Een pleidooi voor een rechtvaardiger wereld
,Een meisjesleven'
van Eefje Wijnberg
I
Nieuwe Winkler Prins Wereldatlas:
goed, maar helaas ook te beperkt
SCHITTERENDE ATLAS VOOR GRONDSTOFFEN, VOEDSEL EN ENERGIE
Dhrysallis 7, tijdschrift voor
iteratuur en kunst
DINSDAG 19 ME11981
.Bi| Zomer Keuning Boeken b v in Ede
verscheen zojuist een lijvige Atlas van
grondstoffen, voedsel en energie" Het on
derschrift bij de titel luidt ..rijk geïllustreerd
overzicht van de hulpbronnen en technische
ontwikkelingen voor een groeiende wereld
bevolking" De atlas is het resultaat van een
in zijn soort uniek initiatief van de Engelse
uitgever Mitchell Beazley Publishers Ltd. in
Londen, dat mede door de Nederlandse
deelname van Zomer Keuning kon worden
uitgevoerd
Aan een kleine 60 wetenschapsmensen,
allen autoriteiten op hun gebied, daarbij nog
geassisteerd door een redactionele staf van
20 man. werd verzocht om voor het eerst een
overzichtelijke inventarisatie te maken van
het meest relevante feitenmateriaal, dat op
dit moment bekend is over de vier belangrijk
ste hulpbronnen („resources'van onze
aarde, te weten over mensen, energie, voed
sel en mineralen
Het boek is ruim voorzien van kleurenfo
to s. soms wel drie of vier per bladzijde, en
kenmerkt zich vooral door de toegankelijke,
populaire, maar allerminst oppervlakkige
presentatie, waarbij intensief gebruik is ge
maakt van hulpmiddelen als grafieken, sche
ma s. diagrammen en kaarten
Als internationale co-produktie. zoals
meestal met de projecten van Mitchell Beaz
ley het geval is. verschijnt de atlas ongeveer
tegelijkertijd in 10 landen en 9 talen Totale
oplage: meer dan 100 000 exemplaren,
waarvan 10 000 in Nederland Anders opge
zet dan als een internationale co-produktie
zou het uitgeven van een boek als deze atlas
overigens pertinent onmogelijk zijn Omvang
en portee zijn daarnaar en er is jaren aan het
boek gewerkt
Het belang dat aan de atlas kan worden
gehecht, mag blijken uit de aanbeveling die
Willy Brandt het boek bij het verschijnen
meegaf
Willy Brandt: „Verdeling en gebruik van
de reserves van de wereld roepen vele van
de gewichtigste vraagstukken op van deze
het overwinnen van de armoede het
behoud van de aarde voor volgende genera
ties, de overgang naar een evenwichtige we
reldeconomie en het bewaren van de vrede
Er is grote behoefte aan informatie over deze
vitale en verwante onderwerpen in een taal
die iedereen begrijpen kan"
Men zou de atlas kunnen opvatten als een
magnifiek naslagwerk voor gebruik naast het
.Brandt-rapport" het zojuist verschenen
overlevingsprogramma van de Onafhanke
lijke Commissie voor Internationale Ontwik
kelingsvraagstukken onder voorzitterschap
van Willy Brandt Zoals bekend is het
Brandt-rapport" een pleidooi voor ingrij
pende veranderingen in de mondiale struc-
tuur. van de commissie die in 1977 werd
geïnstalleerd door toedoen van het kabinet
Den Uyl en de president van de Wereldbank.
Robert S McNamara, om de impasse in het
Noord-Zuid overleg te doorbreken.
Het is allerminst toeval dat het voorwoord
van „De atlas van grondstoffen, voedsel en
energie' ook door McNamara werd geschre
ven
Robert S. McNamara: „Het is merkwaar
dig te bedenken dat de mens, die toch al
meer dan een miljoen jaar onze planeet be
woont. pas in onze tijd gedetailleerde en alle
somvattende gegevens over de onderlinge
betrekkingen die de wereld beheersen en
onze levens beïnvloeden, is gaan verzame
len en toepassen Dit boek toont zowel de
reikwijdte als de ingewikkeldheid van derge
lijke beschouwingen
Ongeveer hetzelfde staat te lezen in het
voorwoord van Willy Brandt voor het
„Brandt-rapport" „We realiseren ons dat de
gedachte van mondiale verantwoordelijk
heid voor economische en sociale ontwikke
ling betrekkelijk nieuw is - in de relatie tus
sen staten onderling bestaat dit denkbeeld
nog niet veel langer dan een generatie In
zicht in de mondiale structuur en erkenning
van de noodzaak om deze te veranderen
mogen dan van recente datum zijn, ze gaan
hand in hand. Naarmate er meer feiten be
kend worden, wordt duidelijker hoe on
rechtvaardig de rijkdommen van de wereld
zijn verdeeld Feiten uit de atlas „Een vijfde
deel van de wereldbevolking - 800 miljoen
mensen - leeft op de uiterste grens van het
fysieke bestaan, terwijl de wereld op dit mo
ment meer voedsel voortbrengt dan de we
reld nodig heeft. Het voedsel is er wel. maar
de armen kunnen het niet kopen of missen
de kennis en de middelen om het noodzake
lijke voedsel voort te brengen Terwijl het
land en de zee theoretisch het honderdvou
dige zouden kunnen voortbrengen van wat
de wereld nodig heeft aan voedsel" (blz. 15
van de atlas).
Een ander feit (uit het „Brandt-rapport
op blz XVIII) „Een half procent van de jaar
lijkse mondiale militaire uitgaven - 450 mil
jard US Dollar - zou voldoende zijn voor de
aanschaf van alle uitrusting die het boeren
bedrijf nodig heeft voor het verhogen van de
voedselproduktie en om te zorgen dat tegen
1990 landen met een laag inkomen, waar
voedseltekorten heersen, in de eigen be
hoefte kunnen voorzien".
Binnen 20 jaar moet de organisatie van de
wereld ingrijpend zijn veranderd Of beter
gezegd moet er zoiets als een mondiale
organisatie komen, waarin alle mensen kun
nen meedelen McNamara in zijn voorwoord
van de atlas, het „Brandt-rapporten ook het
zojuist aan president Carter aangeboden
rapport van de Amerikaanse Academie van
Wetenschappen zijn daar eenstemmig over
De recente bijeenkomst van futurologen in
Toronto gaf de huidige wereld overigens nog
maar 10 jaar de tijd
Tegen deze achtergrond krijgen de feiten
in dit boek hun grimmige betekenis Een in
ons land tussen de wereldoorlogen populair
boek als „De wonderen der wereld" (met
gegevens, „verzameld uit alle delen van de
wereld, beschreven door bekende ontdek
kingsreizigers en voor Nederland bewerkt
door mr G Keiler") voldeed volledig aan de
behoefte van dat moment, door zich te be
perken tot exotica, natuurschoon en verbluf
fende staaltjes van architectuur uit alle wind
streken De belangstelling heeft zich ver
legd, ontdekkingsreizigers hebben plaatsge
maakt voor statistici Binnen het vierkant
mensen, energie, voedsel en mineralen is
de inhoud van de atlas in een 7-tal hoofd
stukken verdeeld („Inleiding De aard van
de hulpbronnen", „Hulpbronnen en men
sen", „Energie", „De levende hulpbron
nen", „Mineralen" en „Maatregelen voor de
toekomst")
Elk hoofdstuk is weer in een aantal kleine
re hoofdstukken verdeeld, van twee bladzij
den naast elkaar, waarop zeer duidelijk de
grote lijnen worden geschetst over onder
werpen als b.v. „kapitaal als hulpbron", „de
rol van de grote ondernemingen", „bevol
kingsgroei", „energievraagstukken", „mens
en klimaat", „voedselproduktie". „vis
vangst". „bosbouw", „toekomstmodellen
„wereldorganisaties", „mijnbouw" en „me
talen".
Bij elk hoofdstukje, dat op één van de hier
boven genoemde onderwerpen ingaat, treft
men een uitvoerige verwijzing aan naar
„aanvullende informatie", die men elders in
de atlas kan aantreffen. Hierdoor kan men
zich een completer beeld vormen van de
meestal complexe materie en wordt boven
dien gewaakt voor het gevaar van simplifica
ties.
Voor „gravers" is er een zeer uitvoerige
bibliografie in het boek opgenomen Deze
volgt getrouw de hoofdstukindeling en ver
wijst naar de belangrijkste publikaties die
over elk onderwerp in ongeveer de laatste 10
jaar verschenen zijn Uiteraard is uit veel van
deze publikaties voor het boek geput. Maar
ook andere informatiebronnen werden aan
gesproken: b.v. de jaarboeken van de VN,
FAI, Wereldbank en UNCTAD, tijdschriften
als The Economist, Scientific American,
Geografical Magazine. The Guardian, The
Times; internationale bedrijven als British
Petroleum, British Steel en Shell; de ambas
sades van b v. Brazilië, Japan en Frankrijk.
Het ideaal van de makers van naslagwer
ken is uiteraard dat zij hele bibliotheken zo
met overbodig, dan toch in elk geval toegan
kelijker maken Door een overstelpende
hoeveelheid informatie over hun onderwerp
te verzamelen en zowel voor de vakman als
voor de geïnteresseerde leek veel beter be
reikbaar te maken, zijn de makers van „De
atlas van grondstoffen, voedsel en energie
in hoge mate in een dergelijke opzet ge
slaagd De atlas is bepaald niet een boek om
in één avond uit te lezen Maar het boek zal
zeker zijn weg naar de bibliotheek en werk
kamer vinden en ook, binnen handbereik,
goede diensten bewijzen aan menige tv-kij-
ker en kranten- en tijdschriftenlezer
Het toekomstperspectief dat de atlas
opent is weinig rooskleurig Maar evenmin
als de makers van het „Brandt-rapport" be
rusten de samenstellers in het weinig pro-
duktieve doorn-denken, dat hier en daar de
overhand heeft gekregen Net als het
„Brandt-rapport" kan zeker ook deze atlas
worden opgevat als een pleidooi door de
samenstellers voor een rechtvaardiger we
reld De wegen, die door Noord en Zuid zijn
geschetst om tot een evenwichtiger verde
ling van de aardse rijkdommen te komen,
staan in de atlas aangegeven Daarom wordt
b.v in het hoofdstuk over toekomstmodellen
behalve aan het zeer pessimistische MIT-
rapport „The Limits to Growth" (1972) ook
aandacht besteed aan gematigd optimisti
sche modellen als dat van onze landgenoot
H. Linneman („Moira-model") en dat van de
Latijns-Amerikaanse Bariloche-groep
(1976)
Op diverse plaatsen tonen de makers van
de atlas aan. dat er voor een gematigd opti
misme zeker ruimte is Niet alle sombere
voorspellingen over de toekomst van de we
reld. door de tijd gedaan, zijn uitgekomen
Op bladzijde 14 in de inleiding van de atlas
wordt daar een sprkend voorbeeld van gege
ven „In 1950 toonde het Bureau of Mines in
de Verenigde Staten aan, dat de wereldre
serves aan ijzererts uitgeput zouden zijn te
gen 1970. Echter, in 1970 waren er genoeg
bewezen reserves voor een benutting gedu
rende 240 jaar op het gebruikspeil van dit
jaar".
Maar door zo'n enkele, wat humoristi
sche aandoende vergissing is uiteraard
allerminst het belang ontzenuwd, dat aan
andere en huidige prognoses en toe
komstmodellen moet worden toegekend.
Dat er daarom veel belang mag worden
gehecht aan het verschijnen van een at
las, die voor het eerst alle modellen naast
elkaar zet en met elkaar in verband
brengt, is ook wel duidelijk.
„Atlas van grondstoffen, voedsel en energie 1979
Vertaling. Ir Th F Burgers. 1980 Uitgave Zomer en
Keuning te Ede 208 bladzijden groot formaat Prijs
gebonden 125,-.
Een goede atlas is nooit weg. Hij kan
roor allerlei doeleinden worden gebruikt,
>p school en thuis. Het is een handig
ulpmiddel bij studie, bij het lezen over
anden ver van ons bed etc. Een atlas
noet informatief zijn. Het kaartmateriaal
ffent niet alleen overzichtelijk te zijn in
gedeeld, maar de kaarten zelf moeten
veel informatie geven. Een Index mag na-
uurlljk nooit ontbreken.
Tegenwoordig zijn atlassen niet alleen
maar een verzameling kaarten van alle lan
den van de wereld. Een moderne atlas
brengt veel meer dan dat alleen. De plaats
van de aarde in ons zonnestelsel, een be
schrijving van de planeten, de sterren, etc.
Maar ook de evolutie van het leven, de cul
tuurgeschiedenis en enkele andere boeien-
schillende door mij opgesomde aspekten
van een goede atlas zijn o&k in dit naslag-
de aspekten van de aarde en haar geschie
denis koman aan bod
Kortgeleden verscheen bij Elsevier de
Nieuwe Winkler Prins Wereld Atlas Ver-
pgtspm<
rijn ook i
werk aanwezig Er is echter voor een kaart-
soort gekozen, die op mij niet duidelijk ge
noeg overkomt. De kleur wordt gebruikt voor
een weergave van de belangrijkste vegeta
tie-typen, al dan niet op natuurlijke of kunst
matige wijze ontstaan „De herkenbaarheid
van het landschap wordt daarmee in hoge
mate bevorderd", zeggen de samenstellers
van de Winkler Prins Atlas, maar ik betwijfel
dat
Wellicht dat dit komt. omdat we gewend
znn aan hooqtekaarten, kaarten, waarin de
kleur de hoogte bepaalt van het landschap
Maar afgezien daarvan, lijkt het me toe. dat
de kaarten wat te klein van formaat zijn om
duidelijk te zijn Er zijn talrijke plaatsnamen
verwerkt, maar door die hoeveelheid, wordt
het er ook al niet duidelijker op Voordeel
daérvan is echter wel. dat de atlas ook (zij
het slechts beperkt) gebruikt kan worden
voor het uitstippelen van bijvoorbeeld een
vakantie-route.
Erg konsekwent is echter niet gewerkt
door de redaktie van deze atlas. Van de we
relddelen is kaartmateriaal opgenomen met
natuurkundige aspekten zowel op staatkun
dige basis Je zou dan verwachten, dat deze
methode ook voor elk land gekozen zou wor
den T och is dat niet zo. Juist omdat je vooral
de laatste jaren steeds vaker (tijdens vakan
tie. maar ook via het nieuws) gekonfronteerd
HRYSALLIS 7
Bij Elsevier Nederland verscheen Chry-
iallis 7 Dit tijdschrift bevat weer een verza-
neling van prima literaire werken. Indrin-
lend zijn de dagboeknotities van Lidia
"sjoekovskaja „Herinneringen aan Anna
AchmatovaDe Russische schrijfster Anna
tchmatova is onlangs ook besproken in het
(RO-programma „Spektakel Voor geïnte
resseerden is dit werk goed geschikt om
meer over deze interessante schrijfster te
weten te komen Achmatova en Tsjoekovs»
kaja zijn lotgenoten de zoon van Achmatova
en de man van Tsjoekosskaja zijn beiden
gearresteerd. Over het lot van de mannen
worden de vrouwen niet ingelicht De zoon
brengt het er levend van af. maar Lidia
Tsjoekovskaja krijgt - pas na twee jaar - te
horen dat haar man dood is De dagboekno
tities geven goed weer hoe de vrouwen hun
ervaringen verwerken.
In Chrysallis is ook een interessant stuk
proza van Fay Weldon opgenomen „Onder
op, tussen de vrouwen" Is het wat bittere
verhaal van het leven van een aantal vrou
wen. waarbij de karakters van Wanda en
Scarlet - respectievelijk moeder en dochter
- centraal staan. De schrijfster signaleert
scherp de sleur waarin de vrouwen leven
binnen het kleine kringetje van hun huishou
den
De vrouwen beseffen dat er betere mo
gelijkheden voor hen zijn, maar ze beschik
ken niet over de mogelijkheid om de kring te
doorbreken Ze zijn door hun houding ook
medeschuldig aan hun saaie bestaan Een
bestaan dat zich iedere generatie herhaalt,
zoals de generatie van Wanda ervaren
heeft. Scarlet's generatie staat er nog mid
den in en Scarlet's ongeboren dochter staat
het nog te wachten
In de rubriek „Document" is een interes
sant artikel uit de Westminster Review van
oktober 1856 opgenomen waarin George
Eliot - pseudoniem van Mary-Ann Evans -
haar mening geeft over het schrijven van
romans Het artikel is getiteld Flutromans
door dames".
Zonder afbreuk te willen doen aan de ove
rige werken, zou ik deze drie werken het
meest opmerkelijk in deze bundel willen noe
men.
De illustraties in Chrysallis 7 zijn van de
hand "an Christina Lmnaris-Coridou. Astnd
de Haas en Maria Beatriz
LM.
Chrysallis 7. Tijdschrift voor literatuur en kunst. Uitga
ve Eleevlor Nederland B.V Prijs f 19 50
HERDRUK VAN GRAPPIG PREN
TENBOEK UIT GROOTVADERS TIJD
„Jet weet niet wat je ziet" is een
kostelijke facsimiledruk van een oud
prentenboek van Meggendorfer, dat
evenals „Het groot Circusboek" en
Het poppenhuisboek" veel
enthousiastme opwekt. Aan dit boek
zitten geheimzinnige strookjes waar
aan je kunt trekken. Daardoor veran
dert de afbeelding en komt er een
grappige wijziging in de situatie van
Je oorspronkelijke plaat. Nannie
<uiper maakte ze zeer toepasselijke
verzen, Lothar Meggendorfer heeft
alles kunstig geconstrueerd.
3e eerste uitgaven werden door on
ze grootouders toen zij nog kinderen
varen intens gebruikt. Daarom be-
toort dit beweegbare prentenboek
ot de meest begeerde objecten voor
verzamelaars van kinderenboeken.
Ook degenen die gevoel hebben
voor de kostbaarheden uit de vorige
eeuw zullen aan de knap beweegba
re papierconstructies veel plezier
beleven. Maar bovenal is dit wonder
lijke boek natuurlijk bestemd voor
kinderen van elke leeftijd.
M. K.
Lothar Meggendorfer: Je weet niet wat je ziet;
Vertaling Nannie Kuiper;
Uitgave Ploegsma, Amsterdam,
Prijs: I 22,50 (gebonden).
„HOOR JE ME NIET?":
UNIEK KINDERBOEK IN GEBAREN
TAAL
Een werkelijk uniek kinderboek is
dezer dagen verschenen bij Ploegs
ma, Amsterdam. „Hoor je me niet"
van Hans Henkes is een kinderboek
in gebarentaal. Henkes maakte het
verhaal én de tekeningen en het ge
heel werd uitgegeven in een fraaie
paperback. Ploegsma gaf het boek,
waarvan men hoopt dat het een bij
drage kan leveren aan de integratie
van de gehandicapte mens in de
maatschappij, uit als een bijdrage
voor het Jaar van het Gehandicapte
Kind. Overigens is dat een minder
heidsgroep, die al vaker de aandacht
van Ploegsma kreeg. Er verschenen
onder meer boeken voor kinderen
met leesmoeilijkheden en prenten
boeken zonder woorden, bestemd
voor hen die de taal nog niet meester
zijn door sociale of geestelijke ach
terstand. Wellicht herinnert iemand
zich het voelboek „Wat is dat?" voor
blinden en slechtzienden. Dat werd
bekroond met een speciale prijs van
de CPNB. En nu dan een boek voor
dove kinderen, maar niet voor hen
alleen.
De opzet en uitwerking van „Hoor je
me niet" geschreven en getekend door
Hans Henkes getuigt van grote origina
liteit en vindingrijkheid Naast het ge
drukte woord wordt de gebarentaal ge
bruikt. Het is bedoeld om de horende
kinderen te laten zien hoe je je ver
staanbaar kunt maken in deze taal. En
om begrip te kweken voor hun gehandi
capte leeftijdsgenoot Het is bestemd
voor gezinnen met doven en horenden
zodat zij samen dit boek kunnen lezen
Het is ook een boek voor dove kinderen,
waarbij de gebarentaal de tekst onder
steunt. Want al kunnen de meeste dove
kinderen in ons land liplezen en spre
ken, veelal wordt onderling de gebaren
taal gebruikt. Voor hen is het bijzonder
moeilijk om te leren praten, maar beslist
noodzakelijk om te kunnen lezen: de
boekentaal is immers het gesproken
woord
„Hoor je me niet" laat zich als een
stripverhaal lezen In geestige tekenin
gen spelen de gebeurtenissen zich af.
In de balloons staat echter geen tekst,
omdat de hoofdpersoon niet kan horen
wat er gezegd wordt.
Mare, een doof jongetje, moet van
zijn vader wat halen uit het dorp. Hij
wordt echter snel afgeleid door de din-
wordt met bepaalde gebieden, provincies,
departementen of naar autonomie streven
de gedeelten van een land. zou het een stuk
duidelijker zijn. als juist die staatkundige ge
gevens zouden zijn verwerkt.
De Nieuwe Winkler Prins Wereldatlas acht
ik dan ook helaas te beperkt in haar opzet,
ondanks de goede bedoelingen Persoonlijk
zou ik de voorkeur hebben gegeven aan een
minder omvangrijk gedeelte ten aanzien van
bijvoorbeeld de geschiedenis en de cultuur
en méér aandacht aan het kaartmateriaal
Het is tenslotte een atlas, terwijl over de eer
der genoemde onderwerpen tal van andere,
omvangrijkere en vaak betere naslagwerken
zijn verschenen die voor betrekkelijk weinig
geld aan te schaffen zijn
Maar aan de andere kant zal het wel een
kwestie van persoonlijke smaak zijn en
zijn er wellicht mensen, die juist deze
komblnatle van gegevens op prijs stellen.
Wat dat betreft Is deze nieuwe Winkler
Prins Atlas wellicht toch een goede keus,
zeker gezien de prijs van nog geen veer
tig gulden.
De Nieuwe Winkler Prins Wereldallss, uitgegeven door
Elsevier Argu9 te Amsterdam. 1981. Gebonden 168 blz,
prl|s 37,50.
Bij de Arbeiderspers verscheen kortge
leden „Een meisjesleven" van de hand
van Eefje Wijnberg. ZIJ maakt hiermee
haar debuut In de vrouwenliteratuur. Het
boek op zich verschilt niet zoveel van
veel andere werken, die in dit genre ge
schreven zijn. Het is het verhaal van een
vrouw, die haar meisjesleven net beëin
digd heeft en zojuist besloten heeft alleen
met haar dochter verder te gaan. In de
ontwikkelingsfase waarin ze zich nu be
vindt - het verwisselen van het meisjesle
ven voor het leven van een volwassen
vrouw - herbeleeft ze haar leven tot haar
vijfentwintigste.
Ervaringen uit de kindertijd en uit de tie
nerjaren worden voor zover ze aanknopings
punten hebben met elkaar verweven Het
zwaartepunt ligt toch duidelijk bij de tienerja
ren, die in chronologische volgorde worden
doorgewerkt Deze opbouw is in dit geval erg
geslaagd iedereen trekt wel lijnen vanuit het
heden naar het verleden - of omgekeerd,
zeker iemand die bezig is een belangrijke
penode uit haar leven te verwerken.
De ervaringen van Eefje Wijnberg zijn vol
gens mij herkenbaar voor veel andere vrou
wen Zelf ben ik leeftijd- en streekgenote van
Eefje Wijnberg, maar veel zaken, die ze aan
de orde stelt in haar boek. zijn algemeen
voor vrouwen, de kindertijd inclusief onbe
zorgdheid. maar ook angsten, het beleven
van de eerste menstruatie, de vriendjes, het
moederschap. Ze heeft het heel nuchter op
papier gezet Die nuchterheid was trouwens
opvallend De kans dat zo'n „herbeleving"
een werk vol frustraties oplevert is immers
groot, maar de schrijfster komt in dit boek tot
een redelijke konklusie op grond van haar
persoonlijke belevenissen. Het thema
brengt met zich mee. dat ook meer algeme
ne aktuele onderwerpen aan de orde komen.
Ik vind het daarom ook terecht, als de uitge
ver stelt dat het „de generatieroman van de
bewogen jaren zestig en zeventig" is
LM
Eelje Wl|nberg „Een mels|esleven Uitgave Oe Arbei
derspers, Amsterdam. 1981 Prijs 29.50 (poporbacK).
gen die hij onderweg ziet en komt zon
der boodschappen thuis. Hij wordt er
weer op uitgestuurd en alles zou goed
gaan als niet op dat ogenblik een dief in
de winkel zijn slag probeert te slaan.
Mare betrapt de boef op heterdaad en
deze gijzelt Mare om de politie op een
afstand te houden Maar Mare is erg
dapper en doof En daardoor lukt
het hem de dief aan de politie uit te
leveren Hij wordt als een held gevierd
In deze uitgave is gebruik gemaakt
van de internationaal bekende taal
„Gestunoaangepast aan het taalge
bruik van ons land Deskundigen uit het
dovenwezen hebben de gebaren op
juistheid gecontroleerd
M K
Hans Henkes: Hoor je me niet?,
uitgave Ploegsma, Amsterdam,
prijs, f 15,90 (paperback).
„IN DE NACHTKEUKEN": WEER
EEN PRACHTIG KINDERBOEK VAN
SENDAK
Dezer dagen is er bij uitgeverij
Ploegsma weer een schitterend
prentenboek verschenen van de
Amerikaanse illustrator Maurice
Sendak. Velen zullen het tekenwerk
van deze wereldberoemd wordende
tekenaar kennen uit de door hem
geïllustreerde Kleine Beerboekjes
van Else Holmelund. Die dateren uit
de tijd, dat Maurice Sendak alleen
nog maar illustreerde en niet zelf
schreef. Later veranderde dat. „Wat
een hondje", „Saartjes kamer", „Wat
staat daar op Rosies deur" werden
door Sendak getekend én geschre
ven. „In de nachtkeuken" is Sendaks
tweede prentenboek. In Amerika
kreeg hij er een onderscheiding
voor.
In dit boek draait alles om de droom.
Een vrolijke droom, die de fantasie van
kinderen prikkelt en mogelijke angst
voor de nacht zou kunnen wegnemen
Het jongetje Mickey wordt midden in de
nacht wakker. Hij valt uit zijn bed. ver
liest zijn pyjama en belandt in de nacht
keuken in een beslagkom Drie dikke,
op Oliver Hardy lijkende, koks roeren
Mickey door hun deeg. Maar juist voor
ze hem de oven inschuiven, weet Mic
key te ontsnappen. Hij kneedt een vlieg
tuigje van brooddeeg en vliegt daarmee
langs de Melkweg van de nachtkeuken.
Hij landt in een melkfles en helpt de
bakkers nog een handje bij hun werk.
Dan glijdt hij zijn bed weer in om verder
te slapen.
Volgens informatie van uitgeverij
Ploegsma, waar alle Nederlandse titels
van Sendak zijn verschenen, is „In de
nachtkeuken" min of meer een autobio
grafisch boek Zijn inspiratiebron was
onder meer een advertentietekst, waar
in werd gemeld dat de bakkers brood
bakken terwijl iedereen slaapt Sendak
vond dat als klein jongetje de gemeen
ste advertentie, die er bestond omdat hij
juist wakker wilde blijven om alles mee
te maken De opschriften op de potten
en pannen in de nachtkeuken verwijzen
naar zaken uit Sendaks leven De na
men van zijn ouders, vrienden en zijn
hond komen er op voor, evenals zijn
geboortedatum en de adressen van
huizen, waar hij heeft gewoond De
naam Mickey is een hommage aan Walt
Disney's Mickey Mouse. De figuur Mic
key Mouse werd gecreëerd in het jaar
van Sendaks geboorte en heeft een be
langrijke rol gespeeld in zijn leven en
werken
Al met al is het een prachtig boek.
Een aardig verhaal en voortreffelijk geïl
lustreerd
M.K.
Maurice Sendak In de nachtkeuken,
vertaling: Helma Vogel,
uitgave Ploegsma. Amsterdam,
bestemd voor kinderen vanat vijt Jaar.
prijs: 119,90 (gebonden).
