„Als Hamersveld Hamersveld was gebleven,
dan was alles heel anders geweest"
leu
er
krta
n
Zusters betreuren het verdwijnen van het oude Ansfridushuis niet erg
Slfl
KS
v -X.-
DINSDAG 13 JANUAR11981
plaatselijk nieuws
en daar heb je veel meer kans om
langs elkaar heen te leven Toen ze
hier waren kon dat niet. waren ze
op elkaar aangewezen Zo is dat
met ons ook".
FAMILIE
Wat niet wegneemt, dat de
Leusdense zusters zich deel weten
van een grote gemeenschap van
zusters ..Een grote familie", zegt
zuster Imelda. en zij vertellen van
twee jaar terug, toen drie van de
vier zusters uit Leusden naar Rome
zijn geweest, om daar de
zaligverklaring van de stichters van
de congregatie bij te wonen
Negenhonderd zusters van de
congregatie bijeen in Rome om
daar een fantastische week door te
maken Iedere keer als er iets van
Rome te zien is op de televisie,
denken de zusters terug aan die
reis van twee jaar geleden. Alles
prima verzorgd En van de vacuüm
vleeswaren, die in de trein werden
geserveerd hebben de zusters thuis
nog dagen lang kunnen eten
Zuster Rosa ..Het was allemaal zo
veel, dat konden we gewoon niet
opeten En die pakjes konden we
makkelijk meenemen
Betreuren de zusters het, dat het
oude Ansfridushuis gaat
verdwijnen? Nee. niet bepaald. Niet
alleen vanwege het gebrek aan licht
in de woonkamer overigens. ..Ach",
zegt zuster Huberta, ..als
Hamersveld Hamersveld was
gebleven, dan was alles anders
geweest Maar het is hier zo
veranderd, dat gebouw past er
toch helemaal niet meer in En het
verkeert ook in zo'n slechte staat
Dat zie je op die foto's niet. maar
het tochtte overal en dan weer hier
een lekkage en dan weer daar Dat
kon echt niet meer
Enkele stukjes van het oude
gebouw zijn gespaard. Van de
ankers werden er twee aan de gevel
van het nieuwe Ansfridushuis
bevestigd. Van enkele andere
ankers werd een hekje gesmeed
En natuurlijk werd het stenen beeld
van Sint Ansfridus uit zijn nis van
het oude gebouw gehaald en in een
nis van het nieuwe gebouw
geplaatst Zuster Rosa. ..Toen ze
het beeld weghaalden van het oude
gebouw bleek dat het er al die
jaren volkomen los in die nis had
gestaan 't Is toch niet te geloven.
hè9 Wat er allemaal niet had
kunnen gebeuren Als je dat
geweten had. had je toch geen
nacht rustig meer geslapen
Marnix Kreyns
- „Die trap lijkt wel van een televisieserie of zo"
- Zo zag de kapel van het oude Ansfridushuis er uit
- De gang; ,,als /e die foto's ziet li/kt het wel of wij daar heel chique zaten
te wonen"
oude ansicht van Rosbaijert en St. Ansfridusgesticht"
(van een onzer verslaggevers)
LEUSDEN ..Moet u zien nou
is het half vier en als ik het licht
uitdoe, dan is het hier gewoon
donker We zitten hier eigenlijk de
hele dag met het licht aan Komt
door dat ding"
Het ..ding" dat zuster Rosa
aanwijst is het doel van mijn komst
het oude Ansfridushuis. waarvan de
sloop begonnen is. Janus Visser
maakte een paar jaar terug een
serie foto's in het toen nog in tact
zijnde Ansfridushuis en bewaarde
die voor later Nu is het later en we
bellen de zusters op om te vragen
of zij iets meer weten van de
historie van het gebouw, dat plaats
gaat maken voor bungalows,
parkeerplaatsen en een parkje
Jazeker", zegt zuster Rosa." er
bestaat een kroniek en daar staat
het allemaal in Maar mogen wij die
foto's dan eens zien9"
Een paar uur later zijn de zusters
Agatha. Huberta. Imelda en Rosa
zeer enthousiast over de foto's.
..Die trap. lijkt wel een trap voor in
een teleïvisieserie of zo"; ..hé. er
staan wijnglazen op tafel, waar kan
dat nou toch voor geweest zijn?"
En ..Als je het zo ziet. dan denk je
wat hebben die zusters daar chique
zitten wonen. Maar toen we er weg
gingen was het echt een oude
troep, hoor"
CHRONIK DER FILIALE
De kroniek draagt nog dezelfde
zware stofomslag, die er in 1898
om gedaan is In dat jaar kwamen
de Arme Dienstmaagden van Jezus
Christus naar Leusden en ging. in
een moeilijk te ontcijferen Duits
handschrift, de ..Chronik der Filiale
Hamersveld St. Ansdridus Stift" van
start Zuster Huberta hanteert een
Nederlandse vertaling om te
melden dat we het klooster in
Leusden te danken hebben aan de
geestelijke C van de Leemklok.
kapelaan in de Sint Jozefparochie,
die kort voor de eeuwwisseling
meende dat Hamersveld zusters
nodig had. Het werden de Arme
Dienstmaagden, een in 1852 in
Duitsland gestichte congregatie,
die zich het geven van onderwijs en
het verrichten van wijkverpleging
tot hoofddoel stelde Op 6
december 1859 week de
congegratie. ten gevolge van een
..Kulturkampf" uit naar het
Limburgse, alwaar verschillende
kloosters (Amstenrade. Lutterade/
Geleen) werden gesticht
Uit de Chronik diept zuster
Huberta op; Ansfridushuis is
gereed op 18 januari 1898 In
februari van dat jaar nemen de
eerste vier zusters hun intrek in het
klooster. Op 19 februari gaat er een
bewaarschool van start; aantal
leerlingen vijftien De naaischool
start die maand met één leerlinge
De zusters beginnen ook meteen
met het bezoeken van zieken en
dergelijke De eerste twee
weeskinderen vinden in juni 1898
onderdak in het pand aan de
Hamersveldseweg. Voordat op 29
september 1898 de lagere school
met 28 leerlingen van start gaat.
moet de datum van 19 juli 1898
vermeld worden Huberta: ..Die dag
bezocht de aartsbisschop van
Utrecht het Ansfridushuis en die
heeft de zusters toen uit eigen
middelen een gouden tientje
geschonken Dat was wat. meneer,
want u moet weten dat de zusters
hier naar toe gekomen waren met
- Achter het Ansfridushuis de schoollokalen, waar sedert 1899 les werd gegeven
jarenlang niet meer toe tot de
congregatie van de Arme
Dienstmaagden Althans niet in
Nederland, wel nog in Duitsland en.
Amerika, en niet in de laatste plaats
in India, waar de congregatie zelfs
een zekere bloei lijkt door te
maken Er zijn nu nog zo'n 2000
volgelingen van Maria Catharina
Kasper, verspreid over genoemde
landen Een aantal, dat in
Nederland de kloosters van de
congregatie steeds leger doet
geraken
'T HAMERSVELD
De tijden veranderen ook
anderszins het ziekenhuis dat de
zusters in Terborg runden verloor
zijn bestaansrecht, toen er een
nieuw streekziekenhuis werd
gebouwd En in Leusden zelf
verrees het verzorgingshuis 't
Hamersveld, waarmee er einde
kwam aan het wonen van bejaarden
in het Ansfridushuis
Vier zusters in een veel te groot
en bovendien in slechte staat
verkerend gebouw Na uitvoerig
overleg bleek het voormalig wit
gele kruisgebouw de oplossing Het
mocht en kon verbouwd worden tot
een redelijk gerieflijk onderkomen
voor de vier zusters en voor pater
Schimmel, die nu een
teruggetrokken leven leidt, na vele
jaren als missionaris in Zaïre
gewerkt te hebben.
De zusters zijn er blij mee, dat zij
in Leusden konden blijven Er is
even sprake van geweest, dat zij
misschien terug zouden gaan naar
het Limburgse Maar Huberta (25
jaar in Leusden). Imela (20 jaar in
Leusden). Rosa (achttien jaar in
Leusden) en Agatha (15 jaar in
Leusden) zijn blij dat dat niet is
doorgegaan ..Dat zou", aldus
zuster Huberta. ..voor ons toch wel
een hele verandering hebben
betekend We leven nu al zo'n
lange tijd met elkaar hier, we zijn
helemaal op elkaar ingesteld Het
zou voor ons echt heel moeilijk zijn
om in een grote communiteit terug
te keren Dat is iets heel anders."
Zuster Rosa beaamt het ..We
hebben hier van de zomer twee
zusters te logeren gehad van een
andere congregatie Die waren
eerst in een huis van ons in
Limburg geweest en gingen daar
weer naar terug, nadat ze hier
geweest waren En toen hoorden
we vanuit Limburg, dat die zusters
veel meer met elkaar omgingen,
dan voor ze hier waren geweest.
Maar wat wil je? Die zusters
kwamen uit een grote communiteit
twintig mark Dat was alles wat ze
meegekregen hadden en daar
moesten ze zich mee zien te
redden
HONDERD
Er moeten, naar schatting, in de
loop der jaren zo'n honderd zusters
gewoond en gewerkt hebben in het
oude Ansfridushuis Maximaal
waren het er acht tegelijk, die zich
bezighielden met onderwijs,
wijkverpleging en
bejaardenverzorging Er was in het
Ansfridushuis. behalve voor de
zusters, plaats voor 14 andere
bewoners. Onder hen bijvoorbeeld
Andriana van Moorst. die zich in
1914 als 20-jarige wees bij de
zusters meldde om er 54 jaar te
blijven. Een andere naam die
verbonden is aan het Ansfridushuis
is die van de arts Braun. die veertig
jaar lang spreekuur hield in het
Ansfridushuis of het naastgelegen
gebouw, waar de zusters nu wonen
Vroeger was dat gebouw een
voorraadschuur van meelhandelaar
Steven van de Berg Verder waren
er een waskeuken, kolenhok en
paardestallen in het gebouw. De
stallen werden vooral gebruikt door
de zondagse kerkgangers voor het
onderbrengen van hun middelen
van vervoer Postbode Hoogland
(Pijpje Drop) moest op zekere dag
in 1950 de in de kapel biddende
zusters komen opschrikken met de
mededeling dat de naastliggende
voorraadschuur in lichterlaaie
stond Het gebouw brandde tot de
grond toe af In 1956 liet de kerk
het wéér opbouwen en bracht er
onder meer hefwit-gele kruis in
onder In 1967 werd het gebouw
eigendom van de congregatie
Tot geluk van de zusters Agatha.
Huberta, Imelda en Rosa Want de
tijden veranderden Zo liep
bijvoorbeeld het aantal zusters van
de congregaties in de loop der
jaren sterk terug Novicen treden al
- De piano was eerst van niemand en is nu van de zusters
