dachten: laten we
sens samen aan de slag gaan Steef
geeft eens in de zoveel tijd een konsert
(i de Sint Jozefkerk, omdat hij daar al-
ijd van de pastoor mag komen spelen
en les geven"
Als het koud is in de kerk, spelen we
io n drie kwartier, want dan krijgt ze
/ersteende vingers. Als het er warm is,
spelen ze zo'n anderhalf uur.
Loes woont in Leusden Ze komt uit
Jilversum. Daar studeerde ze aan het
Muzieklyceum bij Nelly Brandenburg.
Je haaide het A examen in Hilversum,
»n het B(staats) examen in Den Haag.
Jlokfluit was haar hoofdvak En ze deed
Irie jaar piano, en drie jaar hobo. Ze
speelde in Hilversum in het Kameror-
:est.
Ze begon als lerares aan de Muziek-
chool in Leusden met het geven van
:even uur les. Dat is inmiddels uitge-
ireid tot 22 uur.
,,De tijden liggen vreemd", zegt Loes.
.De meeste kinderen komen na vieren,
»n dan ga je door tot half acht. 's
Voensdagsmiddags kun je om één uur
tarten. Met volwassenen werk je soms
ot tien uur. Dan lig je niet voor één uur
n ie bed en dan kun je de volgende
ochtend niet vroeg opstaan, 't Zelf stu
deren 's morgens schiet er dan bij in".
KONSERTEN
,,We hadden eigenlijk alleen maar
ééns in de één of twee jaar een docen-
tenconsert van de Muziekschool. Dat
konsert gaat van de Muziekschool uit.
Dit konsert is eigen initiatief.
"t Is leuk om voor iedereen, die be
langstelling heeft, muziek te maken. Je
maakt ook wel eens muziek als achter
grondvulling bij een tentoonstelling.
Maar dit is natuurlijk spannender!"
Loes van den Akker is thuis in de
instrumenten uit de tijd van de Renais
sance. Ze bespeelt de pommer, een in
strument dat smal begint en naar on
deren toe uitloopt Haar pommer heeft
een koperbeslag. Levert een doordrin
gend geluid. Die pommer is er net als de
bloklfluit bijvoorbeeld in alt, sopraan.
Ook op de schalmei (familie van de
polmmer en de Kromhoorn (familie
van de jachthoorn) kan ze spelen, 't Zijn
eigenlijk allemaal straatinstrumenten
van toen, in de zin van de huidige in
strumenten, zoals die nu door de fan
fare worden gebruikt. Bij de komposi
ties uit die vroegere tijd staat: ,,Om te
zingen ende te spelen". Zelf mag je dan
die instrumenten kiezen
Hoe is jullie programma samen
gesteld?
Loes: ,,We spelen veel oude muziek.
Het oudste stuk. dat we spelen is nog
barok, 1600, van Fresco Baldi: ,,Can-
zona detta la Bernardinia" Het is een
voorloper van de sonate. In dat stuk
gaat het langzame gedeelte onvoor
bereid over in het snelle deel. Er zijn ook
snelle en langzame gedeelten in, die
elkaar afwisselen. Maar het is één stuk.
En van de sonate zeg je, dat ie vier of vijf
delen heeft".
TWEE FLUITSOLI
Loes speelt twee fluitsoli, een stuk
van Telemann (1681,1767). Georg Phi
lip Telemann studeerde rechten in
Leipzig en richtte daar een collegium
musicum op Hij schreef cantates voor
de Thomaskffche en kreeg de leiding
van de plaatselijke opera Hij bekleedde
vele functies in het muzikale leven en
genoot in zijn tijd een groter aanzien
dan Bach. Hij is de voornaamste over
gangsfiguur van barok naar rococo in
Duitsland. Hij heeft een geweldig om
vangrijk oeuvre nagelaten.
Het tweede solistische werk, dat
Loes van den Akker speelt, is een stuk
van Jonker Jacob van Eyck (1590-
1657), de blinde fluitist-organist-
beiaardier, die op het Sint Janskerkhof
stond te fluiten (toen men daar nog kon
wandelen!) In 1623 werd hij uit Heus-
den naar Utrecht ontboden tot het ..vi
siteren ende repareren vant uur - ende
beyderwerck".
De stedelijke autoriteiten en het ka
pittel, die maar al te goed Van Eycks
capaciteiten onderkenden waar het zijn
..constich spelen op de clocken" betrof,
poogden begrijpelijk hem voor zich te
behouden. Hetgeen lukte. Van Eyck
ging bij vele gelegenheden spelen. Het
Kapittel van Sint Jan verhoogde zijn
salaris, ,,mits dat hij de wandelende
luyden opt kerckhoff somwijlen savons
mit het geluyt van sijn fluytjen ver-
maecke". Van Eyck schreef twee delen
fluitkomposities: ,,Der Fluyten Lusthof'.
SUITE STEEF VAN 'T SLOT
Steef van 't Slot heeft een eigen kom
positie, een suite, gemaakt, die hij op
het konsert als afsluiting zal spelen. Dat
is het nieuwste werk dat hij zal spelen.
Hij speelt ook een kompositie van Jan
Zwart. Na de barok is de blokfluit hele
maal vergeten In de klank der muziek,
die toen volgde, paste de dwarsfluit
beter. In het begin van onze eeuw is de
blokfluit weer opgekomen en zijn er
studieboeken voor blokfluit geschre
ven. Voor blokfluit bestaat er alleen echt
oude (van en van vóór) de barok en echt
nieuwe muziek. Voor het orgel ligt dit
geheel anders.
Op het konsert bespeelt Loes van
den Akker onder meer sopranino, een
heel klein instrument, dat als laagste
toon de F2 gestreept heeft. De sopraan
gaat tot C2 gespreept. De alt is eén
oktaaf lager en gaat tot F1 gestreept.
De lager getoonde instrumenten kun
nen, samen met orgel, niet bespeeld
worden, omdat ze te zacht zouden over
komen.
LES GEVEN BIJ DE MUZIEK
SCHOOL
,,'t Is heel verschillend les geven aan
kinderen, pubers en volwassenen",
zegt Loes. ,,'t Is vooral moeilijk met kin
deren. die als klein kind met blokfluit zijn
begonnen, en die dan in de brugklas
komen Daar maakt vrijwel niemand
meer muziek en daar is het allemaal
pop en rock. Ze schamen zich voor de
blokfluit en houden ermee op. En dan
zijn er heel weinig mensen, die het later
nog eens oppakken, als ze er mee ge
stopt zijn. Mensen vergeten dat je met
een blokfluit je hele leven kunt stude
ren, en dan pas tot iets komt!
Dat zit 'm ook in het beleid van vele
Muziekscholen. Als een kind dwarsfluit
wil spelen zeggen ze: ga eerst maar es
een paar jaar blokfluit spelen. Dan zegt
zo'n kind' En daarna ga ik dan echt
musiceren. Als ze alt gaan spelen, dan
wordt het al wat meer. Maar ook op de
sopraan kun je ver komen! Ook speelt
mee. dat een blokfluit goedkoop is.
Betere" leerlingen horen best het
verschil tussen een betere fluit van hard
hout en een goedkope van zacht hout.
De meeste kinderen valt dat verschil
niet eens op.
Een fluit verslijt. Als je vier jaar op een
fluit van een zachte houtsoort hebt ge
speeld is ie op. Dat zachte hout is kon-
stant nat. De fluit rot weg.
Kinderen zijn speels. Volwassenen
zijn niet zo speels meer. Ze doen het zo
serieus. En ze hebben stijve vingers.
Iemand van 16,17 jaar kan snel blok
fluit leren bespelen. Je moet de goede
kombinatie hebben van verstand en
vingersoepelheid. Tussen de 15 en de
20 jaar dan gaat het het gemakkelijkste,
't Blijft natuurlijk wel: jong geleerd, oud
gedaan.
Je moet kinderen eigenlijk eerst veel
uitleggen. Maatsoorten zijn breuken.
Die moeten ze dan wel op school gehad
hebben.
GROEPSLESSEN
Ik heb ontzettend veel groepslessen.
Veel meer dan andere instrumenten.
(Steef heeft helemaal geen groepsles
sen!) Als je een groepje hebt van vier
drukke kinderen heb je best je handen
vol!
Meisjes en jongens samen, dat gaat
niet erg best. Een groepje van vier
meisjes of vier jongens wel. Samen zit
ten ze mekaar altijd in de haren. Ze
willen niet voor elkaar onderdoen En
de jongens willen dan niet zeggen dat
ze het leuk vinden.
Overigens heb ik méér meisjes dan
jongens. Jongens zijn iets achter in
motorische ontwikkeling. De leerlingen
beginnen met acht iaar.
LE IJSDEN - Ondanks het zeer slechte weer van afgelopen zaterdag waren ongeveer 35 enthousiastelingen actief od
i eerste werkochtend van de knotgroep Leusden.
jrgemeester J. W. M. Rademaker gaf 's morgens vroeg het startsein door het afzagen van de eerste tak.
p zaterdag 29 novemberg wordt het wHgenknotten hervat op dezelfde plaats, Asschatterwea 203
)or inlichtingen: J.- Westerhof tel. 944873.
LEUSDEN - Vorige week vrijdag
kreeg Leusden er een nieuwe en ook
een nieuwe soort zaak bij: de speel
goedschuur van mevrouw Mars.
Hiermee lanceert zij een voor Leus
den heel nieuw idee.
ledereen die gebruikt maar nog wel
redelijk goed speelgoed heeft en dat
kwijt wil, kan het op donderdagen bij
haar komen brengen. Wordt het artikel
verkocht, dan krijgt de eigenaar een
deel van de opbrengst terug De ver
koop van het speelgoed vindt plaats op
vrijdag. De speelgoedschuur is te vin
den bij de woning van de familie Mars,
Wilgenlaan 72. Op bijgaande f<?to ziet u
een deel van de speelgoedschuur.
't Gaat meestal heel gezellig Ik ben
niet streng, word wel eens boos. Als het
kind het per sé niet leuk vindt, ga ik wel
naar de ouders en zeg: haal het kind
eraf, want het is zonde van ieders tijd. In
groepslessen komt dat niet zo aan bod.
Maar als er in een groepsles drie of vier
niet willen moet er natuurlijk iets gedaan
worden Vier kinderen zijn de grootste
groepjes, die ik heb De meeste zijn van
drie en twee. Een half uurtje met twee
leerlingen is zo om. Dan kun je niet
meer doen dan die stukjes spelen die ze
moesten leren En ze willen zo graag
óók nog iets anders.
Een dikteetje is leuk. Dat moeten ze
nafluiten en omschrijven. Meestal laat
ik ze het éérst zingen. Dat vinden ze
prachtig, dat opschrijven Maatstrepen
zetten, cijfertjes.
Eigenlijk zou je een lijst moeten bij
houden van al je lessen. Ik had les van
iemand, die dat deed. Maar ik heb nu
honderd leerlingen Dan is dat een hele
klus. Er zullen best lessen bij zijn, waar
ik nog nooit een dikteetje heb gegeven.
Maar als je zelf 's avonds moe thuis
komt, dan zak je graag es uit, en dan
schiet dat lesverslagen maken er bij in.
Op het Muzieklyceum moest je tien les
verslagen maken.
Ik heb daar ook een skriptie gemaakt
over het vibrato. Daarover zijn de me
ningen verdeeld. Je moet éérst strak
kunnen blazen en dan komt er nog wel
es vibrato. Je moet geen onregelmatige
hobbels hebben in zo'n toon!
Ze zeggen altijd, dat blokfluit makke
lijk is; Nou. er zijn mensen die ,,ver-
gemeester Rademaker aan het wilgen knotten. De eerste tak is voor hem
keerd" praten, en die op de blokfluit
geen goede toon kunnen voortbrengen!
Daar krijg je echt kijk op of mensen
goed blokfluit zullen kunnen spelen.
Ik nam de lespraktijk op de Muziek
school van iemand over. 't Is moeilijk
om de leerlingen van een andere do
cent over te nemen. Er zijn meteen din
gen, waarvan je denkt, die doet dit ver
keerd. Die doet dat verkeerd. Maar 't is
véél leuker dan les te moeten geven
aan allemaal kinderen die nog van het
begin af aan moeten beginnen!
VOORSPEELAVOND
De voorspeelavond is spannend voor
alle leerlingen. Die wordt goed bezocht.
Er is veel belangstelling voor. In Zuid is
er geen goede gelegenheid voor. Daar
deden we het eerst in de hal van de
Paletschool, maar daar houdt men nu
klas in. De laatste keer deden we het in
een zaaltje van 't Trefpunt. Ik heb in
Zuid niet zo veel leerlingen, en dan gaat
het wel. Maar voor andere docenten is
dat zaaltje veel te krap.
Leuk hoor, zo'n voorspeelavond Je
voegt twee groepjes samen. En dan
kom je een beetje uit de sleur. Je moet
stukjes opzoeken en een program
maatje samen stellen. Dit jaar, met 100
leerlingen, worden het wel 3 voorspeel
dagen! Die kinderen zitten onder
hoogspanning en anderhalf uur wach
ten in zo'n spanning, dat kan écht niet!"
Over belangstelling van de zijde
van de leerlingen voor het orgel- en
fluitkonsert in de Jozefkerk zal Loes
van den Akker, denk ik, niet te klagen
hebben. Ze vertelt zo enthousiast
over héér instrument, dat ze veel
kinderen en volwassenen daarmee
zal weten te boelen!
ANCO MALI
Wilgenknotters aan het werk.
