Thrillers van Hammond Innes, Gavin Lyall en Jon Cleary
FIJN GOOCHELBOEK
VOOR JONG EN OUD
Heruitgave „Daan Durf,
piloot van de toekomst"
Vreemde,
vogels
moeten
sterven
Samenstelling: Bert Vos
DINSDAG 10 MAART 1981
10
Jon Cleary kun je eigenlijk niet
rangschikken onder de categorie
„thriller-schrijvers", maar voor het
gemak nemen we zijn romans toch
maar mee in dit artikel. Cleary's ro
mans hangen net tegen de thriller
aan, hebben méér romantiek op de
bladzijden en minder echte aktie,
hoewel dit laatste ook maar relatief
is.
Bij De Boekerij te Amsterdam ver
schenen kortgeleden drie nieuwe ro
mans van Jon Cleary. die werden ge
schreven in 1965, 1972 en 1977. Tus
sen de eerste en de laatste zit een tijds
bestek van twaalf jaar en dat is duidelijk
te merken ..Vreemde vogels moeten
sterven" meer een romantisch getinte
„avonturen'-roman (1965). ..Fatale
zondag" uit 1977 ademt veel meer de
sfeer van een thriller uit. Ik kan me
overigens voorstellen, dat de romans
van Cleary prima verfilmbaar zijn. Al zijn
onderwerpen lenen zich voor een
speelfilm of televisie-serie Voor zover
ik weet is nog niets op dit terrein ge
beurd met deze romans.
JonCleary
„Vreemde vogels moeten ster
ven" is - zoals gezegd - nogal roman
tisch van aard Hoofdpersoon is de
Australische archeologe Virginia Hal-
stead. die het verlies van haar man
tracht te vergeten door haar werk op
een woeste hoogvlakte in Turkije. Ze
komt daar in kontakt met Nick Meidrun,
een Amerikaanse ingenieur die daar
een waterdam bouwt en met Yashar
Doersoen. die tegen de Turkse regering
ageert als rasechte Koerd en om aan
geld te komen bankovervallen pleegt.
Er ontwikkelt zich een liefdesgeschie
denis tussen Virginia en de Koerd met
op de achtergrond de Amerikaanse in
genieur, die - hoewel gesloten en cy
nisch - toch wel een meer dan gewone
belangstelling heeft voor Virginia. Eén
en ander bereikt haar climax tijdens een
grote aardbeving in het gebied, die alle
partijen bij elkaar brengt en tevens op
lossingen biedt. „Vreemde vogels
moeten sterven" is een prima sfeerver-
haal met enkele thrillerelementen, die
deze roman onderscheidt van een beter
verhaal uit de Boektreeks Opperoffe-
ring, moed en liefde, het zit er allemaal
boeken, voor u besproken
De derde roman van Jon Cleary.
„Fatale zondag" werd in 1977 ge
schreven en het is duidelijk, dat Cleary
intussen is gegroeid. De stijl is veran
derd. waarbij veel minder de nadruk
komt te liggen op de romantische as-
pekten in een overigens boeiend men
senleven. „Fatale zondag" speelt zich
af in een Amerikaans stadje,
„Friendship" in het zuidwesten van de
staat Missouri. Hoofdpersoon is de po
litiechef van het stadje, Jim McKechnie.
oorspronkelijk afkomstig uit het poli
tiekorps van New York De plaats
Friendship ligt in een zogenaamde tor-
nadozóne. een gebied, waarover jaar
lijks tientallen tornado's trekken, die
soms onvoorstelbaar veel schade aan
kunnen richten Cleary situeert zijn ver
haal in een periode, dat dergelijke tor
nado's aktief zijn en dat geeft aan deze
roman een aparte, specifiek broeierige
sfeer. Een ongeluk komt zelden alleen
en dat blijkt ook hier weer McKechnie
wordt niet alleen gekonfronteerd met de
komst van tornado's, maar ook met
moord op een lid van de meest voor
aanstaande familie in het stadje, waar
op dat moment de vice-president van
de Verenigde Staten incognito zijn
maitresse in haar laatste uren bijstaat
Deze opeenhoping van gebeurtenissen
in een vrij korte tijd maakt deze roman
tot een thriller vol spanning. Hoewel
Cleary soms niet aan ietwat Peyton
Place-achtige situaties ontkomt, is
„Fatale zondag" een roman, die je in
één adem uitleest Het is tevens een
roman, waarin de verloedering van de
zogenaamde ..dorpsaristocratie" cen
traal staat.
HAMMOND INNES
Voor de liefhebbers van Hammond
Innes een verheugend bericht de
nieuwste thriller van deze rasschrijver is
in Nederlandse vertaling verschenen:
„Het Solomons Mysterie". Hammond
Innes heeft (ook in Nederland) een ij-
zersterke reputatie opgebouwd als de
schrijver van niet alleen spannende,
maar ook uiterst sfeervolle avonturen
romans. waarin een bepaald aspekt
van onze veelzijdige samenleving een
extra belichting krijgt. Het is van Innes
bekend, dat hij daartoe veel research
verricht „Het Solomons Mysterie"
draait in de eerste plaats om zeldzame
postzegels (en de handel daarin) maar
heeft een tweede hoofdthema de weg
naar onafhankelijkheid van de eilanden
rond Nieuw Guinea, het kolonalisme in
deze gebieden en de sterke stamtradi
ties die het leven hier nog steeds in
belangrijke mate beïnvloeden
Hammond Innes is een meester in
het beschrijven van deze aspekten en
weet deze elementen samen te vlech
ten tot een uiterst spannende thriller vol
aktie zonder dat de karakterbeschrij
vingen van de hoofdfiguren worden
vergeten. „Het Solomons Mysterie" is
een nogal gecompliceerd verhaal rond
zogenaamde stempelproeven van een
zegel, die in filatelistische kringen be
kend staat als ..Solomons Zeehond".
Het is de aanleiding tot een enerverend
avontuur van de „ik'-figuur in deze
thriller, Roy Slingby. makelaar in on
roerende goederen, postzegelverza
melaar, ex-marineofficier en niet wars
van een avontuurlijk leven Slingby
wordt betrokken in de perikelen van een
oud Engels zeevaardersgeslacht, dat
handel drijft op de Solomonseilanden,
dankzij zijn nieuwsgierigheid èn Peren-
na Holland, een knappe jonge vrouw,
die probeert de laatste resten van haar
scheepvaartlijn in stand te houden. Ma
gische stamrituelen vermengd met het
moderne ritme van de commerciële be
schaving. doodsvervloeking naast
doodsverachting „Het Solomons
Mysterie" is een fascinerend boek. me
de door de onnavolgbare wijze, waarop
Innes de lezers steeds weer voor
nieuwe verrassingen plaatst
Hammond Innes is een schrijver,
die tot de groten van de thrillers be
hoort naast mensen als Alistair
McLean, Desmond Bagley en Gavin
Lyall.
GAVIN LYALL
Van de genoemde Gavin Lyall ver
scheen kortgeleden de nieuwste
thriller: „Tylers oorlog" bij Sijthoff,
die van plan is ook de vorige romans
van zijn hand opnieuw uit te geven.
Gavin Lyall is geen veelschrijver en
dat blijkt ook uit het feit. dat we
eigenlijk jaren achtereen niets
nieuws van hem hebben gezien.
„Tylers oorlog" is overigens een uit
stekende thriller, zoals we van Lyall
gewend zijn. In tegenstelling tot zijn
Het einde van de regenboog, is to
taal anders van opzet. Het is eerder
geschreven volgens de veel beproefde
Amerikaanse bestseller-formule De
geschiedenis van een Engelse aris
tocratische familie tegen de achter
grond van de eerste en tweede wereld
oorlog en de moderne tijd Het verhaal
van sir Harry Aidan en zijn familie. Het is
duidelijk, dat Cleary met dit boek al veel
meer in de richting van de echte thriller
is gegaan, ondanks de ook hier weer
onvermijdelijke romantiek Het boek is
in sommige opzichten harder van ka
rakter en geeft niet alleen een sfeervolle
beschrijving van het werk van de En
gelse aristocratie in regeringskringen,
maar plaatst dit duidelijk tegen de ach
tergrond, waarin zich alles afspeelt.
„Het einde van de regenboog" bevat
alle elementen van een goede, soms
politieke, thriller: politiek gekonkel, be
lastingfraude, kaping en heldhaftig ge
drag van de hoofdfiguur Méér dan in
„Vreemde vogels moeten sterven" be
schrijft Cleary dit alles met soms cyni
sche humor, waarin hij de hoofdfiguren
karakter geeft en tevens de Engelse
samenleving vol kontrasten en onuit
roeibare tradities in het zonnetje zet.
Een roman, die tot de laatste bladzijde
blijft boeien ondanks de soms wat te
theatrale gedeelten, die het in dit soort
bestseller-produkten overigens uitste
kend doen
Goochelen. De magische kunst,
waarmee generaties nieuwsgierigen
op soms onvoorstelbare wijze ge
boeid werden door grootmeesters.
Maar natuurlijk is goochelen geba
seerd op illusie en vingervlugheid en
ondanks de magische sfeer die door
talrijke meester-goocheleaars wordt
opgeroepen, is het geen zwarte of
witte magie, tot stand gebracht via
ingewikkelde formules. Goochelen
kun je ook zelf leren en er zijn ver
schillende boeken, waarin wordt
verteld hoe dat moet.
Een erg goed boek over het leren
goochelen is geschreven door Adrie
van Oorschot Het heet: „Goochelen
voor jong en oud' en het werd uitgege
ven door Uitgeverij Luitingh te Laren
(NH)
Het aardige van dit boek vol goochel
trucs is. dat met name de kinderen al
veel voorpret kunnen hebben, omdat
veel dingen die je voor je trucs nodig
hebt, zelf gemaakt (kunnen) worden. Er
wordt door Van Oorschot duidelijk aan-.
gegeven hoe je dat moet doen. zoals
ook de tientallen trucs duidelijk en met
tekeningen vergezeld worden om
schreven. Van Oorschot begint met het
maken van een eigen goochelstaf èn
hoge hoed. Twee onmisbare attributen
voor een perfekte. magische voorstel
ling!
Er zijn gemakkelijke en moeilijke op
gaven Ik deed een simpele: twee pa
perclips in elkaar laten springen zonder
die met de handen aan te raken.
Hoewel ik op dit gebied vaak nogal een
kluns ben, lukte dat prima! En dat bete
kent, dat iederéén kan leren gooche
len
„Het goochelboek voor jong en oud"
is voortreffelijk geschreven Duidelijk, in
simpele, begrijpelijke taal. zodat ook de
jongsten er prima mee kunnen werken
en straks de ouderen versteld laten
staan door hun perfekte goochelshow!
V
Goochelboek voor Jong en oud. door Adrie van Oor-
schot. Uitgave Luitingh te Laren (NH). paperback. 128
bladzijden. Met veet tekeningen en voorbeelden.
me stad als New York van essentieel
belang om tenminste zo snel mogelijk
èn zo goedkoop mogelijk zoveel moge
lijk bezienswaardigheden te kunnen
bezoeken in een zo kort mogelijke
tijd
Zo'n uitgebreide beschrijving ont
breekt helaas. De praktische toelichting
is te summier, terwijl een overzichtelijk
metro-net op kaart ontbreekt. Vooral de
eerste dagen lastig, want je zult eerst op
zoek moeton naar zo n plattegrond met
metro-lijnen om je te kunnen oriënte
ren Datzelfde geldt voor de bussen
Voor zover ik dat kan beoordelen, is de
gids tamelijk volledig en wordt men in
het kort wegwijs gemaakt in een stad.
vol kontrasten,
„Goede reis naar Parijs" is evenals
de andere gidsen in deze reeks, beslist
voldoende wat de informatie betreft
Naast de algemene bezienswaardig
heden, waar tijdens de zomermaanden
hele horden toeristen zich aan verga
pen. worden ook minder bekende, maar
niettemin even interessante zaken on
der de aandacht gebracht De talrijke
illustraties maken het geheel erg aan
trekkelijk! Voeg daarbij het feit, dat op
achterkant een prima metro-kaart is af
gedrukt en mijn belangrijkste bezwaren
tegen de gids over New York is hiermee
ook ondervangen.
„Goede reis naar Londen" heeft
hetzelfde karakter als de overige delen.
Rijk geïllustreerd, mét metrokaart ach
terop. boordevol interessante en boei
ende informatie, zowel voor de musea-
freak als voor de vrolijke nachtclub
bezoeker Minder bekende beziens
waardigheden en musea worden onder
de loep genomen en ook de historie
wordt niet vergeten. Aandacht voor
wandelingen. het lekker. maar
goedkoop eten (Soho), winkelen en een
theater bezoeken. Want dat hoort erbij
in Londen.
„Goede reis naar Kopenhagen" is
de laatste uit de reeks van vier. die kort
geleden zijn verschenen. De Deense
hoofdstad is niet zo groot en daarom is
de gids minder omvangrijk Rijk geïllu
streerd is ook deze gids (waarvan ook
hier verschillende foto's in kleur) en de
samensteller is er in geslaagd om een
kompakt overzicht te geven van wat
Kopenhagen te bieden heeft Kaarto-
verzichten voor het openbaar vervoer
ontbreken hier echter ook en dat is voor
mij een negatief punt
Het is in dit korte bestek niet de be
doeling. dat uitgebreid wordt ingegaan
om de inhoud van iedere gids. Voor
over ik het kan bekijken en op grond van
ervaringen die ik heb met andere gid
sen, is de reeks „Goede reis naar
geen slechte reeks, zeker niet als men
voor de eerste keer één van de ge
noemde steden bezoekt Persoonlijk
geef ik de voorkeur aan gidsen, die ge
schreven zijn door een bewoner van de
stad zelf, maar lang niet alle gidsen
kunnen daaraan voldoen Het feit, dat
de Cantecleer-reisgidsen in het alge
meen oorspronkelijk Duitse reeksen
zijn. kan van invloed zijn op de keuze en
de smaak, maar wie voor het eerst een
stad bezoekt als Parijs, Londen of Ko
penhagen, zal dat niet eens opvallen
Een nadeel vind ik een beetje de prijs:
bijna dertig gulden Niet iedereen zal
dat grif neertellen voor een gids, die je in
veel gevallen maar één keer echt ge
bruikt als beginneling maar daarna
vaak niet meer nodig hebt. omdat je
intussen de weg ter plaatse hebt ge
vonden naar andere informatie-kana
len Tenzij je een luie toerist bent Dan is
deze gidsenreeks prima, aantrekkelijk
èn voldoende
Een miljoenenstad bezoeken zonder
gids. zónder informatie is nooit aan te
bevelen Je mist dan erg veel of je be
gint veel te laat aan de boeiende
speurtochten door zo'n stad. Daarom:
„Goede reis naar kan heel goed
aansluiten bj hetgeen men van plan is te
gaan doen tijdens een vakantie in New
York. Londen Parijs of Kopenhagen
Maar zorg daarnaast óók voor een goe
de plattegrond!
V
Goede reis naar Londen. New York Parl|s en
Kopenhagen. Rijk geïllustreerde reisgidsen 1980 Uit
gave Cantecleer te De Bilt Prijs per deel. paperback.
f 29.50
andere avonturenromans heeft Lyall
deze keer niet gekozen voor de „ik
figuur als hoofdrol, maar schreef hij
deze roman in de derde vorm, gezien
door de ogen van Harry Maxim, een
legermajoor, die onverwacht op
Downingstreet 10 terecht komt om
Engelands bekendste defensies
pecialist Tyler te bewaken.
Die taak brengt Maxim compleet in de
moeilijkheden, want Tyler is beslist niet
de gemakkelijkste man om te bewaken
Bovendien - en dat maakt de zaak extra
gecompliceerd - heeft Tyler in de twee
de wereldoorlog iets gedaan, waardoor
hij gemakkelijk te chanteren zal zijn
In ..Tylers oorlog" beschrijft Lyall op
treffende wijze de sfeer op Dow
ningstreet 10. krijgen we een kijk achter
de schermen van de Britse politiek, de
wapenhandel en de geheime diensten
Lyall schrijft goed. heeft gevoel voor
humor en is niet ontbloot van een ge
zond portie cynisme, waardoor deze
nieuwe roman extra aantrekkelijk is
geworden Spanning, aktie en sfeer
kenmerken ..Tylers oorlogzoals dat
ook het geval is bij Hammond Innes
Toch is het werk van Lyall onvergelijk
baar met dat van Innes. „Tylers oorlog"
kan het beste vergeleken worden met
de werken van John Le Carré en dat
komt dan vooral door de wijze, waarop
Lyall zich achter de soms duistere
schermen van de geheime diensten
beweegt: relativerend, cynisch.
JOHN LE CARRÉ
En nu we het toch over de befaamde
Jon Cleary
spionage romanschrijver John Le Carré herdruk van het eerste boek van deze
hebben, eventies aandacht voor een schrijver, „Voetsporen in de sneeuw"
Het is niet zoals we van hem gewend
zijn. een thriller, maar eerder een klas
sieke detective Hoofdpersoon in dit
boek is echter wel de man. die we in
latere thrillers van Le Carré zullen te
genkomen: George Smiley Le Carré
situeert deze detective rond een ex
clusieve public school, Carne, die grote
overeenkomsten lijkt te vertonen met
het beroemde Eton, waar John Le
Carré, toen hij nog David Cornwell
heette, een tijdlang als leraar werkzaam
was
Overigens is „Voetsporen in de
sneeuw1 onmiskenbaar geschreven in
dezelfde stijl als zijn latere spionage
thrillers Met gevoel voor sfeer en
authenciteit.
V
„Vreemde vogels moeten stervendoor Jon Cleary
(The fall of an eagle, 1965) Vertaling: C A G.v d. Broek.
1980. Uitgave Oe Boekerij te Amsterdam, poperback
275 blz. Prijs 22.50.
„Het elndo van de regenboog' door Jon Cleary. (Man s
Estate. 1972) Vertaling Frans van Oldenburg Ermke,
1981. Uitgave Oe Boekerij te Amsterdam. Paperback
362 blz. Prijs 24.50.
„Fatale zondag'door Jon Cleary. (Vortex. 1977) Verta
ling: W. Stuit. 1981 Uitgave De Boekerij te Amsterdam,
paperback, 263 blz. Prijs 23.50
„Het Solomons Mysterie door Hammond Innes (The
Solomon Seal. 1980) Vertaling: Frank Visser, 1981 Uit
gave: Elsevier Nederland te Amsterdam, paperback,
318 blz. Prijs I 14,90.
..Tylers oorlog" door Gavin Lyall. (The secret servant,
1980) Vertaling. Marle-Anne van der Marck. 1981. Ult-
De thriller-auteur Gavin Lyall.
gave A. w Sijthoff te Alphen aan den Rijn, paperback.
230 blz.
„Voetsporen In de sneeuw", door John Le Carré. Her
druk (A murder of quality, 1962) Vertaling: H. Tromp
Vijfde druk. Uitgave. A W. Sijthoff te Alphen aan den
Rijn, 1981. Paperback, 198 blz Prl|s 16,25.
Kortgeleden werd ik gekon
fronteerd met een toch wel prettige
herinnering uit het verleden. Op mijn
bureau kwam een bijzonder aardige
strip terecht, door Rostrum in Haar
lem opnieuw uitgegeven: „Daan
Durf, piloot van de toekomst". Daan
Durf. Even denk je dan: waar en
wanneer heb ik dat eerder gelezen en
dan weet je het weer: in Arend, het
stripblad, dat ik altijd als jongen van
begint tot het einde en omgekeerd
verslond. Een revolutionair jon
gensstripblad, noemt Rostrum dit
blad uit mijn jeugd, maar of dit ook zo
was, ben ik vergeten. „Arend" was
voor mij het enige blad, zoals voor de
jongens van vandaag bladen als
Robbedoes, Donald Duck, Kuifje en
andere in een soort heilige aanbid
ding worden verslonden.
De strip in „Arend" was voor mij
Daan Durf, een kreatie van Frank
Hampson Het was de belangrijkste
ontmoet, die ook net datzelfde plekje
heeft gekozen om de vakantie door
te brengen. Dat risico loop je zeker
ook in de grote Europese hoofdste
den, ook al valt het daar (in de mas
sa) niet zo op als op een rustige
camping in de Franse binnenlanden.
Omdat Nederlanders reislustig zijn,
hebben zij uiteraard de beschikking
over een keur aan reisgidsen In een
goede boekhandel staan ze te kust en
te keur Er zijn maar weinig landen,
streken of steden, die nog niet door de
Nederlander aan een onderzoek zijn
onderworpen en wiens al dan niet sub
jectieve bevindingen op papier zijn ge
zet Een uitgeverij die bekend staat om
haar uitstekende reisgidsen, is Can
tecleer. We bespraken in deze rubriek
al eerder de tot nu toe uitgekomen serie
Kunstreisgidsen van deze uitgeverij en
het deeltje Moskou in de reeks „Goede
reis naar In die laatste reeks ver
schenen kortgeleden vier nieuwe de
len: Parijs. Londen, Kopenhagen en
New York.
Nu zal die gids voor New York even
als die van Moskou wat minder ge
vraagd worden dan de andere drie,
maar niettemin is het van belang om bij
een bezoek aan dergelijke miljoenen
steden een goed hanteerbare gids bij
de hand te hebben.
„Goede reis naar New York" is zo'n
gids. ook al moet je natuurlijk ook weer
niet al teveel verlangen van een com
plex boekwerkje van 288 bladzijden en
veel illustraties. New York kan wellicht
nog niet in twintig van deze gidsen vol
ledig worden beschreven, vandaar da'
vde samenstellers zich dan ook „enige"
beperkingen op moesten leggen En
dat betekent in de praktijk, dat aandacht
worden geschonken aan de bekendste
bezienswaardigheden, de bekendste
winkelstraten, musea, theaters en wij
ken van New York. Niettemin toch al
omvangrijk genoeg als je bijvoorbeeld
voor tien dagen naar New York gaat om
eens met eigen ogen deze gigantische
stad te aanschouwen
Je moet al heel erg je best doen wil je
alles kunnen bekijken wat de gids aan
te bieden heeft Het kan wél zijn. dat
verschillende dingen ontbreken in deze
gids Het eerste wat ik bijvoorbeeld doe.
om een gids op bruikbaarheid te
beoordelen, is de beschrijving van het
openbaar vervoer. Vooral in een enor-
strip van het blad, dat eveneens door
Hampson werd gesticht Eagle").
Uitgeverij Rostrum heeft in samen
werking met Dragon Dreams een fac
simile-uitgave gemaakt, waarin de
avonturen van Daan Durf opnieuw op
kleurrijke en fantasievolle wijze gestalte
krijgen. Het eerste deel: „De man van
vNergens", waarin piloot Daan Durf en
zijn trouwe makker Dirk Vis allerlei
avonturen beleven op de planeet Ven
us. Een planeet, die bewoond wordt
door emotieloze Trienmannen en de
hoog ontwikkelde, beschaafde The-
rons Mekonta is de voornaamste stad
in het noorden, het land van de
Trienmannen, waar een meedogenloze
heerser de dienst uitmaakt. Een diktator
met een superbrein, genaamd de Me-
kon. Verder is er nog de planeet Mer-
curius, waar een nogal vrolijk, onbe
houwen volkje woont
De generatie, die in de jaren vijftig de
jonqenskiel nog niet was ontgroeid, zal
wellicht met deze heruitgave veel ple
zier beleven, maar ook de jeug van nu
zal „Daan Durf" nog steeds ervaren als
een spirituele strip
En er verschijnen nog méér delen. Ik
zal u op de hoogte houden!
V.
Daan Durf, pllool van de toekomstdoor Frank
Hampson. Eerste deel „Do man van nergens". Uitgave
Rostrum to Haarlem, paperback groot formaat, prils
I 29.95.
Reizen zit de mens in het bloed en
met name de Nederlander is bijzon
der zwerflustig geweest in de afge
lopen eeuwen. In feite is er niet zo
veel veranderd, want waar je in
Europa en ver daarbuiten tijdens de
zomermaanden ook komt, gegaran
deerd dat je wel een landgenoot
