De lieve moordenares.
1Z1111T VI? 1111 11]
11
HUH 1
VREDESONDERWIJS VAAK ALLEEN IN VREDESWEEK
vervolg van pagina 6
te maken met het streven naar een
rechtvaardige samenleving."
De ouders vormen de tweede
doelgroep van Vredesbouw. Vis
ser: ,,De ouders kunnen worden
betrokken bij de schoolprojekten,
maar ook thuis zijn er voor hen
mogelijkheden aan vredesopvoe-
ding te doen. Het klinkt autoritair,
maar ouders hebben het recht kin
deren te verbieden naar bepaalde
TV-programma's te kijken. Na
tuurlijk moet dan wel worden ver
teld waarom zij dat verbod opleg
gen Kinderen willen graag groot
zijn. identificeren zich vaak met
volwassenen, die in TV-films niet
zelden een autoritaire houding
aannemen of wapens gebruiken.
Kinderen hebben de neiging dat na
te spelen. Tegen zelfgemaakt
oorlogsspeelgoed heb ik geen be
zwaar, daarmee heb ik vroeger
zelf ook gespeeld, daarvan wordt
een kind niet agressiever Veel
kwalijker is het wanneer een kind
niet meer creatief speelt, wanneer
het spelen met robots en tanks, die
,,echt" schieten, heel gewoon
vindt. Die vanzelfsprekendheid
kan worden gevoed door de televi
sie."
Een kritische opstelling dient
niet alleen te gelden voor televisie
programma's, maar ook voor bij
voorbeeld boeken. „In striDS heb
ben boeven vaak enge gezichten.
Wanneer een kind op straat net
zo'n gezicht ziet, leqt het direkt de
link dat die man niet te vertrouwen
is. Dergelijke vooroordelen moe
ten worden opgeheven. Het kind
moet zich kritisch en zelfstandig
leren opstellen, zodat het minder
snel tot vooroordelen komt. Daar
door bereik je dat ideologieën als
het fascisme minder vat krijgen op
het kind."
Vredesopvoeding begeeft zich
op diverse terreinen Visser geeft
een voorbeeld. ..Vredesonderwijs
is geen vak, meer een visie over
opvoeding. Het gaat over ruzies.
Vredesopvoeding, die kinderen voorbereidt op de maatschappij, moet uitgaan van de gedachtenwereld
van die kinderen.
konflikten, stelen en liegen, anders
zijn. rolpatronen, vooroordelen en
discriminatie. Dat kan met behulp
van rollenspelen, kringgesprek
ken. het maken van collages et
cetera. Een schoolprojekt over
wonen kan de problematiek van
het kraken behandelen en laten
zien dat er gebrek is aan wonin
gen, dat er schaarste is en dat dat
strijd kan geven
Vredesopvoeding confronteert
de leerlingen met de toestand in de
wereld. Inhaken op de aktualiteit in
klasseverband kan nuttig en nodig
zijn. Prof dr B.V.A. Röling. oud-
direkteur van het polemologisch
instituut in Groningen, toonde zich
in mei 1980 vrij pessimistisch over
de wereldvrede in de nabije toe
komst. Op een internationaal sym
posium over vredesopvoeding in
Utrecht, georganiseerd door Vre-
desopbouw en de vakgroep Wijs
gerige en historische pedagogiek
van de Utrechtse rijksuniversiteit,
zei hij: ..Vredesopvoeders moeten
opboksen tegen het slechte ge
drag van de supermachten. Er is
een rechtstreeks verband tussen
de toeneming van geweld op straat
en de termen waarin de regering
praat over geweld
Vrede kan niet worden bereikt
zonder een verandering van de
mentaliteit. Röling: „Ik ben daar
niet optimistisch over. Als ik kijk
naar de reakties op de nullijn, is
zo'n mentaliteitsverandering
gemakkelijker gezegd dan ge
daan. Vredesonderwijs is een
mogelijkheid om dit doel te
realiseren. We moeten proberen
de mensen zo te vormen dat ze
bereid zijn tot mondiale saam
horigheid."
Ook staatssecretaris K. de
Jong Ozn. (onderwijs en weten
schappen) ziet het belang van
vredesopvoeding. „De waarde
van vredesonderwijs is zo
groot, dat iedere leerling er ken
nis van moet nemen", zei hij in
januari 1979 op een konferentie
van de Atlantische Commissie.
Vredesonderwijs moet kin
deren brengen tot mondiale
saanhorigheid, tot de bereid
heid te werken aan een recht
vaardige en vreedzame samen
leving. Een motto op de voorpa
gina van een informatie-gids
van Vredesopbouw geeft aan
dat het daarbij niet alleen gaat
om kennis en inzicht maar ook
om vaardigheden: „Onderwijs
is geen emmer die je vol giet.
maar een vuur dat je aansteekt."
Informatie over vredesonderwijs
is onder meer te verkrijgen bij: Kerk
en Vrede, Utrechtseweg 159,
Amersfoort, tel. 033-10445 en Stich
ting Vredesopbouw, Parkstraat 9,
Utrecht, tel. 030-316925.
BARNEVELD - De scho
len die zich in Barneveld en
omgeving bezig houden
met vredesonderwijs blij
ken hun aktiviteiten vaak te
beperken tot de Vredes-
week in september, al
worden daarnaast af en toe
wel aspekten van de vredes
opvoeding in de klas be
handeld, inspelend op de
aktualiteit.
De christelijk-nationale
en de rooms-katholieke
scholen in Achterveld en
De Glind werken gedurende
de Vredesweek in klas
sikaal verband met de Vre-
deskrant van het Inter
kerkelijk Vredesberaad
naar een gezamenlijke
kerkdienst, die meestal
wordt gehouden in de
rooms-katholieke Sint Jo-
sephkerk in Achterveld.
Ook de leerkrachten van
de School met de Bijbel-
Zuid in Barneveld zien de
Vredesweek als de meest
gunstige gelegenheid om
met de leerlingen te praten
over vrede, oorlog en ge
weld. Dat geldt eveneens
voor het schoolteam van de
rooms-katholieke St.
Caeciliaschool in Amers
foort.
Onderwijzeres Ingrid
Heining van de christelijke
school „Hamersveld" in
Leusden: „Wanneer de
school alleen in de Vredes
week wat doet aan vredes
onderwijs, heeft dat
weinig zin. Een leerkracht
moet steeds weer aantonen
dat oorlog en geweld niets
oplossen. Elkaar helpen is
ook een stukje vrede. Het is
moeilijk te peilen wat er van
de vredesopvoeding blijft
hangen, maar dat vredes
onderwijs wel resultaat
heeft merk je als onderwij
zeres aan de reakties die je
zo nu en dan krijgt en aan
de manier waarop de kin
deren met elkaar omgaan."
De Leusdense school
heeft de ouders ook bij de
vredesopvoeding betrok
ken. Zij hebben boeken uit
de schoolbibliotheek ver
wijderd, waarin opvattin
gen voorkwamen die niet
strookten met de doelstel
lingen van het vredeson
derwijs.
Het was nu al meer dan dertig
jaar geleden. Tante Amelie was de
baker van hun dorp De laatste tijd
deed ze wat vreemd en ze had,
zoals de dorpelingen zeiden
..geen gelukkige hand". Er waren
al vier zuigelingen onder haar
handen gestorven. Veel mensen
wilden haar niet meer als baker.
Z'jn moeder kon haar zuster niet
passeren, toen zijn broertje ge
boren werd.
Hij was aan het toeren geweest
met zijn vriend Willem. Die werkte
in de stad en had daar een ouwe
Harley gekocht. Het was een feest
daarop met zijn tweeën rond te
rossen. Willem had ook een oude
legerverrekijker op de kop getikt
en het was heel interessant de
boompjes, beestjes en huisjes
over de wijde velden heen dichtbij
te halen.
Tenslotte gingen ze aan de
overkant van zijn ouderlijk huis in
de berm zitten achter een paar
struiken. Door de takken heen
keek hij precies in het voortuintje.
Daar stond de wieg met het
nieuwe broertje. Tante Amelie
kwam aanlopen. Met de verrekij
ker haalde hij het tafereeltje nog
dichterbij.
DOOR JO KOOPS
Wat gebeurde daar nou? Hij
schreeuwde het uit. Tante Amelie
stond van schrik verstard met het
kussentje in de hand en keek hem
toen hij aan kwam rennen met
grote ogen aan. Nooit zou hij dat
moment vergeten!
Als een te snel draaiende film
speelde zich in zijn gedachten af
wat daarna gebeurde. Politie -
onderzoek - rechtzaak betrapt
toen zij probeerde zijn broertje in
de wieg met het kussentje te
smoren. Vier keer was het haar
gelukt een zuigeling op die manier
om te brengen. Zij bekende grif.
Het was net of ze een beetje ver
baasd was dat niet iedereen dat al
wist.
De zaak had destijds enorm
veel opzien gebaard. Alle kranten
hadden er vol van gestaan. Nu
was iedereen alles allang verge
ten.
De achtergrond van de tragedie
kwam tijdens de rechtszaak uit de
doeken. Tante Amelie was zwan
ger geworden en had uit rade
loosheid, omdat de aanstaande
vader haar niet wilde trouwen, het
kind weggemaakt". Dit, en de
vreselijke dingen die in de oorlog
waren gebeurd en juist in die tijd
aan het licht kwamen, hadden
haar geest verduisterd Steeds
herhaalde zij voor de rechter:
Pasgeboren kindertjes zijn on
schuldig. Mijn baby's zijn direct
naar de hemel gegaan. Ik heb ze
niet de kans gegeven later grote
zondaren te worden".
En altijd bleef daar voor hem die
kwellende vraag waar hij met zijn
boerenverstand geen raad mee
wist: het was waar dat die kinde
ren nooit grote zondaars konden
worden. Branden in de hel zouden
die onschuldige kinderen niet. Net
zomin als de zuigelingen die ver
moord waren door de soldaten
van Herodes. Was Amelie
schuldig aan moord? De rechter
had haar naar het krankzinnigen
gesticht verwezen. Ze was daar
heel gelukkig en de verpleegsters
waren dol op haar. Ze vonden
haar een lief oudje.
Het eindpunt was bereikt. Hij
schoot in zijn jas, stapte uit en liep
de lange weg naar de inrichting.
..Heeft u engeltjeskaarten voor
haar meegebracht?" informeerde
de zuster die hem naar haar kamer
bracht, „ze vraagt er al elke dag
naar". Hij liet haar de kaarten zien
O, wat een mooie" riep de zuster
verrukt, „wat zal ze daar blij mee
zijn!"
Altijd weer, als hi/ in de trein zat
om naar tante Amelie te gaan
kwam de hele geschiedenis weer
m zijn gedachte opzetten. Het stak
zijn hand in de zak van zijn colber
tje en haalde er vier kerstkaarten
uit. Zijn grove knuist streelde de
fluwelen engeltjes. Het waren dit
jaar erg mooie kaarten met erg
mooie engelt/es. Amelie zou er
heel blij mee zijn.
leder jaar met Kerstmis prikte
de zuster van de inrichting de
nieuwe kaarten in tante Amelies
kamertje naast de anderen op de
muur. Er hingen er nu al een paar
honderd Tante Amelie zat soms
uren naar de engeltjes te kijken.
„Mijn kinderen" zei ze dan teder.
Maar deze waren beslist de
mooisten van allemaal.
Met Kerstmis ging hij haar altijd
opzoeken. Misschien omdat in die
tijd de mooiste engeltjes-kaarten
te koop waren. Misschien ook wel
omdat de geboorte van het kin-
deke Jezus zo nauw verband
hield met de kindermoord in Beth
lehem. Hij wist het zelf niet.
